2. (3239 saylı Kanunun 57’nci maddesiyle değişen bent) İştirak hisselerinden doğan kazançlar (Limited Şirket ortaklarının, iş ortaklıklarının ortakları ve komanditerlerin kâr payları ile kooperatiflerin dağıttıkları kazançlar bu zümreye dahildir. Kooperatiflerin ortakları ile yaptıkları muamelelerden doğan kârların ortaklara, kooperatifle yaptıkları muameleler nispetinde tevzii, kazanç dağıtımı sayılmaz.)
Kisitli emlak vergisi ödeyen mukellefin ölmesi durumunda varislerinin emlak vergisi karşısındaki durumu-Kemal OZMEN
Başlık Veraset yoluyla intikal eden kısıtlı gayrimenkulün mirasçılara intikalinde tecil edilen emlak vergisinin ödenip ödenmeyeceği hk.
Tarih 16/07/2012
Sayı B.07.1.GİB.4.34.18.01-175.01[30-2012/6-1.4.3490]-2134
Kapsam
T.C.
GELİR İDARESİ BAŞKANLIĞI
İSTANBUL VERGİ DAİRESİ BAŞKANLIĞI
Mükellef Hizmetleri Diğer Vergiler Grup Müdürlüğü
Sayı
:
B.07.1.GİB.4.34.18.01-175.01[30-2012/6-1.4.3490]-2134
16/07/2012
Konu
:
Veraset yoluyla intikal eden kısıtlı gayrimenkulün mirasçılara intikalinde tecil edilen emlak vergisinin ödenip ödenmeyeceği hk.
İlgide kayıtlı özelge talep formunda, babanız … adına kayıtlı olup veraset yoluyla mirasçılara intikal eden … ilçesi, … Mahallesi, … Sokak, 63 numarada bulunan ve tapunun … ada, … parsel numarasında kayıtlı tasarrufu kısıtlı gayrimenkul ile ilgili olarak … Belediye Başkanlığı tarafından varislerden geriye dönük istenen emlak vergisinin tecil edilen 9/10’unun ödenip ödenmeyeceği hususunda Başkanlığımız görüşü sorulmaktadır.
1319 sayılı Emlak Vergisi Kanunu’nun 30’uncu maddesinde, kanunlar veya diğer kamu düzeni koyan mevzuatla tasarrufu kısıtlanan bina, arsa ve arazinin vergisinin, kısıtlamanın devam ettiği sürece 1/10 oranında tahsil olunacağı, kısıtlamanın devam ettiği sürede tecil edilen verginin 9/10’unun, bina, arsa veya arazinin satılması, istimlakı veya hibe yoluyla başka şahıslara devir ve temliki halinde tahsilat zamanaşımına uğramamış olanlarının muaccel hale geleceği hükme bağlanmıştır.
Sözkonusu maddenin tetkikinden de anlaşılacağı üzere, tasarrufu kısıtlı gayrimenkulün veraset yoluyla mirasçılara intikali, gayrimenkulün satılması, istimlakı veya hibe yoluyla başka şahıslara devir ve temliki hallerinden sayılamayacağından, varislerden geriye dönük olarak emlak vergisinin tecil edilen 9/10’unun tahsiline imkan bulunmamaktadır.
Bu itibarla, babanız … adına kayıtlı olup veraset yoluyla mirasçılara intikal eden … ilçesi, … Mahallesi, … Sokak 63 numarada bulunan ve tapunun … ada, … parsel numarasında kayıtlı tasarrufu kısıtlı gayrimenkulün veraset yoluyla intikalinde mirasçılardan geriye dönük olarak emlak vergisinin tecil edilen 9/10’unun tahsil edilmemesi gerekmektedir.
Bilgi edinilmesini rica ederim.
Sosyal Güvenlik Kurumundan İki Ayrı Emekli Maaşı Alan Emeklinin İndirimli Emlak Vergisi Muafiyetinden Yararlanıp Yararlanamayacağı Hk-Kemal OZMEN
Başlık Sosyal Güvenlik Kurumundan İki Ayrı Emekli Maaşı Alan Emeklinin İndirimli Emlak Vergisi Muafiyetinden Yararlanıp Yararlanamayacağı Hk.
Tarih 17/07/2012
Sayı B.07.1.GİB.4.35.17.02-175.01[8-2012/1]-686
Kapsam
T.C.
GELİR İDARESİ BAŞKANLIĞI
İZMİR VERGİ DAİRESİ BAŞKANLIĞI
(Mükellef Hizmetleri KDV ve Diğer Vergiler Grup Müdürlüğü)
Sayı
:
B.07.1.GİB.4.35.17.02-175.01[8-2012/1]-686
17/07/2012
Konu
:
Sosyal Güvenlik Kurumundan İki Ayrı Emekli Maaşı Alan Emeklinin İndirimli Emlak Vergisi Muafiyetinden Yararlanıp Yararlanamayacağı Hk.
İlgide kayıtlı özelge talep formu ve eklerinde, Sosyal Güvenlik Kurumundan emekli maaşının yanı sıra eş nedeniyle de ölüm aylığı alındığı belirtilerek bu durumda tek mesken için indirimli bina vergisi oranından (sıfır) yararlandırılıp yararlandırılmayacağı hususundaki Başkanlığımız görüşü sorulmaktadıır.
1319 sayılı Emlak Vergisi Kanunu’nun 8’inci maddesinin ikinci fıkrasında, “Bakanlar Kurulu, kendisine bakmakla mükellef kimsesi olup onsekiz yaşını doldurmamış olanlar hariç olmak üzere hiçbir geliri olmadığını belgeleyenlerin, gelirleri münhasıran kanunla kurulan sosyal güvenlik kurumlarından aldıkları aylıktan ibaret bulunanların, gazilerin, özürlülerin, şehitlerin dul ve yetimlerinin Türkiye sınırları içinde brüt 200 m² yi geçmeyen tek meskeni olması (intifa hakkına sahip olunması hali dahil) halinde, bu meskenlerine ait vergi oranlarını sıfıra kadar indirmeye yetkilidir. Bu hüküm, yukarıda belirtilenlerin tek meskene hisse ile sahip olmaları halinde hisselerine ait kısım hakkında da uygulanır. Muayyen zamanda dinlenme amacıyla kullanılan meskenler hakkında bu hüküm uygulanmaz. Geliri olmadığını belgelemenin usul ve esaslarını belirlemeye Maliye Bakanlığı yetkilidir.” hükmü yer almaktadır.
Anılan hükmün verdiği yetkiye dayanılarak muhtelif tarihlerde çıkarılan Bakanlar Kurulu Kararları ile 1999-2006 yılları için, 2006/11450 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile de, 2007 ve müteakip yıllar için gelirleri münhasıran kanunla kurulan sosyal güvenlik kurumlarından aldıkları aylıktan ibaret bulunanların Türkiye sınırları içinde brüt 200 m² yi geçmeyen tek meskene sahip olmaları halinde (2004 yılından itibaren intifa hakkına sahip olunması hali dahil), bu meskene ait bina vergisi oranı sıfır olarak belirlenmiştir.
Diğer taraftan; 38 seri Nolu Emlak Vergisi Kanunu Genel Tebliği’nin “3. İndirimli Vergi Oranının Uygulanması İle İlgili Diğer Hususlar” başlıklı bölümünün (e) fıkrasında; “Sosyal güvenlik kurumlarından emekli, dul, yetim, ölüm ve malûliyet aylığı alanların, bu aylıkları dışında başka gelirlerinin bulunması halinde, bunların meskenine indirimli vergi oranı uygulanmayacaktır. Mükelleflerin gelir getirmeyen işyeri, arsa ve araziye sahip olmaları, indirimli vergi oranından yararlanmalarına engel teşkil etmemektedir.” açıklamasına yer verilmiştir.
Buna göre, Sosyal Güvenlik Kurumundan emekli, dul vb. şeklinde birden fazla maaşın alınması indirimli vergi uygulamasını engellememektedir. Bu itibarla, Sosyal Güvenlik Kurumundan alınan emekli maaşının yanı sıra eşten dolayı da ölüm aylığı alınması durumunda yukarıda belirtilen diğer şartları taşımak kaydıyla indirimli bina vergisi oranından (sıfır) yararlanılması mümkün bulunmaktadır.
Bilgi edinilmesini rica ederim.
İhtiyati haciz konulması işleminin şüpheli alacak karşılığı ayrılmasında teminat olarak değerlendirilip değerlendirilmeyeceği hk.-Kemal OZMEN
Başlık İhtiyati haciz konulması işleminin şüpheli alacak karşılığı ayrılmasında teminat olarak değerlendirilip değerlendirilmeyeceği hk.
Tarih 19/06/2012
Sayı B.07.1.GİB.4.38.15.02-105[VUK-21-228]-78
Kapsam
T.C.
GELİR İDARESİ BAŞKANLIĞI
KAYSERİ VERGİ DAİRESİ BAŞKANLIĞI
(Mükellef Hizmetleri Grup Müdürlüğü)
Sayı
:
B.07.1.GİB.4.38.15.02-105[VUK-21-228]-78
19/06/2012
Konu
:
İhtiyati Haciz Konulan Şüpheli Alacak Karşılığının Teminat Olarak Değerlendirilip Değerlendirilemeyeceği hk.
İlgide kayıtlı özelge talep formunuz ile, 2011 yılında icra takibine başlanılan … TL tutarındaki senet sahibi müşterinizin bir anonim şirketteki … TL nominal bedelli hissesine ihtiyati haciz konulduğu, A.Ş. hissesine haciz konulması işleminin İcra Müdürlüğü tarafından bu hisselerin değerinin bilirkişiye tayin ettirilmesini gerektirdiği, bu işlemin 2012 yılına kaldığı ve bilirkişi tarafından hisselerin değerinin … TL olarak belirlendiğinden bahisle 2011 yılında icra takibine başlanılan senet sahibi müşterinizin bir A.Ş.’deki hissesine ihtiyati haciz konulması işleminin şüpheli alacak karşılığı ayrılmasında teminat olarak değerlendirilip değerlendirilmeyeceği, 2011 yılında icra takibine başlanılan 2012 yılında bilirkişi raporu düzenlenen … TL tutarındaki alacağınızın tamamına şüpheli alacak karşılığı ayrılıp ayrılmayacağı hakkında görüş talep edildiği anlaşılmıştır.
2004 sayılı İcra İflas Kanununun 257 nci maddesinde, rehinle temin edilmemiş ve vadesi gelmiş bir para borcunun alacaklısının, borçlunun yedinde veya üçüncü şahısta olan taşınır ve taşınmaz mallarını ve alacaklarıyla diğer haklarını ihtiyaten haczettirebileceği hükme bağlanmıştır.
Öte yandan, 213 sayılı Vergi Usul Kanununun 323 üncü maddesinde;
“Ticari ve zirai kazancın elde edilmesi ve idame ettirilmesi ile ilgili olmak şartıyla;
1-Dava veya icra safhasında bulunan alacaklar;
2-Yapılan protestoya veya yazı ile bir defadan fazla istenilmesine rağmen borçlu tarafından ödenmemiş bulunan dava ve icra takibine değmeyecek derecede küçük alacaklar; şüpheli alacak sayılır.
Yukarıda yazılı şüpheli alacaklar için değerleme gününün tasarruf değerine göre pasifte karşılık ayrılabilir.
Bu karşılığın hangi alacaklara ait olduğu karşılık hesabında gösterilir. Teminatlı alacaklarda bu karşılık teminattan geri kalan miktara inhisar eder.
Şüpheli alacakların sonradan tahsil edilen miktarları tahsil edildikleri dönemde kâr-zarar hesabına intikal ettirilir.” hükmü yer almaktadır.
Yukarıdaki kanun hükmünden de anlaşılacağı üzere, ticari ve zirai kazancın elde edilmesi ve idame ettirilmesi ile ilgili olmak şartıyla; dava ve icra safhasında bulunan alacaklarla, yapılan protestoya veya yazı ile bir defadan fazla istenilmesine rağmen borçlu tarafından ödenmemiş olan dava ve icra takibine değmeyecek derecede küçük alacaklar şüpheli alacak sayılmakta, bu şartlardan herhangi birinin mevcut olmaması durumunda ise şüpheli alacak kaydına imkân bulunmamaktadır.
Diğer yandan, şüpheli alacaklar için dava veya icra takibine başlanıldığı yılda karşılık ayrılması gerekmekte olup, şüpheli hale geldiği hesap döneminde karşılık ayrılmayan alacaklar için daha sonraki dönemlerde karşılık ayrılması mümkün olmamaktadır. Bir alacağın dava veya icra safhasında olduğunun kabulü için mahkemeye dava veya icra merciine takip için dilekçe verilmiş olması, ancak gerek mahkemeye gerek icra merciine yapılan başvuruların takip edilmesi gerekmektedir.
Kanun hükmü, teminatlı alacaklarda bu karşılığı teminattan geri kalan miktarla sınırlamakta, alacağın ipotek, haciz, rehin, kefil vs. suretlerle teminata bağlanmış olması halinde, şüpheli alacak karşılığı ayrılmayacağını kabul etmiş bulunmaktadır.
Şüpheli alacak uygulamasında teminat sayılan haller arasında bulunan (alacaklının alacağının tahsili için icra daireleri aracılığıyla uygulanan) hacizler, alacağın tahsilinin kuvvetle muhtemel olduğunu ve alacağın teminatsız kalmadığının göstergesi olarak değerlendirilmekte olup, borçluların mal, hak veya alacaklarına haciz konulması suretiyle söz konusu alacağın haciz konulan kısmı teminatlı hale gelmektedir.
