Kooperatiflerde ÜYELERİN TİTİZLİK DERECESİ VE SORUMLULUKLARI

  1. ÜYELERİN TİTİZLİK DERECESİ VE SORUMLULUKLARI

 

MADDE 62 – Yönetim Kurulu, kooperatif işlerinin yönetimi için gereken titizliği gösterir ve kooperatifin başarısı ve gelişmesi yolunda bütün gayretini sarf eder.

Yönetim Kurulu, kendi tutanakları ile Genel Kurul tutanaklarının, gerekli defterlerin ve ortak listelerinin muntazam hazırlanıp, tutulup, saklanmasından ve işletme hesabı ile, yıllık bilançonun kanuni hükümlere uygun olarak hazırlanıp tetkik olunmak üzere denetleme kuruluna verilmesinden sorumludur.

Yönetim Kurulu üyeleri ve kooperatif memurları, kendi kusurlarından ileri gelen zararlardan sorumludurlar. Bunların suç teşkil eden fiil ve hareketlerinden ve özellikle kooperatifin para ve malları bilanço, tutanak, rapor ve başka evrak, defter ve belgeleri üzerinde işledikleri suçlardan dolayı (Değişik ibare: 5728 Sa.Ka. 339 – 23.1.2008 ) “kamu görevlisi gibi cezalandırılır.”

 

 

EK MADDE 2 – (Değişik: 5728 Sa.Ka. 340 – 23.1.2008 ) 1. 8 inci maddenin üçüncü fıkrasına, 16 ncı maddenin beşinci fıkrasına, 56 ncı maddenin altıncı fıkrasına, 59 uncu maddenin dördüncü, altıncı, yedinci ve sekizinci fıkralarına ve 90 ıncı maddenin beşinci fıkrasına aykırı hareket eden kooperatif ve üst kuruluşlarının yönetim kurulu üyeleri ve memurları üç aydan iki yıla kadar hapis ve elli günden beşyüz güne kadar adli para cezası ile cezalandırılırlar.

 

İlgili bakanlık, kooperatifler ve üst kuruluşlarının yönetim ve denetim kurulu üyeleri ile memurları hakkında görevlerine ilişkin olarak işledikleri suçlardan dolayı açılan kamu davalarına katılma talebinde bulunabilir

 

 

 

  1. 56 ncı maddenin ikinci ve dördüncü fıkralarına, 66 ve 67 nci maddeye aykırı hareket eden kooperatif ve üst kuruluşlarının denetim kurulu üyeleri bir aydan altı aya kadar hapis ve otuz günden üçyüz güne kadar adli para cezası ile cezalandırılırlar.

 

1163 sayılı Kooperatifler Kanunu`nun “anonim şirket hükümlerine atıf” başlıklı 98 inci maddesi uyarınca bu Kanunda aksine açıklama olmayan hususlarda Türk Ticaret Kanunundaki anonim şirketlere ait hükümler uygulanır.

Davanın açıldığı tarihte yürürlükte bulunan 6762 sayılı Türk Ticaret Kanunu`nun anonim şirket yöneticilerinin sorumluluğuna ilişkin 336 ncı maddesine göre yönetim kurulu üyeleri şirket adına yapmış oldukları sözleşme ve işlemlerden dolayı, kural olarak şahsen sorumlu değil iseler de gerek Kanunun ve gerek anasözleşmenin kendilerine yüklediği diğer görevlerin kasden veya ihmal neticesi olarak yapılmaması halinde sorumludurlar ( m.366/5 ).

Sorumluluk davası aynı Kanun`un 341 inci maddesinde düzenlenmiş olup, buna göre sorumluluk davası açılması genel kurulun bu yönde vereceği karara bağlıdır ( m.341/I ). Bu dava kural olarak denetçiler tarafından açılır ( m.341/II ).

Yeri gelmişken belirtilmelidir ki, bu denetçiler 1163 sayılı Kooperatifler Kanunu`nun 65. ve devamı maddeleri uyarınca görevlendirilen denetçiler olacaktır.

Davanın denetçiler tarafından genel kurul kararı ile açılabileceği hususları sorumluluk davası bakımından dava şartı niteliğinde ise de bunların eksikliği sonradan giderilebilir. Sorumluluk davası açılmasına dair genel kurul kararının bulunmaması ve davanın denetçilerce açılmamış olması hallerinde mahkemece davacı yana ( dava tarihinde yürürlükte bulunan ) HUMK`nın 39 ve 40 ıncı maddeleri ( ve Hukuk Genel Kurulunun inceleme yaptığı tarih itibariyle yürürlükte bulunan HMK`nın 115/2 nci maddesi ) uyarınca süre verilerek, davalılar hakkında sorumluluk davası açılmasına ya da açılan bu davaya muvafakat verilmesine ilişkin bir genel kurul kararı ibrazına ve davanın gelindiği aşamada görevde olan denetçilerin denetleme kurulu üyesi sıfatıyla davayı açan vekile vekâletname vermesine olanak tanınması ile verilen süre içerisinde bu koşullar yerine getirilemez ise davanın ( anılan yasal düzenleme çerçevesinde ) reddine karar verilmesi gerekir.

 

 

Kooperatif anasözleşmesinin 43/k maddesinde, Yönetim Kurulunun, kooperatif müdürü, diğer memurlar ve personel tayin etmek yetkisine sahip bulunduğu, 50. maddesinde ise, idari ve mali işleri yürütmek üzere kendi arasında yada dışarıdan müdür, müdür yardımcısı ve işlerin ge-rektirdiği kadar personel istihdam edebileceği, müdüre yapılacak işlerin niteliğine göre 984 ve 1262 sayılı Yasaların öngördüğü sorumluluk görev ve yetkilerin verilebileceği belirtilmiştir.

 

 

Ana sözleşme

Müdür ve Diğer Personel : Madde 51- Yönetim kurulu, kooperatifin mali ve idari işlerini yürütmek üzere kendi arasından veya hariçten bir müdür ile kooperatif işlerinin gerekli kıldığı diğer personeli istihdam edebilir. Bunlar kendi kusurlarından ileri gelen zararlardan sorumludur. İstihdam edilecek personelin nitelik ve görevleri yönetim kurulu kararı ile belirlenir. Bütçede belirtmek şartı ile bu personele yönetim kurulunca tespit edilecek ücret verilir.

 

 

Kooperatif Yönetim Kurulu üyelerinin sorumlulukları; 1163 sayılı Kooperatifler Kanununun 62. maddesinde düzenlenmiştir.

Madde 62 – “Yönetim Kurulu, kooperatif işlerinin yönetimi için gereken titizliği gösterir ve kooperatifin başarısı ve gelişmesi yolunda bütün gayretini sarfeder.

Yönetim Kurulu, kendi tutanakları ile Genel Kurul tutanaklarının, gerekli defterlerin ve ortak listelerinin muntazam hazırlanıp, tutulup saklanmasından ve işletme hesabıyla, yıllık bilançonun kanuni hükümlere uygun olarak hazırlanıp tetkik olunmak üzere denetleme kuruluna verilmesinden sorumludur.

Yönetim Kurulu üyeleri ve kooperatif memurları kendi kusurlarından ileri gelen zararlardan sorumludurlar. Bunların suç teşkil eden fiil ve hareketlerinden ve özellikle kooperatifin para ve malları ile bilanço, tutanak, rapor ve başka .evrak, defter ve belgeler üzerinde işledikleri suçlardan dolayı (Devlet Memurları) gibi ceza görürler.”

Maddenin 1 ve 2. fıkrasında Yönetim Kurulu üyelerinin hukuki, 3. fıkrasında ise cezai sorumlulukları hükme bağlanmıştır. Kooperatif yönetim kurulu üyeleri ile memurlarının devlet memuru gibi cezalandırılacak fiil ve hareketleri, kooperatifin yönetimiyle ilgili olanlardır. Yönetimle ilgisi olmayan fiil ve hareketler ise madde kapsamı dışında olup genel hükümlere tâbidir. Hangi fiil ve davranışların kooperatif yönetimi ile ilgili olacağını, kooperatifler mevzuatı ile ana sözleşme hükümleri belirler.

Kanun; devlet memurları gibi cezalandırmayı gerektirir fiil ve davranışları tahdidi olarak belirtmemiş, bunlardan önemli olanlarını emsal olarak açıklamakla yetinmiştir. Bu husus, fıkrada genel ifadeden sonra ve özellikle” sözcüğüyle vurgulanmıştır.

Kooperatif yönetimiyle ilgili fiil ve davranışların hangi hallerde hangi suçları oluşturacağı hususunda Kooperatifler Kanununda bir hüküm bulunmamakta bu konuda kanun, ceza kanununa gönderme yapmaktadır.

Kooperatif yönetimiyle ilgili ve suç sayılan fiil ve davranışlarda devlet memuru gibi cezalandırılan kooperatif yönetim kurulu üyeleri ve memurları, , Devlet memurları gibi görevi ihmal ve suistimal suçlarını da işleyebilirler. Ancak özel kasıtla işlenebilen bu suçlarda, devlet memurları gibi, kooperatif yönetici ve memurlarının da bu özel kasıtla hareket edip etmediklerinin açık ve seçik bir şekilde belirlenmesi gerekir.

 

 

Dosyanın tüm ekleriyle birlikte emekli Sayıştay uzman denetçilerinden oluşturulacak yeni bir heyete tevdii ile suça konu dönemde kooperatifin gelir gider ve mevcutlarının karşılaştırılması suretiyle sanıkların uhdelerinde kalan bir miktarın bulunup bulunmadığına dair rapor alınmasından sonra 3568 sayılı Kanun`un 47. maddesi,   1163 sayılı Kanun`un 62. maddesi ve   5237 sayılı TCK`nın 212. maddesi de nazara alınıp davaya konu belgelerin düzenlenmesi nedeniyle   “memurun resmi belgede sahteciliği”   suçunun unsurlarının oluşup oluşmadığı da değerlendirilerek sanıkların hukuki durumunun tayin ve takdir edilmesi gerektiği gözetilmeden ve sanıkların fikir ve irade birliği içinde hareket ettiklerine ilişkin delillerin nelerden ibaret olduğu karar yerinde gösterilip tartışılmadan yazılı şekilde mahkumiyet kararı verilmesi,

 

Ancak;

5237 sayılı Yasadaki kamu görevlisi kavramının “devlet memuru” kavramını da içermesi, aynı yasanın 5.maddesinin yürürlüğünün 5560 Kanun ile 31 Aralık 2008 tarihine ertelenmiş bulunması, 5252 sayılı Türk Ceza Kanunun Yürürlük ve Uygulama Şekli Hakkında Kanunun 3/1.maddesi ile 1163 sayılı Kooperatifler Kanununun 62.maddesinin “Yönetim kurulu üyeleri ve kooperatif memurları, kendi kusurlarından ileri gelen zararlardan sorumludurlar. Bunların suç teşkil eden fiil ve hareketlerinden ve özellikle kooperatifin para ve malları, bilanço, tutanak, rapor ve başka evrak, defter ve belgeleri üzerinde işledikleri suçlardan dolayı devlet memuru gibi ceza görürler.” hükmü karşısında, kooperatif yönetim kurulu üyesi olan sanığın oluşa uygun olarak işlediği kabul edilen kooperatife ait 5.000.000.000 TL.yi 32 gün süreyle kullanıp iade etme eyleminin 5237 sayılı TCK.nun 247/3. maddesine uyan kullanma zimmeti suçunu oluşturduğu gözetilmeden suç niteliğinde yanılgıya düşülerek güveni kötüye kullanmaktan mahkumiyetine karar verilmesi,

 

 

 

  1. 5237 sayılı Tck 212- Memurun Resmi Belgede sahteciliği
  2. 5237 sayılı Tck 247-3 Zimmet

Özel istihdam bürosu nasıl açılır ?

