Hazineye ait arsa üzerinde irtifak hakkı sözleşmesi yapılması ve kiraya verilmesi neticesinde sözleşme gereği kiracılar adına hazineye ödenen hasılat payı tutarlarının kurum kazancının tespitinde indirim konusu yapılıp yapılamayacağı hk.

Başlık Hazineye ait arsa üzerinde irtifak hakkı sözleşmesi yapılması ve kiraya verilmesi neticesinde sözleşme gereği kiracılar adına hazineye ödenen hasılat payı tutarlarının kurum kazancının tespitinde indirim konusu yapılıp yapılamayacağı hk.
Tarih 09/09/2011
Sayı B.07.4.DEF.0.03.10.00-KVK.MUK.199-35
Kapsam

T.C.

AFYONKARAHİSAR VALİLİĞİ

Defterdarlık Gelir Müdürlüğü

Sayı

:

B.07.4.DEF.0.03.10.00-KVK.MUK.199-35

09/09/2011

Konu

:

Hazineye ait arsa üzerinde irtifak hakkı sözleşmesi yapılması ve kiraya verilmesi neticesinde sözleşme gereği kiracılar adına hazineye ödenen hasılat payı tutarlarının kurum kazancının tespitinde indirim konusu yapılıp yapılamayacağı hakkında.

İlgide kayıtlı özelge talep formunuzda;

– İlimiz Merkez … Köyünde mülkiyeti Hazineye ait 2050 parsel numaralı 72.358,77 m² yüzölçümlü taşınmaz üzerinde projede belirtilen tesisler ( eğlence, alış veriş merkezi ve spor tesisleri) yapılmak amacıyla İrtifak Hakkı Sözleşmesi yapıldığı,

– Söz konusu sözleşmesinin 6/B hükmü gereğince, Hazine taşınmazı üzerinde yapılan bu tesislerin tamamının veya bir kısmının şirketinizce üçüncü kişilere kiraya verilmesi halinde elde edilen brüt kira geliri üzerinden şirketinizden %1 ve kiracıların tesisin işletilmesinden elde edecekleri toplam yıllık hasılattan şirketinize ödenen brüt kira bedeli düşüldükten sonra kalan tutar üzerinden de kiracılardan %1 oranında pay alınacağı,

– Ayrıca anılan sözleşmede yer alan “Kiracılardan alınamayan hasılat payları hak lehtarından alınır.” hükmüne istinaden; kiracılar tarafından ödenmeyen hasılat payının şirketinizce ödeneceği

belirtilerek, kiracılar adına ödenen % 1 hasılat payının kurum kazancınızın tespitinde gider olarak dikkate alınıp alınamayacağı hususunda görüş talep edilmektedir.

5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanununun “Safi Kurum Kazancı” başlıklı 6 ncı maddesinde; kurumlar vergisinin, mükelleflerin bir hesap dönemi içinde elde ettikleri safi kurum kazancı üzerinden hesaplanacağı, safi kurum kazancının tespitinde Gelir Vergisi Kanununun ticari kazanç hakkındaki hükümlerinin uygulanacağı hükme bağlanmıştır.

193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun 40 ıncı maddesinde ticari kazancın tespitinde indirilebilecek giderler sayılmış olup anılan maddenin birinci fıkrasının (3) numaralı bendinde de işle ilgili olmak şartıyla, mukavelenameye veya ilama veya kanun emrine istinaden ödenen zarar, ziyan ve tazminatların gider olarak yazılabileceği belirtilmiştir.

Ayrıca, ticari kazancın tespitinde gelir ve gider unsurları açısından Kanunda aksine hüküm bulunmadığı sürece tahakkuk esası geçerlidir. Tahakkuk, gelir veya giderin miktar ve mahiyet itibariyle kesinleşmiş olmasıdır.

İlgide kayıtlı özelge talep formu ve eklerinin incelenmesinden, Hazine ile aranızda düzenlenen İrtifak Hakkı Sözleşmesine göre kiracılarınız tarafından ödenmeyen hasılat payının şirketinizce ödeneceğine ilişkin hüküm bulunmasına rağmen kiracılarınız ile şirketiniz arasında düzenlenen kira sözleşmelerinde kiracılarınızın Hazineye ödemesi gereken % 1’lik hasılat payı tutarının kiracılar tarafından ödeyeceğine ilişkin bir hükme yer verilmediği, ödemenin şirkenizce yüklenildiği anlaşılmaktadır.

Bu hüküm ve açıklamalara göre, irtifak hakkı sözleşmesine istinaden şirkeniz kira gelirleri üzerinden Hazineye aktarılan tutarlar ile şirketiniz tarafından (kiracılarla yapılan sözleşmede, kiracıların Hazineye ödemesi gereken % 1’lik hasılat payının kiracılar tarafından ödenmesine ilişkin bir hükmün yer almaması nedeniyle) kiracılar adına ödenen hasılat payı tutarının tamamının kurum kazancının tespitinde gider olarak indirim konusu yapılması mümkün bulunmaktadır.

Bilgilerinize rica ederim.

Kemal Özmen’in yeni kitabı Kooperatiflerde Genel Kurul İşlemleri Seçkin yayinevinden Satışa sunulmuştur

20120114-104606.jpg

[email protected]
www.ozmconsultancy.com
İ Ç İ N D E K İ L E R

I. BÖLÜM / GENEL BİLGİLER

– Genel bilgiler​…………………..……………………………………………:​11
1-Kooperatifin tanımı​…………………………………………………..:​11
2-Kooperatifçiliğin özellikleri​………..…………………………………:​11
3-Kooperatifçiliğin yararları​………..………………………………….:​12
4-Kooperatifçilik ilkeleri​………………………………………………..:​13
​4.1-Gönüllü ve serbest giriş-çıkış ilkesi​…………………………….:​13
​4.2-Demokratik yönetim ilkesi​……………………………………….:​13
​4.3-Ortağın ekonomik katılımı ilkesi​………………………………..:​14
​4.4-Özerklik ve bağımsızlık ilkesi​…………………………………….:​14
​4.5-Eğitim, öğretim ve bilgilendirme ilkesi​…………………………..:​14
​4.6-Kooperatifler arası işbirliği ilkesi​………………………………:​14
​4.7-Topluma karşı sorumluluk ilkesi​………………………………:​14
5- Kooperatiflerle şirketler ve dernekler arasındaki farklar​…………:​14
​5.1- Kooperatiflerle, şirketler arasındaki farklar​…………….…….:​14
​5.2- Kooperatiflerle, dernekler arasındaki farklar​…………….…….:​15
6-Kooperatif türleri​……………………………………………………:​15
7- Kooperatiflerin mevzuat içindeki yeri​……………………………….:​16

II. BÖLÜM / GENEL KURUL

-Genel bilgiler​……………………………………………………………….:​21
1-Genel kurul yapmaya yetkili olanlar​…………………………………:​21
2-Genel kurula çağrı zamanı, şekli ve süresi​…………………………..:​21
3-Genel kurullarda çoğunluk (nisap)​…………………………………..:​22
4-Genel kurullarda oy hakkı ve temsil​………………………………….:​22
5-Genel kurulda bütün ortakların hazır bulunması​………………..:​25
6-Genel kurulun devir ve terk edemeyeceği yetkiler​………………:​25
7-Genel kurulların ertelenme nedenleri​………………………………..:​28
8-Genel kurulların iptal nedenleri​………………………………………:​29
-Yazışma belge örnekleri​…………………………………………………:​30​-Vekaletname hk​…………………………………………………………:​30​
III. BÖLÜM/ GENEL KURUL ÇALIŞMALARI

A-GENEL KURUL HAZIRLIK ÇALIŞMALARI​……………………….:​33
1-Genel kurul toplantısı için yönetim kurulu kararı alınması​……….:​33
2-Genel kurul gündeminin ve belgelerin hazırlanması​………………..:​33
2.1-Genel kurul gündeminin hazırlanması​…………………………..:​34
2.2-Yönetim kurulu yıllık çalışma raporunun hazırlanması​………..:​40
2.3-Denetim kurulu raporunun hazırlanması​………………………..:​40
2.4-Envanter, bilanço ve gelir-gider farkı hesabının hazırlanması​…:​41
2.5-Çalışma programı ve tahmini bütçenin hazırlanması​…………..:​42
2.6-Gündemde yer alan diğer konularla ilgili belgelerin
hazırlanması​………………………………………………………:​43
2.7-Ortaklar cetvelinin hazırlanması​…………………………………:​44
2.8- Kooperatif bilgi formunun hazırlanması​………………………:​44
2.9- Genel kurul yapılan yıla ait Yevmiye Defterinin açılış ve
​ kapanış noter tasdikleri​…………………………………………:​44
3-Bakanlık temsilcisi görevlendirilmesi için müracaat edilmesi​………:​45
-Yazışma belge örnekleri​……………………………………………….:​46
​-Genel kurul için temsilci görevlendirilmesi hk.​…………………….:​46
​-Genel kurul kararı hk​………………………………………………..:​47
​-Gündem hk​…………………………………………………………….:​48
​-Yıllık çalışma raporu hk​…………………………………………….:​49
​-Denetleme kurulu raporu​……………………………………………:​55
​-Kooperatif ve Üst Kuruluşları Genel Durum Bildirim Formu​…:​62
​-Genel kuruldan en az 20 gün önce gündeme alınması istenen
​ konular ile ilgili başvuru hk.​……..…………………………………:​64
​-Genel kurulda gündem maddelerinin görüşülmesine geçilmeden
​ önce gündeme eklenmesi istenen hususlar ile ilgili verilecek
​ önerge hk​……………………………………………………………..:​65
​ ​
B-GENEL KURUL GÜNÜ YAPILAN ÇALIŞMALAR​…………………:​66
1-Toplantı salonunun hazırlanması​……………………………………..:​66
2-Vekaletlerin birleştirilmesi​…………………………………………….:​66
3-Bakanlık temsilcilerinin gelmesinin beklenmesi​……………………..:​66
4-Çoğunluğun sağlanmasının beklenmesi​………………………………:​66
5-Genel kurul tutanağının yazılması​……………………………………..:​66
6- Ortak sayısı 500 kişiyi geçen kooperatiflerde seçimle ilgili
hazırlık çalışmaları​…………………………………………………….:​67
7-Divan başkanının görevleri​……………………………………………..:​67

