Kooperatif Aidatları muhasebe kaydı- Hangi hesap kullanılacaktır ?

Başlık Kooperatif üyelerinden alınan aidatların KDV ye tabi olup olmadığı hk.
Tarih 13/07/2011
Sayı B.07.4.DEF.0.53.10.00-KDV-165-11
Kapsam
T.C.
RİZE VALİLİĞİ
Defterdarlık Gelir Müdürlüğü
Sayı : B.07.4.DEF.0.53.10.00-KDV-165-11 13/07/2011
ekran-resmi-2016-10-22-19-29-31
Konu : Aidatların KDV tabi olup olmadığı
İlgide kayıtlı özelge talep formunda, … olarak, kooperatif bünyesine ait herhangi bir ticari faaliyetinizin olmadığı, her üyenin kendi adına basit usul veya gerçek usul gelir vergisi mükellefi olduğu, ancak kooperatif olarak yapmış olduğunuz genel giderleri (elektrik, telefon, sigorta gideri vb.) karşılamak üzere üyelerinizden almış olduğunuz aidatlar üzerinden katma değer vergisi (KDV) hesaplanıp hesaplanmayacağı sorulmaktadır.

Error: Contact form not found.

A- KURUMLAR VERGİSİ YÖNÜNDEN :
5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanununun 4/1-k maddesinde, tüketim ve taşımacılık kooperatifleri hariç olmak üzere, kooperatiflerin ana sözleşmelerinde;
a) Sermaye üzerinden kazanç dağıtılmaması,
b) Yönetim Kurulu başkan ve üyelerine kazanç üzerinden hisse verilmemesi,
c) Yedek akçelerin ortaklara dağıtılmaması,
d) Sadece ortaklarla iş görülmesi (Yapı kooperatiflerinin kendilerine ait arsalarını kat karşılığı vererek her bir hisse için bir iş yeri veya konut elde etmeleri ortak dışı işlem sayılmaz.)
şartlarının yazılı bulunması ve fiilen bu şartlara uyulması halinde kurumlar vergisinden muaf tutulacakları hükme bağlanmış, bu şartlara ek olarak, kuruluşundan inşaatın bitim tarihine kadar yönetim ve denetim kurullarında, söz konusu inşaat işlerini kısmen veya tamamen üstlenen gerçek kişilerle tüzel kişi temsilcilerine veya Kanunun 13 üncü maddesine göre bunlarla ilişkili olduğu kabul edilen kişilere veya yukarıda sayılanlarla işçi ve işveren ilişkisi içinde bulunanlara yer vermeyen ve yapı ruhsatı ile arsa tapusu kooperatif tüzel kişiliği adına tescil edilmiş olan yapı kooperatiflerinin kurumlar vergisinden muaf tutulacağı hüküm altına alınmıştır.
Buna göre, tüketim ve taşımacılık kooperatiflerinin anılan muafiyet hükmünden yararlanması mümkün olmayıp, kurumlar vergisi mükellefiyetlerinin tesisi gerekmektedir.
Öte yandan, Kanunun 1 inci maddesinin son fıkrasında, kurum kazancının gelir vergisinin konusuna giren gelir unsurlarından oluşacağı, 6 ncı maddesinde ise, kurumlar vergisinin, mükelleflerin bir hesap dönemi içinde elde ettikleri safi kurum kazancı üzerinden hesaplanacağı ve safi kurum kazancının tespitinde Gelir Vergisi Kanununun ticari kazanç hakkındaki hükümlerinin uygulanacağı belirtilmiştir.
Buna göre, kurumlar vergisi mükellefi olan taşımacılık kooperatifinin üyelerince yapılan aidat ödemelerinin, kurum kazancının bir unsuru sayılarak vergiye tabi kurum kazancına dahil edilmesi gerekmektedir.
B- KATMA DEĞER VERGİSİ YÖNÜNDEN :
KDV Kanununun;
– 1/1 inci maddesinde, Türkiye’ de ticari, sınai, zirai faaliyet ve serbest meslek faaliyeti çerçevesinde yapılan teslim ve hizmetlerin KDV ye tabi olduğu,
– 20/1 inci maddesinde, vergi matrahının teslim ve hizmet işlemlerinin karşılığını teşkil eden bedel olduğu,
– 20/2 nci maddesinde ise, bedel deyiminin, malı teslim alan veya kendisine hizmet yapılan veyahut bunlar adına hareket edenlerden bu işlemler karşılığında her ne suretle olursa olsun alınan veya bunlarca borçlanılan para, mal ve diğer suretlerde sağlanan ve para ile temsil edilebilen menfaat, hizmet ve değerler toplamını ifade ettiği
hüküm altına alınmıştır.
Buna göre, kooperatifiniz tarafından üyelerden sabit olarak tahsil edilen aidatlar, üyelerinize verilen hizmetin karşılığını oluşturduğundan KDV ye tabi tutulacaktır.
Bilgi edinilmesini rica ederim.

AİDATIN YAZILACAĞI HESAP (MUKTEZA) 649 HS.