Kuruluş işlemleri için info@ozmconsultancy.com

ÖİB’lerde ‘Üst düzey yönetici’ istisnası

Yönetmeliğe göre özel istihdam büroları işe yerleştirdikleri kişilerden hizmet bedeli alamayacak. Bunun istisnası ise teknik direktörlük, mankenlik gibi işlerde ya da genel müdür gibi üst düzey yönetici pozisyonunda çalışanlar olacak.

 

Serhat ALİGİL

İşveren örgütleri tarafından “her ülkede çalışma hayatının vazgeçilmez bir gereği”, işçi örgütleri tarafından “kiralık işçilik ya da kölelik düzeni” olarak nitelenen esnek çalışma modelinin asli unsurlarından biri olacak özel istihdam bürolarıyla (ÖİB) ilgili “Özel İstihdam Büroları Yönetmeliği” geçen hafta Resmi Gazete’de yayınlandı. Tahminlere göre Türkiye’de çalışma yaşındaki 7-7,5 milyon kişi geçici iş ilişkisinin öznesi olabilecek. Bu kişilerin önemli bir kısmının da ÖİB’lerin “geçici işçi” statüsündeki çalışanı olması bekleniyor. Bu nedenle yönetmeliğin maddeleri geniş bir kesimi yakından ilgilendiriyor.

* ÖİB’lerin aracılık faaliyet neleri kapsıyor?

Yasal düzenlemeye göre ÖİB’ler iş ve işçi bulmaya aracılık faaliyeti yapabilecek, işgücü piyasası ile istihdam ve insan kaynaklarına yönelik hizmetleri yürütebilecek ve mesleki eğitim verebilecek. Aracılık faaliyeti, iş arayanlar ya da işverenlerle bir işyerinde birebir görüşme ya da 5187 sayılı Basın Kanunu’na uygun araçlarla da yapılabilecek. Öte yandan kamu kurum ve kuruluşlarının kadro ve pozisyonları için aracılık faaliyeti yapamayacak olan ÖİB’ler, yurtdışına işçi göndermeleri halinde, bu işçilerin yurtdışı hizmet akitlerini İŞKUR’a onaylatmak zorunda.

Temel eğitim ücretsiz

* ÖİB’ler kimlerden hizmet bedeli alabilecek?

Yasal düzenlemeye göre özel istihdam büroları, iş arayanlardan ve geçici iş ilişkisi ile çalıştırılacak işçilerden aracılık faaliyeti kapsamında ve aracılık faaliyetine yönelik olarak düzenleyecekleri eğitimlerden menfaat temin edemeyecek ve hizmet bedeli alamayacak. Ancak bunun istisnaları da var. ÖİB’ler aracılık faaliyetleri kapsamında; profesyonel sporcu, teknik direktör, antrenör, manken, fotomodel ve sanatçı meslek gruplarında yer alanlar ile genel müdür veya bu göreve eş ya da daha üst düzey yönetici pozisyonlarında işe yerleştirilecek kişilerden ücret alabilecek. Yine düzenlemeye göre bu bürolar aracılık faaliyetine yönelik olarak düzenleyecekleri eğitimlerle ilgili olarak işverenlerden para alabilecek. Ayrıca bürolar, aracılık faaliyeti dışında sunacakları eğitimlerden ücret alabilecek.

* Geçici iş ilişkisi nasıl kurulacak?

ÖİB’ler geçici iş ilişkisinde “işveren” konumunda olacak. Buna göre ÖİB aracılığıyla geçici iş ilişkisi; geçici işçi ile iş sözleşmesi, geçici işçi çalıştıran işveren ile geçici işçi sağlama sözleşmesi yapmak suretiyle yazılı olarak kurulacak. ÖİB ile geçici işçi çalıştıran işveren arasında yapılacak geçici işçi sağlama sözleşmesinde; sözleşmenin başlangıç ve bitiş tarihi, işin niteliği, özel istihdam bürosunun hizmet bedeli, varsa geçici işçi çalıştıran işverenin ve özel istihdam bürosunun özel yükümlülükleri yer alacak. Geçici işçi ile yapılacak iş sözleşmesinde ise işçinin ne kadar süre içerisinde işe çağrılmazsa haklı nedenle iş sözleşmesini feshedebileceği belirtilecek. Bu süre üç ayı geçemeyecek. Bu durumda, eğer işçi özel istihdam bürosuna bağlı olarak en az 1 yıl çalışmışsa, kıdem tazminatı alabilecek.

* ÖİB’lerin yükümlülükleri neler olacak?

ÖİB ile işçi arasında imzalanan sözleşmede belirtilen sürenin dolmasına rağmen geçici iş ilişkisinin devam etmesi halinde, geçici işçi çalıştıran işveren ile işçi arasında sözleşmenin sona erme tarihinden itibaren belirsiz süreli iş sözleşmesi kurulmuş sayılacak. Bu durumda, ÖİB bu işçinin geçici iş ilişkisinden kaynaklanan ücretinden, işçiyi gözetme borcundan ve sosyal sigorta primlerinden sözleşme süresiyle sınırlı olmak üzere sorumlu olacak. ÖİB geçici işçilerin ücretinin ödendiğini gösteren belgeleri aylık olarak geçici işçi çalıştıran işverene ibraz etmekle yükümlü.

200 katı teminat şart

* Bu bürolar için temel yetki şartları neler?

ÖİB’lerin geçici iş ilişkisi kurma yetkisi alabilmesi için başvuru tarihinden önceki 2 yıl süresince kesintisiz faaliyet göstermesi ve brüt asgari ücretin en az 200 katı tutarında teminat vermesi gerekecek.

* Ne tür anlaşmalar geçersiz sayılacak?

ÖİB’lerin işçi veya işverenle yapacağı bazı anlaşmalar geçersiz kabul edilecek. Bu kapsamda, manken, teknik direktör gibi istisna meslek grupları dışında iş arayanlarla bedel alınması konusunda yapılan anlaşmalar veya onlardan herhangi bir şekilde menfaat sağlamaları halinde özel istihdam büroları ile işverenler arasında yapılmış bulunan anlaşmalar, işçinin kayıtdışı çalışması, sendikaya üye olması veya olmaması ya da asgari ücretin altında ücret ödenmesi şartlarını taşıyan anlaşmalar ve bir işverenin veya iş arayanın, işe yerleştirme faaliyeti için diğer ÖİB veya İŞKUR’dan hizmet almasını engelleyen anlaşmalar bulunuyor. *
Büroların geçici iş ilişkisi kurma yetkisi hangi hallerde iptal edilecek?

Bürolara İŞKUR tarafından verilen geçici iş ilişkisi kurma yetkisi, belli hallerde iptal edilebilecek. Bunlar arasında “Özel istihdam bürosu izninin iptal edilmesi, geçici iş ilişkisi kurulan işçi sayısının yüzde 10’unun ücretinin, ödeme gününden itibaren yirmi gün içinde mücbir sebeplere dayanmaksızın ödenmemesi, bir yıl içinde en az bir işçinin ücretinin, en az üç defa sözleşme ile belirlenen ücretin altında ödenmesi veya süresinde ödenmemesi, yazılı sözleşme yapma şartına uyulmaması, kayıtdışı işçi çalıştırıldığının tespit edilmesi” var.

İşe yerleştirmede payı yüzde 3,5

Türkiye’de özellikle 1990’lı yıllardan itibaren değişik adlarla tanınır hale gelen özel istihdam büroları, esas olarak 2003 yılında Türkiye İş Kurumu Kanunu ile yasal altyapısına kavuştu. Halen İŞKUR’a kayıtlı faaliyet gösteren 450 civarında özel istihdam bürosu bulunuyor. Geçen yıl bu bürolar aracılığıyla işe yerleştirilen kayıtlı personel sayısı 14 bin civarında oldu. Yine İŞKUR’un kayıtlarına göre 2004’ten buyana işe yerleştirilen kişi sayısı ise 330 bin kişi civarında. Dünya genelinde ise sayıları 260 bin olarak tahmin edilen özel istihdam bürosu 40,2 milyonu dönemsel projeler aracılığı ile olmak üzere, 60,9 milyon kişiyi işe yerleştiriyor. Geçtiğimiz dönemde İŞKUR’un yaptırdığı “Türkiye İşgücü Piyasası Talep Araştırması”na göre Türkiye genelinde 2 ve daha fazla istihdamlı işyerleri için işe girmede “Akraba-Eş Dost” arama kanalı ilk sırada yer alıyor ve bu işyerlerinden alınan açık işlerin yüzde 71,1’ini kapsamına alıyor. İkinci sırada yüzde 39,8 ile İŞKUR var. Özel istihdam bürolarının payı ise 3,4. Ancak özel istihdam bürolarının payı daha nitelikli sayılan işlerde artıyor. Örneğin bilgi-iletişim gibi nitelikli personel ihtiyacının çok olduğu sektörlerde ve 10 ve daha fazla istihdamlı işyerlerindeki işler için bu oran yüzde 35’e kadar çıkıyor. Zaten 2004 yılından buyana özel istihdam büroları tarafından işe yerleştirilenlerin eğitim durumuyla ilgili verilere bakınca, yüzde 40’tan fazlasının lisans ve üstü eğitim alan kişilerden oluştuğu görülüyor. Geçici iş ilişkisi düzenlemesinin ise bunu değiştirmesi bekleniyor.

10’dan az kişi çalışan yerlerde en az 5 işçi ‘geçici’ olabilecek

Geçici iş ilişkisiyle ilgili yasayla artık doğum izni ve doğum sonrası kısmi çalışma hakkı kullanan, askerlik hizmetini yapan ve iş sözleşmesi askıya alınan, yıllık izin kullanan çalışan yerine başka bir işçi ile geçici iş ilişkisi, bu hallerin devamı süresince kurulabilecek. Mevsimlik tarım işlerinde veya temizlik işleri, hasta, yaşlı ve çocuk bakım hizmetleri gibi ev hizmetlerinde, süre sınırı aranmadan geçici iş ilişkisi oluşturulabilecek. Yine örneğin ortalama mal-hizmet kapasitesinin geçici iş ilişkisi kurulmasını gerektirecek ölçüde ve öngörülemeyen şekilde artması nedeniyle 4+4 ay geçici iş ilişkisi kurulabilecek. Bu geçici ilişki mevcut işçi sayının yüzde 25’ini geçemeyecek. Ayrıca 6 ay beklenerek bu durum tekrarlana da bilecek. Ancak 10 ve daha az işçi çalıştırılan işyerlerinde 5 işçiye kadar geçici iş ilişkisi kurulabilecek. İşçi sayısının tespitinde ise kısmi süreli iş sözleşmesine göre çalışanlar, çalışma süreleri dikkate alınarak tam süreli çalışmaya dönüştürülecek. Geçici işçi çalıştırılmasına yönelik sınırlamalara uyulmaması halinde bu durumdaki her işçi için 250 lira idari para cezası uygulanması öngörülüyor.

DERNEKLER POS CİHAZI İLE TAHSİLAT YAPABİLİR Mİ ?

