by kooperatifdanismanikemalozmen

Kat karşılığı arsa tesliminde arsa sahibi açısından,vergiyi doğuran olayın ne zaman vuku bulacağı ve teslim olunan katların hangi maliyet esasına göre hesaplanacağı hk.

Kat karşılığı arsa tesliminde arsa sahibi açısından,vergiyi doğuran olayın ne zaman vuku bulacağı ve teslim olunan katların hangi maliyet esasına göre hesaplanacağı hk.

Tarih 17/08/2011
Sayı B.07.1.GİB.4.34.16.01-GVK 37-1326
Kapsam

T.C.

GELİR İDARESİ BAŞKANLIĞI

İSTANBUL VERGİ DAİRESİ BAŞKANLIĞI

Mükellef Hizmetleri Gelir Vergileri Grup Müdürlüğü

Sayı :B.07.1.GİB.4.34.16.01-GVK 37-1326 17/08/2011

Konu : Kat karşılığı arsa tesliminde arsa sahibi açısından,vergiyi doğuran olayın ne zaman vuku bulacağı ve teslim olunan katların hangi maliyet esasına göre hesaplanacağı.

İlgide kayıtlı özelge talep formunda, maliki bulunduğunuz gayrimenkulu (arsa) kat karşılığı olarak müteahhide verdiğinizi, ancak dairelerin henüz tamamlanmadığını ve ticari kazanç esaslarına göre mükellef olduğunuzu belirterek, kat karşılığı arsa tesliminde satış yapılması halinde vergiyi doğuran olayın hangi tarihte vuku bulacağı, maliyetin hangi esaslara göre hesaplanacağı ve tarafınıza arsa karşılığı teslimi öngörülen bağımsız bölümlerin kayıtlarınıza hangi tutar üzerinden intikalinin sağlanacağı konusunda Başkanlığımız görüşü talep edilmektedir.

193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun 37 nci maddesinin birinci fıkrasında, her türlü ticari ve sınai faaliyetlerden doğan kazançların ticari kazanç olduğu hükmüne yer verilmiş olup, aynı maddenin ikinci fıkrasının (4) numaralı bendinde ise, gayrimenkullerin alım, satım ve inşa işleriyle devamlı olarak uğraşanların bu işlerinden elde edilen kazancın ticari kazanç sayılacağı hükme bağlanmıştır.

Aynı Kanunun 38 inci maddesinde; “Bilanço esasına göre ticari kazanç, teşebbüsdeki öz sermayenin hesap dönemi sonunda ve başındaki değerleri arasındaki müsbet farktır. Bu dönem zarfında sahip veya sahiplerce:

1. İşletmeye ilave olunan değerler bu farktan indirilir;

2. İşletmeden çekilen değerler ise farka ilave olunur.

Ticari Kazancın bu suretle tespit edilmesi sırasında, Vergi Usul Kanununun değerlemeye ait hükümleri ile bu Kanunun 40 ve 41 inci maddeleri hükümlerine uyulur.” hükmüne yer verilmiştir.

Ayrıca ticari kazancın tespitine ilişkin Gelir Vergisi Kanununun 39 uncu maddesinin ikinci fıkrasında; “Elde edilen hasılat, tahsil olunan paralarla tahakkuk eden alacakları; giderler ise, tediye olunan ve borçlanılan meblağları ifade eder.” parantez içi hükmü yer almaktadır.

Kanunda yer alan düzenlemelerden anlaşılacağı üzere, ticari kazancın tespitinde, dönemsellik ilkesi gereğince işletmenin sürekli kabul edilen ömrü belli dönemlere bölünür ve her dönemin faaliyet sonuçları diğer dönemlerden bağımsız olarak saptanır. Gelir ve giderler tahakkuk esasına göre muhasebeleştirilerek hasılat, gelir ve karlar aynı döneme ait maliyet, gider ve zararlarla karşılaştırılır. Tahakkuk ise gelirin ve giderin miktar ve mahiyet itibariyle kesinleşmesini ifade eder.

Öte yandan, başkasının arsası üzerine inşaat yapanların arsa sahibine vermiş oldukları dairelerin inşası için yapmış oldukları harcamalarla, kendilerine ait daireler için yapmış oldukları harcamaların toplamı inşaat maliyetini verir. Müteahhide ait dairelerin maliyeti, toplam inşaat maliyetinin bu dairelere dağıtımı suretiyle bulunur. İnşaatın toplam maliyetinin arsa sahibine verilen dairelere isabet eden kısmı müteahhidin kendisine ait dairelerin arsa maliyetidir.

Bu itibarla, işletmeniz tarafından müteahhide verilen arsanızın üzerine yapılan dairelerin inşası tamamen bitirilmediği müddetçe inşaat maliyeti oluşmayacağından, inşaatın devamı sırasında yapılan satışlar karşılığında alınan tutarların avans olarak değerlendirilmesi ve söz konusu dairelerin teslim edildiği dönem kazancına dahil edilmesi gerekmektedir. Ancak, dairelerin tamamlanması ile ilgili muvazaalı bir durumun tespit edilmesi durumunda, gerekli cezai işlemlerin uygulanacağı tabiidir.

Bilgi edinilmesini rica ederim.

(*) Bu Özelge 213 sayılı Vergi Usul Kanununun 413.maddesine dayanılarak verilmiştir.

(**) İnceleme, yargı ya da uzlaşmada olduğu halde bu konuya ilişkin olarak yanlış bilgi verilmiş ise bu özelge geçersizdir.

(***) Talebiniz üzerine tayin edilmiş olan bu özelgeye uygun işlem yapmanız hâlinde, bu fiilleriniz dolayısıyla vergi tarh edilmesi icap ederse, tarafınıza vergi cezası kesilmeyecek ve tarh edilen vergi için gecikme faizi hesaplanmayacaktır.

by kooperatifdanismanikemalozmen

Kooperatife ait taşınmazın Belediyeye iadesinde tapu harcı hk. Tarih 09/12/2011-Kooperatif Danışmanı Mali Müşavir Kemal ÖZMEN

Başlık Kooperatife ait taşınmazın Belediyeye iadesinde tapu harcı hk.
Tarih 09/12/2011
Sayı B.07.1.GİB.4.35.17.02-032-714
Kapsam

T.C.

GELİR İDARESİ BAŞKANLIĞI

İZMİR VERGİ DAİRESİ BAŞKANLIĞI

MÜKELLEF HİZMETLERİ KDV VE DİĞER VERGİLER GRUP MÜDÜRLÜĞÜ

Sayı

:

B.07.1.GİB.4.35.17.02-032-714

09/12/2011

Konu

:

Kooperatife ait taşınmazın Belediyeye iadesinde tapu harcı

İlgide kayıtlı özelge talep formunun incelenmesinden, … Büyükşehir Belediyesi adına kayıtlı … ve … mahallelerindeki arsalar, 1580 sayılı Belediye Kanunu ile 5656 sayılı Kanuna istinaden … Büyükşehir Belediye Meclisinin … tarih ve … sayılı kararı ile onaylanan Yönetmeliğe dayanılarak, ilgili belediye başkanlığı tarafından, kooperatifinize konut yapılmak üzere tahsis edildiği ve bahse konu arsalar üzerine inşa edilen konutların ortaklara tapularının verildiği anlaşılmış olup, ancak konut yapımı gerçekleşmeyen üç adet arsanın ise 5656 sayılı Kanuna dayanılarak çıkarılan yönetmelik ve yapılan sözleşme gereği … Büyükşehir Belediyesine iadesi gerektiği belirtilerek, tapuda yapılacak devir işleminde aranılacak harç miktarı hususunda Başkanlığımız görüşünün talep edildiği anlaşılmıştır.

Bilindiği üzere, 492 sayılı Harçlar Kanununun 57 nci maddesinde; tapu ve kadastro işlemlerinden bu kanuna bağlı (4) sayılı tarifede yazılı olanların, tapu ve kadastro harçlarına tabi olduğu hükmüne, 58 inci maddesinde de; tapu ve kadastro harçlarını Kanuna ekli tarifede belirtilen kişilerin; tarifede belirtilmeyen işlemlerde taraflar aksini kararlaştırmamış ise Kanunda (6) bent halinde sayılan kişilerin ödeyeceği hükmüne ve 59 uncu maddesinin (a) bendinde ise, genel ve özel bütçeli idarelerle, il özel idareleri, belediyeler ve köylerin iktisap edecekleri gayrimenkullerin vesair ayni hakların tescili, şerhi gerektiren işlemleri ve bunların terkinlerinin harçtan müstesna olduğu, hükmüne yer verilmiştir.

492 sayılı Harçlar Kanununa bağlı (4) sayılı tarifenin I-20/a fıkrasında; gayrimenkullerin ivaz karşılığında veya ölünceye kadar bakma akdine dayanarak yahut trampa hükümlerine göre devir ve iktisabında gayrimenkulün beyan edilen devir ve iktisap bedelinden az olmamak üzere emlak vergisi değeri üzerinden (Cebri icra veya şuyuun izalesi hallerinde satış bedeli, istimlâklerde takdir edilen bedel üzerinden) devir eden ve devir alan için ayrı ayrı harç alınacağı hükme bağlanmıştır. Söz konusu harcın oranı 29/12/2009 tarih ve 2009/15725 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile 01/01/2010 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere binde 16,5 olarak belirlenmiştir.

Ayrıca, Anayasanın 73 üncü maddesinde, Vergi, resim, harç ve benzeri mali yükümlülüklerin kanunla konulup, değiştirilip veya kaldırılacağı hüküm altına alınmıştır. Bu hükme göre, tarafınıza … Büyükşehir Belediye Meclisinin … tarih ve … sayılı kararı ile onaylanan Yönetmelik hükümlerine ve ilgili belediye başkanlığı ile yapmış olduğunuz sözleşme hükümlerine dayanılarak harca ilişkin muafiyet getirilemeyeceği tabidir.

Buna göre, 1580 sayılı Belediye Kanunu ile 5656 sayılı Kanuna istinaden … Büyükşehir Belediye Meclisinin … tarih ve … sayılı kararı ile onaylanan Yönetmeliğe dayanılarak kooperatifinize tahsis edilen taşınmazların … Büyükşehir Belediye Başkanlığına tapuda yapılacak devir ve tescil işleminde; ilgili belediye başkanlığından 492 sayılı Harçlar Kanununun 59/a bendi gereğince harç aranılmaması, ancak kooperatifinizden aynı Kanuna ekli (4) sayılı tarifenin 20/a fıkrası gereğince binde 16,5 oranında tapu harcı aranılması gerekmektedir.