Tarih 25/02/2003
Sayı B.07.0.GEL.0.31/3185-59/007114
Kapsam
T.C.
MALİYE BAKANLIĞI
Gelirler Genel Müdürlüğü
SAYI : B.07.0.GEL.0.31/3185-59 25.02.2003- 007114
KONU :
…………………. VALİLİĞİ
(Defterdarlık: Gelir Müdürlüğüne)
İLGİ : 07/02/2003 tarih ve B. 07.4. DEF. 0.20.10/33-848 sayılı yazınız.
İlgide kayıtlı yazınız ve ekleri incelenmiş olup, Bakanlığımız görüşü aşağıda açıklanmıştır.
Bilindiği üzere, tekdüzen muhasebe sisteminin uygulanmasına ilişkin açıklamalar, 26/12/1992 tarih ve 21447 mükerrer sayılı Resmi Gazetede yayımlanan 1 Sıra No.lu Muhasebe Sistemi Uygulama Genel Tebliği ve daha sonra bu konuda yayımlanan diğer tebliğlerde yapılmış bulunmaktadır.
Buna göre, kooperatiflerin ortaklarından aldıkları üye aidatı adı altındaki paraların kooperatif açısından gelir kabul edilmesi halinde, alınan paralar ilgili aktif hesabın (Kasa, Banka, v.s.) borcu karşılığında “649 Diğer Olağan Gelir Ve Karlar” hesabının alacağına kaydedilecektir.
Diğer taraftan, sözkonusu üye aidatı adı altındaki paraların kooperatif açısından borç ve ortaklar açısından alacak kabul edilmesi halinde, alınan paralar ilgili aktif hesabın (Kasa, Banka, v.s.) borcu karşılığında “431 Ortaklara Borçlar” hesabının alacağına kaydedilecektir.
Ayrıca, kooperatifin aldığı bağışlar “649 Diğer Olağan Gelir Ve Karlar” hesabının alacağına kaydedilerek muhasebeleştirilecektir.
Bilgi edinilmesini ve gereğini rica ederim.

Yazlık Kooperatiflerde ve Sitelerde Site yönetim planı hazırlanırken dikkate edilecek hususlar nelerdir ?-MALİ MÜŞAVİR EVREN ÖZMEN

Yazlık amaçlı kullanılan sitelerin yönetim planının pek tabi ki bütün yıl oturulacak olan konutların site yönetim planından farklı hazırlanması gerekmektedir.

Özmen kopya

Bu kapsamda site yönetim planının hazırlanması veya bu konuda danışmanlık hizmeti almak için

info@ozmconsultancy.com

KOOPERATİFLERE ÖZEL İMAR ARTIŞI VAR MI ? MALİ MÜŞAVİR EVREN ÖZMEN

Yapı düzeni üç (3) ve daha çok katlı yapı yapmaya uygun olan, toplu konut alanları ile ilk planlamasında konut inkişaf (gelişme) alanı olarak planlı imar adalarında, toplam parsel alanı en az 2.500 m2 büyüklüğünde olan, imar parselleri ile büyüklüğüne bakılmaksızın imar adasının tama- mında, konut kredisi veren kuruluşlarca veya konut yapı kooperatifleri marifetiyle, yapılacak konutlar için planda öngörülen toplam inşaat alanı % 10 artırılır. Yeni belirlenen Emsal 2‟yi geçemez. Bu uygulama öncesinde, parsel mülkiyetinin %100‟ünün, ilgili kooperatif adına tescil edilmiş olma- sı gereklidir. Toplam inşaat alanı artırılan imar parseli ve adalarında, artırı- lan % 10 oranından vazgeçilmediği takdirde bir daha ifraz yapılamaz.

Kooperatiflerde ortaklık kaydı kurumlar vergisinin konusuna girer mi ?-ÖZMEN MALİ MÜŞAVİRLİK VE DANIŞMANLIK

Başlık Ayrılan üyelere ait olan ve yeni üyelere devredilmek üzere geçici olarak koop. tarafından devralınan üyelik haklarının satışının ortak dışı işlem sayılıp sayılmayacağı hk.
Tarih 24/04/2014
Sayı 50426076-125[4-2013/20-226]-62
Kapsam

T.C.

GELİR İDARESİ BAŞKANLIĞI

KAYSERİ VERGİ DAİRESİ BAŞKANLIĞI

(Mükellef Hizmetleri Grup Müdürlüğü)

Sayı

:

50426076-125[4-2013/20-226]-62

24/04/2014

Konu

:

Ayrılan üyelere ait olan ve yeni üyelere devredilmek üzere geçici olarak koop. tarafından devralınan üyelik haklarının satışının ortak dışı işlem sayılıp sayılmayacağı hk.

İlgide kayıtlı özelge talep formunun incelenmesinden, Kooperatifinizin üyelerine sosyal konut yapmak amacıyla kurulmuş kurumlar vergisinden muaf bir kooperatif olduğu, 5341 adet sosyal konut inşa ettiği ve 5341 üyesi bulunduğu, ancak üyelerinizden 141 kişinin ödeme imkânsızlığı nedeniyle üyelikten ayrıldığı ve bu üyelere ayrılış tarihine kadar ödemiş oldukları aidatlarının ödendiği, Kooperatifiniz adına geçici olarak devralınan üyelik haklarının en yüksek giriş aidatını verecek kişilere devredileceğinden bahisle, bu durumun ortak dışı işlem sayılıp sayılmayacağı ile kurumlar vergisi muafiyetinizin devam edip etmeyeceği hususlarında, Başkanlığımız görüşünün talep edildiği anlaşılmaktadır.