T.C.
GELİR İDARESİ BAŞKANLIĞI
İSTANBUL VERGİ DAİRESİ BAŞKANLIĞI
Mükellef Hizmetleri Usul Grup Müdürlüğü
Sayı
:
11395140-019.01-2288
25/07/2012
Konu
:
Üye aidatları ve bağışların POS cihazı aracılığıyla tahsil edilmesinin kurumlar vergisi ve katma değer vergisi açısından mükellefiyet tesisini gerektirip gerektirmediği ile belge düzeni.
            İlgide kayıtlı özelge talep formunuzda kurumlar vergisi mükellefiyetinizin bulunmadığını, dernekler mevzuatına göre işletme hesabı esasına göre defter tuttuğunuzu, iktisadi işletmenizin bulunmadığını, derneğinizin üye aidatlarının tahsili ve bağış yapanlar tarafından dernek banka hesabına yapılacak bağışların kabulü halinde bankadan POS cihazı alınarak kredi kartı ile işlem yapılması durumunda kurumlar vergisi ve katma değer vergisi mükellefiyeti tesis ettirilip ettirilmeyeceği ile belge düzeni hususunda Başkanlığımız görüşünü talep edilmektedir.
I- KURUMLAR VERGİSİ KANUNU YÖNÜNDEN
            5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanununun 1 inci maddesinin birinci fıkrasının (ç) bendine göre dernek veya vakıflara ait iktisadi işletmeler vergi mükellefiyeti kapsamına alınmış olup aynı Kanunun 2 nci maddesinin beşinci fıkrasında da dernek veya vakıflara ait veya bağlı olup faaliyetleri devamlı bulunan sermaye şirketi ve kooperatif statüsünde bulunmayan ticari, sınai ve zirai işletmelerin iktisadi işletme olduğu; altıncı fıkrasında ise dernek veya vakıflara ait iktisadi işletmelerin kazanç amacı gütmemeleri, faaliyetlerinin kanunla verilmiş görevler arasında bulunması, tüzel kişiliklerinin olmaması, bağımsız muhasebelerinin ve kendilerine ayrılmış sermayelerinin veya iş yerlerinin bulunmamasının mükellefiyetlerini etkilemeyeceği; mal veya hizmet bedelinin sadece maliyeti karşılayacak kadar olması, kâr edilmemesi veya kârın kuruluş amaçlarına tahsis edilmesinin bunların iktisadi niteliğini değiştirmeyeceği hüküm altına alınmıştır.
            Dernekler, tüzel kişilikleri itibarıyla kurumlar vergisi mükellefi olmamakla birlikte, dernek tüzel kişiliğine bağlı iktisadi işletme oluşturacak ticari, sınai ve zirai faaliyetlerin olması halinde bu faaliyetler kurumlar vergisine tabidir.
            1 seri no.lu Kurumlar Vergisi Genel Tebliğinin “Dernek veya vakıflara ait iktisadi işletmeler” başlıklı (2.4) bölümünde; iktisadi işletmenin tanımı içinde yer alan ve devamlı olarak yapılan ticari, sınai veya zirai faaliyetten söz edebilmek için bu işletmenin tedavül ekonomisine katılması, başka bir ifadeyle işletmede üretilen veya alınan malların veya verilen hizmetin bir bedel karşılığı satılmış olması gerektiği, aksi halde diğer unsurlar var olsa dahi bir iktisadi işletmenin varlığından söz edilemeyeceği ifade edilmiştir.
            İktisadi işletmenin belirgin özellikleri; bağlılık, devamlılık ve faaliyetin ticari, sınai veya zirai bir mahiyet arz etmesidir. Diğer bir anlatımla iktisadi işletmenin unsurları, ticari faaliyetin de temel özelliklerinden olan, bir organizasyona bağlı olarak piyasa ekonomisi içerisinde bedel karşılığı mal alım-satımı, imalatı ya da hizmet ifaları gibi faaliyetlerdir. Kanun, bu gibi halleri tek tek saymak yerine, dernek ya da vakıf tarafından piyasa ekonomisi içerisinde icra edilen tüm iktisadi faaliyetleri kapsama almıştır.
            Bu hüküm ve açıklamalara göre, Derneğinize kredi kartı vasıtasıyla yapılan bağış tutarları karşılığında bir hizmet verilmemesi ve Derneğinizce ifa edilen hizmetlerin bir bedel alınmaksızın gerçekleştirilmesi halinde  bağışların veya üye aidatlarının POS cihazı kullanılarak tahsili nedeniyle Derneğinize ait veya bağlı bir iktisadi işletmenin oluşması söz konusu olmayacaktır. Ancak, ifa edilen hizmetlerin yerine getirilmesi için yapılan masrafların hizmet verilenlerden doğrudan ya da dolaylı olarak tahsil edilmesi veya bu hizmetler için bağış adı altında dahi olsa bir bedel alınması durumunda, anılan faaliyetler nedeniyle Derneğinize ait veya bağlı iktisadi işletme oluşacağından bu hizmetler dolayısıyla oluşan iktisadi işletme nezdinde kurumlar vergisi mükellefiyeti tesis edilmesi gerekmektedir.
II-KATMA DEĞER VERGİSİ KANUNU YÖNÜNDEN
            3065 sayılı Katma Değer Vergisi Kanununun 1 inci maddesinin birinci fıkrasına göre; Türkiye’de ticari, sınai, zirai faaliyet ve serbest meslek faaliyeti çerçevesinde yapılan teslim ve hizmetler ile üçüncü fıkrasının g bendine göre; genel bütçeli idarelere, il özel idarelerine, belediyeler ve köyler ile bunların teşkil ettikleri birliklere, üniversitelere, dernek ve vakıflara, her türlü mesleki kuruluşlara ait veya tabi olan veyahut bunlar tarafından kurulan veya işletilen müesseseler ile döner sermayeli kuruluşların veya bunlara ait veya tabi diğer müesseselerin ticari, sınai, zirai ve mesleki nitelikteki teslim ve hizmetleri KDV’ye tabidir.
            Aynı Kanunun sosyal amaçlı istisnaları düzenleyen 17 nci maddesinin birinci fıkrasına göre genel bütçeli daireler, il özel idareleri, belediyeler, köyler, bunların teşkil ettikleri birlikler, üniversiteler, döner sermayeli kuruluşlar, kanunla kurulan kamu kurum ve kuruluşları, kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşları, siyasi partiler ve sendikalar, kanunla kurulan veya tüzel kişiliği haiz emekli ve yardım sandıkları, kamu menfaatine yararlı dernekler, tarımsal amaçlı kooperatifler ve Bakanlar Kurulunca vergi muafiyeti tanınan vakıfların;
            a) İlim, fen ve güzel sanatları, tarımı yaymak, ıslah ve teşvik etmek amacıyla yaptıkları teslim ve hizmetleri,
            b) Tiyatro, konser salonu, kütüphane, sergi, okuma ve konferans salonları ile spor tesisleri işletmek veya yönetmek suretiyle ifa ettikleri kültür ve eğitim faaliyetlerine ilişkin teslim ve hizmetler ile 2 nci fıkranın a bendinde sayılan hastane, nekahethane, klinik, dispanser, prevantoryum, sanatoryum, kan bankası ve organ nakline mahsus bankalar, anıtlar, botanik ve zooloji bahçeleri, parklar ile veteriner, bakteriyoloji, seroloji ve yaşlı ve sakat bakım ve huzur evleri, parasız fukara aşevleri, düşkünevleri ve yetimhaneleri işletmek veya yönetmek suretiyle ifa ettikleri kuruluş amaçlarına uygun teslim ve hizmetleri istisna kapsamına alınmıştır.
            İstisnaların düzenlendiği 17 nci maddenin ikinci fıkrasının a bendine göre; 17 nci maddesinin birinci fıkrasında sayılan kurum ve kuruluşların hastane, nekahethane, klinik, dispanser, prevantoryum, sanatoryum, kan bankası ve organ nakline mahsus bankalar, anıtlar, botanik ve zooloji bahçeleri, parklar ile veteriner, bakteriyoloji, seroloji ve distofajin laboratuarları gibi kuruluşlar, öğrenci veya yetiştirme yurtları, yaşlı ve sakat bakım ve huzurevleri, parasız fukara aşevleri, düşkünevleri ve yetimhaneleri işletmek veya yönetmek suretiyle ifa ettikleri kuruluş amaçlarına uygun teslim ve hizmetleri KDV’den istisnadır.
            Aynı Kanunun 42 nci maddesinin verdiği yetkiye dayanılarak Maliye Bakanlığı tarafından şekil ve muhteviyatı belirlenen 1 No.lu katma değer vergisi beyannamesinde beyannameye eklenecek belgeler sayılmış, beyannamenin 6 ncı tablosunun 45 inci satırına “Kredi Kartı ile Tahsil Edilen Teslim ve Hizmet Bedelleri”nin (Bu dönemde gerçekleştirilen teslim ve hizmetlere ait bedelin kredi kartı ile tahsil edilen kısmı) (e-Beyannamenin Sonuç Hesapları Diğer Bilgiler – Kredi Kartı ile Tahsil Edilen Teslim ve Hizmetlerin Katma Değer Vergisi Dahil Karşılığını Teşkil Eden Bedel) yazılacağı açıklanmıştır.
            Katma değer vergisi beyannamesinin 45 inci satırında gösterilecek bilgi, verginin tarh ve tahakkuku ile ilgili olmayıp belirli bir dönemde kredi kartı ile yapılan tahsilatların gösterilmesinden ibarettir.
            Diğer taraftan, kredi kartı, satışa konu mal veya hizmetin bedelinin tahsilinde kullanılmakta olup kredi kartıyla yapılan tahsilatın, işletme tarafından yapılan bir mal satışı veya sunulan hizmete ilişkin olduğu kabul edilir. Buna göre fatura kredi kartıyla yapılan tahsilata değil tahsilatın ait olduğu satış veya hizmetin Vergi Usul Kanunu’nda belirtildiği şekilde belgelendirilmesine yönelik olarak düzenlenmektedir.
            Buna göre, Derneğinizin tüzel kişiliği itibarıyla ticari, sınai ve mesleki faaliyeti olmadığı sürece KDV mükellefiyeti olmayacak, ancak Derneğinize ait veya bağlı yukarıda niteliği açıklanan bir iktisadi işletmenin bulunması halinde KDV mükellefinin tesis edilmesi gerekecektir.
            Derneğinizin kamu menfaatine yararlı dernek niteliğinde olması halinde, Derneğinize bağlı bir işletme marifetiyle ifa edilen kuruluş amacına uygun teslim ve hizmetleri, KDV Kanununun 17 nci maddesinin bir ve iki numaralı fıkrasının a bendi gereğince KDV’den istisna olacaktır. Anılan şartlar muvacehesinde gerçekleşmeyen teslim ve hizmetler ise genel hükümler  uyarınca KDV ne tabi tutulacaktır.
            Diğer taraftan, Derneğiniz, tüzel kişiliği itibariyle ticari, sınai ve mesleki faaliyeti olmadığı sürece KDV beyannamesi vermek zorunda olmadığından dernek aidatlarının veya banka hesabınıza yapılacak bağışların kabulünün POS cihazı kullanılarak kredi kartı ile tahsil edilmesi halinde de KDV mükellefiyeti tesis ettirilmesine gerek bulunmamaktadır.
            Ayrıca, Derneğinizin kamu menfaatine yararlı dernek olması halinde dahi; kamu menfaatine yararlı derneklere getirilen istisna, bu derneklerin mal ve hizmet alışlarıyla ilgili olmadığından bunlar tarafından yapılacak her türlü mal ve hizmet alımları ait oldukları oranda KDV’ye tabi olacaktır.
III- VERGİ USUL KANUNU YÖNÜNDEN
            213 sayılı Vergi Usul Kanununun 227 nci maddesinin 1 inci fıkrasında; “Bu kanunda aksine hüküm olmadıkça bu kanuna göre tutulan ve üçüncü şahıslarla olan münasebet ve muamelelere ait olan kayıtların tevsiki mecburidir…” hükmüne, 229 uncu maddesinde ise “Fatura, satılan emtia veya yapılan iş karşılığında müşterinin borçlandığı meblağı göstermek üzere emtiayı satan veya işi yapan tüccar tarafından müşteriye verilen ticari vesikadır.” hükmüne yer verilmiştir.
            Mezkur Kanun’un 232 nci maddesi hükmüne göre, tüccarlar sattıkları emtia veya yaptıkları işler için fatura vermek ve aldıkları emtia veya hizmet için de fatura istemek ve almak mecburiyetindedirler.
            Bu itibarla, derneğinize ait veya bağlı bir iktisadi işletmenin bulunması veya derneğinizin ifa ettiği hizmetler dolayısıyla bir iktisadi işletme oluşması durumunda, söz konusu iktisadi işletme tarafından ifa edilen hizmetler (varsa teslimler) için fatura düzenlenmesi gerekmektedir.
            Diğer taraftan, derneğinizin ifa ettiği hizmetler dolayısıyla bir iktisadi işletme oluşmamış olması durumunda, üyeleriniz tarafından derneğinize kredi kartı ile yapılacak aidat ödemeleri ile bağışlar karşılığında kendi mevzuatınız açısından geçerli kabul edilen belgelerden birinin düzenlenmiş olması yeterli olacaktır.
            Bilgi edinilmesini rica ederim.