Bilgi edinilmesini rica ederim.

(*) Bu Özelge 213 sayılı Vergi Usul Kanununun 413.maddesine dayanılarak verilmiştir.

(**) İnceleme, yargı ya da uzlaşmada olduğu halde bu konuya ilişkin olarak yanlış bilgi verilmiş ise bu özelge geçersizdir.

(***) Talebiniz üzerine tayin edilmiş olan bu özelgeye uygun işlem yapmanız hâlinde, bu fiilleriniz dolayısıyla vergi tarh edilmesi icap ederse, tarafınıza vergi cezası kesilmeyecek ve tarh edilen vergi için gecikme faizi hesaplanmayacaktır.

by kooperatifdanismanikemalozmen

Kat Karşılığı İnşaat Yapan Konut Yapı Kooperatifinin Zarar Mahsubu

T.C.

GELİR İDARESİ BAŞKANLIĞI

AYDIN VERGİ DAİRESİ BAŞKANLIĞI

Vergi ve Anlaşmalar Uygulama Müdürlüğü

Sayı

:

B.07.1.GİB.4.09.15.01-2.2010.3/KVK.9.MD.-3

02/10/2010

Konu

:

Kat Karşılığı İnşaat Yapan Konut Yapı Kooperatifinin Zarar Mahsubu

İlgide kayıtlı dilekçenizin incelenmesinden; 5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanunu gereğince 01.01.2006 tarihi itibariyle … Vergi Dairesi Müdürlüğü tarafından … vergi kimlik numarasında kurumlar vergisi mükellefiyetinizin tesis edildiğini; kooperatifinizce verilen 2006, 2007 ve 2008 yıllarına ait Kurumlar Vergisi Beyannamelerinde 2003, 2004 ve 2005 yıllarına ait geçmiş yıl zararlarının yazılması nedeniyle, Vergi Dairesi Müdürlüğünce kurumlar vergisi mükellefiyetinizin bulunmadığı dönemlere ait geçmiş yıl zararlarının mahsup edilmemesi gerektiği ifade edilerek düzeltme beyannamesi vermeniz gerektiği yönünde sözlü uyarıda bulunulduğunu; oysa ki kooperatifinizin 1996 yılında kurulduğunu ve 1996 – 2005 yılları arasında bir takım giderlerinin bulunduğunu; söz konusu giderlerin “geçmiş yıl zararı” olarak beyan edilmemesi durumunda ne şekilde işlem yapılacağı hususunda bilgi istenildiği anlaşılmaktadır.

Konu ile ilgili olarak … Vergi Dairesi Müdürlüğünden alınan … tarih ve … sayılı yazı ve eklerin incelenmesinden; kooperatifinize …/…/1996 tarihinden itibaren stopaj gelir vergisi mükellefiyetinin tesis edildiği; … tarihli yoklama fişiyle kooperatifinizin kurulduğu tarihte gayri faal olduğu ve stopaja tabi bir ödemenin bulunmadığı; … tarihinde yapılan genel kurul toplantısında tasfiye kararı alındığı ancak kooperatifin tasfiye edilmeyerek … tarihinde arsa temin edip üye kaydı yaparak yeniden faal duruma geldiği; temin edilen arsanın … adına kayıtlı bulunması ve inşaat ruhsatının adı geçen şahıs adına düzenlenmiş olması nedeniyle 5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanununun yürürlüğe girdiği 01.01.2006 tarihi itibariyle kurumlar vergisi mükellefiyetinizin tesis edildiği anlaşılmaktadır.

Bilindiği üzere, gerek Mülga 5422 sayılı Kurumlar Vergisi Kanunu, gerekse 01.01.2006 tarihi itibariyle yürürlüğe giren 5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanunu gereğince kooperatifler esas itibariyle kurumlar vergisi mükellefleri arasında sayılmışlardır. Ancak kooperatifler sosyal amaçlı kurulan ve kendi ortaklarının belirli ekonomik menfaatlerini korumaya yönelik tüzel kişilikler olduğundan gerek Mülga 5422 sayılı Kurumlar Vergisi Kanunu, gerekse 5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanununa hüküm konulmak suretiyle, kooperatiflerin belirli şartları taşımaları durumunda kurumlar vergisinden istisna tutulması sağlanmıştır.

5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanununun 4 üncü maddesinin (k) bendinde; “Tüketim ve taşımacılık kooperatifleri hariç olmak üzere, ana sözleşmelerinde sermaye üzerinden kazanç dağıtılmaması, yönetim kurulu başkan ve üyelerine kazanç üzerinden pay verilmemesi, yedek akçelerin ortaklara dağıtılmaması ve sadece ortaklarla iş görülmesine (Yapı kooperatiflerinin kendilerine ait arsalarını kat karşılığı vererek her bir hisse için bir iş yeri veya konut elde etmeleri ortak dışı işlem sayılmaz.) ilişkin hükümler bulunup, bu hükümlere fiilen uyan kooperatifler ile bu kayıt ve şartlara ek olarak kuruluşundan inşaatın bitim tarihine kadar yönetim ve denetim kurullarında, söz konusu inşaat işlerini kısmen veya tamamen üstlenen gerçek kişilerle tüzel kişi temsilcilerine veya Kanunun 13 üncü maddesine göre bunlarla ilişkili olduğu kabul edilen kişilere veya yukarıda sayılanlarla işçi ve işveren ilişkisi içinde bulunanlara yer vermeyen ve yapı ruhsatı ile arsa tapusu kooperatif tüzel kişiliği adına tescil edilmiş olan yapı kooperatifleri.” hükmü yer almaktadır.

Kooperatiflerin amacı, ortaklarının belirli ekonomik menfaatlerini ve özellikle meslek ve geçimlerine ait ihtiyaçlarını karşılıklı yardım, dayanışma ve kefalet suretiyle sağlamak olduğundan, üçüncü kişilere değil, kendi ortaklarına hizmet etmesi gerekmektedir. Yapı kooperatiflerinin kendi ortakları dışındaki kişilere ait inşaat yapmaları, kooperatifçilik temel amacından uzaklaşılarak bir ticaret şirketi hüviyetine bürünmelerine neden olacaktır. Bu nedenle yapı kooperatiflerinin ortaklarının sahip olacağı payın üzerinde konut üreterek, fazla üretilen konutları arsa sahibine vermeleri istisna için gerekli olan “sadece ortaklarla iş görülmesi” şartının ihlaline ve genel esaslara göre vergilendirilmelerine neden olacaktır.

Kaldı ki, 5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanununun 4 üncü maddesinin (k) bendinde, daha önce yürürlükte bulunan 5422 sayılı Kanunun 7 nci maddesinin (16) numaralı bendinde bulunan şartlara ek olarak kooperatiflerin kuruluşundan inşaatın bitimine kadar yönetim ve denetim kurullarında görevli gerçek ve tüzelkişilerin inşaatın yapımında görev almamaları gerektiği, ayrıca yapı ruhsatı ve arsa tapusunun kooperatif tüzel kişiliği adına tescil edilmiş olma şartı getirilmiştir.

Bu hükümlere göre, kooperatifinizin 5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanununda muafiyet için belirtilen şartları taşımaması nedeniyle bina inşaat ruhsatı alarak faaliyete geçtiğiniz tarihten itibaren kurumlar vergisi mükellefiyetinin tesis edilmesi işleminde herhangi bir hata bulunmamaktadır.

Öte yandan; aynı Kanunun “Zarar Mahsubu” başlıklı 9 uncu maddesinin birinci fıkrasında; kurumlar vergisi matrahının tespitinde, kurumlar vergisi beyannamesinde her yıla ilişkin tutarlar ayrı ayrı gösterilmek şartıyla zararların indirilebileceği; (a) bendinde ise, beş yıldan fazla nakledilmemek şartıyla geçmiş yılların beyannamelerinde yer alan zararların indirilebileceği hükme bağlanmıştır.

Buna göre kurumlar vergisi mükellefiyetinizin başlangıç tarihi 2006 yılı olduğundan ve 2003, 2004 ve 2005 yıllarına ait herhangi bir beyanınız bulunmadığından,anılan yıllara ilişkin zararların mahsubuna kanunen imkan bulunmamaktadır.

Bilgi edinilmesini rica ederim.

Vergi Dairesi Başkanı V.

(*) Bu Özelge 213 sayılı Vergi Usul Kanununun 413.maddesine dayanılarak verilmiştir.

(**) İnceleme, yargı ya da uzlaşmada olduğu halde bu konuya ilişkin olarak yanlış bilgi verilmiş ise bu özelge geçersizdir.

(***) Talebiniz üzerine tayin edilmiş olan bu özelgeye uygun işlem yapmanız hâlinde, bu fiilleriniz dolayısıyla vergi tarh edilmesi icap ederse, tarafınıza vergi cezası kesilmeyecek ve tarh edilen vergi için gecikme faizi hesaplanmayacaktır.

by kooperatifdanismanikemalozmen

Gayrimenkulün bulunduğu binanın kat karşılığı inşaat sözleşmesi hükümlerine göre müteahhite devredilmesi ve bu binanın arsası üzerine yapılan yeni binadan eski konutunuz yerine,yeni konutunuzu, iktisap tarihinden başlayarak dört yıllık süre dolmadan değer artış kazancı olarak vergiye tabi tutulacaktır.

Gayrimenkulün bulunduğu binanın kat karşılığı inşaat sözleşmesi hükümlerine göre müteahhite devredilmesi ve bu binanın arsası üzerine yapılan yeni binadan eski konutunuz yerine,yeni konutunuzu, iktisap tarihinden başlayarak dört yıllık süre dolmadan değer artış kazancı olarak vergiye tabi tutulacaktır.

Tarih 24/02/1999
Sayı B.07.0.GEL.0.43/4305-105/6587
Kapsam
T.C.
MALİYE BAKANLIĞI
Gelirler Genel Müdürlüğü

TARİH : 24.02.1999
SAYI : B.07.0.GEL.0.43/4305-105/6587
KONU : İktisap tarihinden itibaren dört yıllık süre dolmadan
satışı yapılan konuttan doğan kazancın değer artış kazancına
tabi olup, olmayacağı hk.
……………….