C-GENEL KURULDAN SONRA YAPILAN ÇALIŞMALAR​…………:​69
-Genel bilgi​……………………………………………………………..:​69
1-Genel kurul tutanağının tescil ve ilanının sağlanması​……………….:​70
2-Genel kurul sonrası ortakların genel kurul hakkında
bilgilendirilmesi​………………………………………………………..:​70
4- Genel kurul belgelerinin muhafazası​………………………………:​70
-Yazışma belge örnekleri​…………………………………..……….:​71
​ -Genel kurul tutanağı hk​……………………………….………..:​71
​ -Genel kurulun tescili hk​……………………………….………..:​72

IV. BÖLÜM / GENEL KURUL BOZMA (İPTAL) DAVALARI

​1-Genel kurul iptal davaları​…………….……………………………….:​75
​2-Bilirkişi Rapor örnekleri​…………………………………….…………:​85
​3-Yargıtay içtihatları​…………………….…………………………..….:​177

GENEL KURULLA İLGİLİ MEVZUAT
1-Kooperatifler Kanunu’nun ilgili maddeleri​……………………..…:​233
2-Kooperatifler Kanunu ile bazı kanun ve kanun hükmünde
Kararnamelerde değişiklik yapılmasına dair kanun​………………:​238
3-Kooperatif Anasözleşmesi’nin ilgili maddeleri​…………………..…:​241
4-Bakanlık yazıları​………………………………………………………:​247
5-Bakanlık tebliğleri​………………………………………………………:​256
-3628 sayılı Mal Bildiriminde Bulunulması, Rüşvet ve
​Yolsuzluklarla Mücadele Kanununun Kooperatiflerde
​Uygulanmasına Dair Tebliğ​…………………………………………:​256
-Kooperatifler ve Üst Kuruluşlarının Genel Kurul Toplantılarına
​Bakanlık temsilcisi Görevlendirilmesi İşlemlerinde Uyulması
​Gerekli Usul ve Esaslara İlişkin Tebliğ​…………………………….:​260
-Kooperatifler ve Üst Kuruluşları Yönetim Kurulu Üyelerinin
​Genel Kurul Toplantılarına Sunacakları Yönetim Kurulu Yıllık
​Çalışma Raporunun Usul ve Esaslarına İlişkin Tebliğ​……………:​262
-Kooperatifler ve Üst Kuruluşları Denetim Kurulu Üyelerinin
​Genel Kurul Toplantılarına Sunacakları Denetim Kurulu
​Raporunun Usul ve Esaslarına İlişkin Tebliğ​………………………:​265
6-Tüzük​……………………………………………………………….……:​270
-Kooperatif ve Üst Kuruluşların Genel Kurullarında
​Bulundurulacak Ticaret Bakanlığı Temsilcisinin Nitelik ve
​Görevleri Hakkında Tüzük​………………………………………….:​270
7-Yapı Kooperatifleri ve Üst Kuruluşlarının Genel Kurullarında
​Görevlendirilecek Bayındırlık ve İskan Bakanlığı Temsilci
​Klavuzu​…………………………………………………………………:​277
8-Genelgeler​……………………………………………………………….:​286

Kooperatifi zarara uğratmak

Dava, müfettiş raporunun düzenlenmesinden sonra davalıların Yönetim Kurulu üyesi iken yasaya aykırı davranışları sebebiyle kooperatifi zarara uğrattıkları iddiasına dayandığına göre 1163 S. yasasının 98 maddesi ile yollamasıyla TTK. nun 341 maddesi uyarınca kooperatif genel kurulunun bu konuda alacağı karar üzerine davanın denetçiler tarafından açılması mümkündür

Gerçeğe aykırı düzenlenen yemek faturalarıyla Kooperatifin zarara uğratılması Hususu

En başta “Gerçeğe aykırı düzenlenen yemek faturalarıyla Kooperatifin zarara uğratılması Hususu” başlığıyla tutulan tutanakta ………… üzerinden dahi yemek verildiğini gösteren faturalar çıkarılmış, bu faturaların …….Restoran İşletmecisi ………..tarafından tutulduğu tespit edilmişti. Raporda “Tüm faturaları, ikramın kime ya da kimlere yapıldığının yazılması ile adisyon fişlerinin faturaya iliştirilmesi ve söz konusu gider kaleminin Kooperatif amaçlarına uygun harcamalar için kullanılması hususlarında ‘gerekli dikkat ve özenin gösterilmesi’ ” ibaresi kullanılarak faturalardaki bilgilerle gerçeğin örtüşmediğinin altı çizilmiş.

Ayrıca;

“Kooperatif Personeline Alınmadığı Halde Alınmış Gibi Gösterilen Kıyafetler”
“Kooperatif Araçlarına Alınmadığı Halde Kooperatife Gider Olarak Yansıtılan Akaryakıt Harcamaları Hususu”
“Bir doğalgaz firmasından alınan malzemelerin Kooperatifte bulunmaması hususu”
“Antalya’da düzenlenen Eğitim Seminerine, Kooperatif Dışından,……….adlı şahsın Katılması ve Harcamalarının Kooperatif Tarafından Karşılanması Hususu”
“…….. alınan Demirbaşlar ve Yapılan Bakım Onarım Harcamalarıyla Kooperatif’in Zarara uğratılması Hususu”
“Kooperatif’e Ortak Olmayan Denetim Kurulu Üyesi ……… Usulsüz Olarak Kredi Kullandırılması Hususu”
“Bakanlık Talimatlarının Yerine Getirilmemesi Hususu”
“2002 Yılında Yapılan Kooperatif Genel Kurulu’nda Vekaleten Oy Kullanılması Hususu”

KOOPERATİF ORTAKLARI TARAFINDAN ÖNCEKİ YÖNETİM KURULU ÜYELERİNE VE DENETÇİLERE KARŞI AÇILMIŞ SORUMLULUK DAVASI MÜMKÜN MÜDÜR ?

KOOPERATİF ORTAKLARI TARAFINDAN ÖNCEKİ YÖNETİM KURULU ÜYELERİNE VE DENETÇİLERE KARŞI AÇILMIŞ SORUMLULUK DAVASI MÜMKÜN MÜDÜR ?

Yargıtay 11. Hukuk Dairesi

Esas No: 2005 / 9886 Karar No: 2006 / 13687 Karar Tarihi: 21-12-2006

DAVA :

Taraflar arasında görülen davada Çeşme Asliye Hukuk Mahkemesi’nce verilen 21.03.2005 tarih ve 2003/271 – 2005/91 sayılı kararın Yargıtay’ca duruşmalı olarak incelenmesi ….. istenmiş olmakla, ……. dosya içerisindeki dilekçe, layihalar, duruşma tutanakları ve tüm belgeler okunup, incelendikten sonra işin gereği görüşülüp düşünüldü:

KARAR :

Davacılar vekili, müvekkillerinin dava dışı Tasfiye Halinde S.S. … Konut Yapı Kooperatifi’nin ortağı, davalıların da bu kooperatifin önceki yönetim kurulu üyeleri ile denetçileri olduğunu, 16.06.2002 tarihli genel kurulda davalıların ibra edilmediğini ve hesap tetkik komisyonu kurulmasına karar verildiğini, komisyon üyelerinin yaptığı inceleme sonucu kooperatifin 2001 yılı Kasım ayı sonu itibariyle toplam 109.663.691.205 TL zarara uğratıldığının belirlendiğini ve 12.01.2003 tarihli genel kurulda davalıların ibra edilmediklerini, 29.06.2003 tarihli genel kurulda davalılar hakkında dava açılması hususunun görüşüldüğü, ancak 18-18 eşitlik olduğunu ve bu konuda bir karar alınamadığını, olumsuz oy kullanan davacıların muhalefet şerhi koyduğunu ileri sürerek, 1163 Sayılı Yasanın 98. maddesi yollamasıyla TTK’nun 309 vd. maddeleri gereğince şimdilik 12.000.000.000.TL’nın zarar tarihinden itibaren faiziyle birlikte davalılardan alınıp kooperatife ödenmesine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.