Nitelikli personel KİMDİR ?

i) Nitelikli personel: Meslekî Yeterlilik Kurumunca onaylanan iş ve meslek danışmanı meslekî yeterlilik belgesine sahip olan ya da en az ön lisans düzeyinde; bilgi yönetimi, büro yönetimi ve yönetici asistanlığı, halkla ilişkiler ve tanıtım, insan kaynakları yönetimi, işletme yönetimi bölümleri veya lisans düzeyinde; siyasal bilgiler, iktisadi ve idari bilimler, iktisat, işletme veya yönetim bilimleri fakültelerinden mezun olmuş kişiyi,

Geçici işçi kimdir ? Geçici işçi çalıştıra işveren kimdir ? İş kurdan izin almak gerekli midir ? MALİ MÜŞAVİR EVREN ÖZMEN

c) Geçici işçi: Geçici işçi sağlama sözleşmesi kapsamında özel istihdam bürosu aracılığıyla başka bir işverene ait işyerinde çalıştırılan işçiyi,

ç) Geçici işçi çalıştıran işveren: Özel istihdam bürosundan geçici işçi sağlama sözleşmesi ile geçici iş ilişkisi kapsamında işçi temin eden işvereni,

d) Geçici işçi sağlama sözleşmesi: Özel istihdam bürosu ile işveren arasında işçinin, iş görme edimini yerine getirmek üzere geçici iş ilişkisi kapsamında yapılan yazılı sözleşmeyi,

e) Hizmet merkezi: Çalışma ve İş Kurumu hizmet merkezini,

f) İl müdürlüğü: Çalışma ve İş Kurumu il müdürlüğünü,

g) İş sözleşmesi: Özel istihdam bürosunun geçici iş ilişkisi kurmasını teminen işçi ile özel istihdam bürosu arasında yapılan sözleşmeyi,

ğ) Kanun: 4904 sayılı Türkiye İş Kurumu Kanununu,

h) Kurum: Türkiye İş Kurumunu,

ı) Merkez büro: Özel istihdam bürosunun hukuki ve idari faaliyetleri ile aracılık faaliyetinin yürütüldüğü yeri,

Özel İstihdam Bürosu Nasıl Kurulur ?-Evren özmen

11 Ekim 2016 SALI Resmî Gazete Sayı : 29854
YÖNETMELİK
Türkiye İş Kurumundan:

ÖZEL İSTİHDAM BÜROLARI YÖNETMELİĞİ

BİRİNCİ BÖLÜM

Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar

Amaç ve kapsam

MADDE 1 – (1) Bu Yönetmeliğin amacı; özel istihdam bürolarının kurulması ve faaliyetleri ile incelenmesine, kontrolüne, denetim ve teftişine ilişkin usul ve esasların belirlenmesidir.

Dayanak

MADDE 2 – (1) Bu Yönetmelik, 22/5/2003 tarihli ve 4857 sayılı İş Kanununun 7 nci maddesi, 25/6/2003 tarihli ve 4904 sayılı Türkiye İş Kurumu Kanununun 17 nci 18 inci ve 19 uncu maddeleri ile 32 nci maddesinin birinci fıkrasının (i) bendine dayanılarak hazırlanmıştır.

YAPI KOOPERATİFİ ANA SÖZLEŞMESİ

 
 Ana Sayfa      Duyurular

 YAPI KOOPERATİFİ ANA SÖZLEŞMESİ


“BİRİNCİ BÖLÜM”

 KURULUŞ, ÜNVAN, MERKEZ, SÜRE, AMAÇ VE FAALİYET KONULARI
KURULUŞ:
Madde 1- Bu ana sözleşmede isimleri,tabiiyetleri, ikametgah adresleri ve taahhüt ettikleri sermaye payları gösterilen kimseler tarafından, 1163 sayılı Kooperatifler Kanunu hükümlerine göre değişir ortaklı,değişir sermayeli ve sınırlı sorumlu bir konut yapı kooperatifi kurulmuştur.
TÜZEL KİŞİLİĞİN KAZANILMASI VE ANASÖZLEŞME DEĞİŞİKLİĞİ:
Madde 2- Kooperatif Ticaret siciline tescil ile tüzel kişilik kazanır. Tescilden önce kooperatif namına iş ve işlem yapanlar bunlardan şahsen ve zincirleme olarak sorumludurlar. Ana sözleşmede yapılacak değişiklikler kuruluştaki usule tabidir.
ÜNVAN:
Madde 3-
Kooperatifin unvanı: Sınırlı Sorumlu AKKARDELEN KONUT YAPI KOOPERATİFİDİR.
MERKEZ:
Madde 4– Kooperatifin merkezi: ANKARA‘DIR.
SÜRE:
Madde 5-
Kooperatifin süresi 30 yıldır.
AMAÇ VE FAALİYET KONULARI:
Madde 6- Kooperatifin amacı ortaklarının konut ihtiyaçlarını karşılamaktır.Bu amaçla kooperatif:
1-  Arsa ve arazi satın alır, birleştirir imar planına uygun biçimde böldürerek altyapı plan, proje ve maliyet hesapları hazırlar ve ortaklarına konut yaptırır.
2- Yaptırılan konutların mülkiyetini bu sözleşmede yazılı esaslara göre ortaklara aktarır.
3- Ortakların sosyal kültürel ve ekonomik ihtiyaçlarını karşılamak üzere gerekli tesisleri kurar, bu tesisleri işletir ve kiraya verir.
4- Yukarda ki fıkralardaki hususları sağlamak üzere, ilgili kurum ve kuruluşlarla ortak çalışmalarda bulunabilir, Gayrimenkul ve menkulleri iktisap eder, kiralar, kiraya verir, satar ve benzeri tasarruflarda bulunur, ayni haklar tesis eder.
5- Kooperatif kredi ihtiyacının karşılanması amacıyla ilgili finansman kuruluşlarına başvuruda bulunur, borçlanır, açılan kredinin zamanında ve amacına uygun kullanılmasını sağlayıcı tedbirler alır.
6- Konut yapımının mali yetersizlik nedeni ile imkansızlaşması halinde, kooperatife ait arsayı parselleyerek, genel kurulca karara bağlanması şartıyla kur’a ile ortaklarına dağıtır.
7- Konut yapı kooperatifleri üst kuruluşlarına katılır.
8- Gerektiğinde ortaklar ve personel için yardım fonları oluşturur, konusu ile ilgili eğitim, yayın, araştırma ve benzeri faaliyetlerde bulunur.

“İKİNCİ BÖLÜM”

SERMAYE PAYLARI
SERMAYE:
Madde 7-
Kooperatifin sermayesi, ortakların taahhüt ettikleri payların toplam tutarlarından ibaret olup değişkendir. Ancak sermayenin en az haddi 70. 000 liradır. Kuruluşta bu sermayenin tamamını taahhüt etmesi ve ¼ ünün peşin ödenmesi zorunludur. Aynı sermaye konamaz.

PAYLAR
Madde 8- Bir ortaklık payının değeri 10.000 .liradır. ortaklar en çok 1.000 pay taahhüt edebilirler. Ancak her ortağın en az 1 pay taahhüt etmesi zorunludur.
Ortaklık payları, bu ana sözleşmenin 19’ncu maddesine göre düzenlenen ortaklık senedinde gösterilir. Senetle temsil edilmeyen paylar 10.000 lira üzerinden itibar olunur.

PAYLARIN ÖDENMESİ
Madde 9- Ortakların taahhüt ettikleri pay bedellerinin en az ¼’ü peşi, geri kalanı ise yönetim kurulunca belli edilecek eşit aylık taksitler halinde ve en fazla bir yıl içinde ödenir.


“ÜÇÜNCÜ BÖLÜM”

ORTAKLIK İŞLEMLERİ
ORTAKLIK ŞARTLARI
Madde 10- Kooperatife üye olabilmek için aşağıdaki nitelik ve şartların varlığı gereklidir.
1-  Medeni hakları kullanma ehliyetine sahip gerçek kişi olmak.
2- Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı olmak ve yabancı uyruklu olmakla birlikte 2644 Sayılı Tapu Kanunu veya yürürlükteki mevzuat hükümlerine göre Türkiye’de gayrimenkul edinmesine imkan sağlanmış kişilerden bulunmak.
3- 1163 Sayılı Kooperatifler Kanununun 9’ncu maddesinde yazılan tüzel kişilerden olmak.

ORTAKLIĞA KABUL:
Madde 11- Gerekli şartları taşıyıp da, Kooperatife ortak olmak isteyenler yazılı olarak yönetim kuruluna başvururlar. Bu başvuruda, ana sözleşmenin tüm hükümlerinin ve getirilen yükümlülüklerin kabul edildiği açıkça belirtilir. Ortaklığa kabul yönetim kurulunun kararı ile gerçekleşir. Yönetim kurulu ortaklar ile ortak olmak için başvuranların 10’ncu maddede gösterilen şartları taşıyıp taşımadığını araştırmak zorundadır. Ortaklığa kabul veya ret kararı, ilgiliye 15 gün içinde yazı ile sildirilir. İstekli,ortaklığa alındığı takdirde, kararın kendisine bildirildiği tarihten itibaren bir ay içinde sermaye taahhüdünün diğer ortaklarca ödenmiş taksiti ve diğer ortakların her birinin o tarihe kadar ödemiş oldukları paralara eşit meblağı bir defada öder. 17 nci madde uyarınca devir yoluyla ortaklığa alınanlar hariç olmak üzere daha sonra ortaklığa kabul edileceklerden yukarda belirtilen meblağın üzerinde para talep edilmesi, genel kurulun bu hususta karar alması halinde mümkündür. Yedek üye ve benzeri şekilde üye kaydı yapılamaz. Bu amaçla para tahsil edilemez.

ORTAK SAYISI
Madde 12- Kooperatifin ortak sayısı en az 7 kişidir. Ortak sayısı, arsa ve konut imkanlarına göre genel kurulca belirlenir. Yönetim kurulu genel kurulca belirlenen sayının üzerinde ortak kaydedemez.

ORTAKLIKTAN ÇIKMA
Madde 13- Her ortak hesap senesi sonunda en az bir ay önce yönetim kuruluna yazı ile başvurmak suretiyle ortaklıktan çıkabilir. Yönetim kurulu bu hükme uygun olarak yapılacak isteğe rağmen, yazılı başvurunun kooperatif kayıtlarına girişinden itibaren bir ay içinde kabulden kaçınırsa ortak çıkma dileğini noter aracılığı ile yönetim kuruluna bildirir. Bildiri tarihinden itibaren çıkma gerçekleşir.

ORTALIKTAN ÇIKARMA
Madde 14- Durumları aşağıdaki hallere uyanlar yönetim kurulu kararı ile ortaklıktan çıkarılır.
1-  10 ncu maddede yazılı ortaklık şartlarını kaybedenler.
2- Parasal yükümlülüklerini otuz gün gecikmeleri üzerine, yönetim kurulunca noter aracılığı ile yapılacak ihtarı takip eden otuz gün içinde bu yükümlülüklerini yerine getirmeyenler.
3- Kur’a çekimi sonunda kendilerine düşen konutu kabul etmeyenler.
4- Tapuda kendi adlarına tescilinden önce konutlarında yaptıkları tahribat veya tadilatı yazılı ihtara rağmen düzeltmeyenler.
5- Kooperatifin para, mal ve belgeleri üzerinde işledikleri suçlardan dolayı mahkum olanlar.
Çıkarma kararı gerekçeli olarak yönetim kurulu karar defteri ile ortaklar defterine kaydedilir.Kararın onaylı örneği, çıkarılan ortağa tebliğ edilmek üzere 10gün içinde notere tevdi edilir. Ortak çıkarma kararının tebliğ tarihinden itibaren üç ay içinde iptal davası açabilir veya genel kurula itiraz edebilir. Bu itiraz, ilk toplanacak genel kurula sunulmak üzere yönetim kuruluna noter aracılığı ile tebliğ ettirilecek bir yazı ile yapılır. Genel kurula itiraz edildiği takdirde, yönetim kurulunun çıkarma kararı aleyhine iptal davası açılamaz. İtiraz üzerine genel kurulca verilecek karara karşı iptal davası hakkı saklıdır. Üç aylık süre içinde genel kurula veya mahkemeye başvurmak suretiyle itiraz edilmeyen çıkarma kararı kesinleşir. Ortaklar, Bu maddede gösterilmeyen sebeplerle ortaklıktan çıkarılamazlar. Haklarındaki çıkarma kararı kesinleşmeyen ortakların yerine yeni ortak alınamaz. Bu kişilerin ortaklık hak ve yükümlülükleri, çıkarma kararı kesinleşinceye kadar devam eder.