İLGİ : 08.01.1999 tarihli dilekçeniz.
İlgi dilekçenizin incelenmesinden; 1988 yılında satın aldığınız konutun bulunduğu binanın diğer maliklerle de anlaşılarak 1994 yılında kat karşılığı inşaat sözleşmesine dayanılarak müteahhite verildiği müteahhitin bu binayı yıkarak arsası üzerine yeni bir bina inşa ettiği, inşa edilen yeni binadan 1998 Ocak ayında eski binadaki konutunuzun yerine bir konut verildiğini ve buna ilişkin olarak tapuda cins tashihi yapılan konutu 1998 Kasım ayında 13 Milyar liraya sattığınızı belirterek, Gelir Vergisi Kanunu yönünden vergi mükellefiyetinizin doğup doğmadığı hakkında bilgi istediğiniz anlaşılmıştır.

193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun 4369 sayılı Kanunla 01.01.1999 tarihinden geçerli olmak üzere kaldırılmadan önceki mükerrer 80 inci maddesinin 7 numaralı bendinde; iktisap şekli ne olursa olsun (ivazsız olarak iktisap edilenler hariç) 70 inci maddenin birinci fıkrasının 1, 2, 4 ve 7 numaralı bentlerinde yazılı mal (gerçek usulde vergiye tabi çiftçilerin zirai istihsalde kullandıkları gayrimenkuller dahil) ve hakların, iktisap tarihinden başlayarak dört yıl içinde elden çıkarılmasından doğan kazançların (kooperatiflerin ortaklarına bu sıfatları dolayısıyla tahsis ettikleri gayrimenkuller, tahsis tarihinden ortak tarafından satın alınmış sayılır.) değer artış kazıncı olarak vergiye tabi tutulacağı hükme bağlanmıştır.

Aynı Kanunun 4369 sayılı Kanunla kaldırılmadan önceki mükerrer 81 inci maddesine 3946 sayılı Kanunun 18 inci maddesiyle eklenen fıkrada, mükerrer 80 inci maddenin birinci fıkrasının 7 numaralı bendinde belirtilen değer artış kazancının hesabında iktisap bedelinin, gayrimenkul ve bu nitelikteki hakların iktisap edildiği ve elden çıkarıldığı takvim yılları hariç olmak üzere, her takvim yılı için Vergi Usul Kanunu hükümlerine göre belirlenen yeniden değerleme oranında artırılarak tespit edileceği belirtilmiştir.

Öte yandan, Gelir Vergisi Kanununa 4008 sayılı Kanunun 26 ncı maddesiyle eklenen geçici 41 inci maddede, söz konusu fıkra hükmünün 01.01.1993 tarihinden itibaren iktisap edilen mal ve hakların elden çıkarılmasından doğan kazançlar hakkında uygulanacağı hüküm altına alınmıştır.

Bu hükümler çerçevsinde; 1988 yılında iktisap ettiğiniz gayrimenkulün (konut) bulunduğu binanın kat karşılığı inşaat sözleşmesi hükümlerine göre müteahhite devredilmesi ve bu binanın müteahhit tarafından yıkılarak, arsası üzerine yapılan yeni binadan eski konutunuz yerine, 1998 yılı Ocak ayında iktisap ettiğiniz yeni konutunuzu, iktisap tarihinden başlayarak dört yıllık süre dolmadan Kasım 1998 ayında elden çıkarmanızdan doğan kazanç, değer artış kazancı olarak vergiye tabi tutulacaktır.

Söz konusu değer artış kazancının hesabında, elden çıkardığınız konutun maliyet bedeli olarak Vergi Usul Kanunu hükümlerine göre Takdir Komisyonunca iktisap tarihiniz esas alınmak suretiyle tespit edilecek değeri dikkate alınacaktır.

Bu suretle Takdir Komisyonunca takdir edilen bedel ile satış bedeliniz arasındaki olumlu farkın değer artış kazancı olarak 1999 yılı Mart ayı içerisinde verilecek yıllık gelir vergisi beyannamesi ile beyan edilmesi gerekmektedir.

Bilgi edinilmesini rica ederim.

by kooperatifdanismanikemalozmen

11 adet iş yeri bulunan 960 daireli sitede çalıştırılan, kaloriferci, elektrikçi,aşçı,bahçıvan,temizlik işçisi,güvenlik ve büro elemanlarına yapılan ücret ödemelerinin vergilendirilmesi hk.

KANUNLAR GEREKÇELER B.K.K. YÖNETMELİKLER TEBLİĞLER İÇ GENELGELER GENEL YAZILAR ÖZELGELER SİRKÜLER

Kanun Son güncelleme:24/02/2012
Madde:

Başlangıç: / / Bitiş: / /

Başlık 11 adet iş yeri bulunan 960 daireli sitede çalıştırılan, kaloriferci, elektrikçi,aşçı,bahçıvan,temizlik işçisi,güvenlik ve büro elemanlarına yapılan ücret ödemelerinin vergilendirilmesi hk.
Tarih 14/11/2011
Sayı B.07.1.GİB.4.34.16.01-GVK 23-1999
Kapsam

T.C.

GELİR İDARESİ BAŞKANLIĞI

İSTANBUL VERGİ DAİRESİ BAŞKANLIĞI

(Mükellef Hizmetleri Gelir Vergileri Grup Müdürlüğü)

Sayı

:

B.07.1.GİB.4.34.16.01-GVK 23-1999

14/11/2011

Konu

:

11 adet iş yeri bulunan 960 daireli sitede çalıştırılan, kaloriferci, elektrikçi,aşçı,bahçıvan,temizlik işçisi,güvenlik ve büro elemanlarına yapılan ücret ödemelerinin vergilendirilmesi

İlgide kayıtlı özelge talep formunuzda; 11 adet işyeri bulunan 20 blok 960 daireli sitenizde kaloriferci, elektrikçi, aşçı, bahçıvan, temizlikçi, güvenlik görevlisi olarak 16 kişi, büro elemanı olarak 2 kişi olmak üzere toplam 18 kişi çalıştırdığınız belirtilerek, bu kişilere yapılan ücret ödemelerinin gelir vergisi tevkifatına tabi olup olmadığı hususunda bilgi talep edildiği anlaşılmakta olup konu hakkında Başkanlığımız görüşü aşağıda açıklanmıştır.

Bilindiği üzere, 193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun 61 inci maddesinde, “Ücret işverene tabi ve belirli bir işyerine bağlı olarak çalışanlara hizmet karşılığı verilen para ve ayınlar ile sağlanan ve para ile temsil edilebilen menfaatlerdir.

Ücretin ödenek, tazminat, kasa tazminatı (Mali sorumluluk tazminatı), tahsisat, zam, avans, aidat, huzur hakkı, prim, ikramiye, gider karşılığı veya başka adlar altında ödenmiş olması veya bir ortaklık münasebeti niteliğinde olmamak şartı ile kazancın belli bir yüzdesi şeklinde tayin edilmiş bulunması onun mahiyetini değiştirmez.” denilmiş olup aynı maddenin dördüncü bendinde, yönetim ve denetim kurulları başkanı ve üyeleriyle tasfiye memurlarına bu sıfatları dolayısıyla ödenen veya sağlanan para, ayın ve menfaatlerin de ücret olarak vergilendirileceği hüküm altına alınmıştır.

Aynı Kanunun 23 üncü maddesinin birinci fıkrasının (6) numaralı bendinde ise hizmetçilere ödenen ücretlerin istisna kapsamında olduğu belirtildikten sonra hizmetçinin tanımı yapılmıştır.

Bu tanıma göre;

-hizmetin özel fertler tarafından verilmesi,

-hizmetin ev, bahçe, apartman gibi ticaret mahalli olmayan yerlerde verilmesi,

-orta hizmetçilik, süt ninelik, dadılık, bahçıvanlık, kapıcılık gibi (Mürebbiyeler hariç) özel hizmetlerde çalıştırılması

gerekmektedir.

Öte taraftan Gelir Vergisi Kanununun 94 üncü maddesinde, vergi tevkifatı yapmaya mecbur olanlar ile vergi tevkifatına tabi kazanç ve iratlar sayılmış ve (1) numaralı bendinde, hizmet erbabına ödenen ücretler ile 61 inci maddede yazılı olup ücret sayılan ödemelerden (istisnadan faydalananlar hariç) istihkak sahiplerinin gelir vergilerine mahsuben 103 ve 104 üncü maddelere göre tevkifat yapılacağı hükme bağlanmıştır.

Bu itibarla, 20 bloklu 960 daireli sitenin bağımsız bölümlerinden sadece 11 tanesinin iş yeri mahiyetinde bulunması söz konusu siteyi ticaret mahalline dönüştürmeyeceğinden, gerçek veya tüzel kişiye hizmet akdi ile bağlı olmaksızın, ticaret mahalli olmayan sitede çalıştırılan bahçıvan ve kaloriferciye yapılan ücret ödemelerinin Gelir Vergisi Kanununun 23 üncü maddesinin 1 inci fıkrasının (6) numaralı bendi kapsamında gelir vergisinden müstesna tutulması; elektrikçi, temizlikçi, aşçı, güvenlik ve büro işlerinde çalıştırılanların ise hizmetçi kapsamında değerlendirilmesi mümkün bulunmadığından, bu kişilere yapılan ücret ödemelerinden Gelir Vergisi Kanununun 61, 94, 103 ve 104 üncü maddelerine göre vergi tevkifatı yapılması gerekmektedir.

Bilgi edinilmesini rica ederim.

(*) Bu Özelge 213 sayılı Vergi Usul Kanununun 413.maddesine dayanılarak verilmiştir.

(**) İnceleme, yargı ya da uzlaşmada olduğu halde bu konuya ilişkin olarak yanlış bilgi verilmiş ise bu özelge geçersizdir.

(***) Talebiniz üzerine tayin edilmiş olan bu özelgeye uygun işlem yapmanız hâlinde, bu fiilleriniz dolayısıyla vergi tarh edilmesi icap ederse, tarafınıza vergi cezası kesilmeyecek ve tarh edilen vergi için gecikme faizi hesaplanmayacaktır.

by kooperatifdanismanikemalozmen

Kooperatiflerde Hisse Devri

Madde 8 – (Değişik madde: 06/10/1988 -3476/2 md.)

Kooperatif ortaklığına girmek için gerçek kişilerin medeni hakları kullanma yeterliliğine sahip olmaları gerekir. Ortak olmak isteyen gerçek ve tüzelkişiler, kooperatif anasözleşmesi hükümlerini bütün hak ve ödevleriyle birlikte kabul ettiklerini belirten bir yazı ile kooperatif yönetim kuruluna başvururlar. Kooperatif, ortaklarına kendi varlığı dışında şahsi bir sorumluluk veya ek ödemeler yüklüyor ise ortak olmak isteği, bu yükümlerin yazılı olarak kabul edilmesi halinde değer taşır.