Davalı Cengiz, 31.05.2001 tarihli genel kurulda yönetim kuruluna seçildiğini, Kasım 2001 tarihinde istifa ettiği halde istifa talebinin Nisan 2002′de işleme konulduğunu, bu süreçte de birkaç karar ve ödeme evrakı dışında hiçbir işleme katılmadığını, yöneticiler ve denetçiler hakkında dava açılması yönünde genel kurul kararı bulunmadığını, iddia edilen eylemlerin önceki dönemlere ilişkin olduğunu savunarak, davanın reddini istemiştir.

Diğer davalılar vekili, davalı Sevim, H.Hüseyin ve Demircan’ı dava konusu dönemde yönetici olmadığını, davalı Mürşide’nin de son 3 aylık dönemde bir yöneticinin istifası nedeniyle yedek listeden yönetici olduğunu, adı geçen davalılara husumet yöneltilemeyeceğini, dava konusu döneme ait genel kurul kararlarının iptali istemi ile açılan davanın derdest olduğunu, müvekkillerinin zimmetinde para olmadığını savunarak, davanın reddini istemiştir.

Mahkemece bilirkişi raporu ve dosya kapsamına göre, 01.01.2001 – 30.11.2001 döneminde usulsüz işlemler sonucu kooperatifin 69.560.627.853.-TL zarara uğratıldığı ve bu tutarın davalıların zimmetinde olduğu, denetim kurulu üyelerinin de denetleme görevini tam olarak yapmaması nedeniyle sorumlu olduğu, ancak davalı Mürşide’nin 03.10.2001 tarihinde göreve başladığı, görev süresinin kısalığı nedeniyle adı geçenin sorumluluğunun olmadığı, dava açılması yönünde genel kurul kararı alınmamış ise de, TTK’nun 309. maddesi gereğince ortakların da dava açma hakkı olduğu gerekçesiyle, davalı Mürşide hakkındaki davanın reddine, diğer davalılar hakkındaki davanın kabulü ile 12.000.- YTL’ nın 30.11.2001 tarihinden itibaren faiziyle birlikte bu davalılardan alınıp S.S. … Konut Yapı Kooperatifi’ne verilmesine karar verilmiştir.

Karar, davalı Mürşide dışındaki diğer davalılar vekillerince temyiz edilmiştir.

1- Dava dosyası içerisindeki bilgi ve belgelere, mahkeme kararının gerekçesinde dayanılan delillerin tartışılıp değerlendirilmesinde usul ve yasaya aykırı bir yön bulunmamasına ve 1163 sayılı Kooperatifler Kanunu’nun 98. maddesi gereğince Kooperatifler Kanunu’nda aksine açıklama olmayan hususlarda TTK’ndaki anonim şirketlere ait hükümlerin uygulanacak olmasına, TTK’nun 340. maddesi yollamasıyla aynı yasanın 309. maddesi uyarınca kooperatif ortaklarının dolayısı ile uğradıkları zararın kooperatif yöneticileri ile denetçilerinden tahsili ile kooperatife verilmesi istemi ile dava açabilecek olmalarına, açıklanan yasal düzenlemeler karşısında davacıların aktif dava ehliyeti bulunduğunun anlaşılmış olmasına göre, mümeyyiz davalılar vekillerinin aşağıdaki bent dışında kalan sair temyiz itirazlarının reddine karar vermek gerekmiştir.

2- Dava, tarafların ortağı olduğu dava dışı kooperatifin önceki yönetim kurulu üyeleri ve denetçilerine karşı açılmış sorumluluk davasıdır.

Davalılar vekilleri, davalı önceki yönetim kurulu üyeleri ile denetçilerin hepsinin aynı dönemde görev yapmadığını, sorumlu oldukları dönemin farklı olduğunu, sorumlular arasında bir kısım davacıların da olduğunu savunmuştur. Yargılama sırasında alınan bilirkişi raporunda, 01.01.2001 tarihinden 30.11.2001 tarihine kadar olan döneme ilişkin kooperatif kayıtları incelenmiş ve usulsüz olduğunu belirttiği işlemlerden dolayı davalı Mürşide dışındaki diğer davalıların müştereken ve müteselsilen sorumluluğuna karar verilmiştir. Oysa ki, bir kısım davalılar, 13.05.2001 tarihli genel kurulda yönetim kurulu üyeliğine seçilmiştir. Bir kısım davalıların da, 30.11.2001 tarihinden önce görevden ayrıldığı savunulmuş olup, mahkemece, dava konusu zarar verici eylemlerin hangi tarihte oluştuğu, davalılar arasında görev dağılımı olup olmadığı hususları dikkate alınarak, bu dönemde görevde olmayan kişilerin yönetim ve denetim kurulu üyesi sıfatı ile sorumlu tutulması doğru değildir.

Ayrıca, davalılar vekilleri, bilirkişi raporunda “belgesiz harcama” olarak nitelendirilen harcamaların gerçekte kooperatif için harcandığını savunmuştur. Belirtilen harcama kalemlerinin inşaat için yapılması nedeniyle, mahallinde yapılacak keşif sonrası, gerçekte bu harcamaların yapılıp yapılmadığı, yapılmış ise, bu kalem işlerin harcamalarına dair başka gider olup olmadığı, başka bir ifade ile belgesiz harcama kalemlerinin mükerrer ödeme olup olmadığı; ödenmek durumunda kalınan vergi cezalarının hangi döneme ait olduğu, bu dönem içerisinde kooperatif kasasında yeterli nakit olup olmadığı; serbest meslek makbuzu düzenlenmemiş olmakla birlikte, bahsi geçen giderlerin gerçekte yapılıp yapılmadığının tespiti; başka bir ifade ile bilirkişi raporuna karşı davalılar vekillerinin tüm itirazlarının cevaplandırılması açısından, tüm kooperatif kayıtları ve genel kurul tutanakları incelenmek ve gerektiğinde ilgili ceza davasının sonucu da beklenilmek suretiyle karar verilmesi gerekirken, eksik inceleme ile yazılı şekilde karar verilmesi doğru görülmemiştir.

SONUÇ :

Yukarıda ( 1 ) numaralı bette açıklanan nedenlerle mümeyyiz davalılar vekillerinin sair temyiz itirazlarının reddine, ( 2 ) numaralı bentte açıklanan nedenlerle kararın davalılar Şahap, Sevim, H.Hüseyin, M.Demircan, Cengiz yararına BOZULMASINA, takdir edilen 500.00.- YTL duruşma vekillik ücretinin davacılardan alınarak davalılar Şahap, Sevim, H.Hüseyin, M.Dernircan, Cengiz’e verilmesine, ödedikleri temyiz peşin harcının isteği halinde temyiz edenlere iadesine, 21.12.2006 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.p

Kooperatif Ortağı Taahutname ornegi

Kooperatif statüsü devam ettiği sürece, kooperatif ortaklığından ayrılmayacağım. Ancak işyerimi tapuda başka bir kişiye devrettiğim taktirde, bu kişinin kooperatife ortak olmasını sağlayacağım. Sağlayamadığım taktirde kooperatife karşı ortaklık sıfatıma bağlı sorumluluğumun devam ettiğini kabul ve taahhüt ederim.

Kooperatiflerde Şerefiye raporunun yazılması

Kooperatifçilik mevzuatında kooperatif anasözleşmesinde belirtilen kurallara uyulması kaydıyla şerefiye miktarını belirleme görev ve yetkisi yönetim kurulu kararıyla görevlendirilen kurula aittir. Ancak miktarı belirleme görev ve yetkisi bu kurula ait olmakla birlikte, belirlenen miktarın prosedüre uyularak kesinleşmesi durumunda ödenmesi gereken tarihi belirleme görev ve yetkisi genel kurula aittir. (Anas. 23/6)

Konu :Yapı Kooperatiflerinde Tapu İşlemleri.

T.C.
BAYINDIRLIK VE İSKÂN BAKANLIĞI
Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü Tasarruf İşlemleri Dairesi Başkanlığı

Sayı:B.09.1.TKG0100001–073/1701-26.04.2010
Konu :Yapı Kooperatiflerinde Tapu İşlemleri.

GENELGE NO:
2010/ 8

İlgi : a) 02.07.1963 tarih ve 1379 sayılı genelge,
b) 11.01.1989 tarih ve 1492 sayılı genelge,
c) 27.11.1989 tarih ve 1503 sayılı genelge.

Kooperatiflerin taşınmaz mal tasarrufları hakkındaki talepleri sırasında; 2644 sayılı Tapu Kanunu’nun 2 nci maddesi gereğince ticaret sicil memurluğundan alınması gerekli yetki belgesinin içeriği ile kooperatiflere ilişkin diğer hususlarda yaşanan aksaklıkların giderilmesi ve uygulamada birliğin sağlanması amacıyla aşağıdaki açıklamalara ihtiyaç duyulmuştur.