5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanununun 2 nci maddesinin ikinci fıkrasında kooperatifler kurumlar vergisi mükellefleri arasında sayılmış; aynı Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (k) bendinde, tüketim ve taşımacılık kooperatifleri hariç olmak üzere, ana sözleşmelerinde sermaye üzerinden kazanç dağıtılmaması, yönetim kurulu başkan ve üyelerine kazanç üzerinden pay verilmemesi, yedek akçelerin ortaklara dağıtılmaması ve sadece ortaklar ile iş görülmesine (Yapı kooperatiflerinin kendilerine ait arsalarını kat karşılığı vererek her bir hisse için bir iş yeri veya konut elde etmeleri ortak dışı işlem sayılmaz.) ilişkin hükümler bulunup, bu hükümlere fiilen uyan kooperatifler ile bu kayıt ve şartlara ek olarak kuruluşundan inşaatın bitim tarihine kadar yönetim ve denetim kurullarında, söz konusu inşaat işlerini kısmen veya tamamen üstlenen gerçek kişilerle tüzel kişi temsilcilerine veya Kanunun 13 üncü maddesine göre bunlarla ilişkili olduğu kabul edilen kişilere veya yukarıda sayılanlarla işçi ve işveren ilişkisi içinde bulunanlara yer vermeyen ve yapı ruhsatı ile arsa tapusu kooperatif tüzel kişiliği adına tescil edilmiş olan yapı kooperatiflerinin kurumlar vergisinden muaf olduğu hükme bağlanmıştır.

Konu ile ilgili olarak 1 seri no.lu Kurumlar Vergisi Genel Tebliğinin “4.13. Kooperatifler” başlıklı bölümünde detaylı açıklamalara yer verilmiştir.

Öte yandan, 1163 sayılı Kooperatifler Kanununun 1 inci maddesinde, kooperatiflerin ortaklarının belirli ekonomik menfaatlerini ve özellikle meslek veya geçimlerine ait ihtiyaçlarını işgücü ve parasal katkılarıyla karşılıklı yardım, dayanışma ve kefalet suretiyle sağlayıp korumak amacıyla gerçek ve tüzel kişiler tarafından kurulan değişir ortaklı ve değişir sermayeli teşekküller olduğu; aynı Kanunun 17 nci maddesinde de, kooperatiften çıkan veya çıkarılan ortakların kendilerinin yahut mirasçılarının kooperatif varlığı üzerinde haklarının olup olmadığı ve bu hakların nelerden ibaret bulunduğu hususlarının ana sözleşmede gösterileceği; bu hakların, yedek akçeler hariç olmak üzere, ortağın ayrıldığı yıl bilançosuna göre hesaplanacağı hüküm altına alınmıştır.

Aynı Kanunun “Hak ve vecibelerde eşitlik” başlıklı 23 üncü maddesinde ise ortakların bu Kanunun kabul ettiği esaslar dahilinde hak ve vecibelerde eşit oldukları belirtilmiştir.

Buna göre, kooperatiflere sonradan alınacak ortaklardan, eski ortağın ödediği meblağın üzerinde bir para talep edilmesiyle, 1163 sayılı Kanunun 23 üncü maddesi uyarınca ortaklık payının enflasyondan kaynaklanan değer artışından dolayı eski ortakların kazanılmış haklarının korunmasının amaçlandığı görülmektedir. Bu bakımdan, yeni giren ortaklardan alınan ilave paraların, kooperatifin amaçlarının gerçekleşmesini sağlamak üzere, arsa, alt yapı, inşaat ve benzeri giderlerde değerlendirilmesi gerekmektedir.

Dolayısıyla, ödeme imkânsızlığı nedeniyle üyelikten ayrılan 141 ortağın hissesine tekabül eden paylarının, yedek akçeler hariç olmak üzere ortağın ayrıldığı yıl bilançosuna göre hesaplanan değeri üzerinden Kooperatifiniz tarafından geçici olarak devralınması ile bu ortakların yerine kooperatife yeni alınacak ortaklardan enflasyondan kaynaklanan nedenlerden dolayı eski ortakların ödediği meblağın üzerinde alınan fark bedellerinin, kooperatif amaçlarının gerçekleştirilmesi için kullanılması şartıyla, bu işlemler Kooperatifinizin kurumlar vergisi muafiyetini etkilemeyecektir.

Ancak, kooperatifin konut inşaatlarını tamamlaması neticesinde konutların kooperatif üyelerine ferdileştirme yapılmak suretiyle teslim edilmesinden sonra 141 ortağın hissesine isabet eden ve kooperatifin elinde kalan konutların, yeni üye kaydı yapılarak devredilmesi halinde; bu devir işlemi, üçüncü kişilere yapılmış bir satış olarak değerlendirilecek olup; 5520 sayılı Kanunun 4/1-k maddesinde yer alan muafiyet şartlarından “sadece ortaklarla iş görülmesi” şartı ihlal edilmiş olacağından, Kooperatifinizin muafiyet şartının ihlal edildiği tarih itibariyle kurumlar vergisi mükellefiyetinin tesis edilmesi gerektiği tabiidir.

Bilgi edinilmesini rica ederim.