Yönetim Kurulu; ortaklar ile ortak olmak için müracaat edenlerin anasözleşmede gösterilen ortaklık şartlarını taşıyıp taşımadıklarını araştırmak zorundadır.

Yapı kooperatiflerinde konut, işyeri ve ortak sayısı genel kurulca belirlenir. Yönetim Kurulu, genel kurulca kararlaştırılan sayının üzerinde ortak kaydedemez

by kooperatifdanismanikemalozmen

Kooperatiflere ait ilan ve reklam vergisi hakkında – Kooperatif Danismani Mali Musavir Kemal Ozmen

Konu​​: İlan ve Reklam vergisi hakkında

2464 Sayılı Belediye Gelirleri kanunun 13. Maddesinde ilan ve reklam vergisinin mükellefleri sayılmıştır. Buna göre İlan ve reklam vergisinin mükellefi; yurt dışından gönderilen ilan ve reklamlar dâhil olmak üzere, ilan ve reklamı kendi adına yapan veya yaptıran gerçek veya tüzel kişilerdir.
Bilindiği üzere İlan reklam vergisi 1. taksitinin son ödeme tarihi 31 Ocak 2. taksiti son ödeme tarihi ise 31 Temmuzdur.
İlgili kanunun istisna ve muaflıklar başlıklı 14. Maddesinin 8 bendine istinaden kooperatifler tarafından sadece ülke ürünlerinin ve turizminin reklamını yapmak şartıyla hazırlanan her türlü levha ve afişler ilan ve reklam vergisinden istisnadır. Ayrıca 1/2 metrekareyi aşmayan ışıksız levhalar da aynı şekilde ilan vergisinden istisnadır. Bunun dışında kooperatifler açısından 2464 Sayılı Belediye gelirleri kanununa istinaden ayrıca bir istisna veya muafiyet söz konusu değildir.
Bilgilerinize sunarız
Saygılarımızla

by kooperatifdanismanikemalozmen

Bilanço, bütçe ve işletme projesi ilişkisi-Kooperatif Danismani Mali Musavir Kemal Ozmen

Bilanço, bütçe ve işletme projesi ilişkisi:
Yapı kooperatiflerinde ortakların yapacakları ödemelerin miktar, zaman ve ödeme esaslarını belirleme görev ve yetkisi genel kurula aittir. Bu yetki başka bir organa devredilememektedir. Genel kurul tarafından yönetim kuruluna verilen bu yetkinin muhasebe kuralları içinde ve doğru olarak denetlenebilmesi için bilanço hesapları ile bütçe fasılları arasında parelel bir bağlantının oluşturulması sonucu istenilen zamanlarda genel kuruldan alınan yetkinin doğru olarak kullanılıp kullanılmadığının denetlenmesi gerekmektedir. Uygulamada bu konuya gerekli özenin gösterilmesi birçok yönüyle yararlı olmaktadır. Özellikle bütçede bilançoda olduğu gibi dipnotlarının yazılması gerekmektedir.

by kooperatifdanismanikemalozmen

Ortaklarımıza kat mülkiyeti tapuları verilirken K.K.’nun …… maddeleri gereği ortaklık paylarından borçları olmaması veya mevcut borçlarını yapılandırılmış olmaları gerekmektedir. Yine Kooperatifimiz, …. Tarihli genel kurulunda aldığı karar gereği kurucu ortak olduğu iki şirkete ait hisselerini ortaklarına kat mülkiyeti tapuları ile birlikte devredecektir. Zira bu şirketlerin kuruluş amacı Kooperatifte bulunan bütün ortakların söz konusu şirketlerde pay sahibi olmalarını sağlamaktır. Ancak tapu işlemleri sırasında bu iki şirkete ait hisseleri almak istemeyen ortaklar hisselerini kooperatif tasarrufuna bırakabilecektir.

Ortaklarımıza kat mülkiyeti tapuları verilirken K.K.’nun …… maddeleri gereği ortaklık paylarından borçları olmaması veya mevcut borçlarını yapılandırılmış olmaları gerekmektedir. Yine Kooperatifimiz, …. Tarihli genel kurulunda aldığı karar gereği kurucu ortak olduğu iki şirkete ait hisselerini ortaklarına kat mülkiyeti tapuları ile birlikte devredecektir. Zira bu şirketlerin kuruluş amacı Kooperatifte bulunan bütün ortakların söz konusu şirketlerde pay sahibi olmalarını sağlamaktır. Ancak tapu işlemleri sırasında bu iki şirkete ait hisseleri almak istemeyen ortaklar hisselerini kooperatif tasarrufuna bırakabilecektir.

by kooperatifdanismanikemalozmen

Kooperatifimiz tarafından Genel kurul kararları neticesinde site yönetim planına uymayan ortaklara veya kat maliklerine uygulanan cezaların vergi kanunları karşısındaki durumu aşağıda özetlenmiştir.

Kooperatifimiz tarafından Genel kurul kararları neticesinde site yönetim planına uymayan ortaklara veya kat maliklerine uygulanan cezaların vergi kanunları karşısındaki durumu aşağıda özetlenmiştir.

3065 Sayılı Katma Değer vergisi kanunu açısından
Bilindiği üzere 3065 sayılı KDV Kanununun “Verginin Konusunu Teşkil Eden İşlemler” başlıklı 1/1. maddesinde; Türkiye’de ticari, sınai, zirai faaliyet ve serbest meslek faaliyeti çerçevesinde yapılan teslim ve hizmetlerin katma değer vergisine tabi olduğu yazılmıştır, ancak genel kurul kararları sonucunda uygulanan ceza tutarları katma değer vergisinin konusuna giren bir mal teslimi veya hizmet ifasının karşılığı olmadığından, katma değer vergisinin konusuna girmemektedir.

213 Sayılı Vergi Usul kanunu açısından
213 Sayılı Vergi usul kanunun 229. Maddesinde faturanın tanımı yapılmıştır. Buna göre fatura, satılan emtia veya yapılan iş karşılığında müşterinin borçlandığı meblağı göstermek üzere emtiayı satan veya işi yapan tüccar tarafından müşteriye verilen ticari vesikadır. Kooperatifimiz tarafından site yönetim planına ve genel kurul kararlarına aykırı davranılması nedeni ile kesilen ceza satılan emtia veya yapılan iş karşılığında olmaması nedeni ile fatura düzenlenmemesi gerektiğini düşünmekteyiz.

5520 Sayılı Kurumlar vergisi kanunu açısından
Bilindiği üzere Bilanço esasına göre ticari kazanç, teşebbüsteki öz sermayenin hesap dönemi sonunda ve başındaki değerleri arasındaki müspet farktır. Bu nedenle ilgili bedellerin kooperatifimiz tarafından kurum kazancının bir unsuru olarak değerlendirilmesi gerekmektedir.
1163 Sayılı Kooperatifler Kanunu ve Diğer Yasal Mevzuat Karşısındaki durumu
Anayasamızın 38. Maddesinde suç ve cezalara ilişkin esaslar belirtilmiştir. Kanunsuz suç olmaz ilkesinden hareketle suç ve cezaların anayasaya uygun olarak ancak yasayla koyulabileceği hükmü nettir. Ancak Emredici hukuk kaidelerine ve kamu düzenine aykırı olmadıkça genel kurul tarafından kabul edilen yönetim planı maliklerin anayasası hükmündedir, bu nedenle her ne kadar Yargıtay tarafından farklı kararlar verilmiş olsa da ilgili cezaların kooperatifimiz tarafından uygulanabileceğini düşünmekteyiz.

Bilgilerinize sunarız
Saygılarımızla
Mali Müşavir Evren ÖZMEN

by kooperatifdanismanikemalozmen

www.kemalozmen.com

by kooperatifdanismanikemalozmen

Tapusu olmayan kooperatiflerde aidatlar nasıl hesaplanır ?- Kooperatif Danismani Mali Musavir Kemal Ozmen

.C.
YARGITAY
3. HUKUK DAİRESİ
E. 2001/48
K. 2001/631
T. 25.1.2001
* MÜŞTEREK MÜLKİYETE TABİ TAŞINMAZ ( Kooperatif Tüzel Kişiliği Devam
Ederken Maliklerce Seçilen Site Yönetiminin Giderler İçin Takip Hakkı)
* KOOPERATİF TÜZEL KİŞİLİĞİ DEVAM EDERKEN MÜŞTEREK MALİKLERCE SEÇİLEN
YÖNETİMİN TAKİP HAKKI ( Sitenin Ortak Giderleri İçin)
* ORTAK GİDERLER İÇİN TAKİP YAPMA YETKİSİ ( Müşterek Mülkiyete Tabi
Taşınmazda Maliklerce Seçilen Site Yönetiminin)
* KAT MÜLKİYETİ KURULMAYAN MÜŞTEREK MÜLKİYETE TABİ TAŞINMAZ ( Müşterek
Maliklerce Seçilen Yönetimin Sitenin Ortak Giderlerini Takip Yetkisi)
743/m.624,626/1
ÖZET : Henüz kat mülkiyeti kurulmadığından müşterek mülkiyete tabi
sitenin yakıt giderlerini toplamak üzere müşterek maliklerce
davacıların yönetici olarak atanması ve yakıt gideri miktarının
belirlenmesi ile tahsili hususunda yönetim kuruluna icra takibi
yetkisi verilmesine dair alınan karar özel sözleşme niteliğinde olup
tüm malikleri bağlar. Zira malikler sözleşme yaparak, idare konusunda
diledikleri şekli seçebilirler. Bu konuda aksine yasada amir bir hüküm
bulunmamaktadır. Kaldı ki malikler tarafından oluşturulan yönetimin
kendisine verilen yetkileri kullanabilmesi için tüzel kişiliği haiz
olmasına da gerek bulunmamaktadır.

DAVA : Dava dilekçesinde 90.000.000 lira alacak için takibe vaki
itirazın iptali, inkar tazminatının masraflarla birlikte davalı
taraftan tahsili istenilmiştir. Mahkemece davanın davacı yönünden
aktif husumet yokluğu nedeniyle reddi cihetine gidilmiş, hüküm davacı
vekili tarafından temyiz edilmiştir.

Temyiz isteminin süresi içinde olduğu anlaşıldıktan sonra dosyadaki
bütün kağıtlar okunup gereği düşünüldü.

KARAR : Davacı vekili, davalının ikamet etmekte olduğu sitenin yönetim
giderlerini ödemediği, bu nedenle 90.000.000 lira yakıt parası ve
elektrik giderinin tahsili amacıyla yapılan takibe borçlunun haksız
olarak itiraz ettiğinden bahisle, itirazın iptali, takibin devamı ve
inkar tazminatının tahsilini talep ve dava etmiştir.