ORTAKLIĞI SONA ERENLERLE HESAPLAŞMA
Madde 15-
Devir dışında bir nedenle ortaklığı sona erenlerin sermaye ve diğer alacakları, o yılın bilançosuna göre hesaplanarak, bilanço tarihinden itibaren bir ay içinde geri verilir. Ayrılan ortaklar kooperatifin yedek akçeleri üzerinde bir hak iddia edemezler. Ortaklığı sonra erenlerin alacak ve hakları, bunları isteyecekleri günden itibaren beş yıl geçmekle zaman aşımına uğrar.

ÖLEN ORTAĞIN DURUMU
Madde17- Ortaklık yazılı olarak yönetim kuruluna bildirilmek suretiyle 10′ ncu maddedeki ortaklık şartlarını taşıyan kişilere devredilir. Yönetim kurulu bu şekilde ortaklığı devralan kişiye ortaklığı kabulden kaçınamaz. Devir halinde eski ortağın kooperatife karşı tüm hak ve yükümlülükleri yeni ortağa geçer. Kooperatifçe, bu devir sebebiyle taraflardan ayrıca bir ödemede bulunmaları istenemez.

ORTAKLIĞA TEKRAR GİRME
Madde18- Ortaklığı sona erenler, ayrılma nedenlerinin ortadan kalkması halinde yeniden ortaklığa kabul edilebilir. Bu ana sözleşmenin 14’ncü maddesisin 5nci bendi gereğince çıkarılanlar kooperatife tekrar alınamazlar.

ORTAKLIK SENEDİ:
Madde 19- Her ortağın üyelik haklarının, ada yazılı ortaklık senedi ile temsil olunması şarttır. Bu senede kooperatifin unvanı, sahibinin adı ve soyadı, iş ve konut adresi, kooperatife girdiği ve çıktığı tarihler yazılır. Bu hususlar, senet sahibi ile kooperatifi temsile yetkili olan kimseler tarafından imzalanır. Ortağın yatırdığı veya çektiği paralar tarih sırasıyla kaydedilir. Bu kayıtlar kooperatifin ödediği paralara ait ise ortak imza eder. İmzalı ortak senedi makbuz hükmündedir. Mezkur senet ana sözleşmeyi ihtiva etmek şartıyla ortaklık cüzdanı şeklinde düzenlenir. Ortaklık senetleri kıymetli evrak niteliğinde olmayıp sadece ispat vesikası hükmündedir.

ORTAKLIK ŞAHSİ SORUMLULUKLARI
Madde 20- Her ortak kooperatifin borçlarına karşı, taahhüt ettiği pay tutarı kadar sorumludur.
Kooperatiften ilişkisi kesilen ortağın sorumluluğu, ayrıldığı tarihten iki yıl devam eder.
Kooperatife giren her ortak girişinden önce doğmuş olan kooperatif borçlarından dolayı diğer ortaklar gibi sorumlu olur.
Yönetim kurulu üyeleri ile denetçilerin sorumlulukları hakkındaki hükümler saklıdır.

ORTAKLIKPAYI DIŞINDAKİ ÖDEMELER
Madde21– Ortaklar, taahhüt ve tediye ettikleri ortaklık payı bedelleri dışında, kooperatif amaçlarının gerçekleşmesini sağlamak üzere genel kurulca kararlaştırılacak miktardaki, arsa, altyapı, inşaat ve benzeri gider taksitlerini ödemek zorundadırlar. Bu kararlarda ana sözleşmenin 33ncü maddesinin 2′ nci fıkrasında gösterilen nisap aranır.


“DÖRDÜNCÜ BÖLÜM”

ORTAKLIK ORGANLARI VE YÖNETİMİ
KOOPERATİFİN ORGANLARI:
Madde 22-
Kooperatifin organları şunlardır:
1-  Genel Kurul
2- Yönetim Kurulu
3- Denetim Kurulu
GENEL KURUL
Görev ve Yetkileri

Madde 23- En yetkili organ genel kurulun görev ve yetkileri Şunlardır:
1-  Bilanço, Bilanço hesaplarının dökümü, gelir-gider hesapları ile yönetim kurulu ve denetçiler tarafından verilen raporları inceleyerek kabul veya reddetmek.
2- Yönetim kurulu üyeleri ile denetim kurulu üyelerini seçmek, ibra etmek veya sorumluluklarına karar vermek, gerektiğinde bunları azletmek.
3- Yönetim ve denetim kurulu üyelerine verilecek aylık ücret, huzur hakkı ve yolluk miktarı ile bütçeyi görüşerek karara bağlamak.
4- Yönetim kurulu tarafından verilen ortaklıktan çıkarma kararlarına yapılan itirazları inceleyip karara bağlamak.
5- Kanun, ana sözleşme ve iyi niyet esasları ile genel kurul kararlarına aykırı olduğu ileri sürülen yönetim kurulu kararlarının iptal edilip edilmeyeceği konusunda karar vermek.
6- Ortaklardan tahsil edilecek taksit miktarı ve ödeme esaslarını tespit etmek.
7- Üst kuruluşa girme kararı vermek ve bu kuruluşta görevlendirilecek temsilcileri seçmek.
8- Ana sözleşmede yapılması öngörülen değişiklikler hakkında karar vermek.
9- Gayrimenkul alımında ve satımında takip edilecek usul ile alınacak gayri menkulün niteliğini ve azami fiyatını, satılacak gayrimenkulun fiyatını belirlemek.
10- İmalat ve inşaat işlerinin yaptırılma yöntemini kararlaştırmak.
11- Kooperatifin ortak sayısı ile yapılacak konut sayısını tespit etmek.
12- Kooperatifin dağılması hakkında karar vermek,tasfiye kurulunu seçmek
13- Kanun ve anasözleşme ile genel Kurula tanınmış olan diğer konular hakkında karar vermek.
Genel kurul, yukarda ki görev ve yetkilerini devir ve terk edemeyeceği gibi kooperatifin amaçları ile ilgili her türlü işler hakkında da karar verebilir.

Oy Hakkı ve Temsili
Madde 24- Bütün ortaklar genel kurula katılma hakkına sahiptir. Her ortak yalnız bir oya sahip olup yazı ile izin verilmek suretiyle bir ortak diğer bir ortağın oyunu kullanmak üzere tayin edebilir.
Ortak sayısı 1000’i geçtiğinde her ortak en çok 9 olmak üzere birden fazla ortağı temsil edebilir.
Eş ve birinci derece (Ortağın: çocuğu,anne ve babası, eşinin anne babası) akrabalar için temsilde ortaklık şartı aranmaz. Yönetim Kurulu başkan ve üyeleri ile kooperatifi temsile yetkili olanlar yetkili kılınan kimseler oy kullanamazlar. Yönetim kurulu başkan ve üyeleri ile kooperatifi temsile yetkili kimseler vekaleten oy kullanamazlar. Kooperatifin işlerinin görülmesine herhangi bir surette katılmış olanlar, yönetim kurulunun ibrasına ait kararlarda oylamaya katılamazlar. Bu hükümler denetçiler hakkında uygulanamaz. Hiçbir ortak; kendisi, eşi veya usül ve füruğu ile kooperatif arasında ortaklık ilişkileri dışındaki şahsi bir işe veya uyuşmazlığa ait görüşmelerde oy kullanamaz.

Toplantı Şekli ve Zamanı:
Madde 25- Genel kurul, olağan ve olağan üstü olmak üzere iki şekilde toplanır. Olağan genel kurul toplantısının her yılın ilk altı ayı içinde yapılması zorunludur. Olağanüstü genel kurul, kooperatif işlerinin ve anasözleşme hükümlerinin gerektirdiği zaman ve surette yapılır.

Toplantı Yeri:
Madde 26- Genel kurul yönetim kurulunca toplantıya çağrılır. Gerekli hallerde denetim kurulu, kooperatifin ortağı bulunduğu üst birlik ve tasfiye memurları genel kurulu toplantıya çağırma yetkisine sahiptirler. Genel kurul yukarda ki şekilde toplanmadığı takdirde Sanayi ve Ticaret Bakanlığınca Toplantıya çağrılabilir. Ayrıca, 4 ortaklardan az olmak kaydıyla toplam ortak sayısının 1/10’unun isteği halinde, genel kurul 10 gün içinde yönetim kurulu tarafından toplantıya çağrılır. Bu başvurunun müştereken ve noter tebligatı ile yapılması gerekir. Yönetim kurulunca bu isteğin zamanında yerine getirilmesi ve sırasıyla denetim kurulu, Kooperatifin ortağı bulunduğu üst birlik ile Sanayi ve Ticaret Bakanlığı’ na aynı şekilde yapılan başvurulardan da bir sonuç alınmaması durumunda, istek sahipleri mahalli mahkemeye başvurarak genel kurulu bizzat toplantıya çağırma izni alabilirler.

Çağrının Şekli:
Madde 28- Olağan ve olağanüstü toplantılara çağrı; taahhütlü mektupla, ayrıca gerektiğinde gazete ile gazete olmayan yerlerde mahalli örf ve adete göre ilan yoluyla yapılır. Çağrının sadece yazılı olarak imza karşılığında yapılması da mümkündür. Çağrının toplantı gününden en az 30gün önce ve en çok iki ay içinde yapılması, toplantının gün ve saati ile yerinin ve gündem maddelerinin bildirilmesi zorunludur. Çağrıda, birinci toplantıda çoğunluk sağlanamadığı takdirde yapılacak olan sonraki toplantıların tarihi, saati ve yeri açıklanarak yeni bir bildirime gerek kalmaksızın bir defada ortaklara duyuru yapılabilir. Toplantılar arasında en az 7 en fazla 30 gün süre bulunması gerekir.
Sürelerin hesabında duyuru ve toplantı günleri hesaba katılmaz. Ana sözleşminin değiştirilmesi söz konusu ise yapılacak duyuruda değiştirilecek maddelerin numaralarının yazılması ile yetinilir.

BÜTÜN ORTAKLARIN HAZIR BULUNMASI
Madde 29- Kooperatifin bütün ortaklarının veya temsilcilerinin hazır bulunması ve itirazın olmaması halinde genel kurul toplantılarına ilişkin diğer hükümler saklı kalmak şartıyla toplantıya çağrı hakkındaki hükümlere uyulmamış olsa da kararlar alınabilir. Ancak, kararların muteber olabilmesi için, toplantıda Bakanlık temsilcisi bulundurulması hususunda gerekli işlemlerin yapılmış olması şarttır. Yukarıdaki fıkraya göre alınan kararlar, tüm ortakların toplantıda oy birliği ile seçecekleri temsilciler tarafından imzalanacak bir tutanakla bağlanır. Bakanlığa Müracaat ve

Gönderilecek Belgeler
Madde 30- Genel kurul tarihi ile yeri ve gündemi, toplantıdan en az 15 gün önce, Ankara’da Sanayi ve Ticaret Bakanlığı’na (Teşkilatlandırma Genel Müdürlüğü) diğer illerde ise kooperatif merkezinin bulunduğu yerdeki valiliğe (İl Sanayi ve Ticaret Müdürlüğü) yazılı olarak bildirir. Bu bildirime, Bakanlıkça tespit edilen miktardaki temsilci ücretinin İlgili Maliye veznesine yatırıldığını gösteren belge eklenerek toplantıda temsilci bulundurması talep edilir.