Yukarıda yapılan açıklamalara göre, alacaklıların alacaklarının tahsili için borçluların mallarına icra daireleri aracılığıyla uygulattığı hacizler Vergi Usul Kanununun 323 üncü maddesi kapsamında teminat kapsamında kabul edileceğinden, alacakların hacze konu edilmiş kısmı için şüpheli alacak karşılığı ayrılması mümkün bulunmamaktadır. Ancak, değerleme günü itibariyle söz konusu alacağın (ihtiyati/kesin haciz konulmak suretiyle elde edilen) teminatı aşan kısım itibariyle anılan maddedeki şartların oluşması halinde şüpheli alacak olarak değerlendirmeye tabi tutulabilmesi imkan dahilindedir.
Buna göre, 2011 hesap döneminde icra takibine başlanılan alacak için borçlunun bir anonim şirketteki … TL nominal bedelli hissesine ihtiyati haciz konulması ve bu hisse senetlerinin gerçek değerinin tespit edilmemiş olması nedeniyle (hisse senetlerinin nominal bedeli kadar tutar, alacağın bu kısmını teminatlı hale getirdiğinden) … TL tutarındaki alacaktan belirtilen tutarın düşülmesi sonucu bulunacak miktar için şüpheli alacak karşılığı ayrılması mümkün bulunmaktadır. Söz konusu hisselerin kesin bedel tespitinin 2012 yılına sarkması nedeniyle, bilirkişi tarafından tespit edilen hisse değeri olan … TL’den 2011 yılında teminat sayılan … TL’nin düşülmesi sonucu bulunacak … TL değerindeki tutar 2012 yılında teminat altına alınmış sayılacaktır.
Ancak, icra takibine başlanılan 2011 hesap döneminde karşılık ayrılmayan alacak için daha sonraki dönemlerde karşılık ayrılması mümkün bulunmamaktadır.
Bilgi edinilmesini rica ederim.
(*) Bu Özelge 213 sayılı Vergi Usul Kanununun 413.maddesine dayanılarak verilmiştir.
Serbest meslek faaliyetinde envantere kayıtlı demirbaşların devri ile kapanış işlemlerinin serbest meslek makbuzu ile yapılabileceği hk.-Kemal OZMEN
Başlık Serbest meslek faaliyetinde envantere kayıtlı demirbaşların devri ile kapanış işlemlerinin serbest meslek makbuzu ile yapılabileceği hk.
Tarih 21/06/2012
Sayı B.07.1.GİB.4.34.19.02-019.01-1949
Kapsam
T.C.
GELİR İDARESİ BAŞKANLIĞI
İSTANBUL VERGİ DAİRESİ BAŞKANLIĞI
Mükellef Hizmetleri Usul Grup Müdürlüğü
Sayı
:
B.07.1.GİB.4.34.19.02-019.01-1949
21/06/2012
Konu
:
Serbest meslek faaliyetinde envantere kayıtlı demirbaşların devri ile kapanış işlemlerinin serbest meslek makbuzu ile yapılıp yapılmayacağı.
İlgide kayıtlı özelge talep formunuz ile diş hekimliği faaliyeti ile ilgili olarak düzenlenen serbest meslek makbuzunun bu faaliyetin sona erdirilmesi halinde mevcut demirbaşların devrinde kullanılıp kullanılamayacağı ve kapanış işlemlerinde belge düzeni hususlarında Başkanlığımız görüşünü talep etmektesiniz.
213 sayılı Vergi Usul Kanununun 161 inci maddesine göre vergiye tabi olmayı gerektiren muamelelerin tamamen durdurulması ve sona ermesi işi bırakmayı ifade etmektedir. İşlerin herhangi bir sebep yüzünden geçici bir süre için durdurulması ise işi bırakma sayılmamaktadır.
Aynı Kanunun 210 uncu maddesinde, serbest meslek erbabının serbest meslek kazanç defteri tutacağı, ‘‘Makbuz Mecburiyeti” başlıklı 236 ncı maddesinde ise serbest meslek erbabının, mesleki faaliyetlerine ilişkin her türlü tahsilatı için iki nüsha serbest meslek makbuzu tanzim etmek ve bir nüshasını müşteriye vermek, müşterinin de bu makbuzu istemek ve almak mecburiyetinde olduğu hüküm altına alınmıştır.
Bu itibarla, envanterinize kayıtlı demirbaşların devri ve kapanış işlemlerinin serbest meslek makbuzu ile yapılması mümkün bulunmaktadır.
Bilgi edinilmesini rica ederim.
Yurt dışından tahsil edilemeyen alacağa karşılık ayrılıp ayrılmayacağı, karşılık ayrılacaksa karşılığın ayrılacağı dönem veya karşılık ayrılmaması halinde söz konusu alacağın değersiz alacak olarak değerlendirilip değerlendirilmeyeceği hk.-Kemal OZMEN
Yurt dışından tahsil edilemeyen alacağa karşılık ayrılıp ayrılmayacağı, karşılık ayrılacaksa karşılığın ayrılacağı dönem veya karşılık ayrılmaması halinde söz konusu alacağın değersiz alacak olarak değerlendirilip değerlendirilmeyeceği hk.
Tarih 21/06/2012
Sayı B.07.1.GİB.4.34.19.02-105[323-2012/VUK-1- . . .]-1942
Kapsam
T.C.
GELİR İDARESİ BAŞKANLIĞI
İSTANBUL VERGİ DAİRESİ BAŞKANLIĞI
Mükellef Hizmetleri Usul Grup Müdürlüğü
Sayı
:
B.07.1.GİB.4.34.19.02-105[323-2012/VUK-1- . . .]-1942
21/06/2012
Konu
:
Yurt dışından tahsil edilemeyen alacağa karşılık ayrılıp ayrılmayacağı ve değersiz alacak olarak değerlendirilip değerlendirilmeyeceği.
İlgide kayıtlı özelge talep formunuzda, …’da bulunan … firması tarafından cam … üretim makineleri siparişinin … tarihinde toplam ….-USD bedelle verildiği, … tarihli niyet mektubu ile kâğıt üzerinde satılan ilk makinelere ilişkin olarak kurumunuz tarafından iki ay içerisinde % … randımana ulaşılma yönünde üretim garantisi verildiği, … firmasının üretim performansını geçerli kabul etmediği ve buna bağlı %10’luk …USD tutarındaki son ödemeyi yapmadığı belirtilerek, tahsil edilmesi artık mümkün gözükmeyen ….-USD’ye şüpheli alacak karşılığı ayrılıp ayrılmayacağı ve değersiz alacak olarak değerlendirilip değerlendirilmeyeceği ile bu alacağa kur farkı uygulanıp uygulanmayacağı hususlarında Başkanlığımız görüşü talep edilmektedir.
213 sayılı Vergi Usul Kanununun 280 inci maddesinde, yabancı paraların borsa rayici ile değerleneceği, borsa rayicinin takarrüründe muvazaa olduğu anlaşılırsa bu rayiç yerine alış bedelinin esas alınacağı, yabancı paranın borsada rayici yoksa, değerlemede uygulanacak kurun Maliye Bakanlığınca tespit olunacağı; bu madde hükmünün yabancı para ile olan senetli veya senetsiz alacaklar ve borçlar hakkında da cari olduğu hüküm altına alınmıştır.
Buna göre, yabancı paranın dönem sonlarında Vergi Usul Kanununun 263 üncü maddesine göre borsa rayici ile, yabancı paranın borsada rayici yoksa, Maliye Bakanlığınca tespit edilen kur esas alınmak suretiyle değerlemeye tabi tutulması ve ortaya çıkan kur farkının, gelir veya gider olarak dikkate alınarak dönem kazancıyla ilişkilendirilmesi gerekmektedir.
Mezkur Kanunun 322 nci maddesinde kazai bir hükme veya kanaat verici bir vesikaya göre tahsiline artık imkân kalmayan alacakların değersiz alacak olduğu ve söz konusu alacakların bu mahiyete girdikleri tarihte tasarruf değerlerini kaybedecekleri ve mukayyet kıymetleriyle zarara geçirilerek yok edilecekleri hüküm altına alınmıştır.
Anılan madde uyarınca, kazai bir hükme veya kanaat verici bir vesikaya göre tahsiline artık imkan kalmayan alacaklar değersiz alacak olarak nitelendirilmiştir. Görüldüğü gibi değersiz alacak; kaybedilmiş, tahsiline artık imkan kalmamış, değeri sıfıra inmiş bir alacaktır. Kanuni düzenlemeye göre alacağın tahsil imkanının kalmadığının, kazai bir hükümle veya kanaat verici bir vesika ile tevsik edilmesi icap etmektedir. Kazai bir hükümden anlaşılması gereken, alacağın tahsili için kanun yollarına başvurulmuş olması, icra takibinin yapılmış bulunması, bu müracaatlar ve takipler sonunda, alacağın ödenmeyeceğine hakim tarafından hükmedilmiş olması; kanaat verici vesika teriminden ise ödemeyi imkansız hale getirmiş hal ve sebepler sonucu ortaya çıkmış belgeler anlaşılmalıdır. Alacağın tahsil güçlüğünün objektif ve inandırıcı belgelerle ortaya konması değersiz alacak uygulaması bakımından büyük önem taşımaktadır. Aksi takdirde alacakların tahsilinin mümkün olmadığının takdiri mükellefe bırakılmış olur. Böyle bir boşluk bırakmamak amacıyla kanun koyucu değersiz hale geldiği ileri sürülen alacağın ciddi olarak takip edildiğine ilişkin çabaların kazai bir hüküm veya kanaat verici bir vesika ile tevsikini öngörmüştür.
Ayrıca, alacağın değersiz hale geldiği yıl hesaplarına zarar olarak yazılması gerekmekte olup, ilgili olduğu yılda zarar yazılmayan alacağın sonraki yıllarda dikkate alınması da mümkün bulunmamaktadır.
Bu hükme göre, tahsil imkanı kalmayan alacağın tek taraflı beyanla alacaktan vazgeçildiğini bildiren belgeye dayanılarak değersiz alacak olarak değerlendirilmesi mümkün değildir.
Öte yandan Kanunun “Şüpheli Alacaklar” başlıklı 323 üncü maddesinde; ticari ve zirai kazancın elde edilmesi ve idame ettirilmesi ile ilgili olmak şartıyla; dava veya icra safhasında bulunan alacaklar ile yapılan protestoya veya yazı ile bir defadan fazla istenilmesine rağmen borçlu tarafından ödenmemiş bulunan dava ve icra takibine değmeyecek derecede küçük alacakların şüpheli alacak sayılacağı, bu şüpheli alacaklar için değerleme gününün tasarruf değerine göre pasifte karşılık ayrılabileceği, bu karşılığın hangi alacaklara ait olduğunun karşılık hesabında gösterileceği, teminatlı alacaklarda bu karşılığın teminattan geri kalan miktara inhisar edeceği, şüpheli alacakların sonradan tahsil edilen miktarlarının ise tahsil edildikleri dönemde kâr / zarar hesabına intikal ettirileceği hükme bağlanmıştır.
Bu hükme göre, ticari kazancın elde edilmesi veya idame ettirilmesi ile ilgili olarak dava veya icra safhasında bulunan alacaklarla, yapılan protestoya veya yazı ile bir defadan fazla istenilmesine rağmen borçlu tarafından ödenmemiş olan dava ve icra takibine değmeyecek derecedeki küçük alacaklar şüpheli alacak sayıldığından yukarıda belirtilen şartları taşıyan alacaklar için karşılık ayrılması mümkün bulunmakta olup bu şartlardan herhangi birisinin mevcut olmaması halinde ise şüpheli alacak kaydına imkân bulunmamaktadır. Alacağın yurt içinden veya yurt dışından olması bir önem taşımadığından yurt dışından olan alacaklar için de bu madde hükümleri geçerlidir.
Alacağın tahsili güçlüğünün, objektif olarak inandırıcı belgelerle ortaya konulması, şüpheli alacak uygulaması açısından ikinci önemli şart olup kanun koyucu şüpheli hale geldiği ileri sürülen alacağın, ciddi olarak takip edildiğinin yargıdan veya icra organlarından alınacak belgelerle tevsikini öngörmüştür.
Yurt dışından olan alacakların şüpheli hale geldiğinin ispatlanabilmesi için ticari iş yapılan firmanın mukim olduğu ülkenin mahkemelerinde dava açılması veya icra takibinde bulunulması gerekmektedir. Yurt dışından olan alacakların dönem sonunda değerlemesi nedeniyle oluşacak kur farkları da asıl alacağın akıbetine tabi olduğundan asıl alacak şüpheli hale geldikten sonra bu alacağa bağlı olarak oluşan kur farkları için de şüpheli alacak karşılığı ayrılması mümkün bulunmaktadır.
Yukarıda yapılan açıklamalar çerçevesinde, yurt dışından olan alacaklar için iş yapılan firmanın mukim olduğu ülkenin mahkemelerinde dava açılması veya ilgili ülkenin icra mevzuatı uyarınca icra takibine başlanılması halinde alacağın Vergi Usul Kanununun 323 üncü maddesine göre şüpheli hale geldiği kabul edilebilecektir.
Ancak, bir alacak için alacağın şüpheli hale geldiği dönemden sonraki bir dönemde karşılık ayrılabileceğine ilişkin bir hüküm bulunmamaktadır. Bu nedenle, karşılık ayrılması gereken dönemde ayrılmayan karşılığın sonraki dönemlerde ayrılması mümkün bulunmamaktadır.
Bilgi edinilmesini rica ederim.