Davalı, gerekli ısınmayı sağlayamadığı için ödeme yapmadığını
savunmuş, mahkemece kooperatif tüzel kişiliği devam ettiği sırada
oluşturulan yönetimin tüzel kişiliği olmadığından ve yakıt giderini
istemekte yetkili olmadığından ve böylece davacının aktif husumet
ehliyeti bulunmadığı gerekçesi ile davanın reddi cihetine gidilmiş;
hüküm davacı vekili tarafından temyiz edilmiştir.

Uyuşmazlık, kooperatif tüzel kişiliği devam ederken taşınmazın
yönetimi ile ilgili olarak oluşturulan tüzel kişiliği bulunmayan
heyetin husumet ehliyeti noktasında toplanmaktadır.

Dava konusu sitede henüz kat mülkiyeti ve kat irtifakı kurulmadığı
hususu tapu kaydı ile sabit olup, taşınmaz müşterek mülkiyet
hükümlerine tabi bulunmaktadır.

MK. madde 626/1, “Müşterek mülkiyete terettüp eden veya müşterek
mülkiyeti takyid eyleyen idari masraflar, vergiler vesair
mükellefiyetler; hilafına hüküm yoksa hisseleri nispetinde bütün
hissedarlara ait olur.” Bu hüküm paydaşların dışa karşı borç durumunu,
yani üçüncü kişiye karşı kimin borçlu olduğunu değil, paydaşlar
arasındaki iç ilişkiyi ( örneğin müşterek mülkün aydınlatılması ve
ısınması için sarf edilen elektrik ve yakıt ücreti gibi)
düzenlemektedir. Maddede yeralan “hüküm” sözü bir kanun veya mahkeme
hükmü anlamına kullanılmış değildir. Kastedilen, paydaşlarca aksinin
kararlaştırılmamış olmasıdır.

MK. madde 624’e göre: “Hilafına mukavele olmadıkça hissedarlar
müşterek mülklerini biliştirak idare ederler.” Öyle ise, paydaşlar,
müşterek mülkün ne tarzda idare edileceğini bir sözleşme ile
belirleyebilirler. Fakat bu sözleşme ancak tarafları ve külli
haleflerini bağlar, cüz’i halefleri bağlamaz.

İdare hususunda aksine sözleşme yoksa paydaşlar müşterek mülkü,
“biliştirak” idare edeceklerdir. Bu, her paydaşın idarede söz hakkı
sahibi olduğunu, idareye ilişkin kararları paydaşların toplanarak
alacaklarını ifade eder.

Öte yandan paydaşlar, paydaş sayısının çoğunluğu ile alacakları bir
kararla, alelade işlerin görülmesi hususunda başka hal tarzı tayin
edebilirler. İdari işleri görmek için bir idareci tayini hususunda,
çoğunlukla alınan karar yeterlidir.

Bağımsız bölüm malikinin ana yapının ortak giderlerinden doğan borcu,
hukuki yönleri bakımından kooperatif ile üyesi arasındaki ilişkiden
farklı olmakla kooperatif tüzel kişiliğinin devam etmesi müşterek
malikleri toplanarak giderler ve tahsili usulü hakkında özel anlaşma
yapmalarına ve bu yönde yönetici tayin etmelerine engel değildir.

O halde, 104 malikten 65’nin katılımı ile gerçekleştirilen 24.11.1999
tarihli toplantıda yakıt giderlerini toplamak üzere davacıların
yönetici olarak atanması ve yakıt gideri miktarının belirlenmesi ile
tahsili hususunda yönetim kuruluna icra takibi yetkisi verilmesine
dair alınan karar özel sözleşme niteliğinde olup tüm malikleri bağlar.
Zira malikler sözleşme yaparak, idare konusunda diledikleri şekli
seçebilirler. Bu konuda aksine yasada amir bir hüküm bulunmamaktadır.
Kaldı ki malikler tarafından oluşturulan yönetimin kendisine verilen
yetkileri kullanabilmesi için tüzel kişiliğe haiz olmasına da gerek
bulunmamaktadır.

SONUÇ : Bu itibarla; yukarıda açıklanan esaslar gözönünde
tutulmaksızın yazılı şekilde hüküm tesisi isabetsiz, temyiz itirazları
bu nedenlerle yerinde olduğundan kabulü ile hükmün HUMK.nun 428.
maddesi gereğince ( BOZULMASINA), ve peşin alınan temyiz harcının
istek halinde temyiz edene iadesine, 25.1.2001 tarihinde oybirliğiyle
karar verildi.

by kooperatifdanismanikemalozmen

Kooperatif Danışmanı Malı Müşavir Kemal OZMEN ‘ in kooperatifler kitabı Seçkin kitabevinde