Gündem:
Madde 31- Olağan genel kurul gündemine aşağıdaki hususlar yazılır.
1-  Yönetim ve denetim kurulları tarafından verilen raporların okunması,
2- Bilanço, envanter ve gelir-gider farkı hesaplarının incelenmesi, onaylanması veya reddi,
3- Yönetim kurulu ile denetim kurulu üyelerinin ibrası,
4- Süresi biten yönetim ve denetim kurulu üyelerinin yerine yenilerinin seçilmesi,
5- Gelecek yılın bütçe ve çalışma programının görüşülmesi ve karara bağlanması,
6- Gerekli görülen diğer hususlar.
Olağanüstü genel kurul gündemi, çağrının amacına göre tayin ve tespit olunur.
Dörtten az olmayan hususlar görüşülemez.Ancak Kooperatife kayıtlı ortakların en az 1/10’unun gündem maddelerinin görüşülmesine geçilmeden önce yazılı teklifte bulunmaları halinde, hesap tetkik komisyonunun seçilmesi, bilanço incelemesinin ve ibranın geriye bırakılması, çıkan veya çıkarılan ortaklar hakkında karar alınması, Genel kurulun yeni bir toplantıya çağırılması ve kanun, anasözleşme ve iyi niyet esasları ile genel kurul kararlarına aykırı olduğu ileri sürülen yönetim kurulu kararlarının iptali, yönetim kurulu üyeleri ile denetçilerin azli ve yerlerine yenilerinin seçilmesi ile ilgili hususlar, genel kurula katılanların yarıdan bir fazlasının kabulü ile gündeme alınır.

Ortaklar Cetveli
Madde 32- Yönetim Kurulu: her genel kurul toplantısından önce, tüm ortakların ortak numaraları, isim ve ikametgahları ile asaleten ve vekaleten imzalanacak yerleri gösterir. Yönetim Kurulunca imzalı bir ortaklar cetveli hazırlamakla yükümlüdür. Bu cetvel, Toplantıya katılanlar ile genel kurul başkan ve bakanlık temsilcisi tarafından isim yazılarak ayrıca imzalanır.

Görüşme ve Karar nisabı:
Madde33- Genel Kurulun toplanabilmesi ve gündemdeki konuların görüşebilmesi için kooperatife kayıtlı ortakları en az 1/4’ünün şahsen veya temsilen toplantıda hazır bulunması şarttı. İlk ve müteakip toplantılarda aynı nisap aranır. Genel Kurulda kararlar, ortaklar cetvelinde imzası bulunanların fazlasının oyu ile alınır. Ancak, Kooperatifin dağılması, diğer bir kanalla birleşmesi veya ana sözleşmesinde değişiklik yapılması ile ilgili kararlar ortaklar cetvelinde imzası bulunanların 2/3 çoğunluğu ile verilir. Kamu kurumlarından alınan kredi miktarının artırılmasından yararlanmak üzere alınacak kararlarda, ikinci fıkra hükmü uygulanır.