(*) Bu Özelge 213 sayılı Vergi Usul Kanununun 413.maddesine dayanılarak verilmiştir.
(**) İnceleme, yargı ya da uzlaşmada olduğu halde bu konuya ilişkin olarak yanlış bilgi verilmiş ise bu özelge geçersizdir.
(***) Talebiniz üzerine tayin edilmiş olan bu özelgeye uygun işlem yapmanız hâlinde, bu fiilleriniz dolayısıyla vergi tarh edilmesi icap ederse, tarafınıza vergi cezası kesilmeyecek ve tarh edilen vergi için gecikme faizi hesaplanmayacaktır.
Kemal Özmen’in kooperatifler isimli kitabı 2.baskisini yapmıştır
BİRİNCİ KISIM
I. BÖLÜM ………………: GENEL BİLGİLER
1-Kooperatifçilik nedir ve hangi gerekçelerden doğmuştur …..:
2-Kooperatifçiliğin özellikleri …………………………………:
3-Kooperatifçiliğin yararları ……………………………………:
4-Kooperatifçilik ilkeleri …………………………………………:
5- Kooperatiflerle, şirketler ve dernekler arasındaki farklar …:
6-Kooperatif türleri ………………………………………………:
7-Kooperatiflerin mevzuat içindeki yeri ……………………….:
8-Kooperatiflerin Yeni Türk Ticaret Kanunu karşısındaki durumu .:
9-İşyeri kooperatiflerinin OSB ilişkileri …………………………..:
10-Devlet ve kooperatifçilik ……………………………………….:
11-Kooperatiflerin sorunları ……………………………………..:
II. BÖLÜM ………………: KURULUŞ
1-Hazırlık işlemleri ……………………………………:
2-İzin ……………………………………………………………..:
3-Tescil ve ilan …………………………………………………..:
4-Tescil ve ilandan sonra yapılacak işlemler …………………..:
5-Anasözleşme değişikliği ……………………………………….:
6-Kooperatif birliklerinin kuruluşu ……………………………:
7-İlgili yargıtay kararları ……………………………………….:
8-İlgili mevzuat …………………………………………………:
-Bakanlık yazısı ………………………………………..:
9-Yazışma belge örnekleri ……………………………………….:
-Kooperatif kuruluşuna izin verilmesi hk ……………………:
-Anasözleşme özeti ………………………………………….:
– Yönetim kurulu görev bölümü ve kooperatifin
temsil ilzamı …………………………………………………:
– Kooperatifin tescili hk ……………………………………….:
III. BÖLÜM ………………: ORTAKLIK İŞLEMLERİ
1-Ortak olma yolları ……………………………………………:
2-Ortaklığa kabul ………………………………………………:
3-Ortaklık konumu ………………………………………..:
4-Ortakların ödemeleri ………………………………………..:
5-Ödemeler ile ilgili genel kurul kararı ……………………:
6-Ortakların hak ve yükümlülükleri ………………………….:
6.1-Ortakların hakları ………………………………………..:
A-Ortakların bireysel olarak kullanacakları hakları …:
B-Toplu kullanılacak haklar ………………………….:
6.2-Ortakların yükümlülük ve sorumlulukları …………….:
A-Parasal yükümlüğünü yerine getirmesi görevi …….:
B-Sır saklama yükümlülüğü …………………………..:
7-Ortaklığın sona ermesi ……………………………………..:
7.1-Ortaklıktan çıkma ……………………………………:
7.2-Ortaklıktan çıkarılma ………………………………….:
7.3-Ortaklığın devri …………………………………………:
7.4-Ortağın ölümü …………………………………………:
8-Görev veya hizmetin sona ermesi ……………………………:
9- Ortaklığı sona erenlerle hesaplaşma ………………………:
10-Sabit (peşin) fiyatlı ortaklık kaydı ………………………….:
11-Yapı kooperatiflerine ortak olur iken dikkat
edilecek hususlar ……………………………………………:
12-İlgili yargıtay kararları …………………………………….:
12.1-Ortaklıktan çıkarma kararının iptali ile ilgili
yargıtay kararları ……………………………………:
12.2-Ortaklığın devri ile ilgili yargıtay kararları ……….:
12.3-Çıkan veya çıkarılan ortaklara geri iadeler ile ilgili
yargıtay kararları ……………………………………:
12.4-Konut veya işyeri verilemeyen kişiye ödenecek
tazminat ile ilgili yargıtay kararları ………………..:
12.5-İhraca gerekçe teşkil etmeyen ödemeler ile ilgili
yargıtay kararları ……………………………………:
12.6-Tebliğatlarla ilgili yargıtay kararları ………………..:
12.7-Ortaklıkla ile ilgili diğer yargıtay kararları ………..:
13- İlgili mevzuat ………………………………………………:
-Bakanlık yazıları …………………………………………..:
14-Yazışma belge örnekleri ……………………………………:
– Ortaklık hk ……………………………………………….:
– Ortaklık kararı hk ………………………………………:
– Ortaklığa kabul hk ………………………………………..:
– Ortaklık senedi hk ………………………………………:
– Ortaklıktan çıkma hk …………………………………….:
-1.İhtarname örneği ………………………………………:
-2. İhtarname örneği ……………………………………….:
– Ortaklıktan çıkarma hk …………………………………:
– Ortaklıktan çıkarılmaya genel kurul nezdinde
itiraz edilmesi hk ………………………………………..:
– İbraname hk ……………………………………………….:
– Ortaklığın devri hk ………………………………………:
– Ortaklık devri hk ………………………………………..:
– Veraset hk …………………………………………………:
– Temsilci hk ………………………………………………..:
IV. BÖLÜM ………………: GENEL KURUL
1-Genel kurul yapmaya yetkili organlar …………………….:
2-Genel kurula çağrı zamanı ve süresi ………………………..:
3-Genel kurul çalışmaları ………………………………………:
4-Genel kurullarda çoğunluk (nisap) …………………………:
5-Genel kurullarda oy kullanma ve vekalet ………………….:
6-Genel kurulların ertelenme nedenleri ………………………:
7-Genel kurulların iptal nedenleri ……………………………..:
8-Divan başkanının görevleri …………………………………..:
9- Genel kurul günü yapılan çalışmalar ………………………:
10-Genel kuruldan sonra yapılan çalışmalar …………………:
11-İlgili yargıtay kararları ………………………………..…:
12- İlgili mevzuat ……………………………………………..:
-Bakanlık yazıları ………………………………………..:
13-Yazışma belge örnekleri ……………………………………:
– Genel kurul için temsilci görevlendirilmesi hk …………:
– Genel kurul kararı hk ……………………………………:
– Gündem hk ……………………………………………….:
– Yıllık çalışma raporu hk …………………………………:
– Denetçiler raporu hk …………………………………….:
– Genel Kuruldan en az 20 gün önce gündeme alınması
istenen konular ile ilgili başvuru örneği hk ……………..:
– Genel kurulda gündem maddelerinin görüşülmesine
geçilmeden önce gündeme eklenmesi istenen hususlar
ile ilgili verilecek önerge hk …………………………….:
– Vekaletname hk …………………………………………..:
– Genel kurul tutanağı hk ………………………………..:
– Genel kurulun tescili hk ………………………………….:
V. BÖLÜM ………………: YÖNETİM KURULU
1-Genel bilgi …………………………………………….:
2-Yönetim kurulu üyelerinin sorumluluğu …………………….:
3-Yönetim kurulu üyelerinin sorumluluğuna ait konular …….:
4-Murahhas üyelik ………………………………………………:
5-Kooperatif genel müdürleri ve/veya müdürleri ………………:
6-Komisyonlar ……………………………………………………:
7-Kooperatiflerde yazışmalar ve dosyalama düzeni ………….:
8-Sözleşmeler …………………………………………………….:
9-İlgili yargıtay kararları ………………………………………..:
10- İlgili mevzuat ………………………………………………..:
-Bakanlık yazıları ……………………………………………..:
11-Görüş ve öneriler ……………………………………………..:
VI. BÖLÜM ………………: DENETİM KURULU
1-Genel bilgi ……………………………………………………:
2-Denetçilerin görevleri ………………………………………..:
3-Denetçi seçilme koşulları …………………………………….:
4-İlgili yargıtay kararları ……………………..………………:
5-İlgili mevzuat …………………………………………………:
-Bakanlık yazısı ………………………………………………:
-Tebliğler …………………………………………………….:
VII. BÖLÜM ………………: ARSA
1-Genel bilgi ………………………………………:
2-İlgili yargıtay kararları ……………………………….…….:
3- İlgili mevzuat ………………………………………………..:
-Bakanlık Yazısı …………………………………………….:
-Görüş ve öneriler ………………………………………….:
VIII. BÖLÜM …………: İHALE VE TEMİNAT
1-Genel bilgi ………………………………………………….:
1.1- İhale yöntemleri ……………………………………….:
1.2-İhale çalışmaları ………………………………………:
2-Teminat ……………………………………………………..:
2.1-Teminat alma nedenleri ……………………………….:
2.2-Teminat olarak alınacak değerler ……………………:
2.3-Teminat çeşitleri ve oranları ………………………….:
2.4-Teminat alma zamanları ……………………………..:
2.5-Kesin teminatın artması ………………………………:
2.6-Kesin teminatın geri verilme koşulları ……………….:
3-Görüş ve öneriler …………………………………………..:
IX. BÖLÜM …………: İNŞAAT
1-Genel bilgi ……………………………………………………..:
1.1-İnşaat sözleşmesinin hazırlanması ………………………:
1.2-İnşaat sözleşmesinin unsurları …………………………..:
1.3-Sözleşmenin şekli ve tarafları ……………………………:
1.4-Yüklenicinin borçları …………………………………….:
1.5-Kooperatifin borçları …………………………………….:
1.6-Hakedişlerin düzenlenmesi ………………………………:
1.7-İnşaat yapım yöntemleri ………………………………….:
2-Kat karşılığı inşaat …………………………………………….:
2.1-Kooperatifin kendi arsasını kat karşılığı
(konut veya işyeri) yapımcı firmalara vermesi ………….:
2.2-Kooperatifin üçüncü kişi veya firmalara ait arsa üzerine
kat karşılığı inşaat yapması …………………………….:
3-İlgili yargı kararları ………………………………………….:
X. BÖLÜM …………: ŞEREFİYE VE DAĞITIM
1-Genel bilgi ……………………………………………………….:
2- Şerefiye komisyonu ………………………………………….:
3-Şerefiye raporunun hazırlanması ………………………….:
4-Şerefiye raporuna yapılan itiraz ……………………………:
5-Geçici maliyetin belirlenmesi ……………………………….:
6-İşyeri kesin maliyetlerinin belirlenmesi ……………………:
7-Dağıtım (kur’a ve/veya tercihli tahsis) ………………………:
8-İlgili yargı kararları ………………………………..………:
9-Yapı kooperatifleri kur’a yönetmeliği ……………………….:
XI. BÖLÜM …………: FERDİLEŞME
1-Genel bilgi ……………………………………………………:
2-Ferdileşme çalışmaları ………………………………………:
3-Fesih ve tasfiye ………………………………………………..:
4-Kooperatiflerin birleşmesi …………………………………..:
-Birleşme sözleşmesi ………………………………………..:
5-İlgili yargıtay kararları ………………………………….…:
6-Bakanlık yazıları …………………………………………….:
İKİNCİ KISIM
I. BÖLÜM ………………: YAPI KOOPERATİFLERİNİN İŞLETME
KOOPERATİFİ OLARAK AMAÇ
VE TÜR DEĞİŞTİRMESİ
1-Genel bilgi ……………………………………………………..:
1.1-Yapı kooperatiflerinin amacını gerçekleştirdikten
sonra işletme sürecinde kooperatifin yönetilmesi
için amaç ve tür değişikliği yapması …………………:
-Ortaklık-mülkiyet ilişkisi ………………………….:
-İşletme kooperatifi olarak tür değişikliği yapılma
gerekçesi ………………………………………….:
-İşletme kooperatifleri ile Kat Mülkiyet Kanununa
(site yönetim planına) göre oluşan site
yöneticiliğinin farkları ……………………………:
-İşletme kooperatifi olarak amaç ve tür
değişikliğinde yapılacak iş ve işlemler …………..:
1.2-Yapı kooperatiflerinde işyeri sayısının yeterli
olmaması nedeniyle işletme kooperatifine dönüşmesi ..:
1.3-Kooperatif eliyle veya değişik şekillerde yapılaşan
yapı topluluklarının (konut ve/veya işyerlerinden
oluşan site özellikle yerlerin) yönetim hizmetlerinin
görülmesi için yeni işletme kooperatifi kurulması …….:
2-İlgili yargıtay kararları ……………………………….……….:
3-Özelgeler ………………………………………………………:
II. BÖLÜM …………..…: YAPI KOOPERATİFLERİNİN ANONİM ŞİRKET
OLARAK AMAÇ VE TÜR DEĞİŞTİRMESİ
1-Genel bilgi ……………………………………………………:
1.1-Kooperatifin doğrudan anonim şirkete dönüşmesi …:
1.2-Kooperatifin bir anonim şirket kurarak
(veya mevcut bir anonim şirketle) bu anonim
şirketle birleşmesi ………………………………………:
III. BÖLÜM …………: TOPLU YAPI SİTE YÖNETİM PLANI
1-Genel bilgi ……………………………………………………:
2-Kat Mülkiyeti Kanunu’na göre yönetim planı …………….:
3-Toplu yapı site yönetim planının hazırlanması …………….:
4-Yapı kooperatiflerinin sorumluluğunda inşaatı
gerçekleştirilen konut yada işyerleri için yönetim planı
hazırlanmasında (iskan veya işletme aşamasında) tercih
edilecek hukuki statünün dikkate alınması ……………:
5-Giderlere katılma ………………………………………….:
6-Yönetim planının değiştirilmesi ……………………………:
7-Görüş ve öneriler …………………………………………….:
ÜÇÜNCÜ KISIM
I. BÖLÜM …………….…: KOOPERATİFLERDE MUHASEBE
VE UYGULAMASI
1-Muhasebenin tanımı ve amacı ……………………………:
2-Muhasebecinin görevleri, çalışma kuralları,
özellikleri ve kişiliği ………………………………………:
2.1-Hesaplara ilişkin görevleri ………………………….:
2.2-Mali görevleri ………………………………………..:
2.3-Yönetim görevleri ……………………………………:
2.4-Çalışanlarla ilgili görevleri ………………………….:
2.5-Muhasebecilerin çalışma kuralları …………………:
2.6-Muhasebecilik mesleğinin özellikleri ………………..:
2.7-Muhasebecinin kişiliği ……………………………….:
3-Hesap çerçevesi, hesap planı ve uygulaması ……………..:
3.1-Düzenlemenin kapsamı ………………………………:
3.2-Düzenlemenin amacı …………………………………:
3.3-Tekdüzen hesap planına uymamanın yaptırımı …..:
4-Yapı Kooperatiflerinde tekdüzen hesap planı
uygulaması ………………………………………………:
4.1-Kuruluş işlemlerine ait muhasebe kayıtları ………..:
4.2-Tahsilatlara ait muhasebe kayıtları ………………..:
-Aidatlarla ilgili muhasebe kayıtları ………………:
4.3-Harcamalara ait muhasebe kayıtları ……………..:
-Arsa, plan, proje ve inşaat işlemlerinin
Muhasebeleştirilmesi ……………………………..:
5-Yıl sonu işlemleri ………………………………………..:
6-Yedek akçe ayrımı ……………………………………….:
7-Bilanço ……………………………………………………:
8-Envanter …………………………………………………..:
9-Bütçe ………………………………………………………..:
-Bütçe ile bilançonun ve gelir-gider farkı hesabının
bağlantısı ……………………………………………….:
10-Yapı kooperatifleri tarafından tutulacak defterler ……:
-Defterlerin saklanması ……………………………….:
-Defter ve belgelerin delil olması ………………………..:
11-Yapı kooperatiflerinde defterlerle ilgili özellik
arzeden hususlar ………………………………………..:
12-Muhasebe işlemlerinde uyulacak kurallar …………….:
13-Yapı kooperatiflerinde muhasebe uygulamasına
ilişkin kişisel öneri ……………………………………..:
14-İlgili yargıtay kararları ………………………………….:
15-Kooperatifler, Kooperatif Birlikleri, Kooperatif
Merkez Birlikleri ve Türkiye Milli Kooperatifler
Birliği Muhasebe Yönetmeliği …………………………:
16-Muhasebe hesap çerçevesi …………………………….:
II. BÖLÜM ………..……: YAPI KOOPERATİFLERİNDE VERGİLEME
-Genel bilgi ………………………………………………….:
1-Vergi Usul Kanunu …………………………………………..:
-Genel bilgi ………………………………………………..:
2-Kurumlar Vergisi Kanunu ………………………………….:
2.1-Genel bilgi …………………………………………….:
2.2- Uygulamada karşılaşılan sorunlar ……………………..:
2.3- İlgili mevzuat ……………………………………………:
3-Katma Değer Vergisi Kanunu ………………………………:
3.1-Genel bilgi …………………………………………….:
3.2-İşyeri yapı kooperatifleri ………………………………:
3.2.a-Toplu işyeri yapı kooperatifleri …………………:
3.2.b-Küçük sanayi sitesi yapı kooperatifleri ………:
3.3-Konut yapı kooperatifleri ……………………………….:
3.4- İlgili mevzuat …………………………………………..:
4-Gelir Vergisi Kanunu ………………………………………..:
4.1-Genel bilgi …………………………………………….:
4.2-Yıllara yaygın inşaat ve onarım işlerinde
vergi kesintisi …………………………………………..:
4.3-Kooperatif taşınmazlarının kira gelirlerinin
vergilendirilmesi ………………………………………:
4.4-Kooperatif ortaklarının, ortaklık hakkını
devretmelerinin Gelir Vergisi Kanunu
karşısındaki durumu ………………………………….:
4.5- İlgili mevzuat …………………………………………..:
5-Damga Vergisi Kanunu ………………………………………:
5.1-Genel bilgi …………………………………………….:
5.2-Belli para üzerinden vergileme …………………………:
6-Emlak Vergisi Kanunu ………………………………………:
6.1-Genel bilgi …………………………………………….:
6.2- İlgili mevzuat ……………………………………………:
7-Harçlar Kanunu ………………………………………………:
7.1-Genel bilgi ……………………………………………:
7.2- İlgili mevzuat ……………………………………………:
III. BÖLÜM …………: SİGORTA
1-Genel bilgi …………………………………………………..:
2-İnşaatın emanet yöntemiyle yapılması ……………………:
3-İnşaatın ihale yöntemiyle yapılması ……………………….:
4- İlgili mevzuat ……………………………………………..:
-Genelge ……………………………………………………:
-Yönetmelik ……………………………………………….:
-Tebliğ ………………………………………………………:
-Kooperatifler Kanunu …………………………………………….:
-Konut Yapı Kooperatifi Anasözleşmesi ………………………….:
-Toplu İşyeri Yapı Kooperatifi Anasözleşmesi ……………………:
-Küçük Sanayi Sitesi Yapı Kooperatifi Anasözleşmesi ……………:
-İşletme Kooperatifi Anasözleşmesi ………………………………:
Kooperatiften ayrılma -Kemal OZMEN
Kooperatiften ayrıldıktan sonra tarafinıza herhangi bir yükümlülük getirmeyecek dilekçe ornekleri ve diğer dikkat edilmesi gereken islemler icin bize ulaşın
[email protected]
Kooperatiflerde genel kurul
Kooperatifin münfesih olmasi -Kemal OZMEN
2-TASFİYE SÜRECİNE GİRMİŞ VEYA MÜNFESİH DURUMDA OLAN ŞİRKETLER VE KOOPERATİFLERE BÜYÜK KOLAYLIK
6335 Sayılı Türk Ticaret Kanunu ile Türk Ticaret Kanununun Yürürlüğü ve Uygulama Şekli Hakkında Kanunda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun 7.maddesine göre;
2.1- 24.6.1995 tarihli ve 559 sayılı Türk Ticaret Kanununun Bazı Maddelerinde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Hükmünde Kararname gereğince, sermayelerini anılan Kanun Hükmünde Kararname ile öngörülen tutarlara çıkarmamış anonim şirketler ile limited şirketler.
2.2- Bu Kanunun yürürlük tarihinden önce veya yürürlük tarihinden itibaren iki yıl içinde münfesih olan anonim ve limited şirketler.
2.3-Kooperatifler Kanunu hükümlerine göre herhangi bir nedenle dağılmış olan kooperatifler.
2.4- Sebebi ne olursa olsun aralıksız son beş yıla ait olağan genel kurul toplantıları yapılamayan anonim şirketler ile kooperatifler.
2.5- Bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten önce tasfiye işlemlerine başlanılmış ancak genel kurulun toplanamaması nedeniyle ara bilançoları veya son ve kati bilançosu genel kurula tevdi edilemediği için ticaret sicilinden terkin işlemi yapılamayan şirket ve kooperatiflerin
Tasfiyeleri ve ticaret sicilinden kayıtlarının silinmesi, ilgili kanunlardaki tasfiye usulüne uyulmaksızın 6335sayılı kanunun geçici 7. Maddesinde yer alan hükümlere göre yapılacaktır.
Davacı veya davalı sıfatıyla devam eden davaları bulunan şirket veya kooperatiflere bu madde hükümleri uygulanmayacaktır.
Bu madde kapsamındaki şirket ve kooperatifler; ilgili ticaret sicili müdürlüğünce resen veya herhangi bir kişi, kurum veya kuruluş tarafından kanıtlarıyla birlikte yapılacak bildirimleri de kapsayacak şekilde, ticaret sicili kayıtları üzerinden yapılacak incelemeyle tespit edilecektir.
3-TİCARET SİCİLİ MÜDÜRLÜKLERİNCE YAPILACAK İŞLEMLER
3.1- Kapsam dâhilindeki şirket ve kooperatiflerin ticaret sicilindeki kayıtlı son adreslerine ve sicil kayıtlarına göre şirket veya kooperatifi temsil ve ilzama yetkilendirilmiş kişilere bir ihtar yollanır. Yapılacak ihtar, ilan edilmek üzere Türkiye Ticaret Sicili Gazetesi Müdürlüğüne aynı gün gönderilir. İlan, ihtarın ulaşmadığı durumlarda, ilan tarihinden itibaren otuzuncu
günün akşamı itibarıyla, 11.2.1959 tarihli ve 7201 sayılı Tebligat Kanunu hükümlerine göre yapılmış tebligat yerine geçer. Ayrıca anılan ilan, bildirici niteliği haiz olarak ilgili ticaret ve sanayi odası veya ticaret, sanayi ya da deniz ticaret odasının internet sitesinde aynen yayımlanır.
3.2-559 sayılı Kanun Hükmünde Kararname gereğince sermaye artırımında bulunmayarak münfesih olan şirketlere yapılacak ihtarda; ortaklarından, yönetici veya denetçilerden ya da müdürlerinden tebliğ tarihinden itibaren iki ay içinde tasfiye memurunun bildirilmesi, aksi takdirde, bu madde hükümlerine göre ticaret sicili kayıtlarından unvanın silineceği, şirkete ait malvarlığının unvana ilişkin kaydın silindiği tarihten itibaren on yıl sonra Hazineye intikal edeceği ve bunun kesin olduğu açıkça yazılır.
3.3-Sermaye artırımında bulunmayarak münfesih duruma düşen şirketler dışında kalan kapsam dâhilindeki diğer münfesih şirketler ile kooperatiflerden ayrıca, faaliyetlerine devam etme isteğinde bulunmaları hâlinde münfesih olma nedenini ortadan kaldıran işlemlerin yapılarak ispat edici belgelerin bildirilmesi istenir.
3.4-Tasfiye memuru olarak; şirket veya kooperatifin ortaklarından herhangi biri, ticaret siciline kayıtlı en son yetkilileri ya da bunların belirleyecekleri üçüncü şahıslar bildirilebilir. Tasfiye memuru olarak başka ortak veya yönetici tarafından bildirilen ortak veya yöneticiler ile üçüncü şahısların bu görevi kabul ettiklerine ilişkin yazılı beyan da bildirime eklenir. Üçüncü şahısların tasfiye memuru olarak tescil edilebilmeleri ortakların veya yöneticilerin hiçbirinin tasfiye memuru olarak bildirilmemiş olmasına bağlıdır.
3.5-Dördüncü fıkra uyarınca yapılan ihtar ve ilan üzerine süresi içinde tasfiye memurlarını bildiren şirket ve kooperatiflerin, tasfiye memurları ve tasfiye adresi, ilgili ticaret sicili müdürlüğü tarafından tescil ve Türkiye Ticaret Sicili Gazetesinde ve ilgili odanın internet sitesinde ilan edilir.
3.6- Bu ilanda; şirket veya kooperatifin alacaklıları, alacaklarını kanıtlarıyla birlikte ilan tarihinden itibaren iki ay içinde tasfiye memurlarına bildirmeye davet edilir. Ayrıca ilanda, şirket veya kooperatifin mevcut malvarlığı ile alacak ve borçlarını gösterir listenin; belgeleri ile birlikte ilan tarihinden itibaren bir ay içinde, anonim şirket veya kooperatifin yönetim kurulu, kurulun bir veya birkaç üyesi, denetçileri, limited şirketlerde ise müdür veya müdürler tarafından ilgili tasfiye memuruna verilmesi ihtar edilir.
3.7- Bu fıkra gereğince yapılacak ilan, Tebligat Kanunu hükümlerine göre yapılmış tebligat yerine geçer.
3.8- Tasfiye memurları, alacaklıların alacaklarını bildirmeleri için öngörülen sürenin sonunda şirketin veya kooperatifin durumunu gösteren bir bilanço hazırlar ve tasfiyeyi altı ay içinde sonuçlandırır. Gerekli hâllerde bu süreyi aşmamak üzere, Gümrük ve Ticaret Bakanlığınca bir defaya mahsus olmak üzere ek süre verilebilir.
3.9- Tasfiye memurlarınca hazırlanan bilançoya göre şirket veya kooperatifin borçlarının varlığından fazla olması hâlinde tasfiye memurları durumu derhal alacaklılara bildirerek şirket veya kooperatifin iflasına karar verilmesi için mahkemeye başvuruda bulunmalarını ister. Bildirimde ayrıca, bildirim tarihinden itibaren üç ay içinde şirket veya kooperatifin iflası için mahkemeye müracaat edildiğinin bildirilmemesi hâlinde kaydın silineceği ihtar olunur. Alacaklıların başvurusu üzerine mahkeme iflasın açılmasına karar verir ve tasfiye İcra ve İflas
Kanunu hükümlerine göre yürütülür. Süresi içinde şirket veya kooperatifin iflası için mahkemeye müracaat edildiğinin bildirilmemesi hâlinde tasfiye memurlarının başvurusu üzerine ilgili şirket veya kooperatifin unvanı ticaret sicilinden silinir ve bu durum Türkiye Ticaret Sicili Gazetesinde ilan edilir.