20120107-082042.jpg

İçindekiler
Sunuş …………………………………………………………………………………………………………………….. 7
Özgeçmiş ……………………………………………………………………………………………………………….. 9
Kısaltmalar …………………………………………………………………………………………………………….. 20
BİRİNCİ KISIM
BİRİNCİ BÖLÜM
GENEL BİLGİLER
I. KOOPERATİFÇİLİK NEDİR VE HANGİ GEREKÇELERDEN DOĞMUŞTUR ………………………….. 23
II. KOOPERATİFÇİLİĞİN ÖZELLİKLERİ ………………………………………………………………………….. 23
III. KOOPERATİFÇİLİĞİN YARARLARI ………………………………………………………………………….. 24
IV. KOOPERATİFÇİLİK İLKELERİ …………………………………………………………………………………. 25
A. Gönüllü ve Serbest Giriş-Çıkış İlkesi …………………………………………………………………………………. 25
B. Demokratik Yönetim İlkesi ………………………………………………………………………………………………. 26
C. Ortağın Ekonomik Katılımı İlkesi ……………………………………………………………………………………….. 26
D. Özerklik ve Bağımsızlık İlkesi …………………………………………………………………………………………… 26
E. Eğitim, Öğretim ve Bilgilendirme İlkesi………………………………………………………………………………. 26
F. Kooperatifler Arası İşbirliği İlkesi: ……………………………………………………………………………………… 27
G. Topluma Karşı Sorumluluk İlkesi: ……………………………………………………………………………………… 27
V. KOOPERATİFLERLE, ŞİRKETLER VE DERNEKLER ARASINDAKİ FARKLAR …………………….. 27
A. Kooperatiflerle, Şirketler Arasındaki Farklar ……………………………………………………………………….. 27
B. Kooperatiflerle, Dernekler Arasındaki Farklar ……………………………………………………………………… 27
VI. KOOPERATİF TÜRLERİ ………………………………………………………………………………………… 28
VII. KOOPERATİFLERİN MEVZUAT İÇİNDEKİ YERİ ………………………………………………………… 29
VIII. DEVLET VE KOOPERATİFÇİLİK …………………………………………………………………………….. 31
IX. KOOPERATİFLERİN SORUNLARI …………………………………………………………………………… 33
A. Finansman Sorunu ………………………………………………………………………………………………………… 33
B. Mevzuat Sorunu ……………………………………………………………………………………………………………. 34
C. Arsa Sorunu ………………………………………………………………………………………………………………… 34
D. Kalite Sorunu ……………………………………………………………………………………………………………….. 34
E. Zaman Sorunu ………………………………………………………………………………………………………………. 35
F. Denetim Sorunu …………………………………………………………………………………………………………….. 35
G. Diğer Sorunlar ………………………………………………………………………………………………………………. 35
İKİNCİ BÖLÜM
KURULUŞ
I. HAZIRLIK İŞLEMLERİ …………………………………………………………………………………………….. 37
12 Kooperatifler
II. İZİN ………………………………………………………………………………………………………………….. 38
III. TESCİL VE İLAN………………………………………………………………………………………………….. 38
IV. TESCİL VE İLANDAN SONRA YAPILACAK İŞLEMLER:………………………………………………. 39
V. ANASÖZLEŞME DEĞİŞİKLİĞİ ………………………………………………………………………………… 40
VI. KOOPERATİF BİRLİKLERİNİN KURULUŞU ……………………………………………………………….. 41
VII. İLGİLİ YARGITAY KARARLARI ……………………………………………………………………………… 43
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
ORTAKLIK İŞLEMLERİ
I. ORTAK OLMA YOLLARI …………………………………………………………………………………………. 51
A. Kooperatifin Kurucu Ortağı Olarak Ortak Olunması ………………………………………………………………. 51
B. Kooperatifin Kurulmasından Sonra Ortak Olunması ……………………………………………………………… 52
C. Ortaklığın Devir Alınması Yoluyla Ortak Olunması ……………………………………………………………….. 52
D. Veraset Yoluyla Ortak Olunması ……………………………………………………………………………………….. 53
E. Taşınmaz Mal veya İşletme Karşılığı Ortak Olunması …………………………………………………………… 54
II. ORTAKLIĞA KABUL ……………………………………………………………………………………………… 54
III. ORTAKLIK KONUMU ……………………………………………………………………………………………. 56
A. Ortaklık Dosyası ……………………………………………………………………………………………………………. 57
B. Ortaklar Defteri ……………………………………………………………………………………………………………… 57
C. Ortaklık Senedi ……………………………………………………………………………………………………………… 58
D. Ortaklık Cüzdanı …………………………………………………………………………………………………………….. 59
E. Ortaklar Listesi ………………………………………………………………………………………………………………. 59
F. Cari Hesap Durumu ………………………………………………………………………………………………………… 60
IV. ORTAKLARIN ÖDEMELERİ …………………………………………………………………………………… 60
A. Sermaye Payı ………………………………………………………………………………………………………………. 60
B. İnşaat Payı…………………………………………………………………………………………………………………… 61
C. Aidat …………………………………………………………………………………………………………………………… 61
D. Kaydiye ………………………………………………………………………………………………………………………. 61
E. Gecikme Farkı ………………………………………………………………………………………………………………. 62
F. Şerefiye Payı ………………………………………………………………………………………………………………… 63
G. Diğer Ödemeler …………………………………………………………………………………………………………….. 63
V. ÖDEMELER İLE İLGİLİ GENEL KURUL KARARI ………………………………………………………….. 64
VI. ORTAKLARIN HAK VE YÜKÜMLÜLÜKLERİ ………………………………………………………………. 65
A. Ortakların Hakları …………………………………………………………………………………………………………… 65
B. Ortakların Yükümlülük ve Sorumlulukları ……………………………………………………………………………. 69
VII. ORTAKLIĞIN SONA ERMESİ ……………………………………………………………………………….. 70
A. Ortaklıktan Çıkma ………………………………………………………………………………………………………….. 70
B. Ortaklıktan Çıkarılma ……………………………………………………………………………………………………… 71
C. Ortaklığın Devri ……………………………………………………………………………………………………………… 77
D. Ortağın Ölümü ………………………………………………………………………………………………………………. 78
VIII. GÖREV VEYA HİZMETİN SONA ERMESİ ……………………………………………………………….. 78
İçindekiler 13
IX. ORTAKLIĞI SONA ERENLERLE HESAPLAŞMA ………………………………………………………… 79
X. SABİT (PEŞİN) FİYATLI ORTAKLIK KAYDI ………………………………………………………………… 80
XI. YAPI KOOPERATİFLERİNE ORTAK OLUR İKEN DİKKAT EDİLECEK HUSUSLAR ………………. 81
A. Kooperatifin, Tescil Edilerek Tüzel Kişilik Kazanıp Kazanmadığı İncelenmelidir …………………………. 81
B. Kooperatif Anasözleşmesinin Temin Edilerek İncelenmesi Gerekmektedir ………………………………. 81
C. Kooperatifin Yöneticileri, Denetçileri Ve Kurucuları Bilinmelidir ……………………………………………… 81
D. Kooperatife Ortak Olacak Kişiler Ortaklık Koşullarını Taşımalıdırlar …………………………………………. 82
E. Kooperatifin Tanıtımı İçin Yapılan Reklam, Broşür, İlan Vs.’de Yer Alan Bilgilerin Doğru Olup
Olmadığı ve Genel Kurul Kararına Dayanıp Dayanmadığı Araştırılmalıdır ………………………………… 82
F. Kooperatifin Ortak Sayısı Bilinmelidir ………………………………………………………………………………… 82
G. Ödemelerle İlgili Bilgi Sahibi Olunmalıdır……………………………………………………………………………. 82
H. Ödemelerin Banka Hesaplarına Yapılması ………………………………………………………………………….. 83
İ. Kooperatifin Ortak Yapısı Öğrenilmeye Çalışılmalıdır …………………………………………………………….. 83
J. Arsanın Olup Olmadığı İncelenmelidir ……………………………………………………………………………….. 83
K. Kat karşılığı İnşaat Yaptırılması Halinde Arsa Sahiplerine Verilecek Taşınmazlara Ortak
Kayıt Edilmemelidir ……………………………………………………………………………………………………….. 83
L. İnşaata Başlamış İse, İnşaat Ruhsatının Olup Olmadığı Araştırılmalıdır …………………………………… 83
M. Devirlerde, Devreden Ortağın Borcu ve/veya Kooperatife Karşı Bir Anlaşmazlığının Olup
Olmadığı İncelenmelidir………………………………………………………………………………………………….. 84
N. Kooperatiflerde Ortak Adına Tapu Tescili Yapıldıktan Sonra İşyeri Devirlerinde Ayrıca
Ortaklık Devrinin De Yapıldığı Belirtilmelidir ……………………………………………………………………….. 84
O. Yöneticilerin ve Kurucuların Daha Evel İnşaat Müteahhidi, Yada Yap-Sat Yöntemi İle İş
Yapan Kişiler Olup Olmadığı Bilinmelidir ……………………………………………………………………………. 84
Ö. Kooperatiflerde Yedek Ortaklığın Olmayacağının Bilinmelidir ………………………………………………… 84
P. Kooperatife Ortak Olan Kişilerin Ortaklık Senedini, Yada Ortaklık Cüzdanını Almaları
Gerekmektedir ……………………………………………………………………………………………………………… 85
XII. İLGİLİ YARGITAY KARARLARI ……………………………………………………………………………… 85
A. Ortaklıktan Çıkarma Kararının İptali İle İlgili Yargıtay Kararları ……………………………………………….. 85
B. Ortaklığın Devri ile İlgili Yargıtay Kararları ………………………………………………………………………… 143
C. Çıkan veya Çıkarılan Ortaklara Geri İadeler İle İlgili Yargıtay Kararları ……………………………………. 152
D. Konut veya İşyeri Verilemeyen Kişiye Ödenecek Tazminat İle İlgili Yargıtay Kararları ………………. 164
E. İhraca Gerekçe Teşkil Etmeyen Ödemeler ile İlgili Yargıtay Kararları …………………………………….. 174
F. Tebliğatlarla İlgili Yargıtay Kararları …………………………………………………………………………………. 175
G. Ortaklıkla ile İlgili Diğer Yargıtay Kararları ………………………………………………………………………… 176
XIII. İLGİLİ MEVZUAT …………………………………………………………………………………………….. 207
Bakanlık Yazıları ………………………………………………………………………………………………………………. 207
XIV. YAZIŞMA BELGE ÖRNEKLERİ …………………………………………………………………………… 210
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
GENEL KURUL
I. GENEL KURUL YAPMAYA YETKİLİ ORGANLAR ……………………………………………………….. 225
II. GENEL KURULA ÇAĞRI ZAMANI VE SÜRESİ ………………………………………………………….. 225
III. GENEL KURUL ÇALIŞMALARI …………………………………………………………………………….. 226
A. Genel Kurula Hazırlık Çalışmaları …………………………………………………………………………………….. 226
14 Kooperatifler
B. Yönetim Kurulu Yıllık Çalışma Raporunun Hazırlanması ………………………………………………………. 233
C. Denetçiler Raporunun Hazırlanması ………………………………………………………………………………… 233
D. Bilanço, Envanter ve Gelir-Gider Farkı Hesabının Hazırlanması ……………………………………………. 234
E. Çalışma Programı ve Tahmini Bütçenin Hazırlanması…………………………………………………………. 235
F. Ortaklar Cetvelinin Hazırlanması ……………………………………………………………………………………… 236
G. Gündemde Yer Alan Konulara Ait Diğer Belgelerin Hazırlanması ………………………………………….. 237
IV. GENEL KURULLARDA ÇOĞUNLUK (NİSAP)…………………………………………………………… 238
V. GENEL KURULLARDA OY KULLANMA VE VEKALET ………………………………………………… 238
VI. GENEL KURULLARIN ERTELENME NEDENLERİ ……………………………………………………… 241
VII. GENEL KURULLARIN İPTAL NEDENLERİ ……………………………………………………………… 242
VIII. DİVAN BAŞKANININ GÖREVLERİ ………………………………………………………………………. 242
IX. GENEL KURUL GÜNÜ YAPILAN ÇALIŞMALAR ………………………………………………………. 243
X. GENEL KURULDAN SONRA YAPILAN ÇALIŞMALAR ………………………………………………. 245
XI. İLGİLİ YARGITAY KARARLARI …………………………………………………………………………….. 246
XII. İLGİLİ MEVZUAT ……………………………………………………………………………………………… 299
Bakanlık Yazıları ………………………………………………………………………………………………………………. 299
XIII. YAZIŞMA BELGE ÖRNEKLERİ ……………………………………………………………………………. 306
BEŞİNCİ BÖLÜM
YÖNETİM KURULU
I. GENEL BİLGİ ……………………………………………………………………………………………………… 327
II. YÖNETİM KURULU ÜYELERİNİN SORUMLULUĞU …………………………………………………… 329
III. YÖNETİM KURULU ÜYELERİNİN SORUMLULUĞUNA AİT KONULAR …………………………. 330
IV. MURAHHAS ÜYELİK …………………………………………………………………………………………. 337
V. KOOPERATİF GENEL MÜDÜRLERİ VE/VEYA MÜDÜRLERİ ………………………………………… 338
VI. KOMİSYONLAR ………………………………………………………………………………………………… 340
VII. KOOPERATİFLERDE YAZIŞMALAR VE DOSYALAMA DÜZENİ …………………………………. 341
VIII. SÖZLEŞMELER ……………………………………………………………………………………………….. 343
IX. İLGİLİ YARGITAY KARARLARI …………………………………………………………………………….. 344
X. İLGİLİ MEVZUAT ……………………………………………………………………………………………….. 361
ALTINCI BÖLÜM
DENETİM KURULU
I. GENEL BİLGİ ……………………………………………………………………………………………………… 381
II. DENETÇİLERİN GÖREVLERİ …………………………………………………………………………………. 382
III. DENETÇİ SEÇİLME KOŞULLARI …………………………………………………………………………… 383
IV. İLGİLİ YARGITAY KARARLARI …………………………………………………………………………….. 385
V. İLGİLİ MEVZUAT ……………………………………………………………………………………………….. 387
Bakanlık Yazısı: ………………………………………………………………………………………………………………. 387
İçindekiler 15
YEDİNCİ BÖLÜM
ARSA
I. GENEL BİLGİ ……………………………………………………………………………………………………… 393
II. İLGİLİ YARGITAY KARARLARI ……………………………………………………………………………… 395
III. İLGİLİ MEVZUAT ……………………………………………………………………………………………….. 397
Bakanlık Yazısı ……………………………………………………………………………………………………………….. 397
SEKİZİNCİ BÖLÜM
İHALE VE TEMİNAT
I. GENEL BİLGİ ……………………………………………………………………………………………………… 401
A. İhale Yöntemleri………………………………………………………………………………………………………….. 403
B. İhale Çalışmaları ………………………………………………………………………………………………………….. 403
II. TEMİNAT …………………………………………………………………………………………………………. 404
A. Teminat Alma Nedenleri ……………………………………………………………………………………………….. 405
B. Teminat Olarak Alınacak Değerler…………………………………………………………………………………… 405
C. Teminat Çeşitleri ve Oranları ………………………………………………………………………………………….. 406
D. Teminat Alma Zamanları……………………………………………………………………………………………….. 406
E. Kesin Teminatın Artması ……………………………………………………………………………………………….. 407