Kooperatiflerde Genel Kurul Gündeminin Hazırlanması ve Gündeme Madde Eklenmesi- Mali Müşavir Evren ÖZMEN

Genel Kurul Gündeminin Hazırlanması ve Gündeme Madde Eklenmesi

Genel kurul gündem maddeleri; genel kurul ilanı yapılmadan önce, genel kurul toplantı çağrısı yapanlar tarafından hazırlanarak genel kurul ilanında belirtilir. Genel kurul maddelerinin önceden hazırlanarak ortaklara duyurulması, kooperatif ortaklarının yapılacak genel kurul toplantısına katılıp katılmayacaklarına karar vermelerine yardımcı olur.

Ortakların haklarını savunabilmesi, ona göre kendisini hazırlaması ve bilgi toplayabilmesi için gündemdeki konuları önceden bilmeleri gerekir. Bu yüzden genel kurul ilanı ile birlikte gündem de kooperatif ortaklarına duyurulur ve ortakların toplantıya hazır olarak katılmaları sağlanır.

Olağan genel kurul toplantısının gündeminde sırasıyla şu hususlar bulunur:

  •   Açılış ve toplantı başkanlığının oluşturulması,
  •   Yönetim ve denetim kurulunca hazırlanan raporların okunması ve müzakeresi,
  •   Finansal tabloların okunması, müzakeresi ve tasdiki,
  •   Yönetim ve denetim kurulu üyelerinin ibrası,

Kooperatiflerde Genel kurulun toplantıya çağrılmasına ilişkin ilan örneği- MALİ MÜŞAVİR EVREN ÖZMEN

S.S……………KOOPERATİFİ YÖNETİM KURULU BAŞKANLIĞINDAN

Kooperatifimizin 2012 yılı olağan genel kurulu toplantısı, aşağıdaki gündem maddelerini görüşmek üzere 16.03. 2012 tarihinde saat 13.30’da kooperatif merkez adresinde yapılacaktır.

İlk toplantıda gerekli çoğunluğun (ortakların 1⁄4 ünün) sağlanamaması durumunda, ikinci toplantı 25.03. 2013 tarihinde aynı yer ve saatte yapılacaktır.

yılına ait bilanço ve gelir gider cetveli ile yönetim ve denetim kurulu çalışma raporları, toplantı tarihinin 15 gün öncesinden itibaren kooperatif merkezinde ortakların incelemesine sunulacaktır.

Sayın ortaklarımızın toplantıya katılmaları, katılmayacak olanların yazılı izin vermek suretiyle temsilci tayin etmeleri rica olunur.

GÜNDEM:

1. Açılış, saygı duruşu, İstiklal Marşının okunması ve başkanlık divanının seçimi.
2. Yönetim ve denetim kurulu raporlarının görüşülmesi, kabulü veya reddi.
3. Bilanço ve gelir gider farkı hesaplarının okunması, görüşülmesi, kabulü veya reddi 4. Yönetim kurulu ile denetim kurulu üyelerinin ibrası
5. Yeni yönetim kurulu üyelerinin seçilmesi.
6. Yeni denetim kurulu üyelerinin seçilmesi
7. Gelecek yılın bütçe ve çalışma programının görüşülmesi ve karara bağlanması
8. Gerekli görülen diğer hususlar
9. Kapanış

Kooperatiflerde Genel kurulun toplantıya çağrılması için alının yönetim kurulu kararı ve gündem örneği

KARAR DEFTERİ Karar Tarihi : 15.01.2013 Toplantıda Hazır

Karar No : 21 Bulunan Ortaklar :

Yönetim kurulumuz 15/1/013 tarihinde toplanarak 2012 yılı olağan genel kurul toplantısının, aşağıda belirtilen gündem maddelerini görüşmek üzere 16.03.2013 tarihinde saat 13.30′ da kooperatifimiz merkezinde yapılmasına, birinci toplantıda gerekli çoğunluğun sağlanamaması durumunda, ikinci toplantının aynı gündem maddelerini görüşülmek üzere 25/3/013 tarihinde aynı yer ve saatte yapılmasına, toplantının yerel gazetelere verilecek ilan ile duyurulmasına karar verildi.

Başkan 2. Başkan Üye

İmza İmza İmza

GÜNDEM:

  1. Açılış, saygı duruşu, İstiklal Marşının okunması ve başkanlık divanının seçimi.
  2. Yönetim ve denetim kurulu raporlarının görüşülmesi, kabulü veya reddi.
  3. Bilanço ve gelir gider farkı hesaplarının okunması, görüşülmesi, kabulü veya reddi
  4. Yönetim kurulu ile denetim kurulu üyelerinin ibrası
  5. Yeni yönetim kurulu üyelerinin seçilmesi.
  6. Yeni denetim kurulu üyelerinin seçilmesi
  7. Gelecek yılın bütçe ve çalışma programının görüşülmesi ve karara bağlanması
  8. Gerekli görülen diğer hususlar
  9. Kapanış

Kooperatiflerde Genel Kurulun Toplantıya Çağrılması- MALİ MÜŞAVİR EVREN ÖZMEN-KİMLER KOOPERATİFLERDE GENEL KURULU TOPLANTIYA ÇAĞIRABİLİR ?

  1. Genel Kurulun Toplantıya Çağrılması

     

Kooperatif genel kurulu;
Yönetim kurulu (Şekil 4.1),
Denetim kurulu,
Kooperatifin bağlı bulunduğu üst birlik, Tasfiye memurları,

İlgili bakanlık,
Ortakların 4’ten az olmamak kaydıyla 1/10’unun isteği ile toplanabilir.