3.10-Bu madde hükümlerine göre yapılacak tasfiye işlemlerinde, ilgili kanunların veya esas sözleşmelerin genel kurul kararı alınmasını zorunlu kılan hükümleri uygulanmaz.
3.11- Bu madde kapsamında tasfiye memurlarınca düzenlenecek son ve kati bilançonun ticaret sicili müdürlüğüne verilmesi ile tasfiye sona ermiş kabul edilir ve şirketin unvanı ticaret sicilinden silinerek Türkiye Ticaret Sicili Gazetesinde ilan edilir. İflasına karar verilen şirket veya kooperatifin ise iflas işlemlerinin tamamlandığının bildirilmesi üzerine şirketin veya kooperatifin unvanı ticaret sicilinden silinir ve bu durum Türkiye Ticaret Sicili Gazetesinde ilan edilir.
3.12-Tasfiye memurlarına 3,6 ayrımında belirtilen bilgi ve belgelerin verilmemesi veya tasfiye memurlarınca da bu bilgi ve belgelere erişilememesi hâlinde durum ticaret sicili müdürlüğüne bildirilerek, başka bir işleme gerek kalmaksızın unvan silinir ve Türkiye Ticaret Sicili Gazetesinde ilan edilir.
3.13- Bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten önce tasfiye işlemlerine başlanılmış şirket veya kooperatiflerin genel kurullarının, kanunun öngördüğü asgari süre ve şartlara uygun olarak toplantıya çağrılmış olmasına rağmen iki defa üst üste toplanamaması ve bu durumun tevsik edilmesi kaydıyla tasfiye memuru tarafından son ve kati bilançonun ticaret sicili müdürlüğüne tevdi edilmesi ile tasfiye sona ermiş kabul edilir ve unvan ticaret sicilinden silinerek Türkiye Ticaret Sicili Gazetesinde ilan edilir.
3.14-Şirket ve kooperatiflere yapılan ihtar ve ilana rağmen, süresi içinde cevap vermeyen veya tasfiye memurunu bildirmeyen yahut durumunu kanuna uygun hâle getirmeyen veya faaliyette bulunduğunu adres ve kanıtlarıyla birlikte bildirmeyen şirket ve kooperatiflerin unvanı ticaret sicilinden resen silinir. Resen unvanı silinen şirket ve kooperatifler, Türkiye Ticaret Sicili Gazetesi ile ilgili odanın internet sitesinde ilan edilir.
Yeni Türk ticaret kanununa göre kooperatiflerin tasfiyesi kolaylaştı -Kemal OZMEN
Uygulama icin bize ulaşın [email protected]
2-TASFİYE SÜRECİNE GİRMİŞ VEYA MÜNFESİH DURUMDA OLAN ŞİRKETLER VE KOOPERATİFLERE BÜYÜK KOLAYLIK
6335 Sayılı Türk Ticaret Kanunu ile Türk Ticaret Kanununun Yürürlüğü ve Uygulama Şekli Hakkında Kanunda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun 7.maddesine göre;
2.1- 24.6.1995 tarihli ve 559 sayılı Türk Ticaret Kanununun Bazı Maddelerinde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Hükmünde Kararname gereğince, sermayelerini anılan Kanun Hükmünde Kararname ile öngörülen tutarlara çıkarmamış anonim şirketler ile limited şirketler.
2.2- Bu Kanunun yürürlük tarihinden önce veya yürürlük tarihinden itibaren iki yıl içinde münfesih olan anonim ve limited şirketler.
2.3-Kooperatifler Kanunu hükümlerine göre herhangi bir nedenle dağılmış olan kooperatifler.
2.4- Sebebi ne olursa olsun aralıksız son beş yıla ait olağan genel kurul toplantıları yapılamayan anonim şirketler ile kooperatifler.
2.5- Bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten önce tasfiye işlemlerine başlanılmış ancak genel kurulun toplanamaması nedeniyle ara bilançoları veya son ve kati bilançosu genel kurula tevdi edilemediği için ticaret sicilinden terkin işlemi yapılamayan şirket ve kooperatiflerin
Tasfiyeleri ve ticaret sicilinden kayıtlarının silinmesi, ilgili kanunlardaki tasfiye usulüne uyulmaksızın 6335sayılı kanunun geçici 7. Maddesinde yer alan hükümlere göre yapılacaktır.
Davacı veya davalı sıfatıyla devam eden davaları bulunan şirket veya kooperatiflere bu madde hükümleri uygulanmayacaktır.
Bu madde kapsamındaki şirket ve kooperatifler; ilgili ticaret sicili müdürlüğünce resen veya herhangi bir kişi, kurum veya kuruluş tarafından kanıtlarıyla birlikte yapılacak bildirimleri de kapsayacak şekilde, ticaret sicili kayıtları üzerinden yapılacak incelemeyle tespit edilecektir.
3-TİCARET SİCİLİ MÜDÜRLÜKLERİNCE YAPILACAK İŞLEMLER
3.1- Kapsam dâhilindeki şirket ve kooperatiflerin ticaret sicilindeki kayıtlı son adreslerine ve sicil kayıtlarına göre şirket veya kooperatifi temsil ve ilzama yetkilendirilmiş kişilere bir ihtar yollanır. Yapılacak ihtar, ilan edilmek üzere Türkiye Ticaret Sicili Gazetesi Müdürlüğüne aynı gün gönderilir. İlan, ihtarın ulaşmadığı durumlarda, ilan tarihinden itibaren otuzuncu
günün akşamı itibarıyla, 11.2.1959 tarihli ve 7201 sayılı Tebligat Kanunu hükümlerine göre yapılmış tebligat yerine geçer. Ayrıca anılan ilan, bildirici niteliği haiz olarak ilgili ticaret ve sanayi odası veya ticaret, sanayi ya da deniz ticaret odasının internet sitesinde aynen yayımlanır.
3.2-559 sayılı Kanun Hükmünde Kararname gereğince sermaye artırımında bulunmayarak münfesih olan şirketlere yapılacak ihtarda; ortaklarından, yönetici veya denetçilerden ya da müdürlerinden tebliğ tarihinden itibaren iki ay içinde tasfiye memurunun bildirilmesi, aksi takdirde, bu madde hükümlerine göre ticaret sicili kayıtlarından unvanın silineceği, şirkete ait malvarlığının unvana ilişkin kaydın silindiği tarihten itibaren on yıl sonra Hazineye intikal edeceği ve bunun kesin olduğu açıkça yazılır.
3.3-Sermaye artırımında bulunmayarak münfesih duruma düşen şirketler dışında kalan kapsam dâhilindeki diğer münfesih şirketler ile kooperatiflerden ayrıca, faaliyetlerine devam etme isteğinde bulunmaları hâlinde münfesih olma nedenini ortadan kaldıran işlemlerin yapılarak ispat edici belgelerin bildirilmesi istenir.
3.4-Tasfiye memuru olarak; şirket veya kooperatifin ortaklarından herhangi biri, ticaret siciline kayıtlı en son yetkilileri ya da bunların belirleyecekleri üçüncü şahıslar bildirilebilir. Tasfiye memuru olarak başka ortak veya yönetici tarafından bildirilen ortak veya yöneticiler ile üçüncü şahısların bu görevi kabul ettiklerine ilişkin yazılı beyan da bildirime eklenir. Üçüncü şahısların tasfiye memuru olarak tescil edilebilmeleri ortakların veya yöneticilerin hiçbirinin tasfiye memuru olarak bildirilmemiş olmasına bağlıdır.
3.5-Dördüncü fıkra uyarınca yapılan ihtar ve ilan üzerine süresi içinde tasfiye memurlarını bildiren şirket ve kooperatiflerin, tasfiye memurları ve tasfiye adresi, ilgili ticaret sicili müdürlüğü tarafından tescil ve Türkiye Ticaret Sicili Gazetesinde ve ilgili odanın internet sitesinde ilan edilir.
3.6- Bu ilanda; şirket veya kooperatifin alacaklıları, alacaklarını kanıtlarıyla birlikte ilan tarihinden itibaren iki ay içinde tasfiye memurlarına bildirmeye davet edilir. Ayrıca ilanda, şirket veya kooperatifin mevcut malvarlığı ile alacak ve borçlarını gösterir listenin; belgeleri ile birlikte ilan tarihinden itibaren bir ay içinde, anonim şirket veya kooperatifin yönetim kurulu, kurulun bir veya birkaç üyesi, denetçileri, limited şirketlerde ise müdür veya müdürler tarafından ilgili tasfiye memuruna verilmesi ihtar edilir.
3.7- Bu fıkra gereğince yapılacak ilan, Tebligat Kanunu hükümlerine göre yapılmış tebligat yerine geçer.
3.8- Tasfiye memurları, alacaklıların alacaklarını bildirmeleri için öngörülen sürenin sonunda şirketin veya kooperatifin durumunu gösteren bir bilanço hazırlar ve tasfiyeyi altı ay içinde sonuçlandırır. Gerekli hâllerde bu süreyi aşmamak üzere, Gümrük ve Ticaret Bakanlığınca bir defaya mahsus olmak üzere ek süre verilebilir.
3.9- Tasfiye memurlarınca hazırlanan bilançoya göre şirket veya kooperatifin borçlarının varlığından fazla olması hâlinde tasfiye memurları durumu derhal alacaklılara bildirerek şirket veya kooperatifin iflasına karar verilmesi için mahkemeye başvuruda bulunmalarını ister. Bildirimde ayrıca, bildirim tarihinden itibaren üç ay içinde şirket veya kooperatifin iflası için mahkemeye müracaat edildiğinin bildirilmemesi hâlinde kaydın silineceği ihtar olunur. Alacaklıların başvurusu üzerine mahkeme iflasın açılmasına karar verir ve tasfiye İcra ve İflas
Kanunu hükümlerine göre yürütülür. Süresi içinde şirket veya kooperatifin iflası için mahkemeye müracaat edildiğinin bildirilmemesi hâlinde tasfiye memurlarının başvurusu üzerine ilgili şirket veya kooperatifin unvanı ticaret sicilinden silinir ve bu durum Türkiye Ticaret Sicili Gazetesinde ilan edilir.
3.10-Bu madde hükümlerine göre yapılacak tasfiye işlemlerinde, ilgili kanunların veya esas sözleşmelerin genel kurul kararı alınmasını zorunlu kılan hükümleri uygulanmaz.
3.11- Bu madde kapsamında tasfiye memurlarınca düzenlenecek son ve kati bilançonun ticaret sicili müdürlüğüne verilmesi ile tasfiye sona ermiş kabul edilir ve şirketin unvanı ticaret sicilinden silinerek Türkiye Ticaret Sicili Gazetesinde ilan edilir. İflasına karar verilen şirket veya kooperatifin ise iflas işlemlerinin tamamlandığının bildirilmesi üzerine şirketin veya kooperatifin unvanı ticaret sicilinden silinir ve bu durum Türkiye Ticaret Sicili Gazetesinde ilan edilir.
3.12-Tasfiye memurlarına 3,6 ayrımında belirtilen bilgi ve belgelerin verilmemesi veya tasfiye memurlarınca da bu bilgi ve belgelere erişilememesi hâlinde durum ticaret sicili müdürlüğüne bildirilerek, başka bir işleme gerek kalmaksızın unvan silinir ve Türkiye Ticaret Sicili Gazetesinde ilan edilir.
3.13- Bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten önce tasfiye işlemlerine başlanılmış şirket veya kooperatiflerin genel kurullarının, kanunun öngördüğü asgari süre ve şartlara uygun olarak toplantıya çağrılmış olmasına rağmen iki defa üst üste toplanamaması ve bu durumun tevsik edilmesi kaydıyla tasfiye memuru tarafından son ve kati bilançonun ticaret sicili müdürlüğüne tevdi edilmesi ile tasfiye sona ermiş kabul edilir ve unvan ticaret sicilinden silinerek Türkiye Ticaret Sicili Gazetesinde ilan edilir.
3.14-Şirket ve kooperatiflere yapılan ihtar ve ilana rağmen, süresi içinde cevap vermeyen veya tasfiye memurunu bildirmeyen yahut durumunu kanuna uygun hâle getirmeyen veya faaliyette bulunduğunu adres ve kanıtlarıyla birlikte bildirmeyen şirket ve kooperatiflerin unvanı ticaret sicilinden resen silinir. Resen unvanı silinen şirket ve kooperatifler, Türkiye Ticaret Sicili Gazetesi ile ilgili odanın internet sitesinde ilan edilir.
1163 sayili kooperatifler kanununa muhalefet -Kemal OZMEN
Kooperatif görevlileri işlenen suç normalde itimadı suistimal suçudur.Ancak 1163 sayılı Kooperatifler Kanunu’nunda hususi hüküm bulunduğundan zimmet suçundan hüküm tesis etmek gerekir
1163 sayılı Kooperatifler Kanunun 62. maddesinede olduğu gibi, bazı hususi kanunlarda, irtikap fiilin zimmet olarak vasıflandırılacağına dair bir hüküm olup olmadığına bakmak gerekir.Kooperatifte şoför olarak çalışan sanığın, köylerden topladığı suçu eksik teslim etme fiili, mezkur Kanunun 63/2 maddesi gereğince zimmet yönünden değerlendirilmesi gerekir(11.CD.04.02.2007 tarih ve 2005/8544, 2007/820)
Yeni Türk ticaret kanunu ve kooperatifler hakkinda -Kemal OZMEN
Tarafımızdan hazırlanan 24 sayfalık rapor icin bize ulaşabilirsiniz
[email protected]
Raporumuz ucretlidir.