F. Kesin Teminatın Geri Verilme Koşulları …………………………………………………………………………….. 407
III. GÖRÜŞ VE ÖNERİLER ………………………………………………………………………………………… 407
DOKUZUNCU BÖLÜM
İNŞAAT
I. GENEL BİLGİ ……………………………………………………………………………………………………… 411
A. İnşaat Sözleşmesinin Hazırlanması …………………………………………………………………………………. 411
B. İnşaat Sözleşmesinin Unsurları ………………………………………………………………………………………. 412
C. Sözleşmenin Şekli ve Tarafları ……………………………………………………………………………………….. 413
D. Yüklenicinin Borçları …………………………………………………………………………………………………….. 413
1. Kooperatif İnşaatının Dürüstlükle Yapılması …………………………………………………………………………………….413
2. Kooperatif İnşaatının Özenle Yapılması …………………………………………………………………………………………..414
3. Yüklenicinin İşi Bizzat Kendisinin Yapması Veya Kendi Yönetimi Altında Yaptırılması ……………………………..414
4. Yüklenicinin Kaliteli İnşaat Malzemesi Kullanması ……………………………………………………………………………415
5. Yüklenicinin Çalışma Araçlarını ve Aletlerini Sağlama Borcu ……………………………………………………………..415
6. Yüklenicinin İşe Zamanında Başlama ve Bitirme Borcu ……………………………………………………………………..415
7. Yüklenicinin Sözleşmeye Uyma Borcu ……………………………………………………………………………………………417
8. Yüklenicinin Projeyi Uygulama Borcu …………………………………………………………………………………………….417
9. Yüklenicinin Teslim Borcu …………………………………………………………………………………………………………….417
10. Yüklenicinin Bozuklukları Giderme Borcu ………………………………………………………………………………………417
E. Kooperatifin Borçları …………………………………………………………………………………………………….. 418
1. İşyeri Teslim Borcu …………………………………………………………………………………………………………………….418
2. Ücret (Bedel) Ödeme Borcu ………………………………………………………………………………………………………….418
3. Kredi Alma Koşullarının Yerine Getirilmesi Ve Erken Alınması Borcu …………………………………………………..419
4. Yükleniciye Rahat Çalışma Ortamı Hazırlama Borcu………………………………………………………………………….419
5. Yapılan İşleri Teslim Alma Borcu …………………………………………………………………………………………………..420
16 Kooperatifler
F. Hakedişlerin Düzenlenmesi ……………………………………………………………………………………………. 420
G. İnşaat Yapım Yöntemleri ……………………………………………………………………………………………….. 421
II. KAT KARŞILIĞI İNŞAAT ………………………………………………………………………………………. 421
A. Kooperatifin kendi arsasını kat karşılığı (konut veya işyeri) yapımcı firmalara vermesi: …………… 421
B. Kooperatifin Üçüncü Kişi Veya Firmalara Ait Arsa Üzerine Kat Karşılığı İnşaat Yapması ………….. 422
III. İLGİLİ YARGI KARARLARI …………………………………………………………………………………… 422
ONUNCU BÖLÜM
ŞEREFİYE VE DAĞITIM
I. GENEL BİLGİ ……………………………………………………………………………………………………… 455
A. Konutların ya da İşyerlerinin Site İçindeki Yeri ………………………………………………………………….. 456
B. Konutların ya da İşyerlerinin Yapı Durumu ……………………………………………………………………….. 456
C. Konutların ya da İşyerlerinin Diğer Özellikleri ……………………………………………………………………. 456
II. ŞEREFİYE KOMİSYONU ………………………………………………………………………………………. 456
III. ŞEREFİYE RAPORUNUN HAZIRLANMASI …………………………………………………………….. 458
IV. ŞEREFİYE RAPORUNA YAPILAN İTİRAZ ………………………………………………………………. 459
V. GEÇİCİ MALİYETİN BELİRLENMESİ ………………………………………………………………………. 460
VI. İŞYERİ KESİN MALİYETLERİNİN BELİRLENMESİ ……………………………………………………. 460
VII. DAĞITIM (KUR’A VE/VEYA TERCİHLİ TAHSİS) ……………………………………………………… 461
VIII. İLGİLİ YARGI KARARLARI …………………………………………………………………………………. 462
IX. YAPI KOOPERATİFLERİ KUR’A YÖNETMELİĞİ ……………………………………………………….. 473
ONBİRİNCİ BÖLÜM
FERDİLEŞME
I. GENEL BİLGİ ……………………………………………………………………………………………………… 475
II. FERDİLEŞME ÇALIŞMALARI ……………………………………………………………………………….. 475
III. FESİH VE TASFİYE …………………………………………………………………………………………….. 477
IV. KOOPERATİFLERİN BİRLEŞMESİ …………………………………………………………………………. 478
V. İLGİLİ YARGITAY KARARLARI ……………………………………………………………………………… 480
VI. BAKANLIK YAZILARI …………………………………………………………………………………………. 492
İKİNCİ KISIM
BİRİNCİ BÖLÜM
YAPI KOOPERATİFLERİNİN İŞLETME KOOPERATİFİ OLARAK
AMAÇ VE TÜR DEĞİŞTİRMESİ
I. GENEL BİLGİ ……………………………………………………………………………………………………… 497
İçindekiler 17
A. Yapı Kooperatiflerinin Amacını Gerçekleştirdikten Sonra İşletme Sürecinde Kooperatifin
Yönetilmesi İçin Amaç Ve Tür Değişikliği Yapması ……………………………………………………………. 497
B. Yapı Kooperatiflerinde İşyeri Sayısının Yeterli Olmaması Nedeniyle İşletme Kooperatifine
Dönüşmesi: ……………………………………………………………………………………………………………….. 504
C. Kooperatif Eliyle veya Değişik Şekillerde Yapılaşan Yapı Topluluklarının (Konut ve/veya
İşyerlerinden Oluşan Site Özellikle Yerlerin) Yönetim Hizmetlerinin Görülmesi İçin Yeni
İşletme Kooperatifi Kurulması: ………………………………………………………………………………………. 505
II. İLGİLİ YARGITAY KARARLARI ……………………………………………………………………………… 506
III. ÖZELGELER ……………………………………………………………………………………………………… 507
İKİNCİ BÖLÜM
YAPI KOOPERATİFLERİNİN ANONİM ŞİRKET OLARAK
AMAÇ VE TÜR DEĞİŞTİRMESİ
I. GENEL BİLGİ ……………………………………………………………………………………………………… 509
A. Kooperatifin Doğrudan Anonim Şirkete Dönüşmesi …………………………………………………………… 509
B. Kooperatifin Bir Anonim Şirket Kurarak (Veya Mevcut Bir Anonim Şirketle) Bu Anonim
Şirketle Birleşmesi ………………………………………………………………………………………………………. 516
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
TOPLU YAPI SİTE YÖNETİM PLANI
I. GENEL BİLGİ ……………………………………………………………………………………………………… 517
II. KAT MÜLKİYETİ KANUNU’NA GÖRE YÖNETİM PLANI ……………………………………………… 518
III. Toplu Yapı Site Yönetim Planının Hazırlanması ………………………………………………………. 519
A. Bağımsız Bölümlerin Yönetim Tarzı …………………………………………………………………………………. 520
B. Bağımsız Bölümlerin Kullanma Maksat ve Şekli………………………………………………………………… 520
C. Yönetici ve Denetici Ücretleri ………………………………………………………………………………………… 520
D. Diğer Hususlar …………………………………………………………………………………………………………….. 520
IV. YAPI KOOPERATİFLERİNİN SORUMLULUĞUNDA İNŞAATI GERÇEKLEŞTİRİLEN
KONUT YADA İŞYERLERİ İÇİN YÖNETİM PLANI HAZIRLANMASINDA (İSKAN VEYA
İŞLETME AŞAMASINDA) TERCİH EDİLECEK HUKUKİ STATÜNÜN DİKKATE
ALINMASI ……………………………………………………………………………………………………….. 521
V. GİDERLERE KATILMA ………………………………………………………………………………………… 523
VI. YÖNETİM PLANININ DEĞİŞTİRİLMESİ …………………………………………………………………. 525
VII. GÖRÜŞ VE ÖNERİLER……………………………………………………………………………………….. 527
ÜÇÜNCÜ KISIM
BİRİNCİ BÖLÜM
MUHASEBE
I. MUHASEBENİN TANIMI VE AMACI ………………………………………………………………………. 533
18 Kooperatifler
II. MUHASEBECİNİN GÖREVLERİ, ÇALIŞMA KURALLARI, ÖZELLİKLERİ VE KİŞİLİĞİ …………. 534
A. Hesaplara İlişkin Görevleri …………………………………………………………………………………………….. 535
B. Mali görevleri ……………………………………………………………………………………………………………… 535
C. Yönetim Görevleri ………………………………………………………………………………………………………… 535
D. Çalışanlarla İlgili Görevleri ……………………………………………………………………………………………… 536
E. Muhasebecilerin Çalışma Kuralları ………………………………………………………………………………….. 536
F. Muhasebecilik Mesleğinin Özellikleri ……………………………………………………………………………….. 537
G. Muhasebecinin Kişiliği ………………………………………………………………………………………………….. 537
III. HESAP ÇERÇEVESİ, HESAP PLANI VE UYGULAMASI …………………………………………….. 537
A. Düzenlemenin Kapsamı ………………………………………………………………………………………………… 537
B. Düzenlemenin Amacı ……………………………………………………………………………………………………. 541
C. Tekdüzen Hesap Planına Uymamanın Yaptırımı ………………………………………………………………… 541
IV. YAPI KOOPERATİFLERİNDE TEKDÜZEN HESAP PLANI UYGULAMASI ………………………. 541
A. Kuruluş İşlemlerine Ait Muhasebe Kayıtları ……………………………………………………………………… 543
B. Tahsilatlara Ait Muhasebe Kayıtları ………………………………………………………………………………… 544
C. Harcamalara Ait Muhasebe Kayıtları ………………………………………………………………………………. 559
V. YIL SONU İŞLEMLERİ …………………………………………………………………………………………. 564
VI. YEDEK AKÇE AYRIMI ………………………………………………………………………………………… 569
VII. BİLANÇO ………………………………………………………………………………………………………… 570
A. Bilanço İlkeleri …………………………………………………………………………………………………………….. 570
B. Bilanço Düzenleme Kuralları…………………………………………………………………………………………… 573
C. Bilançonun Biçimsel Yapısı ……………………………………………………………………………………………. 573
D. Bilanço Kalemlerine İlişkin Açıklamalar……………………………………………………………………………. 574
VIII. ENVANTER ……………………………………………………………………………………………………. 574
IX. BÜTÇE ……………………………………………………………………………………………………………. 576
X. YAPI KOOPERATİFLERİ TARAFINDAN TUTULACAK DEFTERLER ……………………………….. 582
XI. YAPI KOOPERATİFLERİNDE DEFTERLERLE İLGİLİ ÖZELLİK ARZEDEN HUSUSLAR ……….. 586
XII. MUHASEBE İŞLEMLERİNDE UYULACAK KURALLAR …………………………………………….. 587
XIII. YAPI KOOPERATİFLERİNDE MUHASEBE UYGULAMASINA İLİŞKİN KİŞİSEL ÖNERİ …… 589
XIV. İLGİLİ YARGITAY KARARLARI …………………………………………………………………………… 592
İKİNCİ BÖLÜM
YAPI KOOPERATİFLERİNDE VERGİLEME
I. GENEL BİLGİ ……………………………………………………………………………………………………… 613
II. VERGİ USUL KANUNU ………………………………………………………………………………………… 614
A. Genel Bilgi …………………………………………………………………………………………………………………. 614
III. KURUMLAR VERGİSİ KANUNU …………………………………………………………………………… 616
A. Genel Bilgi …………………………………………………………………………………………………………………. 616
B. Uygulamada Karşılaşılan Sorunlar ………………………………………………………………………………….. 617
C. İlgili Mevzuat ………………………………………………………………………………………………………………. 620
IV. KATMA DEĞER VERGİSİ KANUNU ………………………………………………………………………. 654
İçindekiler 19
A. Genel Bilgi …………………………………………………………………………………………………………………. 654
B. İşyeri Yapı Kooperatifleri ……………………………………………………………………………………………….. 654
C. Konut Yapı Kooperatifleri ……………………………………………………………………………………………….. 655
D. İlgili Mevzuat ………………………………………………………………………………………………………………. 668
V. GELİR VERGİSİ KANUNU …………………………………………………………………………………….. 703
A. Genel Bilgi …………………………………………………………………………………………………………………. 703
B. Yıllara Yaygın İnşaat ve Onarım İşlerinde Vergi Kesintisi …………………………………………………….. 704
C. Kooperatif Taşınmazlarının Kira Gelirlerinin Vergilendirilmesi ………………………………………………. 705
D. Kooperatif Ortaklarının, Ortaklık Hakkını Devretmelerinin Gelir Vergisi Kanunu Karşısındaki
Durumu …………………………………………………………………………………………………………………….. 705
E. İlgili Mevzuat………………………………………………………………………………………………………………. 707
VI. DAMGA VERGİSİ KANUNU ………………………………………………………………………………… 712
A. Genel Bilgi …………………………………………………………………………………………………………………. 712
B. Belli Para Üzerinden Vergileme ………………………………………………………………………………………. 713
VII. EMLAK VERGİSİ KANUNU…………………………………………………………………………………. 715
A. Genel Bilgi …………………………………………………………………………………………………………………. 715
B. İlgili Mevzuat ve Kaynak ……………………………………………………………………………………………….. 717
VIII. HARÇLAR KANUNU ………………………………………………………………………………………… 719
A. Genel bilgi …………………………………………………………………………………………………………………. 719
B. İlgili Mevzuat ve Kaynak ……………………………………………………………………………………………….. 721
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
YAPI KOOPERATİFLERİNDE SİGORTA
I. GENEL BİLGİ ……………………………………………………………………………………………………… 725
II. İNŞAATIN EMANET YÖNTEMİYLE YAPILMASI ………………………………………………………. 725
III. İNŞAATIN İHALE YÖNTEMİYLE YAPILMASI ………………………………………………………….. 727
IV. İLGİLİ MEVZUAT ………………………………………………………………………………………………. 728
A. Genelge …………………………………………………………………………………………………………………….. 728
1. İhale Konusu İşte Çalışacak Kişi/Gün Sayısının Belli Olduğu İşler ……………………………………………………….730
2. İhale Konusu İşte Çalışacak Kişi/Gün Sayısının Belli Olmadığı İşler …………………………………………………….731
3. Danışmanlık Hizmet İhaleleri ………………………………………………………………………………………………………..735
4. Nakliye İşleri ile Personel/Öğrenci Taşıma İşleri ………………………………………………………………………………735
5. Piyasadan Hazır Halde Alınıp Satılan Malın Teslim İşleri …………………………………………………………………..735
6. İş ve İşlemlerin Yürütülmesi ve Süreler …………………………………………………………………………………………..736
B. Yönetmelik …………………………………………………………………………………………………………………. 738
C. Tebliğ ……………………………………………………………………………………………………………………….. 745
KOOPERATİFLER KANUNU ……………………………………………………………………………………… 769
Kavram Dizini ……………………………………………………………………………………………………….. 797