Genel kurulu toplantıya çağırmak isteyen ortakların, toplantı gündemini oluşturmaları

ve bu
genel kurul toplanmasına ilişkin talebe on gün içinde cevap vermek zorundadır. Bu on günün başlangıcını belirlemek için bu yazının yönetim kuruluna imza karşılığı verilmesinde fayda vardır. Yönetim kuruluna tebligat taahhütlü mektupla olabileceği gibi noter kanalıyla da yapılabilir.

Yönetim kurulu on gün içinde genel kurulun toplantıya çağrılması isteğini yerine getirmez ise, anasözleşmede belirtilmişse, genel kurulun toplanması isteğiyle, denetim kuruluna ve üst birliğe başvurulur. Bu başvurulardan da bir cevap alınamaz ise genel kurulun toplantıya çağrılması için ilgili Bakanlığa (Gümrük ve Ticaret Bakanlığı/Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı/Çevre ve Şehircilik Bakanlığı) başvurulur. İlgili Bakanlıkta makul bir süre içinde toplantıya çağırmaz veya ret cevabı verir ise, son olarak istek sahipleri kooperatif merkezinin bulunduğu yerdeki Ticaret Mahkemesine, bu mahkeme yoksa ticari davalara bakmakla görevli Asliye Hukuk Mahkemesine başvurarak, genel kurulun bizzat toplantıya çağrılması için izin ve yetki alır.

Kooperatiflerde Genel Kurulun Yetkileri ve Yetkilerin Devri- MALİ MÜŞAVİR EVREN ÖZMEN

  1. Genel Kurulun Yetkileri ve Yetkilerin Devri

    Genel kurulun yetkileri şunlardır:

    •   Genel kurul toplantısına başkanlık edecek divanı seçmek,
    •   Ana sözleşmede değişiklik yapmak,
    •   Yönetim ve denetim kurulu üyeleri ile gerektiğinde tasfiye kurulunu seçmek,
    •   Yönetim ve denetim kurullarını ibra etmek (aklamak),
    •   Yönetim ve denetim kurulları ile tasfiye kurulu üyelerinin görevine son vermek,
    •   Bilançoyu, gelir gider farkı hesaplarını ve yıllık çalışma raporlarını incelemek,
    •   Kooperatife gayrimenkul alımında ve satımında izlenecek usul ile alınacak

      gayrimenkulün özelliği, yerini, fiyatını, satılacak gayrimenkulün asgari fiyatını

      belirlemek,

    •   Üretim ve inşaat işlerinin yaptırılma yöntemini belirlemek,
    •   Yapı kooperatiflerinde, kooperatif üye sayısı ile yapılacak konut veya iş yeri sayısını

      belirlemek,

    •   Yönetim kurulunun hazırlamış olduğu iş programını ve bütçe önerisini onaylamak,
    •   Yönetim ve denetim kuruluna verilecek ücreti belirlemek,
    •   Kooperatifin ihtiyaç duyduğu personel kadrolarını ve ücretlerini onaylamak,
    •   Kooperatifin başka bir kooperatifle birleşmesine karar vermek,
    •   Kooperatifin dağılmasına karar vermek,
    •   Kooperatifin üst birliğe katılmasına karar vermek,
    •   Ortaklıktan çıkarılan üyelerin itirazlarını inceleyip onaylamak veya itirazı kabul

      etmek,

    •   Ortaklara ek ödeme yükümlülüğü getirmek,
    •   Kooperatifin sermayesini artırmak,
    •   Ortakların taksit tutarlarını ve ödeme esaslarını belirlemek,
    •   Yönetim kurulu kararlarından, kanun, ana sözleşme ve iyi niyet esasları ile genel kurul

      kararlarına aykırı olduğu iddia edilenleri incelemek, gerektiğinde iptal etmek.

    • Genel Kurul, Kooperatifler Kanunu’nun 42’inci maddesinde belirtilen ve aşağıda sıralayacağımız yetkilerini başka bir kurula devredemez ve terk edemez:

      •   Ana sözleşmeyi değiştirme,
      •   Yönetim, denetim ve gerektiğinde tasfiye kurulunu seçme,
      •   İşletme hesabıyla bilanço ve gerektiğinde gelir gider farkının bölüşülmesi hakkında

        karar almak,

      •   Yönetim ve denetim kurullarını ibra etme (aklama, temize çıkarma),
      •   Yasa veya ana sözleşme ile genel kurula tanınmış olan konular hakkında karar verme,
      •   Gayrimenkul alımında ve satımında takip edilecek usul ile alınacak gayrimenkulün

        niteliğini, yerine ve azami fiyatını, satılacak gayrimenkulün asgari fiyatını belirlemek,

      •   Üretim ve inşaat işlerinin yaptırılma yöntemini belirlemek,
      •   İmalat ve inşaat işlerinin yaptırılma yöntemini belirlemek,
      •   Yapı kooperatiflerinde; kooperatifin ortak sayısı ile yapılacak konut veya işyeri

        sayısını tespit etmek.