Kemal Özmen’in kooperatifler isimli kitabı 2.baskisini yapmıştır .icindekiler bölümünü aşağıda bulabilirsiniz
BİRİNCİ KISIM
I. BÖLÜM ………………: GENEL BİLGİLER
1-Kooperatifçilik nedir ve hangi gerekçelerden doğmuştur …..:
2-Kooperatifçiliğin özellikleri …………………………………:
3-Kooperatifçiliğin yararları ……………………………………:
4-Kooperatifçilik ilkeleri …………………………………………:
5- Kooperatiflerle, şirketler ve dernekler arasındaki farklar …:
6-Kooperatif türleri ………………………………………………:
7-Kooperatiflerin mevzuat içindeki yeri ……………………….:
8-Kooperatiflerin Yeni Türk Ticaret Kanunu karşısındaki durumu .:
9-İşyeri kooperatiflerinin OSB ilişkileri …………………………..:
10-Devlet ve kooperatifçilik ……………………………………….:
11-Kooperatiflerin sorunları ……………………………………..:
II. BÖLÜM ………………: KURULUŞ
1-Hazırlık işlemleri ……………………………………:
2-İzin ……………………………………………………………..:
3-Tescil ve ilan …………………………………………………..:
4-Tescil ve ilandan sonra yapılacak işlemler …………………..:
5-Anasözleşme değişikliği ……………………………………….:
6-Kooperatif birliklerinin kuruluşu ……………………………:
7-İlgili yargıtay kararları ……………………………………….:
8-İlgili mevzuat …………………………………………………:
-Bakanlık yazısı ………………………………………..:
9-Yazışma belge örnekleri ……………………………………….:
-Kooperatif kuruluşuna izin verilmesi hk ……………………:
-Anasözleşme özeti ………………………………………….:
– Yönetim kurulu görev bölümü ve kooperatifin
temsil ilzamı …………………………………………………:
– Kooperatifin tescili hk ……………………………………….:
III. BÖLÜM ………………: ORTAKLIK İŞLEMLERİ
1-Ortak olma yolları ……………………………………………:
2-Ortaklığa kabul ………………………………………………:
3-Ortaklık konumu ………………………………………..:
4-Ortakların ödemeleri ………………………………………..:
5-Ödemeler ile ilgili genel kurul kararı ……………………:
6-Ortakların hak ve yükümlülükleri ………………………….:
6.1-Ortakların hakları ………………………………………..:
A-Ortakların bireysel olarak kullanacakları hakları …:
B-Toplu kullanılacak haklar ………………………….:
6.2-Ortakların yükümlülük ve sorumlulukları …………….:
A-Parasal yükümlüğünü yerine getirmesi görevi …….:
B-Sır saklama yükümlülüğü …………………………..:
7-Ortaklığın sona ermesi ……………………………………..:
7.1-Ortaklıktan çıkma ……………………………………:
7.2-Ortaklıktan çıkarılma ………………………………….:
7.3-Ortaklığın devri …………………………………………:
7.4-Ortağın ölümü …………………………………………:
8-Görev veya hizmetin sona ermesi ……………………………:
9- Ortaklığı sona erenlerle hesaplaşma ………………………:
10-Sabit (peşin) fiyatlı ortaklık kaydı ………………………….:
11-Yapı kooperatiflerine ortak olur iken dikkat
edilecek hususlar ……………………………………………:
12-İlgili yargıtay kararları …………………………………….:
12.1-Ortaklıktan çıkarma kararının iptali ile ilgili
yargıtay kararları ……………………………………:
12.2-Ortaklığın devri ile ilgili yargıtay kararları ……….:
12.3-Çıkan veya çıkarılan ortaklara geri iadeler ile ilgili
yargıtay kararları ……………………………………:
12.4-Konut veya işyeri verilemeyen kişiye ödenecek
tazminat ile ilgili yargıtay kararları ………………..:
12.5-İhraca gerekçe teşkil etmeyen ödemeler ile ilgili
yargıtay kararları ……………………………………:
12.6-Tebliğatlarla ilgili yargıtay kararları ………………..:
12.7-Ortaklıkla ile ilgili diğer yargıtay kararları ………..:
13- İlgili mevzuat ………………………………………………:
-Bakanlık yazıları …………………………………………..:
14-Yazışma belge örnekleri ……………………………………:
– Ortaklık hk ……………………………………………….:
– Ortaklık kararı hk ………………………………………:
– Ortaklığa kabul hk ………………………………………..:
– Ortaklık senedi hk ………………………………………:
– Ortaklıktan çıkma hk …………………………………….:
-1.İhtarname örneği ………………………………………:
-2. İhtarname örneği ……………………………………….:
– Ortaklıktan çıkarma hk …………………………………:
– Ortaklıktan çıkarılmaya genel kurul nezdinde
itiraz edilmesi hk ………………………………………..:
– İbraname hk ……………………………………………….:
– Ortaklığın devri hk ………………………………………:
– Ortaklık devri hk ………………………………………..:
– Veraset hk …………………………………………………:
– Temsilci hk ………………………………………………..:
IV. BÖLÜM ………………: GENEL KURUL
1-Genel kurul yapmaya yetkili organlar …………………….:
2-Genel kurula çağrı zamanı ve süresi ………………………..:
3-Genel kurul çalışmaları ………………………………………:
4-Genel kurullarda çoğunluk (nisap) …………………………:
5-Genel kurullarda oy kullanma ve vekalet ………………….:
6-Genel kurulların ertelenme nedenleri ………………………:
7-Genel kurulların iptal nedenleri ……………………………..:
8-Divan başkanının görevleri …………………………………..:
9- Genel kurul günü yapılan çalışmalar ………………………:
10-Genel kuruldan sonra yapılan çalışmalar …………………:
11-İlgili yargıtay kararları ………………………………..…:
12- İlgili mevzuat ……………………………………………..:
-Bakanlık yazıları ………………………………………..:
13-Yazışma belge örnekleri ……………………………………:
– Genel kurul için temsilci görevlendirilmesi hk …………:
– Genel kurul kararı hk ……………………………………:
– Gündem hk ……………………………………………….:
– Yıllık çalışma raporu hk …………………………………:
– Denetçiler raporu hk …………………………………….:
– Genel Kuruldan en az 20 gün önce gündeme alınması
istenen konular ile ilgili başvuru örneği hk ……………..:
– Genel kurulda gündem maddelerinin görüşülmesine
geçilmeden önce gündeme eklenmesi istenen hususlar
ile ilgili verilecek önerge hk …………………………….:
– Vekaletname hk …………………………………………..:
– Genel kurul tutanağı hk ………………………………..:
– Genel kurulun tescili hk ………………………………….:
V. BÖLÜM ………………: YÖNETİM KURULU
1-Genel bilgi …………………………………………….:
2-Yönetim kurulu üyelerinin sorumluluğu …………………….:
3-Yönetim kurulu üyelerinin sorumluluğuna ait konular …….:
4-Murahhas üyelik ………………………………………………:
5-Kooperatif genel müdürleri ve/veya müdürleri ………………:
6-Komisyonlar ……………………………………………………:
7-Kooperatiflerde yazışmalar ve dosyalama düzeni ………….:
8-Sözleşmeler …………………………………………………….:
9-İlgili yargıtay kararları ………………………………………..:
10- İlgili mevzuat ………………………………………………..:
-Bakanlık yazıları ……………………………………………..:
11-Görüş ve öneriler ……………………………………………..:
VI. BÖLÜM ………………: DENETİM KURULU
1-Genel bilgi ……………………………………………………:
2-Denetçilerin görevleri ………………………………………..:
3-Denetçi seçilme koşulları …………………………………….:
4-İlgili yargıtay kararları ……………………..………………:
5-İlgili mevzuat …………………………………………………:
-Bakanlık yazısı ………………………………………………:
-Tebliğler …………………………………………………….:
VII. BÖLÜM ………………: ARSA
1-Genel bilgi ………………………………………:
2-İlgili yargıtay kararları ……………………………….…….:
3- İlgili mevzuat ………………………………………………..:
-Bakanlık Yazısı …………………………………………….:
-Görüş ve öneriler ………………………………………….:
VIII. BÖLÜM …………: İHALE VE TEMİNAT
1-Genel bilgi ………………………………………………….:
1.1- İhale yöntemleri ……………………………………….:
1.2-İhale çalışmaları ………………………………………:
2-Teminat ……………………………………………………..:
2.1-Teminat alma nedenleri ……………………………….:
2.2-Teminat olarak alınacak değerler ……………………:
2.3-Teminat çeşitleri ve oranları ………………………….:
2.4-Teminat alma zamanları ……………………………..:
2.5-Kesin teminatın artması ………………………………:
2.6-Kesin teminatın geri verilme koşulları ……………….:
3-Görüş ve öneriler …………………………………………..:
IX. BÖLÜM …………: İNŞAAT
1-Genel bilgi ……………………………………………………..:
1.1-İnşaat sözleşmesinin hazırlanması ………………………:
1.2-İnşaat sözleşmesinin unsurları …………………………..:
1.3-Sözleşmenin şekli ve tarafları ……………………………:
1.4-Yüklenicinin borçları …………………………………….:
1.5-Kooperatifin borçları …………………………………….:
1.6-Hakedişlerin düzenlenmesi ………………………………:
1.7-İnşaat yapım yöntemleri ………………………………….:
2-Kat karşılığı inşaat …………………………………………….:
2.1-Kooperatifin kendi arsasını kat karşılığı
(konut veya işyeri) yapımcı firmalara vermesi ………….:
2.2-Kooperatifin üçüncü kişi veya firmalara ait arsa üzerine
kat karşılığı inşaat yapması …………………………….:
3-İlgili yargı kararları ………………………………………….:
X. BÖLÜM …………: ŞEREFİYE VE DAĞITIM
1-Genel bilgi ……………………………………………………….:
2- Şerefiye komisyonu ………………………………………….:
3-Şerefiye raporunun hazırlanması ………………………….:
4-Şerefiye raporuna yapılan itiraz ……………………………:
5-Geçici maliyetin belirlenmesi ……………………………….:
6-İşyeri kesin maliyetlerinin belirlenmesi ……………………:
7-Dağıtım (kur’a ve/veya tercihli tahsis) ………………………:
8-İlgili yargı kararları ………………………………..………:
9-Yapı kooperatifleri kur’a yönetmeliği ……………………….:
XI. BÖLÜM …………: FERDİLEŞME
1-Genel bilgi ……………………………………………………:
2-Ferdileşme çalışmaları ………………………………………:
3-Fesih ve tasfiye ………………………………………………..:
4-Kooperatiflerin birleşmesi …………………………………..:
-Birleşme sözleşmesi ………………………………………..:
5-İlgili yargıtay kararları ………………………………….…:
6-Bakanlık yazıları …………………………………………….:
İKİNCİ KISIM
I. BÖLÜM ………………: YAPI KOOPERATİFLERİNİN İŞLETME
KOOPERATİFİ OLARAK AMAÇ
VE TÜR DEĞİŞTİRMESİ
1-Genel bilgi ……………………………………………………..:
1.1-Yapı kooperatiflerinin amacını gerçekleştirdikten
sonra işletme sürecinde kooperatifin yönetilmesi
için amaç ve tür değişikliği yapması …………………:
-Ortaklık-mülkiyet ilişkisi ………………………….:
-İşletme kooperatifi olarak tür değişikliği yapılma
gerekçesi ………………………………………….:
-İşletme kooperatifleri ile Kat Mülkiyet Kanununa
(site yönetim planına) göre oluşan site
yöneticiliğinin farkları ……………………………:
-İşletme kooperatifi olarak amaç ve tür
değişikliğinde yapılacak iş ve işlemler …………..:
1.2-Yapı kooperatiflerinde işyeri sayısının yeterli
olmaması nedeniyle işletme kooperatifine dönüşmesi ..:
1.3-Kooperatif eliyle veya değişik şekillerde yapılaşan
yapı topluluklarının (konut ve/veya işyerlerinden
oluşan site özellikle yerlerin) yönetim hizmetlerinin
görülmesi için yeni işletme kooperatifi kurulması …….:
2-İlgili yargıtay kararları ……………………………….……….:
3-Özelgeler ………………………………………………………:
II. BÖLÜM …………..…: YAPI KOOPERATİFLERİNİN ANONİM ŞİRKET
OLARAK AMAÇ VE TÜR DEĞİŞTİRMESİ
1-Genel bilgi ……………………………………………………:
1.1-Kooperatifin doğrudan anonim şirkete dönüşmesi …:
1.2-Kooperatifin bir anonim şirket kurarak
(veya mevcut bir anonim şirketle) bu anonim
şirketle birleşmesi ………………………………………:
III. BÖLÜM …………: TOPLU YAPI SİTE YÖNETİM PLANI
1-Genel bilgi ……………………………………………………:
2-Kat Mülkiyeti Kanunu’na göre yönetim planı …………….:
3-Toplu yapı site yönetim planının hazırlanması …………….:
4-Yapı kooperatiflerinin sorumluluğunda inşaatı
gerçekleştirilen konut yada işyerleri için yönetim planı
hazırlanmasında (iskan veya işletme aşamasında) tercih
edilecek hukuki statünün dikkate alınması ……………:
5-Giderlere katılma ………………………………………….:
6-Yönetim planının değiştirilmesi ……………………………:
7-Görüş ve öneriler …………………………………………….:
ÜÇÜNCÜ KISIM