1 – Kooperatiflerin Taşınmaz Tasarrufları:

24.04.1969 tarihli ve 1163 sayılı Kooperatifler Kanunu’nun 42 nci maddesinin ikinci fıkrasına, 06.10.1988 tarihli ve 3476 sayılı Kanun’un 9 uncu maddesiyle eklenen, 6 ncı bentte, “Gayrimenkul alımında ve satımında takip edilecek usul ile alınacak gayrimenkulun niteliğini, yerini ve azami fiyatını, satılacak gayrimenkulun asgari fiyatını belirlemek,” yetkisi kooperatif genel kurulunun yetkileri arasına alınmıştır.

Buna göre, taşınmaz mal alım ve satımı için öncelikle kooperatif genel kurulunca karar verilmiş olması gerekmektedir. Genel kurul, bu yetkisini devir ve terk edemeyeceği gibi 1163 sayılı Kanun’un 59 uncu maddesine 3476 sayılı Kanun ile eklenen “Yönetim kurulu üyeleri ve temsile yetkili şahıslar, genel kurulun devredemeyeceği yetkilerini kullanamaz.” sekizinci fıkrası hükmü uyarınca yönetim kurulunun böyle bir yetkiyi kullanması hukuken mümkün değildir.

Diğer taraftan, 1163 sayılı Kanun’un 59 uncu maddesine 3476 sayılı Kanun’un 15 inci maddesiyle eklenen 4 üncü fıkrası, “Kooperatiflerce alınması kararlaştırılan gayrimenkullerin alımının, tapu devri veya tapuya şerh verdirilecek bir satış vaadi sözleşmesi ile yapılması şarttır.”, 5 inci fıkrası ise “Alınacak gayrimenkulun kooperatifin amacına uygun olması gerekir.” hükmüne amirdir.

Bu nedenle, kooperatif temsilcilerince taşınmaz mal alımı, satımı veya satış vaadi sözleşmelerinin tapu siciline şerhi için talepte bulunulması halinde, 2644 sayılı Kanun’un 2 nci maddesi uyarınca ticaret sicil memurluğundan alınıp ibraz edilen yetki belgesinde;

a) Kooperatifi temsile yetkili kişi veya kişilerin kimler olduğu,

b) Genel kurulca, tapu kaydı gözetilerek hangi taşınmaz malın satın alınacağının
belirlenmesinin gerekmediği, yalnızca taşınmaz malın niteliği (konut yapımına elverişli olması vb.) ve yeri (belirlenen bir il, ilçe veya bölge sınırları içinde olmak gibi) konusunda belirtme yapılmasının yeterli olduğu, mutlak surette ada ve parsel numaralarının belirtilmesinin zorunlu olmadığı,

c) Genel kurulca; il, ilçe veya bölge sınırlaması yapılan taşınmaz malın azami olarak hangi fiyatla satın alınabileceği, ya da kooperatifin kayden maliki bulunduğu hangi taşınmazın asgari hangi fiyatla satılabileceği ile alım veya satımda takip edilecek usul konusunda kooperatif yönetim kuruluna yetki verildiğine ilişkin bilgilerin olup olmadığının araştırılması gerekmekte olup, bu bilgilerin bulunması halinde talebin karşılanması gerekmektedir.

Ayrıca, yetki belgesinde, genel kurulca alınmış karardan bahsedilmemesi halinde ise, noterden tasdikli genel kurul kararına istinaden talebin karşılanması, aksi halde reddi gerekmektedir.

2 – Kooperatiflerle Yönetim Kurulu Üyesi Arasında İşlemler:

29.06.1956 tarihli ve 6762 sayılı Türk Ticaret Kanunu’nun 334 üncü maddesinin birinci fıkrasında, “İdare meclisi azalarından biri umumi heyetten izin almadan kendi veya başkası namına bizzat veya dolayısıyla şirketle şirket konusuna giren bir ticari muamele yapamaz. Aksi takdirde şirket yapılan muamelelerin batıl olduğunu iddia edebilir. Aynı hak diğer taraf için mevcut değildir.” hükmündedir.

Bu hüküm, yönetim kurulu üyeleri (veya bu üyelerin vekili oldukları kişiler) ile kooperatif tüzel kişiliği arasında gerçekleştirilen yasak işlemleri kapsamaktadır. Genel kurulun bu konuda özel bir kararı olmaksızın bu tür bir işlem yapılması mümkün değildir. Ancak yönetim kurulu üyeleri, 1163 sayılı Kanun’un 55 inci maddesi gereğince aynı zamanda kooperatif ortağı olmaları nedeniyle üyelere ilişkin gerçekleştirilen işlemlerde (ferdileştirme gibi) bu tür bir özel izin alınmasına gerek yoktur. Üye olmaktan kaynaklanan doğal yetkilerini kullanabilirler.

3 – Kooperatif İşlemlerine İlişkin Özel Durumlar:

a) Konut ve işyeri yapı kooperatiflerinin kat irtifaklı taşınmazlarını da ferdileştirmeye konu edilebilir,

b) Anasözleşmelerinde hüküm bulunması veya konut yapımımın imkansız olması halinde genel kurulca karar alınarak söz konusu taşınmazların üyelere arsa olarak tahsis edilmesi mümkündür,

c) Konut yapı kooperatiflerinin Anasözleşmesinde üyelerine işyeri olarak taşınmaz mal dağıtabileceği konusunda hüküm bulunması (veya bu konuda Anasözleşme değişikliği yapılması durumunda) ve sunulan yetki belgesinde bu hususun belirtilmesi halinde konut yapı kooperatifleri ferdileşme suretiyle işyeri nitelikli bağımsız bölümleri üyelerine tahsis edebilirler,

d) Ferdileşme işleminde noterden alınacak kura zabtının müdürlüğe sunulması zorunlu değildir, ancak sunulması halinde parsel dosyasında saklanmalıdır,

e) Üzerinde haciz, ipotek gibi kısıtlamaların bulunduğu bir taşınmazın kooperatif adına edinimi için genel kurulun bu konuda yönetim kuruluna yetki vermiş olması gerekir,

f) Kamu hukukundan doğan; yola veya yeşil alana terk gibi işlemler için genel kurul kararı aranmasına gerek yoktur.

İlgi ( a, b, c) genelgeler yürürlükten kaldırılmıştır.
Bilgi ve gereğini, iş bu genelgenin tüm birimlere duyurulmasını önemli rica ederim.

……………….
Genel Müdür
DAĞITIM:
-Merkez Birimlerine,
-Bölge Müdürlüklerine.

Şerefiye raporu

Kooperatif Anasözleşmesinin 61.maddesinin hükmü gereği kooperatif yönetim kurulunun 02/05/2011 tarih ve 95 sayılı kararı ile kooperatifin sorumluluğunda inşaatı devam etmekte olan işyerlerinin şerefiyelerini belirlemek üzere aşağıda isimleri ve unvanları yazılı kişiler görevlendirilmişlerdir.

Kooperatif ortaklarından alınacak taahutname ornegi -Kemal OZMEN

1)​Tarafıma tahsis edilen işyerimi site yönetim planı, kooperatif anasözleşmesi, genel kurul ve yönetim kurulu kararlarına göre kullanacağım.
2)​İşyerimde projeye aykırı tadilat ve yapılaşma yapmayacağım.
3) ​İşyerimde sitenin ve çevrenin güvenliğini tehdit edici, yanıcı, parlayıcı, patlayıcı, koku yayıcı, titreşimli, fazla gürültülü işler yapmayacağım.
4)​İşyerimin önünü, geçişleri önleyici şekilde kapamayacağım. İşyerimin önünü ve müşterek alanlara malzeme ve hurda koymayacağım,
5)​İşyerimde kooperatifçe tayin ve tesbit edilen yerlerden başka yerlere tabela, reklam ışıklandırılması, pano ve benzeri reklam araçları koymayacağım. Bunların ölçü ve standartları ile ilgili yönetim kurulunca belirtilen kurallara uyacağım.
6)​İşyerimin tamire muhtaç kısımlarını derhal onaracağım.