Toplantının Açılması ve Başkanlık Divanı:
Madde34- Genel kurul toplantısı: Bakanlık temsilcisi bulundurulması hususunda usulüne uygun başvurunun ve 1163 sayılı Kooperatifler Kanunu’nun değişik 87’nci maddesine göre işlem yapıldığının tespiti ile toplantı nisabının sağlanması üzerine ve çağrı yapan organca yetkili kılınan kimseler tarafından açılır. Müteakiben bu genel kurul başkanı ile kararlaştırılacak sayıda sekreter üye ve gerektiğinde oy toplayıcı üye seçilir.
Bu seçimde en çok oy alan adaylar seçilmiş sayılır.
Genel kurul ve üyelerinin, ortaklardan ve kooperatifin üst kuruluşlarının temsilcileri arasından seçilmesi şarttır.
Oy Kullanmanın Şekli:
Madde35- Oylamalar el kaldırmak suretiyle yapılır. Ancak genel kurula katılanların yarıdan fazlasının talebi halinde gizli oya başvurulur.
Bilançonun Tasdiki ve İbra:
Madde36- Bilançonun tasdikine dair olan genel kurul kararı yönetim kurulu ile denetim kurulunun ibrasını da kapsar. Ancak bazı hususlar gösterilmemiş veya bilanço yanlış olarak düzenlenmiş ise bilançonun tasdiki ile bu organlar ibra edilmiş olmazlar. Denetim raporunun okunmasından önce bilanço ile hesapların kabulü hakkında verilen kararlar geçerli değildir. İbra edilmeyen yönetim ve denetim kurulu üyeleri, organlara aynı genel kurulda tekrar seçilemezler. İbra edilmeyen yönetim kurulu aleyhine tazminat davası açılabilmesi için bu konuda genel kurulca karar verilmiş olması gereklidir. Kooperatifin denetçileri genel kurul karar tarihinden itibaren bir ay içinde dava açmaya mecburdurlar. Bu müddetin geçilmesiyle dava hakkı düşmez. Davanın reddi halinde, Yönetim kurulu üyeleri tazminat talebinde bulunamazlar.
Karın Tesiri:
Madde 37- Kanun ve ana sözleşmeye uygun surette toplanmış genel kurulda alınan kararlar, toplantıda bulunmayanlar veya aleyhte oy kullananlar hakkında da geçerli ve bağlayıcıdır.
Kararların İptali:
Madde38- Aşağıda yazılı kimseler kanuna, anasözleşme hükümlerine ve iyi niyet esaslarına aykırı olduğu iddiasıyla genel kurul kararları aleyhine, toplantıyı izleyen günden başlamak üzere bir ay içinde, kooperatif merkezinin bulunduğu yerdeki mahkemeye başvurabilirler.
1-  Toplantıda hazır bulunup da kararlara muhalif kalarak keyfiyeti tutanağa geçirten veya oyunu kullanmasına haksız olarak müsaade edilmeyen yahut toplantıya çağrının usulü dairesinde yapılmadığını veyahut gündemin gereği gibi ilan veya tebliğ edilmediğini yahut ta genel kurul toplantısına katılmaya yetkili olmayan kimselerin karara katılmış bulunduklarını iddia eden pay sahipleri;
2- Yönetim kurulu
3- Kararların yerine getirilmesi yönetim kurulu üyeleri ile denetçilerin şahsi sorumluluklarını mucip olduğu takdirde bunların her biri. Bozma davasının açıldığı ve duruşmanın yapılacağı gün, yönetim kurulu tarafından usulen ilan olunur.
Bir kararın bozulması, bütün ortaklar için hüküm ifade eder. Bozma kararının kesinleşmesi halinde, bu husustaki ilam tescil ve ilan edilir.
Genel Kurul Tutanağı:
Madde 39- Genel kurul toplantılarının muteber olması için, ortaklar tarafından yapılan beyanlar ile muhalif kalanların muhalefet sebeplerini, yapılan seçimler ile verilen kararları içeren bu tutanak düzenlenir. Bu tutanakta, toplantıya asaleten ve vekaleten katılanların sayısı ile kullanılan oy sayısı ayrıca gösterilir. Genel kurul tutanağının altı, genel kurul başkan ve üyeleri ile bakanlık temsilcisi tarafından imzalanır.
Genel Kurul Kararlarının Tescil ve İlanı:
Madde 40- Toplantıya çağrının usulüne uygun yapıldığını gösteren belgeler ile ortaklar cedveli ve genel kurul tutanağı toplantı tarihinden itibaren 15 gün içinde Ticaret Sicil Memurluğu’nu verilmekle birlikte gerekli tescil ve ilan işlemi yaptırılır.
Bakanlığa Gönderilecek Belgeler:
Madde 41- Toplantı gününden itibaren en geç bir ay içinde, yönetim ve denetim kurulları raporları ile bilanço ve gelir-gider cetvelleri, genel kurul toplantı tutanağı ile ortaklar cetvelinin ve istenebilecek diğer belgelerin onaylı birer örneği kooperatifin ticaret siciline tescil edildiği şerdeki il sanayi ve ticaret müdürlüğüne tevdi edilir.
YÖNETİM KURULU:
Seçimi ve Süresi:
Madde 42 Yönetim Kurulu genel kurulca en az bir, en çok dört yıl için seçilir ve en az üç üyeden oluşur. Genel kurulca böyle bir süre tespiti yapılmaması halinde bir yıl için seçilmiş sayılır. Yönetim kuruluna seçilen üye sayısı kadar da yedek üye seçilir. Yönetim kurulunun asil ve yedek üyeleri, genel kurulda en çok oy alanlar arasından sıra ile belirlenir. Oylarda eşitlik halında Kurala başvurulur. Süresi sona eren üyeler yeniden seçilebilir. Genel kurul lüzum görürse yönetim kurulu üyelerini her zaman değiştirir.
Seçilme Şartları:
Madde 43: Yönetim kurulu üyelerinde aşağıdaki şartlar aranır.
1-  Kooperatif ortağı olmak ve medeni hakları kullanma ehliyetine sahip bulunmak,
2- Türk vatandaşı olmak,
3- Başka bir yapı kooperatifi yönetim kurulu üyesi olmamak,
4- Türk Ceza Kanunu’nun zimmet, ihtilas, irtikap, rüşvet, görevi kötüyü kullanma, sahtekarlık, hırsızlık, dolandırıcılık, hileli iflas, emniyeti suiistimal ve devletin şahsiyetine karşı işlenen suçlara ilişkin hükümleri ile 1163 Sayılı Kooperatifler Kanunu’na göre mahkum olmak.
5- Aynı zamanda kooperatifte denetçi olmamak,
Yönetim kurulu üyeliğine seçilen tüzel kişiler, yukarıdaki şartları taşıyan gerçek kişiler vasıtasıyla temsil edilirler.
Seçilme şartları denetim kurulu tarafından araştırılır. Bu şartları taşımadıkları halde seçilenler ile sonradan kaybedenlerin görevlerine yönetim kurulunca son verilir. Haklarında yukarıdaki suçlarla ilgili olarak kamu davası açılmış olanların görevleri ilk genel kurul toplantısına kadar devam etmekle beraber, yönetim kurulunca bu durumdaki üyelerin genel kurulca azli veya göreve devamı hakkında karar alınmak üzere yapılacak ilk genel kurul gündemine madde konur.
Görev ve Yetkileri:
Madde 44- Yönetim kurulu, kanun ve anasözleşme hükümleri içinde kooperatifin faaliyetini yöneten ve onu temsil eden icra organıdır.
Yönetim Kurulunun Başlıca görev ve Yetkileri şunlardır.
1-
  Kooperatifin amaçlarına , ortakların menfaatlerine ve genel kurulca belirlenen esaslara uygun arsa bulmak, arsa alımına ilişkin işlemleri yürütmek, arsayı tapu devri veya tapuya şerh verdirecek satış vadi sözleşmesi ile satın almak, imar planı ile arsaların parselasyonu yaptırmak.
2- Yıllık bilanço ile gelir-gider hesabının hazırlanmasını sağlamak,
3- Ortaklar ile ortak olmak için başvuranların ana sözleşmede belirtilen şartları taşıyıp taşımadıklarını araştırmak.
4- Alınan arsada yapılacak konutlar ve diğer tesisler için gerekli plan, proje ve haritaları yaptırmak, kooperatifin amaçlarının gerçekleşmesinde kullanılmak üzere ilgili kuruluşlardan borç para almak.
5- Kredi alma işlerinde, kooperatife kredi açacak müesseselere olan taahhüt ve vecibelerinden ortakları haberdar etmek,
6- Satın alınacak arsa ile bunlar üzerende yapılacak konutların bedellerini gerek sermaye mevcudundan, gerekse ortakların veya kredi kuruluşlarının verdikleri paralardan ödemek.
7- Kooperatife yapılan bağışları kooperatif amacına uygun işlerde kullanmak
8- Bakanlıkça istenecek her türlü evrak ve vesaiki ibraz etmek, bilgi vermek ve denetim için gönderilen yetkili elemanlara gerekli kolaylığı göstermek.
9- Kooperatifi resmi dairelerde, mahkemelerde ve üçüncü şahıslara karşı temsil etmek.
10- İbra etmek, dava açmak, sulh olmak veya davadan vazgeçmek.
11- Genel kuruldan karar almak şartı ile kooperatifin taşınır ve taşınmaz mallarını satmak, rehine koymak veya mülkiyetini aktarmak.
12- Doğacak sorumluluk yönetim kuruluna ait olmak üzere, kendi ortakları arasından veya hariçten bir veya birkaç kişiyi kooperatifi ilzam edecek tasarruflarda bulunmaya veya muayyen işlerde kooperatifi temsil etmeye yetkili kılmak.
Görev Bölümü ve Toplantılar:
Madde 45- Yönetim kurulu üyeleri : seçimi takiben yapacakları ilk toplantıda aralarından bir başkan bir ikinci başkan, gereğine göre de birer katip ve muhasip üye seçerek görev bölümü yaparlar.
Yönetim Kurulu, başkanın bulunmadığı zamanlarda ikinci başkanın çağrısı ile toplanır. Toplantı en az ayda bir defa ve en az yarıdan fazla üyenin katılması ile yapılır. Kararlar toplantıda bulunanların çoğunluğu ile verilir. Üyelerin eşitliği halinde keyfiyet gelecek toplantıya bırakılır. Onda da eşitlik halinde söz konusu teklif reddedilmiş sayılır.
Toplantılarda bulunmayan üyeleri temsilen oy kullanılmaz.Üyeler, şahsi menfaatlerini ilgilendiren hususların görüşülmesi sırasında toplantıya katılamazlar.
Özürsüz olarak üst üste üç toplantıda hazır bulunmayan üye çekilmiş olur.
Toplantılar kooperatif merkezinde yapılır. Ancak üyelerin çoğunluğunun tasvibi ile başka herhangi bir yerde de yapılabilir.
Alınan kararlar tarih ve numara sırasıyla yönetim kurulu karar defterine işlenir. Tüm üyelerin isimleri kararın baş tarafına yazılır ve alt tarafı toplantıya katılanlarca isim yazılarak imzalanır.
Verilen karara karşı olanlarla çekimser kalan üyeler, karşı olma veya çekimser kalma sebeplerini kararın altına yazarak imzalar.
Kooperatifin Temsil ve İlzamı:
Madde 46- Kooperatif adına düzenlenecek evrakın muteber olması veya kooperatifi ilzamı için, kooperatif unvanı altında temsile yetkili olanlardan ikisinin imzası gereklidir.
Yönetim kurulu kooperatifi temsil ve kooperatif adına imza atmaya yetkili şahısları kararla tesbit eder ve bu kararın noterlikçe onaylanmış bir sureti, imzalarla birlikte tescil edilmek üzere Ticaret Sicili Memurluğuna verilir.
Gerektiğinde, yukarıdaki fıkra hükmüne göre hareket edilerek imza yetkisine sahip kimseler değiştirilir.
Üyeliğin Boşalması:
Madde 47- Yönetim kurulu üyeleri, istifa etmek suretiyle her zaman çekilebilirler.
Herhangi bir sebeple yönetim kurulu üyeliğinin boşalması halinde, yönetim kurulunca aldıkları oy sırasına göre yedek üyeler çağrılır.Eşit oy alanlar arasında kur’a çekilir. Yönetim kurulu nisabı kaybederse boşalan yönetim kurulu üyeliklerine denetim kurulu tarafından gecikmeksizin yeteri kadar yedek üye çağrılır. Yedek üyelerle de yönetim kurulunun tamamlanmaması halinde, eğer yönetim kurulu toplantı nisabını kaybetmişse, T. Ticaret Kanunu’nun 315.nci maddesinin birinci fıkrasına göre hareket olunur. Yönetim kurulu toplantı nisabının altına düşmüşse, denetim kurulu tarafından seçimler yapılmak üzere derhal genel kurul toplantıya çağrılır.
Sorumluluk ve Yasak Muameleler:
Madde 48- Yönetim kurulu., kooperatif işlerinin yönetimi için gereken titizliği gösterir ve kooperatifin başarısı ve gelişmesi yolunda bütün gayretini sarf eder.
Üyeler, yönetim kurulundaki faaliyetleri sırasında öğrendikleri ticaret veya işletme sırlarını saklamakla yükümlüdürler.
Yönetim kurulu, gerekli defter ve belgeler ile genel kurul evraklarının ve ortak listelerinin muntazam hazırlanıp, tutulup saklanmasından ve gelir- gider hesabı ile yıllık bilançonun kanuni hükümlere uygun olarak hazırlanıp incelenmek üzere denetçilere verilmesinden sorumludur.
Yönetim kurulu üyeleri ve kooperatif memurları ortaklık işlemleri dışında kendisi veya başkası namına, bizzat veya dolaylı olarak kooperatifle kooperatif konusuna giren bir ticari muamele yapamaz.
Yönetim kurulu üyeleri ve temsile yetkili şahıslar, genel kurulun devredemeyeceği yetkilerini kullanamazlar.
Yönetim kurulu üyeleri, kendi kusurlarından ileri gelen zararlardan müteselsilen sorumlu olup, kooperatife tazmin etmekle yükümlüdürler.
Kusurlu olmadığını ispat eden üyeler ile, karara muhalif kalıp durumu hemen denetim kuruluna yazılı olarak bildiren veya özrü nedeniyle toplantıda hazır bulunmayan üyeler sorumluluktan kurtulur.
Görevi sona eren üyenin iş gördüğü zamana ait sorumluluğu ayrılış tarihinden itibaren beş yıl devam eder.
Yönetim Kurulu Üyelerinin Ücretleri
Madde 49- Yönetim kurulu başkan ve üyeleri ile murahhas üyeler bu sıfatla yapacakları hizmet için aylık ücret veya katılacakları her toplantı için bir huzur hakkı ve yapacakları görev seyahatleri için yolluk ödenir. Ödemenin miktar ve şekli genel kurulca kararlaştırılır.
Yönetim kurulu üyelerine genel kurulca kararlaştırılan yukarıdaki nevi ve miktarların dışında hiçbir ödeme yapılamaz.
Murahhas Üye:
Madde 50- Yönetim kurulu kararı ile, üyelerden bir veya birkaçı kooperatifi temsil yetkisini haiz murahhas üye seçilebilir.
Murahhas üyelerin seçilmesi ve değiştirilmesi ticaret siciline tescil ettirilir.
Müdür ve Diğer Personel:
Madde 51- Yönetim kurulu, kooperatifin mali ve idare işlerini yürütmek üzere kendi arasından veya hariçten bir müdür ile kooperatif işlerinin gerekli kıldığı diğer personeli istihdam edebilir. Bunlar kendi kusurlarından ileri gelen zararlardan sorumludur.
İstihdam edilecek personelin nitelik ve görevleri yönetim kurulu kararı ile belirlenir.
Bütçede belirtilmek şartı ile bu personele yönetim kurulunca tespit edilecek ücret verilir.
DENETİM KURULU
Seçimi ve Süresi
Madde 52-Genel kurulca, en az bir yıl içinde için ortaklar arasından veya dışarıdan en az iki veya daha fazla denetim kurulu üyesi ile bir o kadar da yedeği seçilir. Genel kurulca tesbiti yapılmaması halinde bir yıl için seçilmiş sayılır. Süreleri biten üyeler tekrar seçilebilir.
Bu ana sözleşmenin 42nci maddesinin 2ncü ve 4 ncü fıkraları hükümleri denetim kuruluna üye seçiminde de uygulanır.
Seçilme Şartları:
Madde 53- Denetim kurulu üyelerinde aşağıdaki şartlar aranır:
1-  Türk vatandaşı olmak ve medeni hakları kullanma ehliyetine sahip bulunmak,
2- Türk Caza Kanunu’nun zimmet, ihtilas, irtikap, rüşvet, görevi kötüyü kullanma, sahtekarlık, hırsızlık, dolandırıcılık, hileli iflas, emniyeti suiistimal ve devletin şahsiyetine karşı işlenen suçlara ilişkin hükümleri ile 1163 Sayılı Kooperatifler Kanunu’na göre mahkum olmamak
3- Aynı zamanda kooperatife yönetim kurulu üyesi, kooperatif personeli veya yönetim kurulu üyeleriyle üçüncü derece dahil kan ve sıhhi hısım(kendisinin ve eşinin anne, baba, çocuk, büyükanne, büyükbaba, torun, amca, hala, dayı, teyze, kardeş, kardeş çocuğu) olmamak yönetim kurulu üyeleriyle aralarında iş ortaklığı bulunmamak.
Görev ve yetkileri
1-  Yılık bilanço ve sonuç hesaplarını inceleyerek bu husustaki görüşlerini birlikte veya tek başına genel kurula bir raporla bildirmek.
2- Kooperatif işlemlerinden bilgi edinmek ve gerekli kayıtların düzenli olarak tutulmasını sağlamak amacıyla en az üç ayda bir defa kooperatif defterlerini incelemek.
3- En az üç ayda bir kooperatifin nakit mevcudu ile menkul değerlerini kontrol etmek.
4- Bütçe, bilanço gelir-gider cetvelini denetlemek.
5- Yönetim kurulunun ihmali halinde genel kurulu olağan veya olağanüstü toplantıya davet etmek.
6- Yönetim kurulu üyelerinin kanun ve anasözleşme hükümleri ile iyi niyet esaslarına uygun davranmalarına nezaret etmek.
7- Yönetim kurulu üyelerinin gerekli şartları taşıyıp taşımadıklarını araştırmak toplantı nisabının kaybedilmesi halinde boşalan bu üyeliklere gecikmeksizin yeteri üye çağırmak.
8- Alınan arsaya ilişkin proje, altyapı ve inşaat işlerinin usulüne uygun yürütülmesini teminen bunlarla ilgili hesap ve işlemleri denetlemek.
9- Kooperatif ortaklarının, yönetim kurulu üyeleri ve kooperatif personeli hakkındaki şikayetlerini incelemek ve sonucu yıllık raporunda açıklamak.
10- Uygun gördükleri teklifleri yönetim kurul ve genel kurul toplantıları gündemlerine koydurmak.
Denetim kurulu üyeleri, görevleri çerçevesinde işlerin yürütülmesinde gördükleri noksanlıkları, kanun ve ana sözleşmeye aykırı hareketleri bundan sorumlu olanların bağlı bulundukları organa ve gerekli hallerde aynı zamanda genel kurula haber vermekle yükümlüdürler.
Denetim kurulu üyeleri, kendilerine kanun ve anasözleşme ile verilen görev ve yetkileri, gerektiğinde tek başlarına da kullanabilirler.
Denetim kurulu üyeleri, yönetim ve genel kurul toplantılarına katılırlar. Ancak yönetim kurulu toplantılarında oy kullanamazlar.
Sorumluluk
Madde 55- Denetim kurulu üyeleri, kanun ve anasözleşme ile kendilerine yüklenen görevleri hiç veya gereği gibi yapmamalarından doğan zararlardan dolayı kusursuz olduklarını ispat etmedikçe müteselsilen sorumludurlar.
Bunlar, görevleri sırasında öğrendikleri ve açıklanmasında kooperatif veya ortaklar için zarar umulan hususları açıklayamazlar.
Ayrıca ortaklık işlemleri dışında şahıslarını ilgilendiren hususlarda kooperatiflerle iş yapamazlar.
Denetim Kurulu Üyeliğinin Boşalması:
Madde 56-
Denetim kurulu üyeleri istifa etmek suretiyle her zaman görevlerinden çekilebilirler.
Kanun ve anasözleşme de belirtilen şartları taşımadıkları veya sonradan kaybettikleri anlaşılanların üyelikleri kendiliğinden sona erere.
Üyeliğin herhangi bir nedenle boşalması halinde yerlerine en çok oy alan yedekleri çağırır. Yedeklerle beraber üye sayası genel kurulca belirlenen sayının altına düştüğü takdirde, mevcut üye veya üyeler ilk genel kurula kadar görev yapmak üzere yerine birisini seçerler. Yedekler de dahil toptan boşalma olursa, T. Ticaret Kanunu’nun 351’nci maddesinin son cümlesine göre hareket edilir.
Denetim Kurulu Üyelerinin Ücretleri:
Madde 57- Denetim kurulu üyelerine verilecek ücretin miktarı ile ödeme şekli genel kurul tarafından tespit olunur.