I. BÖLÜM …………….…: KOOPERATİFLERDE MUHASEBE
VE UYGULAMASI
1-Muhasebenin tanımı ve amacı ……………………………:
2-Muhasebecinin görevleri, çalışma kuralları,
özellikleri ve kişiliği ………………………………………:
2.1-Hesaplara ilişkin görevleri ………………………….:
2.2-Mali görevleri ………………………………………..:
2.3-Yönetim görevleri ……………………………………:
2.4-Çalışanlarla ilgili görevleri ………………………….:
2.5-Muhasebecilerin çalışma kuralları …………………:
2.6-Muhasebecilik mesleğinin özellikleri ………………..:
2.7-Muhasebecinin kişiliği ……………………………….:
3-Hesap çerçevesi, hesap planı ve uygulaması ……………..:
3.1-Düzenlemenin kapsamı ………………………………:
3.2-Düzenlemenin amacı …………………………………:
3.3-Tekdüzen hesap planına uymamanın yaptırımı …..:
4-Yapı Kooperatiflerinde tekdüzen hesap planı
uygulaması ………………………………………………:
4.1-Kuruluş işlemlerine ait muhasebe kayıtları ………..:
4.2-Tahsilatlara ait muhasebe kayıtları ………………..:
-Aidatlarla ilgili muhasebe kayıtları ………………:
4.3-Harcamalara ait muhasebe kayıtları ……………..:
-Arsa, plan, proje ve inşaat işlemlerinin
Muhasebeleştirilmesi ……………………………..:
5-Yıl sonu işlemleri ………………………………………..:
6-Yedek akçe ayrımı ……………………………………….:
7-Bilanço ……………………………………………………:
8-Envanter …………………………………………………..:
9-Bütçe ………………………………………………………..:
-Bütçe ile bilançonun ve gelir-gider farkı hesabının
bağlantısı ……………………………………………….:
10-Yapı kooperatifleri tarafından tutulacak defterler ……:
-Defterlerin saklanması ……………………………….:
-Defter ve belgelerin delil olması ………………………..:
11-Yapı kooperatiflerinde defterlerle ilgili özellik
arzeden hususlar ………………………………………..:
12-Muhasebe işlemlerinde uyulacak kurallar …………….:
13-Yapı kooperatiflerinde muhasebe uygulamasına
ilişkin kişisel öneri ……………………………………..:
14-İlgili yargıtay kararları ………………………………….:
15-Kooperatifler, Kooperatif Birlikleri, Kooperatif
Merkez Birlikleri ve Türkiye Milli Kooperatifler
Birliği Muhasebe Yönetmeliği …………………………:
16-Muhasebe hesap çerçevesi …………………………….:
II. BÖLÜM ………..……: YAPI KOOPERATİFLERİNDE VERGİLEME
-Genel bilgi ………………………………………………….:
1-Vergi Usul Kanunu …………………………………………..:
-Genel bilgi ………………………………………………..:
2-Kurumlar Vergisi Kanunu ………………………………….:
2.1-Genel bilgi …………………………………………….:
2.2- Uygulamada karşılaşılan sorunlar ……………………..:
2.3- İlgili mevzuat ……………………………………………:
3-Katma Değer Vergisi Kanunu ………………………………:
3.1-Genel bilgi …………………………………………….:
3.2-İşyeri yapı kooperatifleri ………………………………:
3.2.a-Toplu işyeri yapı kooperatifleri …………………:
3.2.b-Küçük sanayi sitesi yapı kooperatifleri ………:
3.3-Konut yapı kooperatifleri ……………………………….:
3.4- İlgili mevzuat …………………………………………..:
4-Gelir Vergisi Kanunu ………………………………………..:
4.1-Genel bilgi …………………………………………….:
4.2-Yıllara yaygın inşaat ve onarım işlerinde
vergi kesintisi …………………………………………..:
4.3-Kooperatif taşınmazlarının kira gelirlerinin
vergilendirilmesi ………………………………………:
4.4-Kooperatif ortaklarının, ortaklık hakkını
devretmelerinin Gelir Vergisi Kanunu
karşısındaki durumu ………………………………….:
4.5- İlgili mevzuat …………………………………………..:
5-Damga Vergisi Kanunu ………………………………………:
5.1-Genel bilgi …………………………………………….:
5.2-Belli para üzerinden vergileme …………………………:
6-Emlak Vergisi Kanunu ………………………………………:
6.1-Genel bilgi …………………………………………….:
6.2- İlgili mevzuat ……………………………………………:
7-Harçlar Kanunu ………………………………………………:
7.1-Genel bilgi ……………………………………………:
7.2- İlgili mevzuat ……………………………………………:
III. BÖLÜM …………: SİGORTA
1-Genel bilgi …………………………………………………..:
2-İnşaatın emanet yöntemiyle yapılması ……………………:
3-İnşaatın ihale yöntemiyle yapılması ……………………….:
4- İlgili mevzuat ……………………………………………..:
-Genelge ……………………………………………………:
-Yönetmelik ……………………………………………….:
-Tebliğ ………………………………………………………:
-Kooperatifler Kanunu …………………………………………….:
-Konut Yapı Kooperatifi Anasözleşmesi ………………………….:
-Toplu İşyeri Yapı Kooperatifi Anasözleşmesi ……………………:
-Küçük Sanayi Sitesi Yapı Kooperatifi Anasözleşmesi ……………:
-İşletme Kooperatifi Anasözleşmesi ………………………………:
Limited Şirket Pay Devirlerinde Damga Vergisi ve Harç Uygulaması Hakkında Genelge Yayınlandı. -Kemal Ozmen
VERGİ SİRKÜLERİ
NO: 2012/89
KONU: Limited Şirket Pay Devirlerinde Damga Vergisi ve Harç Uygulaması Hakkında Genelge Yayınlandı.
Bilindiği üzere limited şirket kuruluşlarında düzenlenen ana mukaveleler damga vergisinden, noterlik işlemleri de harçtan istisna edilmiştir.
Yine bu uygulama çerçevesinde limited şirket pay devir sözleşmeleri ana mukaveleyi tadil eden belge vasfında kabul edildiğinden;
a) Düzenlenen pay devir mukavelelerine de damga vergisi istisnası uygulanmakta,
b) Pay devrinin,
– Ortak içine yapılıyor olması halinde devir bedeli üzerinden iki imza itibariyle,
– Pay devrinin ortak dışına yapılıyor olması halinde ise devredenden devir bedeli üzerinden, pay devir alarak şirkete yeni ortak giren şahıstan da şirket sermayesi üzerinden,
harç alınmakta ve uygulama halen bu şekilde yürütülmekte idi.
Noterler Birliği, Danıştay Dokuzuncu Dairesinin, ortak dışına yapılan hisse devir işlemlerinde, yeni ortak giren şahsın şirket sermayesi üzerinden harç ödemeye mecbur tutulmasının yasal dayanaktan yoksun olduğuna hükmettiği 2006/982 Esas ve 2007/4198 Sayılı Kararı’nı esas almak suretiyle ve kendisine intikal eden talepler üzerine, Gelir İdaresi Başkanlığına müracaatla uygulamanın yeniden gözden geçirilmesini talep etmiştir.
Gelir İdaresi Başkanlığı 12.06.2012 tarihli ve 062857 sayılı yazısında; limited şirket ortaklık paylarının devrine ilişkin olarak düzenlenen Limited Şirket Hisse Devri Sözleşmesi şirket ana sözleşmesinin tadili hükmünde değerlendirilemeyeceğinden, hisse devir sözleşmesinin; sözleşmeyle devredilen hissenin ihtiva ettiği tutar üzerinden 492 sayılı Harçlar Kanununa bağlı (2) sayılı tarifenin I/1 fıkrasına göre her bir imza için binde 0,99 oranında (2012 Yılı için 43,90 TL den az 22.499,75 den çok olmamak üzere) noter harcına, nüsha sayısı dikkate alınarak 488 sayılı Damga Vergisi Kanununa ekli (1) sayılı tablonun I/A-1 fıkrasına göre damga vergisine tabi tutulması gerektiğine ilişkin görüş bildirmiştir.
Noterler Birliği, Gelir İdaresi Başkanlığının bu görüşü üzerine, internet sitesinde yayınladığı 20.07.2012 tarihli ve 14 Sayılı Genelge’de özetle aşağıdaki açıklamalarda bulunmuştur.
1. Limited şirket pay devirlerinde düzenlenen sözleşmeler devir bedeli üzerinden nispi damga vergisine tabi tutulacaktır.
2. Limited şirket hissesi devir alan şahıs şirkete yeni ortak olarak giriyor olsa dahi nispi harcı şirket sermayesi üzerinden değil, devreden şahısta olduğu gibi pay devir bedeli üzerinden ödeyecektir.
3. Limited şirket ortaklarının paylarını diğer ortaklara veya pay alarak şirkete yeni ortak girenlere devretmelerinde, örneğin;
a) Bir ortağın hissesini iki ortağa,
b) İki ortağın hisselerini diğer iki ortağa veya şirkete yeni ortak giren şahıslara devirleri aynı kağıtta yapılıyor olsa dahi
– aynı ortağın birden fazla şahsa yaptığı devir işlemlerinin,
– birden fazla ortağın bir veya birden fazla şahsa yaptığı pay devirlerinin
her birine, bu işlemlerin her biri ayrı kağıtta düzenlenmiş gibi, her bir devir işlemi için asgari ve/veya azami harç tutarlarının tatbiki icap eder.
4. Limited şirket pay devri sözleşmelerinin feshinde, fesih talebinin kimden geldiğine bakılmaksızın fesih işlemini temin eden sözleşmeden devir konusu hisse değeri üzerinden binde 1.65 nispetinde damga vergisi, yine aynı değer üzerinden beher imza için binde 0,99 nispetinde harç alınması gerekmektedir.
Söz konusu genelgeye ulaşmak için tıklayınız.
Saygılarımızla,
Deloitte Türkiye
Sirkülerlerimizde yer alan bilgiler belli bir konunun veya konuların çok geniş kapsamlı bir şekilde ele alınmasından ziyade genel çerçevede bilgi vermek ve yorum yapmak amacını taşımaktadır. Bu sirkülerler ile amacımız muhasebe, vergi, yatırım, danışmanlık alanlarında veya diğer türlü profesyonel bağlamda tavsiye veya hizmet sunmak değildir. Bilgileri kişisel finansal veya ticari kararlarınızda yegane dayanak olarak kullanmaktan ziyade, konusuna hakim profesyonel bir danışmana başvurmanız tavsiye edilir. Bu sirkülerler ve içeriğindeki bilgiler, oldukları şekliyle sunulmaktadır; “DRT Yeminli Mali Müşavirlik ve Bağımsız Denetim A.Ş.” ve İngiltere mevzuatına gore kurulmuş olan “Deloitte Touche Tohmatsu Limited” ve onun üye firmaları ve bunların iştirakleri ve filyalleri (bundan böyle ayrı ayrı veya birlikte “Deloitte”), bunlarla ilgili sarih veya zımni bir beyan ve garantide bulunmamaktadır. “Deloitte”, söz konusu sirkülerlerin ve içeriğindeki bilgilerin hata içermediğine veya belirli performans ve kalite kriterlerini karşıladığına dair bir güvence vermemektedir. Sirkülerleri ve içeriğindeki bilgileri kullanımınız sonucunda ortaya çıkabilecek her türlü risk tarafınıza aittir ve bu kullanımdan kaynaklanan her türlü zarara dair risk ve sorumluluk tamamen tarafınızca üstlenilmektedir. “Deloitte”, söz konusu kullanımdan dolayı, (ihmalkarlık kaynaklı olanlar da dahil olmak üzere) sözleşmesel bir dava, kanun veya haksız fiilden doğan her türlü özel, dolaylı veya arızi zararlardan ve cezai tazminattan dolayı sorumlu tutulamaz.
kooperatif hissesinin haczi-Kemal OZMEN
Kooperatif hisse devri noterden mı yapılır ?-Kemal OZMEN
kooperatif hisse devri-Kemal OZMEN
Kooperatifin Nev’i değiştirerek Anonim Şirkete dönüştürülmesinde damga vergisi ve harç uygulaması-Kemal OZMEN
Kooperatifin Nev’i değiştirerek Anonim Şirkete dönüştürülmesinde damga vergisi ve harç uygulaması
T.C.
GELİR İDARESİ BAŞKANLIĞI
ANKARA VERGİ DAİRESİ BAŞKANLIĞI
(Mükellef Hizmetleri KDV ve Diğer Vergiler Grup Müdürlüğü)
Sayı :B.07.1.GİB.4.06.17.02-155[9-2011/1886]-1183 29/12/2011
Konu : Kooperatifin Nev’i Değiştirerek
Anonim Şirkete Dönüştürülmesinde Damga Vergisi ve Harç Uygulaması.hk.
…
İlgi : …. evrak kayıt sayılı özelge talep formu.
İlgide kayıtlı özelge talep formu ve eklerinin incelenmesinden, kooperatifinizin anonim şirkete dönüştürülmesi işlemine ilişkin olarak şirket ana sözleşmesinin noterde tasdik ettirilmesi esnasında harç, damga vergisi ve kurumlar vergisi istisnası uygulanıp uygulanmayacağı hususunda görüş talep edildiği anlaşılmaktadır.