Ticaret sicilde kooperatif işlemleri ve masrafları

ATO – TÝCARET SÝCÝLÝ MEMURLUÐU
Kooperatif Kuruluþlarý Ýçin Yapýlabilecek Ýþlemler BEDELÝ
YENÝ KURULUÞ [gerekli evraklar için týklayýn…]
SÝCÝL TASDÝKNAMESÝ
25.95 TL
YENÝ KURULUÞ
156.60 TL
ÜNVAN DEÐÝÞÝKLÝÐÝ [gerekli evraklar için týklayýn…]
SÝCÝL TASDÝKNAMESÝ
25.95 TL
ÜNVAN DEÐÝÞÝKLÝÐÝ
77.70 TL
AMAÇ/KONU DEÐÝÞÝKLÝÐÝ [gerekli evraklar için týklayýn…]
AMAÇ/KONU DEÐÝÞÝKLÝÐÝ
77.70 TL
SÝCÝL TASDÝKNAMESÝ
25.95 TL
ADRES DEÐÝÞÝKLÝÐÝ [gerekli evraklar için týklayýn…]
ADRES DEÐÝÞÝKLÝÐÝ
77.70 TL
SÝCÝL TASDÝKNAMESÝ
25.95 TL
SÜRE UZATIMI [gerekli evraklar için týklayýn…]
SÜRE UZATIMI
77.70 TL
TEMSÝL VE ÝLZAM [gerekli evraklar için týklayýn…]
SÝCÝL TASDÝKNAMESÝ
25.95 TL
TEMSÝL VE ÝLZAM
77.70 TL
ÞUBE TESCÝLÝ (DAHÝLDE) [gerekli evraklar için týklayýn…]
SÝCÝL TASDÝKNAMESÝ
30.35 TL
TEMSÝL VE ÝLZAM
77.70 TL
ÞUBE TESCÝLÝ (DAHÝLDE)
156.60 TL
SÝCÝL TASDÝKNAMESÝ [gerekli evraklar için týklayýn…]
SÝCÝL TASDÝKNAMESÝ
25.95 TL
ÝFLAS – KONKORDATO BELGESÝ [gerekli evraklar için týklayýn…]
ÝFLAS – KONKORDATO BELGESÝ
25.95 TL
ACENTELÝK ÝLANI [gerekli evraklar için týklayýn…]
ACENTELÝK ÝLANI
77.70 TL
ACENTELÝK FESHÝ [gerekli evraklar için týklayýn…]
ACENTELÝK FESHÝ
30.35 TL
TASFÝYEYE GÝRÝÞ [gerekli evraklar için týklayýn…]
TASFÝYEYE GÝRÝÞ
77.70 TL
TASFÝYE KAPANIÞI [gerekli evraklar için týklayýn…]
TASFÝYE KAPANIÞI
30.35 TL
SERMAYE ARTIRIMI [gerekli evraklar için týklayýn…]
SERMAYE ARTIRIMI
77.70 TL
SÝCÝL TASDÝKNAMESÝ
25.95 TL
ÞUBE TESCÝLÝ (DIÞARIDAN) [gerekli evraklar için týklayýn…]
SÝCÝL TASDÝKNAMESÝ
25.95 TL
TEMSÝL VE ÝLZAM
77.70 TL
ÞUBE TESCÝLÝ (DIÞARIDAN)
156.60 TL
YETKÝ BELGESÝ [gerekli evraklar için týklayýn…]
YETKÝ BELGESÝ
25.95 TL
BÝRLEÞME – TERKÝN [gerekli evraklar için týklayýn…]
BÝRLEÞME – TERKÝN
30.35 TL
BÝRLEÞME – DEVRALMA [gerekli evraklar için týklayýn…]
BÝRLEÞME – DEVRALMA
0.00 TL
TÝCARÝ ÝÞLETME REHNÝ [gerekli evraklar için týklayýn…]
TÝCARÝ ÝÞLETME REHNÝ
156.60 TL
MERKEZ NAKLÝ (GELEN) [gerekli evraklar için týklayýn…]
MERKEZ NAKLÝ (GELEN)
156.60 TL
SÝCÝL TASDÝKNAMESÝ
25.95 TL
TEMSÝL VE ÝLZAM
77.70 TL
TASFÝYEDEN DÖNÜÞ [gerekli evraklar için týklayýn…]
TASFÝYEDEN DÖNÜÞ
77.70 TL
ÞUBE TESCÝLÝ (DIÞARIYA) [gerekli evraklar için týklayýn…]
ÞUBE TESCÝLÝ (DIÞARIYA)
7.80 TL
GENEL KURUL (OLAÐAN) [gerekli evraklar için týklayýn…]
GENEL KURUL (OLAÐAN)
77.70 TL
GENEL KURUL (OLAÐANÜSTÜ) [gerekli evraklar için týklayýn…]
GENEL KURUL (OLAÐANÜSTÜ)
77.70 TL
YETKÝ ÝPTALÝ [gerekli evraklar için týklayýn…]
SÝCÝL TASDÝKNAMESÝ
25.95 TL
YETKÝ ÝPTALÝ
30.35 TL
47. MADDEYE GÖRE BELGE [gerekli evraklar için týklayýn…]
47. MADDEYE GÖRE BELGE
25.95 TL
MERKEZ NAKLÝ (GÝDEN)
7.80 TL
MERKEZ NAKLÝ GÝDEN ÝPTAL
43.90 TL
ÞUBE KAPANIÞI [gerekli evraklar için týklayýn…]
ÞUBE KAPANIÞI
30.35 TL
KARAR [gerekli evraklar için týklayýn…]
KARAR
77.70 TL
GÖREV TAKSÝMÝ [gerekli evraklar için týklayýn…]
GÖREV TAKSÝMÝ
77.70 TL
NEVÝ DEÐÝÞÝKLÝÐÝ [gerekli evraklar için týklayýn…]
NEVÝ DEÐÝÞÝKLÝÐÝ
156.60 TL
TADÝL [gerekli evraklar için týklayýn…]
TADÝL
77.70 TL
ÝLAN DÜZELTME [gerekli evraklar için týklayýn…]
ÝLAN DÜZELTME
0.00 TL
ANA SÖZLEÞME KABULU [gerekli evraklar için týklayýn…]
ANA SÖZLEÞME KABULU
0.00 TL
SERMAYE ARTTIRIM ÝZÝN YAZISI [gerekli evraklar için týklayýn…]
SERMAYE ARTTIRIM ÝZÝN YAZISI
0.00 TL
ANA SÖZLEÞME TADÝL TASARISI KABULU [gerekli evraklar için týklayýn…]
ANA SÖZLEÞME TADÝL TASARISI KABULU
0.00 TL
MERKEZ NAKLÝ GÝDEN TADÝL TASARISI KABULU [gerekli evraklar için týklayýn…]
MERKEZ NAKLÝ GÝDEN TADÝL TASARISI KABULU
0.00 TL
ATO@BIM &copy2012

Çevre ve Şehircilik İl Müdürü Fethi Şahinoğlu, kooperatiflere üye olan vatandaşların yanıltıcı beyanlara kanmamaları konusunda uyara

KAYSERİ- Kayseri Çevre ve Şehircilik İl Müdürü Fethi Şahinoğlu, kooperatiflere üye olan vatandaşların yanıltıcı beyanlara kanmamaları konusunda uyararak, “Kooperatiflerin sözleşmelerini mutlaka okuyun” çağrısında bulundu. 1163 sayılı Kooperatifler Kanunu’nun 59. maddesi ve kooperatifler ana sözleşmesi hükümlerine göre, ‘Kooperatifçe tanıtım ve ortak kaydı amacıyla yapılacak ilan, reklam ve açıklamalar, eksik ve gerçeğe aykırı olamayacağı gibi yanıltıcı unsurlar taşıyamaz’ hükmünün bulunduğunu hatırlatan Şahinoğlu, “Kooperatiflerin bu hükme uyma zorunluluğu vardır” dedi. Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü olarak vatandaşlara yanıltıcı reklam ve beyanlara inanmamaları uyarısında bulunan Şahinoğlu, vatandaşların kooperatiflerin sözleşmelerini kesinlikle okuması gerektiğini bildirdi. Şahinoğlu, “Vatandaşlarımız mağdur olmamak için İl Müdürlüğümüze gelerek kooperatifler hakkında her türlü bilgiye ulaşabilirler.” ifadesinde bulundu.

Kooperatif Ortaklığı, Kooperatif Ortaklarının Ödevi (Ödevleri) Ve Sorumlulukları, Ortaklıktan Çıkma, Çıkarılma, İtiraz Ve Hesaplaşma