Kooperatif genel kurulu olağan ve olağanüstü olmak üzere iki şekilde toplanır:- MALİ MÜŞAVİR EVREN ÖZMEN

Kooperatif genel kurulu olağan ve olağanüstü olmak üzere iki şekilde toplanır:

  •   Olağan genel kurul: Kooperatif genel kurulları hesap dönemi sonundan itibaren (çoğunlukla 31 Aralık), 6 ay içinde ve yılda en az bir kere toplanmak zorundadır.
  •   Olağanüstü genel kurul: Kooperatiflerin faaliyetleri ile ilgili önemli ve acele kararların alınmasının gerektiği durumlarda genel kurul, olağanüstü olarak toplanır.

KOOPERATİFLERDE EŞİTLİK- MALİ MÜŞAVİR EVREN ÖZMEN NİSPİ/ MUTLAK

Hak ve Yükümlülüklerde Eşitlik

Kooperatifler ortaklardan oluşan teşekküllerdir. Bu ortakların kaynağını kanun ve ana sözleşmeden alan hakları bulunmaktadır.

1163 sayılı Kooperatifler Kanununun 23’üncü maddesinde; “Ortaklar bu kanunun kabul ettiği esaslar dahilinde hak ve vecibelerde eşittir.” hükmü bulunmaktadır.

Bu madde, ortaklarla ilgili her konuda kooperatif ortak ilişkisi açısından göz önünde bulundurulması gereken temel ilkedir. Kanunun kabul ettiği bu temel ilkeyi mutlak ve nisbi eşitlik şeklinde anlamak gerekir.

Mutlak Eşitlik: Ortağın kooperatifle ilişkilerinin mahiyet ve derecesi ne olursa olsun, her ortağın haklarından eşit şekilde yararlanmasıdır. Örneğin: Her ortağın bir oyu olması, her ortağın iptal davası açabilmesi, bilgi alma ve denetleme hakkı gibi.

Nisbi Eşitlik: Ortakların kooperatifle olan ilişkilerine göre farklı davranılmasıdır. Her ortağın kooperatifle yaptığı işleme göre gelirden pay alması buna örnek gösterilebilir.

MALİ MÜŞAVİR EVREN ÖZMEN-Kooperatiflerde Gündem maddelerinin görüşülmesine geçilmeden önce, ortakların 1/10’unun isteği üzerine gündeme eklenmesi istenilen konulara ilişkin yazılı teklif örneği.

DİVAN BAŞKANLIĞINA 1.Bilançonun incelenmesi ve denetim kurulunun ibrasının geriye bırakılmasını,

2.Ortaklıktan çıkarılan Engin COŞKUNCA’nın ortaklığa tekrar alınması için karar alınmasını istiyoruz.

Gereğinin yapılmasını 1163 sayılı Kooperatifler Kanunu’nun 46. maddesinin 3. fıkrasına göre arz ederiz.

25/03/2013

Ortaklık Numarası

1 5 19 20

Adı Soyadı

İmzası

……….. ……….. ……….. ………..

………

Ortakların genel kurul toplantısından en az 20 gün önce genel kurul gündemine madde eklenmesi talebine ilişkin tebligat örneği.- Mali Müşavir Evren özmen

21

T.C 13. Noterliği ANKARA

MUHATAP KONU

: S.S. ……….. Kooperatifi Yönetim Kurulu Adres

: Kooperatifler Kanunu’nun 46. maddesinin ikinci fıkrasının tarafımıza vermiş olduğu yetkiye dayanarak kooperatifimizin 21/03/2013 günü yapılacak olan olağan genel kurul toplantısı gündemine aşağıdaki maddenin eklenmesi isteği.

C

Kooperatiflerde Gündeme Madde Eklenmesini İsteme Hakkı- ÖZMEN DANIŞMANLIK VE MALİ MÜŞAVİRLİK- MALİ MÜŞAVİR EVREN ÖZMEN

Gündeme Madde Eklenmesini İsteme Hakkı

Kooperatifler Kanunu’nun 46’ncı maddesine göre, kooperatif ortakları iki şekilde genel kurul gündemine madde eklenmesini isteyebilir:

Genel kurul toplantısından en az 20 gün önce gündeme madde eklenmesini isteme hakkı:

Dörtten az olmamak üzere ortakların en az l/10’u tarafından genel kurul toplantısından en az 20 gün önce yazılı olarak bildirilecek hususların genel kurul gündemine konulması zorunludur (Şekil 3.8). Örneğin 63 ortağı olan bir kooperatifin en az 7; 110 ortağı bulunan bir kooperatifin en az 11; 22 ortağı bulunan bir kooperatifin ise en az dört ortağı istekte bulunmalıdır. Unutulmaması gereken diğer iki husus ise; bu tür başvuruların genel kurul toplantısından en az yirmi gün önce ve istekte bulunan ortakların imzasını taşıyan bir dilekçe ile yapılmalıdır.

Gümrük ve Ticaret Bakanlığınca hazırlanan örnek ana sözleşmelerin “Gündem” başlıklı maddesine göre yapılacak başvurunun müştereken ve noter tebligatı ile yapılması gerekmektedir.