A – KURUMLAR VERGİSİ KANUNU YÖNÜNDEN DEĞERLENDİRME
5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanunu’nun “Muafiyetler” başlıklı 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (k) bendinde; tüketim ve taşımacılık kooperatifleri hariç olmak üzere, ana sözleşmelerinde sermaye üzerinden kazanç dağıtılmaması, yönetim kurulu başkan ve üyelerine kazanç üzerinden pay verilmemesi, yedek akçelerin ortaklara dağıtılmaması ve sadece ortaklarla iş görülmesine (Yapı kooperatiflerinin kendilerine ait arsalarını kat karşılığı vererek her bir hisse için bir iş yeri veya konut elde etmeleri ortak dışı işlem sayılmaz.) ilişkin hükümler bulunup, bu hükümlere fiilen uyan kooperatifler ile bu kayıt ve şartlara ek olarak kuruluşundan inşaatın bitim tarihine kadar yönetim ve denetim kurullarında, söz konusu inşaat işlerini kısmen veya tamamen üstlenen gerçek kişilerle tüzel kişi temsilcilerine veya Kanunun 13 üncü maddesine göre bunlarla ilişkili olduğu kabul edilen kişilere veya yukarıda sayılanlarla işçi ve işveren ilişkisi içinde bulunanlara yer vermeyen ve yapı ruhsatı ile arsa tapusu kooperatif tüzel kişiliği adına tescil edilmiş olan yapı kooperatiflerinin kurumlar vergisinden muaf olduğu hüküm altına alınmıştır.
Bu itibarla, adı geçen kooperatifinizin maddede belirtilen şartları taşıması halinde kurumlar vergisinden muaf tutulması gerekmektedir.
Diğer taraftan; Kanunun 19 uncu maddesinde;
“(1) Bu Kanunun uygulanmasında aşağıdaki şartlar dahilinde gerçekleşen birleşmeler devir hükmündedir:
a) Birleşme sonucunda infisah eden kurum ile birleşilen kurumun kanunî veya iş
merkezlerinin Türkiye’de bulunması.
b) Münfesih kurumun devir tarihindeki bilânço değerlerinin, birleşilen kurum tarafından
bir bütün halinde devralınması ve aynen bilançosuna geçirilmesi.
(2) Kurumların yukarıdaki şartlar dahilinde tür değiştirmeleri de devir hükmündedir.” hükmüne yer verilmiştir.
Aynı Kanunun “Devir, Bölünme ve Hisse Değişimi Hallerinde Vergilendirme ” başlıklı 20 nci maddesinde de;
“(1) Devirlerde, aşağıdaki şartlara uyulduğu takdirde, münfesih kurumun sadece devir tarihine kadar elde ettiği kazançlar vergilendirilir; birleşmeden doğan kârlar ise hesaplanmaz ve vergilendirilmez:
a) Şirket yetkili kurulunun devre ilişkin kararının Ticaret Sicilinde tescil edildiği tarih, devir tarihidir. Münfesih kurum ile birleşilen kurum;
1) Devir tarihi itibarıyla hazırlayacakları ve müştereken imzalayacakları münfesih kuruma ait kurumlar vergisi beyannamesi ile,
2) Devir işleminin hesap döneminin kapandığı aydan kurumlar vergisi beyannamesinin verildiği ayın sonuna kadar geçen süre içerisinde yapılması halinde, münfesih kurumun önceki hesap dönemine ilişkin olarak hazırlayacakları ve müştereken imzalayacakları münfesih kuruma ait kurumlar vergisi beyannamesini, birleşmenin Ticaret Sicili Gazetesinde ilan edildiği tarihten itibaren otuz gün içinde münfesih kurumun bağlı bulunduğu vergi dairesine verirler.
b) Birleşilen kurum, münfesih kurumun tahakkuk etmiş ve edecek vergi borçlarını ödeyeceğini ve diğer ödevlerini yerine getireceğini münfesih kurumun birleşme sebebiyle verilecek olan kurumlar vergisi beyannamesinin ekinde vereceği bir taahhütname ile taahhüt eder. Mahallin en büyük mal memuru, bu hususta birleşilen kurumdan ayrıca teminat isteyebilir.”
hükmüne yer verilmiştir.
1 seri no.lu Kurumlar Vergisi Genel Tebliğinin “19” ve “20” numaralı bölümlerinde konu ile ilgili ayrıntılı açıklamalara yer verilmiştir.
Bu çerçevede; kooperatifinizin devir tarihindeki bilanço değerlerinin, nev’i değişikliği suretiyle kurulacak anonim şirket tarafından bir bütün halinde devralınması ve aynen bilançosuna geçirilmesi kaydıyla söz konusu devir işlemi 5520 sayılı Kanunun 19 uncu maddesi kapsamında gerçekleştirilen bir devir işlemi olarak kabul edilecektir.
Öte yandan, söz konusu nev’i değişikliğinde, 5520 sayılı Kanunun 20 nci maddesinde belirtilen şartlara uyulduğu takdirde devir nedeniyle doğan kârlar hesaplanmayacak ve vergilendirilmeyecektir.
Bu çerçevede, kooperatifiniz genel kurulunun nev’i değişikliği kararı alması üzerine anonim şirkete dönüşüm süreci başladığından, bu tarih itibariyle kurumlar vergisi mükellefiyetinizin tesis ettirilmesi ve devir tarihi itibarıyla hazırlanan ve müştereken imzalanan kooperatifinize ait kurumlar vergisi beyannamesinin nevî değişikliğinin Ticaret Sicili Gazetesinde ilan edildiği tarihten itibaren otuz gün içinde bağlı bulunduğunuz vergi dairesine verilmesi gerekmektedir. Ayrıca, nevî değişikliği sonucu kurulacak anonim şirket, kooperatifinizin tahakkuk etmiş ve edecek vergi borçlarını ödeyeceğini ve diğer ödevlerini yerine getireceğini beyanname ekinde vereceği bir taahhütname ile taahhüt edecek ve söz konusu taahhütname ile birlikte devre ilişkin bilanço ve gelir tablosu da verilecektir.
B – DAMGA VERGİSİ KANUNU YÖNÜNDEN DEĞERLENDİRME
488 sayılı Damga Vergisi Kanununun 1 inci maddesinde, bu Kanuna ekli (1) sayılı tabloda yazılı kâğıtların damga vergisine tabi olduğu; 9 uncu maddesinde, bu Kanuna ekli (2) sayılı tabloda yazılı kâğıtların damga vergisinden müstesna olduğu, Kanuna ekli (2) sayılı tablonun “IV -Ticari ve medeni işlerle ilgili kâğıtlar” başlıklı bölümünün (17) numaralı fıkrasında ise, Kurumlar Vergisi Kanununa göre yapılan birleşme, devir ve bölünmeler nedeniyle düzenlenen kâğıtların damga vergisinden müstesna olduğu hükme bağlanmıştır.
Buna göre, nev’i değişikliği nedeniyle devir işleminin Kurumlar Vergisi Kanununun 19 uncu maddesindeki şartlar dahilinde devir hükmünde değerlendirilmesi gerektiğinden, Kurumlar Vergisi Kanununa göre yapılacağı anlaşılan nev’i değişikliği işlemine ilişkin olarak düzenlenen şirket ana sözleşmesinin, 488 sayılı Damga Vergisi Kanuna ekli (2) sayılı tablonun IV/17 fıkrası hükmüne göre damga vergisinden istisna edilmesi gerekmektedir.
C- HARÇLAR KANUNU YÖNÜNDEN DEĞERLENDİRME
492 sayılı Harçlar Kanununun 123 üncü maddesinde, anonim, eshamlı komandit ve limited şirketlerin kuruluş, sermaye artırımı, birleşme, devir, bölünme ve nev’i değişiklikleri nedeniyle yapılacak işlemlerden harç alınmayacağı belirtilmektedir.
Buna göre, anonim, eshamlı komandit ve limited şirketlerin kuruluş, sermaye artırımı, birleşme, devir, bölünme ve nev’i değişiklikleri nedeniyle yapılacak işlemlerinin harçtan istisna tutulması gerekmektedir. Ancak, 492 sayılı Kanunun 123 üncü maddesinde kooperatiflere yer verilmediğinden, kooperatifin nev’i değişikliğine ilişkin olarak yapılan işlemlerden harç alınması gerekmektedir.
Kooperatif adına kayıtlı olmayan arsa üzerinde kat karşılığı inşaat işi yapılmasının kurumlar vergisi muafiyeti açısından değerlendirilmesi hk-Kemal OZMEN
Kooperatif adına kayıtlı olmayan arsa üzerinde kat karşılığı inşaat işi yapılmasının kurumlar vergisi muafiyeti açısından değerlendirilmesi hk.
T.C.
GELİR İDARESİ BAŞKANLIĞI
MERSİN VERGİ DAİRESİ BAŞKANLIĞI
(Mükellef Hizmetleri Grup Müdürlüğü)
Sayı
:
B.07.1.GİB.4.33.15.01-2010-721-6-12
05/05/2011
Konu
:
Kooperatif adına kayıtlı olmayan arsa üzerinde kat karşılığı inşaat işi yapılmasının kurumlar vergisi muafiyeti açısından değerlendirilmesi
İlgide kayıtlı özelge talep formunda, … Vergi Dairesi Müdürlüğünün … vergi numaralı mükellefi olduğunuz, 2006 yılından önce kurulan Kooperatifinizin emanet usulü ile inşa ettiği meskenlerin kat irtifakı tapularının Kasım/2005-Kasım/2006 tarihleri arasında arsa sahiplerinden Kooperatifiniz tüzel kişiliği üzerine alınarak yine aynı tarihler arasında üyeleriniz adına tescillerinin yapıldığı ve 2006 yılı sonuna kadar Kooperatif tüzel kişiliği adına kayıtlı taşınmaz kalmadığı, 28/07/2006 tarihinde bloklara ait yapı kullanma izin yazısının alındığı ve mevcut yapı ruhsatının geçerliliğinin sona erdiği, bu tarihten sonra kooperatif tüzel kişiliği adına yapı ruhsatı alınmasına da ihtiyaç kalmadığı, ayrıca 10/06//2007 tarihinde tasfiye kararı alındığı, bu nedenle Kooperatifinizin kurumlar vergisi mükellefiyeti ile ilgili olarak tereddüte düşüldüğü belirtilerek, konu hakkındaki Başkanlığımız görüşününün bildirilmesi istenilmektedir.
5422 sayılı Kurumlar Vergisi Kanunu ile ek ve değişiklikleri 01.01.2006 tarihinden geçerli olmak üzere 21.06.2006 tarihinden itibaren yürülükten kaldırılmış olup, 5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanunu ise 21.06.2006 tarih ve 26205 sayılı Resmi Gazete’de yayınlamlanarak yürürlüğe girmiştir.
5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanununun geçici 1 inci maddesinin onuncu fıkrasında, bu Kanunun yürürlüğünden önceki dönemler itibarıyla 5422 sayılı Kanun hükümlerinin uygulanmasına devam olunacağı hüküm altına alındığından, 01.01.2006 tarihinden önceki dönemler için 5422 sayılı Kurumlar Vergisi Kanunu hükümleri uygulanacaktır.
5422 sayılı Kurumlar Vergisi Kanununun 7/16 ncı maddesinde, esas mukavelelerinde sermaye üzerinden kazanç dağıtılmaması, idare meclisi başkan ve üyelerine kazanç üzerinden hisse verilmemesi, ihtiyat akçelerinin ortaklara dağıtılmaması ve münhasıran ortaklar ile iş görülmesine dair hükümler bulunması şartı ile kooperatiflerin (Esas mukavelelerinde yukarıdaki şartlar mevcut olmakla beraber fiilen bu kayıt ve şartlara uymayan kooperatifler ile faaliyete geçen üst kuruluşlara girmeyen kooperatiflermuafiyetten faydalanamaz.) kurumlar vergisinden muaf olduğu hükmüne yer verilmiştir.
5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanununun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (k) bendinde; Tüketim ve taşımacılık kooperatifleri hariç olmak üzere, ana sözleşmelerinde sermaye üzerinden kazanç dağıtılmaması, yönetim kurulu başkan ve üyelerine kazanç üzerinden pay verilmemesi, yedek akçelerin ortaklara dağıtılmaması ve sadece ortaklar ile iş görülmesine (Yapı kooperatiflerinin kendilerine ait arsalarını kat karşılığı vererek her bir hisse için bir iş yeri veya konut elde etmeleri ortak dışı işlem sayılmaz.) ilişkin hükümler bulunup, bu hükümlere fiilen uyan kooperatifler ile bu kayıt ve şartlara ek olarak kuruluşundan inşaatın bitim tarihine kadar yönetim ve denetim kurullarında, söz konusu inşaat işlerini kısmenveya tamamen üstlenen gerçek kişilerle tüzel kişi temsilcilerine veya Kanunun 13 üncü maddesine göre bunlarla ilişkili olduğu kabul edilen kişilere veya yukarıda sayılanlarla işçi ve işveren ilişkisi içinde bulunanlara yer vermeyen ve yapı ruhsatı ile arsa tapusu kooperatif tüzel kişiliği adına tescil edilmiş olan yapı kooperatiflerin kurumlar vergisinden muaf olduğu hüküm altına alınmıştır.
İlgide kayıtlı özelge talep formunuz ve eklerinin incelenmesinden kooperatifiniz adına kayıtlı olmayan arsa üzerinde kat karşılığı inşaat işi yaptığı anlaşılmıştır.
Bu hüküm ve açıklamalara göre başkasına ait arsa üzerine kat karşılığı inşaat yaparak, 5422 sayılı Kurumlar Vergisi Kanununun 7/16 ncı maddesinde ve 5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanununun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (k) bendinde belirtilen şartlardan “sadece ortaklarla iş görülmesi” şartını ihlal eden kooperatifinizin bu faaliyete başladığı tarihten itibaren kurumlar vergisi mükellefiyeti tesis edileceği tabiidir.