Kooperatif Ortaklığı, Kooperatif Ortaklarının Ödevi (Ödevleri) Ve Sorumlulukları, Ortaklıktan Çıkma, Çıkarılma, İtiraz Ve Hesaplaşma
Ortakların Ödev ve Sorumlulukları
1. Sermaye (ortaklık) payı
Kooperatife giren her şahıstan en az bir ortaklık payı alınması gerekir. Anasözleşme, en yüksek had tespit ederek bir ortak tarafından bu had dahilinde birden fazla pay alınmasına cevaz verebilir (KK. m. 19).
Mevcut duruma göre bir ortaklık payının değeri 1.000.000.- lira olup, bir ortakça alınabilecek en çok pay adedi ise 5.000’dir.
2.Aidat ödeme yükümlülüğü
Yapı Kooperatiflerinde ortaklar, taahhüt ve tediye ettikleri ortaklık payı bedelleri dışında, kooperatif amaçlarının gerçekleştirilmesini sağlamak üzere genel kurulca belirlenen miktardaki arsa, altyapı, inşaat ve benzeri gider taksitlerini ve öngörülmüşse bunların gecikme bedellerini de ödemek zorundadırlar.
3.Sır saklama yükümlülüğü ve ceza
Her ortak ne şekilde olursa olsun öğrenmiş olduğu kooperatife ait iş sırlarını, sonradan ortaklık hakkını kaybetmiş olsa dahi daima gizli tutmak zorundadır. Bu mecburiyete uymayan ortak meydana gelecek zararlardan kooperatife karşı sorumlu olduğu gibi kooperatifin şikayeti üzerine herhangi bir zarar umulmasa dahi bir yıla kadar hapis veya ağır para cezasıyla veya her ikisiyle birlikte cezalandırılır (KK. m. 25).
4. Ortakların sorumluluğu
4.1. Sınırsız sorumluluk
Anasözleşme, kooperatifin varlığı borçlarını karşılamaya yetmediği hallerde, ortaklarının da şahsen ve sınırsız olarak sorumlu tutulacaklarını hüküm altına alabilir (KK. m. 29).
4.2. Sınırlı sorumluluk
Anasözleşmeye, kooperatif borçları için her ortağın kendi payından fazla olarak şahsen ve belirli bir miktara kadar kooperatiften sonra sorumlu olacakları hususunda bir hüküm konabilir (KK.m.30).
5. Ortağın şahsi alacaklılarının durumu
Bir ortağın şahsi alacaklıları, ancak;
· Ortağa ait faizi,
· Gelir gider farklarından hissesine düşen miktarı,
· Kooperatifin dağılmasında ona ödenecek payı, haczettirebilirler (KK. m.19, f.).
6.Ödemelerini geciktiren ortaklardan faiz alınabileceği, ancak bileşik faiz yürütülemeyeceği
Sermaye koyma borcunu zamanında yerine getirmeyen ortak, ihtara gerek kalmaksızın temerrüt faizi ödemekle yükümlüdür. Ayrıca, anasözleşmeyle ortaklar temerrüt halinde cezai şart ödemeye de mecbur tutulabilirler (KK m. 98, TTK m. 407).
ORTAKLIKTAN ÇIKARILMA ESASLARI VE İTİRAZ YOLLARI
1. Genel olarak ortaklık sıfatının kaybedilmes
Bir ortağın ortaklık sıfatı genel olarak;
· Çıkma hakkını kullanarak, kendi isteği üzerine ayrılmasıyla (KK m. 10),
· Ölümü ile (KK m. 14, f. 1),
· Ortaklık payını başkasına devretmesiyle (KK. m.14, f.3),
· Ortaklık sıfatı bir görev veya hizmetin yerine getirilmesine bağlı ise, bu görev veya hizmetin sona ermesiyle (KK m. 15)
· Anasözleşmede açıkça gösterilen sebeplerle ortaklıktan çıkarılmasıyla (KK.m.16),
· Parasal yükümlülüklerini yerine getirmemesi sonucu ortaklığının kendiliğinden düşmesiyle (çıkarılmasıyla) (KK m.27),sona erer.
2.Ortaklıktan çıkarılma (ihraç) esasları
Kooperatif ortaklığından çıkarılmayı gerektiren sebepler ana sözleşmede açıkça gösterilir. Ortaklar anasözleşmede açıkça gösterilmeyen sebeplerle ortaklıktan çıkarılamazlar.
Ortaklıktan çıkarılmaya yönetim kurulunun teklifi ile genel kurulca karar verilir. Anasözleşme, çıkarılan ortağın genel kurula başvurma hakkı saklı kalmak üzere, bu hususta yönetim kurulunu da yetkili kılabilir. Uygulamadaki anasözleşmelere göre, ortaklıktan çıkarma yetkisi yönetim kuruluna aittir.
Çıkarılma kararının onaylı örneğinin, çıkarılan ortağa tebliğ edilmek üzere, on gün içinde notere tevdi edilmesi gerekir. Bu ortak tebliğ tarihinden itibaren üç ay içinde itiraz davası açabilir. Ortak, üç aylık süre içinde genel kurula da itiraz edebilir. Bu itiraz, ilk toplanacak genel kurula sunulmak üzere, yönetim kuruluna noter aracılığı ile tebliğ ettirilecek bir yazı ile yapılır. Genel kurula itiraz edildiği takdirde, yönetim kurulunun çıkarma kararı aleyhine itiraz davası açılamaz. İtiraz üzerine genel kurulca verilecek karara karşı itiraz davası hakkı saklıdır.
Üç aylık süre içinde, genel kurula veya mahkemeye başvurmak suretiyle itiraz edilmeyen çıkarılma kararları kesinleşir (KK. m. 16).
Çıkarılma kararına karşı Bakanlığımıza başvurulamaz.
3.Parasal yükümlülüklerin yerine getirilmemesi nedeni ile ortaklıktan çıkarılma
Özellikle yapı kooperatiflerinde en çok rastlanan ortaklıktan çıkarma nedeni, ortağın parasal yükümlülüklerini yerine getirmemesidir. Uygulamadaki anasözleşmelerin 14. maddesine göre parasal yükümlülüklerini otuz gün geciktirmeleri üzerine, yönetim kurulunca noter aracılığı ile yapılacak ihtarı takip eden on gün içinde bu yükümlülüklerini yerine getirmeyenlere yine aynı kurulca ikinci ihtar yapılır. İkinci ihtarı takip eden bir ay içerisinde de yükümlülüklerini yerine getirmeyenler ortaklıktan çıkarılır (KK.m.16, 27).

ARSA VE KONUTLAR ARSA ALIMI,SATIMI,ORTAK VE KONUT SAYISI,KONUTLARIN ORTAKLARA TESLİMİ

Kooperatif Arsa ve Konutlar (İşlemler, Dağıtım, Vergi)
ARSA VE KONUTLAR
ARSA ALIMI,SATIMI,ORTAK VE KONUT SAYISI,KONUTLARIN ORTAKLARA TESLİMİ
Soru73- Kooperatifler, taşınmaz mal (gayrimenkul) alır ve satarlarken Tapu Dairelerine hangi belgeleri ibraz etmeleri gerekir?
– Sicil belgesi ve imza sirküleri ibraz etmeleri gerekir.
Soru74- Arsa alımında takip edilecek usul ile alınacak arsanın niteliklerini ve fiyatını hangi organ belirler?
– Genel kurul belirler
Soru75- Kooperatifler, arsalarında kat irtifakı tesis edebilirler mi?
– Edebilirler.
Soru76- Gayrimenkul satımında takip edilecek usul ile bunun asgari fiyatını imalat ve inşaat işlerinin yaptırılma yöntemini hangi organ belirler?
– Genel kurul belirler
Soru77- Yapı kooperatiflerinde ortak sayısı ile konut veya işyeri sayısını hangi organ tespit eder?
– Genel kurul tespit eder.
Soru78- Kooperatif inşaatlarının devamı esnasında yeniden arsa alınarak ortak kaydı yapılabilir mi?
– Kooperatif inşaatlarının devamı esnasında yeniden arsa alınarak ortak kaydı yapılması daha sonra problemler doğurmaktadır
Soru79- Konutlardaki noksanlığın muhatabı kimdir?
– Müteahhit değil kooperatif yönetim kuruludur.
Soru80- Ortaklar, inşaatların gecikmesi halinde kooperatiften kira talep edebilir mi?
– Edemez.
PROJE,KONUT BEDELLERİNİN TESPİTİ
Soru81- Kooperatiflerde inşaat maliyeti ve süresi önceden taahhüt edilebilir mi?
– Edilemez.
Soru82- İnşaat, sabit maliyetle taahhüt edilebilir mi?
– Edilemez.
Soru83- Bir ortağın konut bedeline itiraz etmesi taksitlerin ödenmesini durdurur mu?
– Bir ortağın konut bedeline itiraz etmesi taksitlerin ödenmesini durdurmaz.
Soru84- Şerefiye nasıl tespit edilir?
– Ana sözleşmenin 61.maddesine göre fen heyeti tarafından tespit edilir.
Soru85- Ana sözleşmede konutlardan şerefiye alınacağı kabul edilmişse genel kurul bunu ortadan kaldırabilir mi?
– Kaldıramaz.
Soru86- Belirlenen süresi içerisinde ödenmeyen şerefiyelerin ödenmesi zorunlu mudur?
– Belirlenen süresi içerisinde ödenmeyen şerefiyelerin ödenmesi gerekir.
KONUTLARIN ORTAKLARA DAĞITIMI
Soru87- Yapı Kooperatiflerinde konutların dağıtımı nasıl yapılır?
– Konutlar, kura ile veya giriş sırasına göre dağıtılır.
KOOPERATİFLERİN TUTACAKLARI DEFTERLER VE VERGİ SORUNLARI
KOOPERATİFLERİN TUTMAK ZORUNDA OLDUKLARI DEFTERLER VE BUNLARDAN DOĞAN SORUMLULUK
Soru88- Kooperatifler, hangi defterleri tutmak zorundadır? Bundan doğan sorumluluk kime aittir?
– Kooperatif defterlerinin eksik ve kanuna uygun surette tutulmamasından doğan hukuki ve cezai sorumluluk yönetim kuruluna aittir. Kooperatifler aşağıdaki defterleri tutmak zorundadır:
1- Yevmiye defter
2- Defter-i kebir
3- Envanter Defteri
4- Karar Defteri
5- Ortaklar Defteri
KOOPERATİFLERİN VERGİ SORUNLARI
Soru89- Kooperatiflerin kurumlar vergisi ödemesi gerekir mi?
– Belirli koşulların yerine getirilmesi halinde ödemezler.
Soru90- Kooperatifler, peşin vergi öder mi?
– Kurumlar vergisinden muaf olma koşullarını taşımayan kooperatifler, geçici vergi öderler
Soru91- Yapı Kooperatifleri konutlarını ortaklarına devrederken Tapu Harcı ve Katma Değer Vergisi ödemeleri gerekir mi?
– Yapı Kooperatifleri konutlarını ortaklarına devrederken Tapu Harcı ve Katma Değer Vergisi ödenmez.
DAĞILMA VE TASFİYE
BİRLEŞME VE DEVİR
Soru92- Kendilerine haber verilmeden ikiye ayrılarak iki ayrı kooperatif çatısı altında toplanan kişilerin ne yapması gerekir?
– kişilerin bilgisi dışında ikiye ayrılarak aynı yerde faaliyet gösteren iki kooperatife ortak kayıt edilmeleri bu kooperatiflerin genel kurullarında alınacak kararla birleşmeleri suretiyle telafi edilebilir.
DAĞILMA SEBEPLERİ
Soru93- Kooperatiflerin dağılma sebepleri nelerdir?
– Ana sözleşmedeki koşulların gerçekleşmesiyle kooperatif dağılır.
TASFİYE
Soru94- Kooperatifler, nasıl tasfiye edilir?
– Oluşturulacak tasfiye kurulu vasıtasıyla kooperatifiniz tasfiye edilir.
Soru95- Devlet eliyle tasfiye yapılabilir mi?
– Devlet eliyle tasfiye yapılamaz.