by kooperatifdanismanikemalozmen

Yillara yaygin İnşaat onarım isleri

Bilindiği üzere bu husus, 193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu’nun 42.maddesinde hüküm altına alınmıştır. Bu maddeye göre, bir işin yapım ve onarım işi sayılabilmesi için öncelikle bir yapım ve onarım işi olması, yapım ve onarım işinin taahhüt işi olması ve yapımının birden fazla yıllara sarkmış olması gerekmektedir.

Bu işin sözleşmesi incelendiğinde görüleceği üzere, yukarıdaki üç şartın da var olduğu görülmektedir. Zira “inşaa” kelimesi, yapma, kurmayı da içermekte olup, malzemelerin tedariki ve montaj işi de, 5 no’lu KDV Sirkülerinde inşaa işi kapsamında sayılmıştır.

Herne kadar katma değer vergisi oranı ile ilgili alınan Özelgede bu işin inşaat taahhüt işi kapsamında ifade edilemeyeceği belirtilmiş ise de, bu değerlendirme katma değer vergisi yönünden yapılmıştır. Gelir Vergisi Kanunu’nun 42.maddesinin değerlendirilmesi ile Özelgedeki değerlendirme örtüşmemektedir.

Şöyle ki, sözkonusu işin kar ve zararı, işin bittiği yıl tesbit edileceğinden, beyanı da bir sonraki yıla kalacaktır. Bu yönüyle vergi kesintisinin yapılmamış olması sözkonusu olduğu taktirde, kooperatifimiz yönünden bir sorumluluk sözkonusu olacaktır. (VUK. 11) Bu verginin mükellefi yüklenici firma, sorumlusu ise kooperatifimizdir. Sözkonusu vergi, peşin vergi mahiyetinde olup, ileride kurum kazancına mahsup edilecektir. Dolayısıyla bir gider değildir. Bu yönüyle herne kadar taraflar arasında bir görüş birliği oluşmamış ise de, bu verginin kesilmesi her iki taraf yönünden daha uygun düşmektedir. Aksi halde, bu konu için de Özelge alınmalıdır. Kaldı ki, bu işlemde vergi konusu 2011 yılına sarkan işle ilgilidir.

by kooperatifdanismanikemalozmen

kooperatiflerin gayrimenkul satışları

kooperatiflerin gayrimenkul satışları, genel kurulun devir ve terk edemeyeceği yetkileri arasında sayılmıştır. (KK. 42, Anas. 23) Ayrıca bu kapsamda Bayındırlık ve İskan Bakanlığı’nın 1492 ve 1503 no’lu Genel Tebliğlerinde belirtilen, satılan gayrimenkulün yeri, asgari fiyatı ve satış yöntemi ile ilgili karar alınmıştır.

by kooperatifdanismanikemalozmen

ORTAKLAR ARASINDA EŞİTLİK İLKESİNE GÖRE EŞİT MUAMELE EDİLMEDİĞİ KONUSUNDA YAPILAN İNCELEME-Kooperatif Danismani Mali Musavir Kemal Ozmen

ORTAKLAR ARASINDA EŞİTLİK İLKESİNE GÖRE EŞİT MUAMELE EDİLMEDİĞİ KONUSUNDA YAPILAN İNCELEME

Kooperatifler kanunu 23.madde ortakların belirttiği ölçüler dairesinde hak ve vecibeler yönünden eşit olduğunu belirtmekte. Kooperatif Yönetim Kurulları da bu yükümlülüğünü genel Kuruldan aldığı yetki ile yerine getirmek zorundadır. Genel Kurullar üye aidatların tutarını belirlediği gibi ödenmeyen aidatların gecikme zammını da belirlemektedir. Üyeler ödemelerini aylık olarak ödeyenler ya da 6 aylık veya yıllık ödeme yaptıklarında 6 ayın veya 12 ayın ortalaması alınarak ödeme planı yapılmaktadır. Bu plana uymayan üyeleri ödeme yapmaları için yazı ile telefonla mesajla önce uyarılır sonra ihtar çekilerek yükümlülüklerini yerine getirilmesi istenir.

by kooperatifdanismanikemalozmen

Kat mulkiyeti kanununa göre istenen aidatların geçerlilik şartı – Kooperatif Danismani Mali Musavir Kemal Ozmen

Oysa Yargıtay’ın kararlılık kazanmış uygulamalarında Kat Mülkiyeti Yasası’nın özel ve mutlak nisap öngördüğü hususlara ilişkin kararlar dışındaki, aidatların belirlenmesi gibi mutad yönetim işlerine ilişkin kat malikleri kurulu kararlarının iptal edilmedikçe Yasa’nın 32. maddesinin ikinci fıkrasının buyurucu hükmü gereği olarak bütün kat maliklerini bağlayacağı kabul edilmektedir. Adi çoğunlukla alınabilen kararların, yönetim planı hükümleriyle çelişkili olması durumunda bunun iptalini, karara olumlu oylarıyla katılmayan maliklerden herbirisinin mahkemeden istemesi mümkündür. Nitekim somut olayda davaya dayanak yapılan kat malikleri kurulu kararlarının iptali istemiyle bir dava da açılmış olup, kararın yasaya ve yönetim planına uygunluğu o davada değerlendirilip tespit edilecektir. Müstakil bir davaya konu edilmiş hususun eldeki davada ayrıca irdelenmesi olası değildir. İptal istemiyle açılan davanın sonucuna göre bir hak doğarsa bunun geri istenebileceği de kuşkusuzdur. Öte yandan, Kat Mülkiyeti Yasası’nın 37. maddesine göre işletme projesinin kat malikleri kurulu kararıyla belirlenmiş olması halinde yöneticinin ayrıca bir işletme projesi hazırlamasına gerek olmayıp bu husustaki kat malikleri kurulu kararının doğrudan uygulanmaya konulması yeterlidir.

by kooperatifdanismanikemalozmen

Kooperatiflerin arsasını kat karşılığı vermesinin kurumlar vergisi karsisindaki durumu

Yukarıdaki değerlendirmede, bu ilişkide, yani kat karşılığı ilişkisinde servetin şekil değiştirdiği, taraflar arasında bir borçlanma ilişkisinin olmadığı, vergisel yönünün ancak teslim alınan yerlerin satılmasından sonra gündeme geleceği, kat karşılığı ilişkisinde kurumlar vergisi yönünden herhangi bir vergisel ilişkinin olmaması gerektiği, ancak teslim olayının 60 no’lu Katma Değer Vergisi Sirküsü kapsamında kdv’ye tabi tutulduğu nedeniyle tarafların fatura düzenlemesi gerektiği ve karşılıklı olarak beyan edilmesinin uygun olacağı sonucuna varılmıştır.