Genel kurul toplantısında gündem maddelerinin görüşülmesine geçilmeden önce gündeme madde eklenmesini isteme hakkı:

Kooperatife kayıtlı ortak sayısının en az 1/10’unun gündemin görüşülmesine geçilmeden önce yazılı teklifte bulunmaları halinde aşağıda sıralayacağımız hususların gündeme eklenmesi istenilebilir  Bu hususlar şunlardır:

  •   Hesap tetkik komisyonunun seçilmesi
  •   Bilanço incelemesinin ve ibranın geriye bırakılması
  •   Çıkan veya çıkarılan ortaklar hakkında karar alınması
  •   Genel kurulun yeni bir toplantıya çağrılması
  •   Kanun, anasözleşme ve iyi niyet esasları ile genel kurul kararlarına aykırı olduğu ileri

    sürülen yönetim kurulu kararlarının iptali

  •   Yönetim kurulu ile denetçilerin azli ve yerlerine yenilerinin seçilmesi

    Yukarıda saydığımız altı husustan genel kurul gündemine eklenilmesini istenenler genel kurulda ayrı ayrı oylanır. Genel kurula katılanların yarıdan bir fazlasının kabul oyunu alan madde genel kurul gündemine eklenir. Genel kurul oylamasında yeterli oyu alamayan maddeler gündeme alınmaz.

Kooperatiflerde Genel kurulun toplantıya çağrılması için mahkemeye verilecek dilekçe örneği.- MALİ MÜŞAVİR EVREN ÖZMEN

DAVACI :

VEKİLLERİ : DAVALI : YASAL DAYANAK:

ASLİYE TİCARET MAHKEMESİNE ANKARA

S.S….. Kooperatifi Ortakları

1. 2. 3. 4. 5. 6.

: SS ………….. Kooperatifi
1163 sayılı Kooperatifler Kanunu’nun 44. maddesi
Yukarıda adı ve soyadı bulunan ortaklar olarak bizler; Ankara 9. Noterliğince 15/05/2013 günü tebliğ edilen 3975 sayılı yazımızla, aylık aidat bedelinin yeniden belirlenmesini görüşmek üzere kooperatifin genel kurulunun toplantıya çağrılmasını yönetim kurulundan istedik. İsteğimizi Kooperatifler Kanunu’nun 44 maddesi hükmü uyarınca yaptık. Aradan 20 gün geçtiği halde yönetim kurulunca genel kurulun toplanması için bir çağrı yapılmamıştır. Bu nedenle …. Bakanlığı’na başvuruda bulunduk. Ancak, bu başvurudan da sonuç alamadık. Bu nedenle, mahkemenize başvurarak genel kurulu bizzat toplantıya çağırma izninin alınmasına gereksinim duyulmuştur.
Kooperatif genel kurulunun toplantıya çağrılması yönünde yönetim kuruluna ve ilgili bakanlığa başvurular sonuçsuz kalmıştır. Bu nedenle yukarıda belirtilen konulan görüşmek üzere, genel kurulun toplantıya çağrılması sonucunda tarafımıza yetki ve izin verilmesini Kooperatifler Kanunu’nun 44. maddesi gereğince arz ederiz 10/08/2013.

Davacılar Adına AVUKAT

Yönetim kurulu on gün içinde genel kurulun toplantıya çağrılması isteğini yerine getirmez ise, ana sözleşmede belirtilmişse, genel kurulun toplanması isteğiyle, denetim kuruluna ve üst birliğe başvurulur. Bu başvurulardan da bir cevap alınamaz ise genel kurulun toplantıya çağrılması için ilgili Bakanlığa Gümrük ve Ticaret Bakanlığı/Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı/Çevre ve Şehircilik Bakanlığı) başvurulur (Şekil 3.6). İlgili Bakanlıkta makul bir süre içinde toplantıya çağırmaz veya ret cevabı verir ise, son olarak istek sahipleri kooperatif merkezinin bulunduğu yerdeki Ticaret Mahkemesine, bu mahkeme yoksa ticari davalara bakmakla görevli Asliye Hukuk Mahkemesine başvurarak, genel kurulun bizzat toplantıya çağrılması için izin ve yetki alırlar (Şekil 3.7).

Kooperatiflerde Genel kurulun toplantıya çağrılması için yönetim kuruluna noter aracılığıyla gönderilen ihbarname örneği.- MALİ MÜŞAVİR EVREN ÖZMEN

Genel kurulun toplantıya çağrılması için yönetim kuruluna noter aracılığıyla gönderilen ihbarname örneği.

KONU: Genel kurulun toplantıya çağrılması.

……………….. BAKANLIĞINA (…………………… GENEL MÜDÜRLÜĞÜ) ANKARA

Şekil 3.6: Genel kurulun toplantıya çağrılması için ilgili bakanlığa verilecek dilekçe örneği.

71

06/06/2014

Ankara 9. Noterliğince 15/05/2014 günü tebliğ edilen 3975 sayılı ihbarımızla; aylık aidat bedelinin yeniden belirlenmesini görüşmek üzere, genel kurulun olağanüstü toplantıya çağrılmasını, 1163 sayılı Kooperatifler Kanunu’nun 44. maddesine göre kooperatif yönetim kurulundan istedik. Talebimize rağmen, aradan 20 gün geçtiği halde yönetim kurulunca bu çağrı yapılmamıştır.

Bu nedenle, belirtilen konuyu görüşmek üzere, kooperatif genel kurulunun Bakanlığınızca toplantıya çağrılmasını arz ederiz.