Not: Daha ayrıntılı bilgi İl Müdürlüğümüzden alınabilir.

Kooperatif Örnek Ana Sözleşmesi, Sözleşme Örneği KONUT YAPI KOOPERATİFİ ANASÖZLEŞMESİ BİRİNCİ BÖLÜM KURULUŞ, TÜZEL KİŞİLİĞİN KAZANILMASI VE ANASÖZLEŞME DEĞİŞİKLİĞİ, UNVAN, MERKEZ, SÜRE, AMAÇ VE FAALİYET KONULARI KURULUŞ: Madde 1- Bu anasözleşmede isimleri, tabiiyetleri, ikametgah adresleri ve taahhüt ettikleri sermaye payları gösterilen kimseler tarafından, 1163 Sayılı Kooperatifler Kanunu hükümlerine göre değişir ortaklı, değişir sermayeli ve sınırlı sorumlu bir konut yapı kooperatifi kurulmuştur. TÜZEL KİŞİLİĞİN KAZANILMASI VE ANASÖZLEŞME DEĞİŞİKLİĞİ: Madde 2- Kooperatif Ticaret Siciline tescil ile tüzel kişilik kazanır. Tescilden önce kooperatif namına iş ve işlem yapanlar bunlardan şahsen ve zincirleme olarak sorumludurlar. Anasözleşmede yapılacak değişiklikler kuruluştaki usule tabidir. UNVAN: Madde 3- Kooperatifin unvanı Sınırlı Sorumlu …………………………………………………………………………………..Konut Yapı Kooperatifidir. MERKEZ: Madde 4- Kooperatifin merkezi, SÜRE: Madde 5- Kooperatifin süresi, yıldır. AMAÇ VE FAALİYET KONULARI:

Kooperatif Örnek Ana Sözleşmesi, Sözleşme Örneği
KONUT YAPI KOOPERATİFİ ANASÖZLEŞMESİ
BİRİNCİ BÖLÜM
KURULUŞ, TÜZEL KİŞİLİĞİN KAZANILMASI VE ANASÖZLEŞME DEĞİŞİKLİĞİ, UNVAN, MERKEZ, SÜRE, AMAÇ VE FAALİYET KONULARI
KURULUŞ:
Madde 1- Bu anasözleşmede isimleri, tabiiyetleri, ikametgah adresleri ve taahhüt ettikleri sermaye payları gösterilen kimseler tarafından, 1163 Sayılı Kooperatifler Kanunu hükümlerine göre değişir ortaklı, değişir sermayeli ve sınırlı sorumlu bir konut yapı kooperatifi kurulmuştur.
TÜZEL KİŞİLİĞİN KAZANILMASI VE ANASÖZLEŞME DEĞİŞİKLİĞİ:
Madde 2- Kooperatif Ticaret Siciline tescil ile tüzel kişilik kazanır. Tescilden önce kooperatif namına iş ve işlem yapanlar bunlardan şahsen ve zincirleme olarak sorumludurlar. Anasözleşmede yapılacak değişiklikler kuruluştaki usule tabidir.
UNVAN:
Madde 3- Kooperatifin unvanı Sınırlı Sorumlu
…………………………………………………………………………………..Konut Yapı Kooperatifidir.
MERKEZ:
Madde 4- Kooperatifin merkezi,

SÜRE:
Madde 5- Kooperatifin süresi, yıldır.
AMAÇ VE FAALİYET KONULARI:

KOOPERATİF VE BİRLİKLERİN KURULUŞ İŞLEMLERİNDE İSTENEN BELGELER VE DİKKAT EDİLMESİ GEREKEN HUSUSLAR

Kooperatif Kuruluşu – Kuruluş İşlemleri
KOOPERATİF VE BİRLİKLERİN KURULUŞ İŞLEMLERİNDE İSTENEN BELGELER VE DİKKAT EDİLMESİ GEREKEN HUSUSLAR
Kooperatif Kuruluşuna Nasıl İzin verilir?
Bakanlığımızca hazırlanarak uygulamaya konulan Örnek Anasözleşmelerin aynen kabul edilmesi halinde, Konut Yapı, Toplu İşyeri Yapı, Küçük Sanayi Sitesi Yapı, Tüketim, Turizm Geliştirme, Temin Tevzi, Küçük Sanat, Motorlu Taşıyıcılar, Üretim ve Pazarlama, Yaş Sebze ve Meyve Pazarlama Kooperatifleri’nin kuruluşlarına İl Müdürlüklerince izin verilmektedir.

Kuruluş Aşamasında İstenilen Belgeler4

· Konut Yapı ve Toplu İşyeri Yapı Turizm Geliştirme, Tüketim, Temin Tevzii Kooperatifi
Dilekçe
Kurucuların imzalarını taşıyan en az 3 adedi noter onaylı 5 adet anasözleşme
Kooperatif Kuruluş Bilgi Formu
· Motorlu Taşıyıcılar Kooperatifi
Dilekçe
Kurucuların imzalarını taşıyan en az 3 adedi noter onaylı 5 adet anasözleşme
Kooperatif Kuruluş Bilgi Formu
Kurucuların taşıyıcılığı fiilen meslek edinmiş şoför esnafı olduklarına dair kayıtlı oldukları mahalli Şoförler Odasından veya Esnaf ve Sanatkarlar Odasından verilmiş belge
Kurucuların sahip oldukları araçların İl Trafik Şubesine kayıtlı olduklarına ilişkin ruhsatnamelerin noter tasdikli birer sureti
Kurucuların Mahalli Ticaret Sicili Memurluğuna kayıtlı olmadıklarına dair Ticaret Sicili Memurluğundan alınmış belge
· Küçük Sanayi Sitesi Yapı Kooperatifi-Küçük Sanat Kooperatifi
Dilekçe
Kurucuların imzalarını taşıyan en az 3 adedi noter onaylı 5 adet anasözleşme
Kooperatif Kuruluş Bilgi Formu
Kurucu ortakların ortaklık şartlarını taşıdıklarına dair Dernek veya Ticaret ve Sanayi Odaları ile Vergi Dairesinden alınmış bir belge
· Üretim Pazarlama Kooperatifi
Dilekçe
Kurucuların imzalarını taşıyan en az 3 adedi noter onaylı 5 adet anasözleşme
Kooperatif Kuruluş Bilgi Formu
Kooperatif kurucularının kooperatif konusuyla ilgili üretimde bulunduklarına dair Ziraat Odasından ya da ilgili kurumdan ve Vergi Dairesinden alınmış belge
Yukarıda sayılan kooperatiflerin dışındaki Tarım Satış, İşletme, Eğitim ve Kültür, Yayıncılık, Esnaf Sanatkar Kredi ve Kefalet, Deniz Taşıyıcıları, Tahmil ve Tahliye kooperatifleri ile Tüm birlik ve merkez birliklerinin kuruluşları ve anasözleşmelerinin diğer maddelerinde yapılmak istenilen değişikliklere Bakanlığımızca (Teşkilatlandırma Genel Müdürlüğü) izin verilmektedir.

Kooperatif Ana Sözleşme Değişikliği İşlemleri

Kooperatif Ana Sözleşme Değişikliği İşlemleri
ANA SÖZLEŞME DEĞİŞİKLİĞİ NASIL YAPILIR
Kooperatif Anasözleşmesinin herhangi bir maddesinde değişiklik yapılması sırasında istenilen belgeler

Dilekçe
Değiştirilmek istenen madde metninin eski ve yeni şeklinin karşılıklı olarak yazılmış ve yönetim kurulunca imzalanmış şekli (10 nüsha).
Anasözleşme değişikliğine neden ihtiyaç duyulduğuna dair gerekçeli yönetim kurulu kararının Noter onaylı bir örneği.
Kooperatifin kuruluş ilanının yayımlandığı Türkiye Ticaret Sicili Gazetesinin aslı veya fotokopisi (dosyasında bulunmaması halinde).
Kooperatifin en son durumunu gösterir Kooperatif ve Üst Kuruluşları Genel Durum Bildirim Formu

Unvan, süre, merkez ve sermaye değişikliği izinleri İl Sanayi ve Ticaret anasözleşmedeki diğer madde değişiklik izinleri ise Bakanlığımızca (Teşkilatlandırma Genel Müdürlüğü) verilmektedir.