Ortaklık Numarası

6

8 10 11 14

Adı Soyadı

İmzası

………

Kooperatif ortaklarının Genel Kurulu Toplantıya Çağırma Hakkı- MALİ MÜŞAVİR EVREN ÖZMEN

Genel Kurulu Toplantıya Çağırma Hakkı

Kooperatifler Kanunu’nun 44’ncü maddesi uyarınca; dört ortaktan az olmamak kaydıyla ortak sayısının en az onda birinin talebi üzerine genel kurul toplantıya çağrılabilir. Örneğin 195 üyesi olan bir kooperatifte 20 ortak, 73 üyesi olan bir kooperatifte 8, 120 üyesi olan bir kooperatifte 12, 25 ortağı olan bir kooperatifte 4 otağın talebi üzerine genel kurul toplantıya çağrılabilir.

Genel kurulu toplantıya çağırmak isteyen ortakların, toplantı gündemini oluşturmaları ve bu isteklerini de yazılı olarak yönetim kuruluna bildirmeleri gerekir (Şekil 3.5). Yönetim kurulu bu genel kurul toplanmasına ilişkin talebe on gün içinde cevap vermek zorundadır. Bu on günün başlangıcını belirlemek için bu yazının yönetim kuruluna imza karşılığı verilmesinde fayda vardır. Yönetim kuruluna tebligat taahhütlü mektupla olabileceği gibi noter kanalıyla da yapılabilir.

İHBARNAME

T.C
9. Noterliği ANKARA

İHBAR EDENLER :

MUHATAP :

1.
2.
3.
4.
5.
6.
S.S. …………. Kooperatifi Yönetim Kurulu

Kooperatiflerde Hak Arama ve Dilekçe Hakkı- Mali Müşavir Evren Özmen

Hak Arama ve Dilekçe Hakkı

Anayasamızın 36’ncı maddesine göre; kooperatif ortağı olan kişiler de yasal yollardan yararlanmak suretiyle yargı önünde iddia ve savunma hakkına sahiptir.

Kooperatif ortakları, kendileriyle veya kamu ile ilgili dilek ve şikâyetleri konusunda Türkiye Büyük Millet Meclisine ve yetkili makamlara yazı ile başvurma hakkına da sahiptir.

Kooperatiflerde Tasfiye Sonucunda Kalan Mal Varlığından Pay Alma Hakkı- ÖZMEN MALİ MÜŞAVİRLİK

Tasfiye Sonucunda Kalan Mal Varlığından Pay Alma Hakkı

Tasfiye; kooperatif mevcudunun paraya çevrilmesi ve kooperatif borçları ödendikten sonra artan kısmın ortaklar arasında bölüştürülmesidir. Tasfiye olan kooperatiflerin tüm borçları ve ortakların ödedikleri paylar ödendikten sonra, kalan malları ortaklara dağıtılır.

Tasfiye sonucunda kalan mal varlığının ortaklara dağıtılabilmesi için, ana sözleşmede böyle bir hükmün olması gerekir. Ana sözleşmede kalan mal varlığının dağıtılmasına ilişkin hüküm konulmuş fakat herhangi bir yöntem belirlenmemiş ise, kalan tutar ortaklar arasında eşit olarak dağıtılır. Tasfiye artığının dağıtılacağı tasfiye memurlarınca ortaklara duyurulur (Şekil 3.4).

Ana sözleşmede tasfiye sonucu kalan mal varlığının ortaklara dağıtılması yönünde bir hüküm yoksa, kalan tutar, kooperatifleşme çalışmalarında kullanılmak üzere Türkiye Millî Kooperatifler Birliği’ne bırakılır.

TASFİYE HALİNDE SS …………KOOPERATİFİ TASFİYE MEMURLUĞUNDAN DUYURULUR

Kooperatifimizin tasfiyesi sonunda, son ve kesin bilanço düzenlenerek 19/04/2013 günü yapılan son genel kurul toplantısında kabul edilmiş ve ayrıca ortaklarımızın sermaye paylarının iade edilmesinden sonra, orta kalan tasfiye artığının ana sözleşmede öngörülen şekilde, ödenmiş sermaye paylan ile orantılı olarak dağıtılmasına karar verilmiştir.

Buna göre tasfiye memurluğumuzca; ortaklarımıza iade edilecek sermaye paylan ile bu paylarla orantılı olarak alacakları tasfiye artığını gösteren bir cetvel düzenlenmiştir.

Ortaklarımızın 25/06/2013 günü saat 17.00’ye kadar …… adresindeki tasfiye memurluğumuza başvurarak, sermaye paylan ile tasfiye artığından hisselerine düşen miktarı almaları, vekil eliyle almak isteyen ortaklarımızın bu payları almaya ve tasfiye memurluğuna ibraname vermeye yetkili kılındıklarını içeren noter kanalıyla özel vekaletname düzenleyip vekillerine vermeleri, anılan tarihe kadar başvurmayan ortaklarımızın alacaklarının notere veya yetki merci kararıyla tespit edilecek bir mercie tevdi edileceği, bu suretle ortaklarımızın kooperatifimizle ilişkilerinin kesileceği ve kooperatifimizin tasfiye işlemlerinin sonuçlandırılarak sicil kaydının silineceği ilan olunur.

Tasfiye Halindeki
SS ………….. Yapı Kooperatifi

Tasfiye Kurulu

Şekil 3.4:Tasfiye artığının dağıtımı ile ilgili ilan örneği