4-Harçlar Kanunu karşısındaki durumu: a-4 sayılı tarifenin 13/a maddesine göre ödenmesi gereken cins tashih (düzeltme) harcı, b-4 sayılı tarifenin 15.maddesine göre ödenmesi gereken tahsis harcı, c-Defter ve anasözleşmelerin noterce tasdikindeki harç muafiyeti. Bilindiği üzere yapı kooperatiflerinin sorumluluğunda inşaatı gerçekleştirilen işyerleri için yapı kullanma izin belgesi yani iskan belgesinin alınma şartlarından biri de 492 sayılı Harçlar Kanunu’nun 4 sayılı tarifesinin 13/a maddesinde yazılı harcın ödenmiş olması ve ödemeye ilişkin makbuzun Belediyeye yada OSB’ye ibraz edilmesi gerekmektedir. Uygulamada bu harca arsadan binaya dönüşme işleminin harcı olması nedeniyle “cins düzeltme harcı” yada “tashih harcı” gibi isimler kullanılmaktadır. Bu harç 14/03/2009 tarihine kadar emlak vergi değeri üzerinden hesaplandığı halde, bu tarihten sonra 5838 sayılı kanunla yapılan değişiklik nedeniyle, her bağımsız bölüm üzerinden maktu olarak alınmış ve bu suretle 2 no’lu harç beyannamesi verilmesi uygulaması

4-Harçlar Kanunu karşısındaki durumu:
a-4 sayılı tarifenin 13/a maddesine göre ödenmesi gereken cins tashih (düzeltme) harcı,
b-4 sayılı tarifenin 15.maddesine göre ödenmesi gereken tahsis harcı,
c-Defter ve anasözleşmelerin noterce tasdikindeki harç muafiyeti.

Bilindiği üzere yapı kooperatiflerinin sorumluluğunda inşaatı gerçekleştirilen işyerleri için yapı kullanma izin belgesi yani iskan belgesinin alınma şartlarından biri de 492 sayılı Harçlar Kanunu’nun 4 sayılı tarifesinin 13/a maddesinde yazılı harcın ödenmiş olması ve ödemeye ilişkin makbuzun Belediyeye yada OSB’ye ibraz edilmesi gerekmektedir. Uygulamada bu harca arsadan binaya dönüşme işleminin harcı olması nedeniyle “cins düzeltme harcı” yada “tashih harcı” gibi isimler kullanılmaktadır. Bu harç 14/03/2009 tarihine kadar emlak vergi değeri üzerinden hesaplandığı halde, bu tarihten sonra 5838 sayılı kanunla yapılan değişiklik nedeniyle, her bağımsız bölüm üzerinden maktu olarak alınmış ve bu suretle 2 no’lu harç beyannamesi verilmesi uygulamasına son veril

KOOPERATİF VE BİRLİKLERİN KURULUŞ İŞLEMLERİNDE İSTENEN BELGELER VE DİKKAT EDİLMESİ GEREKEN HUSUSLAR

Kooperatif Kuruluşu – Kuruluş İşlemleri
KOOPERATİF VE BİRLİKLERİN KURULUŞ İŞLEMLERİNDE İSTENEN BELGELER VE DİKKAT EDİLMESİ GEREKEN HUSUSLAR
Kooperatif Kuruluşuna Nasıl İzin verilir?
Bakanlığımızca hazırlanarak uygulamaya konulan Örnek Anasözleşmelerin aynen kabul edilmesi halinde, Konut Yapı, Toplu İşyeri Yapı, Küçük Sanayi Sitesi Yapı, Tüketim, Turizm Geliştirme, Temin Tevzi, Küçük Sanat, Motorlu Taşıyıcılar, Üretim ve Pazarlama, Yaş Sebze ve Meyve Pazarlama Kooperatifleri’nin kuruluşlarına İl Müdürlüklerince izin verilmektedir.

Kuruluş Aşamasında İstenilen Belgeler4

· Konut Yapı ve Toplu İşyeri Yapı Turizm Geliştirme, Tüketim, Temin Tevzii Kooperatifi
Dilekçe
Kurucuların imzalarını taşıyan en az 3 adedi noter onaylı 5 adet anasözleşme
Kooperatif Kuruluş Bilgi Formu
· Motorlu Taşıyıcılar Kooperatifi
Dilekçe
Kurucuların imzalarını taşıyan en az 3 adedi noter onaylı 5 adet anasözleşme
Kooperatif Kuruluş Bilgi Formu
Kurucuların taşıyıcılığı fiilen meslek edinmiş şoför esnafı olduklarına dair kayıtlı oldukları mahalli Şoförler Odasından veya Esnaf ve Sanatkarlar Odasından verilmiş belge
Kurucuların sahip oldukları araçların İl Trafik Şubesine kayıtlı olduklarına ilişkin ruhsatnamelerin noter tasdikli birer sureti
Kurucuların Mahalli Ticaret Sicili Memurluğuna kayıtlı olmadıklarına dair Ticaret Sicili Memurluğundan alınmış belge
· Küçük Sanayi Sitesi Yapı Kooperatifi-Küçük Sanat Kooperatifi
Dilekçe
Kurucuların imzalarını taşıyan en az 3 adedi noter onaylı 5 adet anasözleşme
Kooperatif Kuruluş Bilgi Formu
Kurucu ortakların ortaklık şartlarını taşıdıklarına dair Dernek veya Ticaret ve Sanayi Odaları ile Vergi Dairesinden alınmış bir belge
· Üretim Pazarlama Kooperatifi
Dilekçe
Kurucuların imzalarını taşıyan en az 3 adedi noter onaylı 5 adet anasözleşme
Kooperatif Kuruluş Bilgi Formu
Kooperatif kurucularının kooperatif konusuyla ilgili üretimde bulunduklarına dair Ziraat Odasından ya da ilgili kurumdan ve Vergi Dairesinden alınmış belge
Yukarıda sayılan kooperatiflerin dışındaki Tarım Satış, İşletme, Eğitim ve Kültür, Yayıncılık, Esnaf Sanatkar Kredi ve Kefalet, Deniz Taşıyıcıları, Tahmil ve Tahliye kooperatifleri ile Tüm birlik ve merkez birliklerinin kuruluşları ve anasözleşmelerinin diğer maddelerinde yapılmak istenilen değişikliklere Bakanlığımızca (Teşkilatlandırma Genel Müdürlüğü) izin verilmektedir.

4-Harçlar Kanunu karşısındaki durumu: a-4 sayılı tarifenin 13/a maddesine göre ödenmesi gereken cins tashih (düzeltme) harcı, b-4 sayılı tarifenin 15.maddesine göre ödenmesi gereken tahsis harcı, c-Defter ve anasözleşmelerin noterce tasdikindeki harç muafiyeti. Bilindiği üzere yapı kooperatiflerinin sorumluluğunda inşaatı gerçekleştirilen işyerleri için yapı kullanma izin belgesi yani iskan belgesinin alınma şartlarından biri de 492 sayılı Harçlar Kanunu’nun 4 sayılı tarifesinin 13/a maddesinde yazılı harcın ödenmiş olması ve ödemeye ilişkin makbuzun Belediyeye yada OSB’ye ibraz edilmesi gerekmektedir. Uygulamada bu harca arsadan binaya dönüşme işleminin harcı olması nedeniyle “cins düzeltme harcı” yada “tashih harcı” gibi isimler kullanılmaktadır. Bu harç 14/03/2009 tarihine kadar emlak vergi değeri üzerinden hesaplandığı halde, bu tarihten sonra 5838 sayılı kanunla yapılan değişiklik nedeniyle, her bağımsız bölüm üzerinden maktu olarak alınmış ve bu suretle 2 no’lu harç beyannamesi verilmesi uygulaması

4-Harçlar Kanunu karşısındaki durumu:
a-4 sayılı tarifenin 13/a maddesine göre ödenmesi gereken cins tashih (düzeltme) harcı,
b-4 sayılı tarifenin 15.maddesine göre ödenmesi gereken tahsis harcı,
c-Defter ve anasözleşmelerin noterce tasdikindeki harç muafiyeti.

Bilindiği üzere yapı kooperatiflerinin sorumluluğunda inşaatı gerçekleştirilen işyerleri için yapı kullanma izin belgesi yani iskan belgesinin alınma şartlarından biri de 492 sayılı Harçlar Kanunu’nun 4 sayılı tarifesinin 13/a maddesinde yazılı harcın ödenmiş olması ve ödemeye ilişkin makbuzun Belediyeye yada OSB’ye ibraz edilmesi gerekmektedir. Uygulamada bu harca arsadan binaya dönüşme işleminin harcı olması nedeniyle “cins düzeltme harcı” yada “tashih harcı” gibi isimler kullanılmaktadır. Bu harç 14/03/2009 tarihine kadar emlak vergi değeri üzerinden hesaplandığı halde, bu tarihten sonra 5838 sayılı kanunla yapılan değişiklik nedeniyle, her bağımsız bölüm üzerinden maktu olarak alınmış ve bu suretle 2 no’lu harç beyannamesi verilmesi uygulamasına son veril