BEŞİNCİ BÖLÜM”

 ARSA VE KONUTLAR
Arsa Alımı:
Madde 58- Arsa alımında takip edilecek usul ile alınacak arsanın niteliği yeri ve azami fiatı genel kurulca tespit edilir. Arsa alımının, tapu devri veya tapuya şerh verdirecek bir satış vadi sözleşmesiyle yapılması Ve alınacak arsanın kooperatifin amacına uygun olması şarttır. Yapılacak Konutlar ve diğer tesislerin belirlenmesi:
Madde 59- Konutlar; arsa durumuna projeye, ortakların ihtiyaç ve tercihlerine göre değişik tip ve grupların halinde yapılabilir.Yaptırılacak konutlar ile 61’nci maddede belirtilen genel hizmet tesislerinin sayı cins ve özellikleri, kooperatifin amacına ve ortakların ihtiyaçlarına uygun olarak genel kurulca belirlenir.Bu belirleme sırasında, konutların gerek tip ve gruplar, gerekse diğer özellikleri itibariyle yer ve zamanlarda yeniden arsa alınması ve ortak kaydedilmesi şeklinde faaliyette bulunamaz.
Proje, Altyapı ve İnşaat İşleri:
Madde 60- Alınan arsaya ilişkin proje, altyapı ve inşaat işlerinin yaptırılma usulü genel kurulca tespit edilir. Yukarıdaki işlerin yaptırılmasında, ihale veya emanet usulünden hangisinin uygulanacağı, ihale usulünün kabulü halinde bunun ihale ve kapalı zarfla açık ihale veya pazarlık suretiyle yürütüleceği ve ihale komisyonunun nasıl teşkil edileceği, emanet usulünün tercih edilmesi halinde ise emanet komisyonunun kimlerden oluşturulacağı hususları genel kurul kararında belirtilir. Sözü geçen işlerin belirlenen usule, proje, şartname ve arsa şartlarına göre yürütülüp sonuçlandırılmasından yönetim kurulu üyeleri müteselsilen sorumlu olup denetim kurulu üyeleri de buna ilişkin hesap ve işlemleri denetlemekle yükümlüdür.
Konut Bedellerinin Tespiti:
Madde 61- Arsa bedeli ile yapı masrafları ve yol, su, elektrik gibi müşterek tesis masrafları, okul, kütüphane, satış mağazaları, bahçe, ve spor alanı gibi genel hizmet tesis bedellerinden her konuda düşecek olan miktar ile genel giderler ve yönetim masraflarından ortaklara düşecek paylar hesaplanmak suretiyle konutların geçici maliyetleri bulunur. Bundan sonra yönetim kurulu kararı ile oluşturulacak en az üç kişilik bir teknik heyet tarafından, konutların yeri, yapı durumu ve sair özelliklerine göre kıymet takdir olunur.
Teknik heyet bir rapora bağlanarak, tanzim tarihi ve imzaların doğruluğu bakımından noterce onandıktan sonra yönetim kuruluna tevdi edilir. Bu rapor yönetim kurulunca, noter vasıtasıyla, taahhütlü mektupla veya elden imza karşılığında ortaklara tebliğ edilir. Ortaklar tebliğ tarihinden itibaren 15 gün içinde bu kıymetlere itiraz edebilirler. 15 günün geçmesi ile itiraz hakkı kesin olarak düşer. İtiraz edildiği takdirde teknik heyet ile yönetim kurulunun kendi üyeleri arasında birer, itirazda bulunan ortaklar tarafından seçilecek bir kişiden oluşan üç kişilik bir kurul marifetiyle tekrar kıymet takdir olunur. Bu heyet tarafından takdir olunan fark, geçici maliyet bedellerine eklenir veya bu bedelden indirilir. Geçici maliyet tespitinden sonra yapılan masraflar kesinleşen masraflar kesinleşen kıymet takdiriyle orantılı olarak bölünerek maliyet bulunur.
İtiraz taksitlerin ödenmesini geciktirmez. Her orta kendisine düşen konutu kesin maliyet bedeli üzerinden kabule mecburdur. Ortakla, yönetim kuruluna yazı ile bilgi vermek şartı ile kendilerine düşen konutları, diğer ortakların konutları ile değiştirebilirler.
Konutların Ortaklara dağıtımı:
Madde 62- Konutla, maliyet bedelleri kesinleştikten sonra ve noter önünde çekilecek kur’a ile ortaklara dağıtılır.Ancak, 5 ncu maddenin 2 nci fıkrası uyarınca, konutların ortaklara önceden dağıtılması halinde kurala başvurulmaz.
Konut Bedellerinin Ödenmesi:
Madde 63- Ortağın bu ana sözleşmenin 21nci maddesi uyarınca yatırdığı paraların toplamı, konutun kesin maliyet bedelinden indirilerek geri kalanı genel kurulca kararlaştırılan taksitlere bağlanır. Bu taksitler için ortaklardan bono alınır.
Kredi Borçları ve Konutları Mülkiyeti:
Madde 64- Yapılan konutlar ortaklara dağıtıldıktan ve kesin maliyetle ödenecek taksitler de belli olduktan sonra, kooperatifin aradan çekilmesi ve borç miktarı kadar kredi veren kuruluş lehine ipotek tesis suretiyle, konutların mülkiyetleri de ortaklara aktarılarak ferdi münasebete geçiş muamelesine başlanır. Muamelenin tamamlanması ve kredi borcunu kabullenmiş olması ile ortağın artık kredi bakımından kooperatifle ilgisi kesilmiş olur.
Yapı kullanma izninin alınmasını müteakip en çok bir yıl içinde, ortakların kat mülkiyeti kanununa göre ferdi münasebet işlerinin sonuçlandırılması şarttır.
Konutları Sigorta Ettirilmesi:
Madde 65- Kredi veren kuruluşça yaptırılmadığı takdirde, kooperatif, bedeli tamamen ödeninceye kadar, genel kuruldan karar almak suretiyle bütün konutları, kesin maliyet üzerinden yangına karşı sigorta ettirebileceği gibi, ayrıca lüzum görülürse su baskını, deprem ve yıldırıma karşı da sigorta ettirebilir. Bu takdirde ortaklar paylarına düşen sigorta primini, 63ncü maddeye göre tespit edilen taksitlerle birlikte ödemek zorundadır.
Konutlarda tadilat:
Madde 66- Ortaklar teslim aldıkları konutlarda Kat mülkiyeti Kanunu hükümlerine uygun olmak ve yapının hüviyetini bozmamak şartı ile değişiklik yapabilirler. (Kredi veren kuruluşların hüküm ve şartları saklıdır.)
Konutların Bakımı:
Madde 67- Konutların bakımı, bunların Kat mülkiyeti Kanunu’na tabi olması halinde bu konudaki mevzuat esasları dahilinde yapılır.Münferit konularda ise yönetim kurulunun tespit edeceği esaslara göre yürütülür.Bu takdirde müşterek elemanlar kullanılarak bunların masrafları ortaklara bölünebilir.Her ortak borcunu tamamen ödeyinceye kadar konutunu ve arsasını iyi bir surette muhafaza etmekle mükelleftir. Konutun tamire muhtaç kısımlarını derhal onarmak ortağa aittir. Bunu yerine getirmeyen ortağa, yönetim kurulunca tebliğ edilecek bir yazı ile, tebliğ tarihinden itibaren bir ay içinde tamirin yaptırılması ihtar olunur.Bahse konu tamir; ortak tarafından yaptırılmadığı takdirde kooperatifçe yaptırılır. Tamir bedeli ile tahsil masrafları Devlet Tahvillerine verilen en yüksek faiz haddini geçirmemek üzere genel kurulca tespit edilecek faizi ile birlikte ortaktan alınır.

” ALTINCI BÖLÜM ”

KOOPERATİFİN HESAPLARI DEFTERLERİ
HESAPLAR
Hesap dönemi, Bilanço ve Netice Hesapları
Madde 68- Kooperatifin hesap dönemi takvim yılıdır. İlk Faaliyete geçildiği yıldaki hesap dönemi kooperatifin kurulduğu tarihten başlar ve aynı yılın 31 Aralık tarihinde sona erer.Yönetim kurulu her yıl 31 Aralık tarihi itibarı ile envanter yapar, bilançoyu ve gelir gider farkı hesaplarını hazırlayıp genel kurul toplantısından en az bir ay önce denetim kurulu üyelerine verir.Denetim kurulu üyeleri bunları en çok on gün içinde inceleyerek müştereken düzenleyecekleri raporla birlikte yönetim kuruluna iade eder. Bilanço ve netice hesapları genel kurul toplantısından en az 15 gün önce kooperatif merkezinde ortakların incelemesine sunulur ve isteyenlere birer sureti verilir.
Muhasebe Usulü:
Madde 69- Kooperatifin hesapları genel kabul görmüş muhasebe prensip ve usullerine uygun olarak tutulur ve mali durum tabloları buna uygun şekilde hazırlanır.
Gelir Gider Farkı Dağılımı:
Madde 70- Gelir-gider farkı genel kurulca onaylanan yıllık bilançoya göre tespit edilir.
Yönetim ve denetim kurulu üyelerine gelir-gider farkından pay verilmez ve Kooperatif yalnız ortakları ile işlem yapar. Sermaye üzerinden kazanç dağıtılamaz.
Gelir-gider müspet farkının %1’i bilanço tarihinden itibaren üç ay içinde 1163 sayılı kanunun 94’ncü maddesi uyarınca Sanayi ve Ticaret Bakanlığı emrindeki fona yatırılır. Ortaklarla yapılan işlemlerden doğmuş bulunan geri kalan farkın tamamı yedek akçe olarak ayrılır. Yedek akçeler ortaklara dağıtılamaz.
Gelir-gider farkı menfi olduğu takdirde, ortaya çıkan açık yedek akçelerden bunun yetmemesi halinde ortak sermaye paylarından ve 71nci maddeye göre oluşturulan özel fondan karşılanır.
Özel Fon:
Madde 71- Kooperatif ortak dışı işlemlerde bulunmuş ise 70nci madde gereğince fon için ayırım yapıldıktan sonra, geri kalan müspet farkın tamamı kooperatifin gelişmesine yarayacak işlerde kullanılmak üzere özel bir fon hesabından toplanır. Bu fonda toplanan hasılanın kullanımına ilişkin esaslar genel kurulca kararlaştırılır.
Borç Senetlerinin Takibi:
Madde 72- Kooperatifçe, borç taksitleri veya ödemeleri karşılığında ortaklardan alınan borç senetleri için bunlardan ödenme tarihi ve tutarlarını gösteren imzalı ve mühürlü bir alındı belgesi verilir.Bu senetler muhasebe kayıtlarına geçirilir. Senetlerin ciro edilmesinde basiretli bi tacir gibi davranılır.
Evet Teslim Tutanağı:
Madde 73- Yönetim kurulu üyeleri ve memurları görev devir ve teslimleri sırasında, sorumlulukları altındaki para, mal, defter, belge ve diğer kooperatif varlıklarını bir tutanakla yeni görevlilere teslim etmekle yükümlüdürler.
Avanslar ve Ödemeler:
Madde 74- Kooperatifin amaç ve işleri dışında avans verilemez ve ödeme yapılamaz. Her türlü ödemelerin geçerli belgelere dayandırılması şarttır.
Verilecek avansın sebebi, miktarı, süresi, geri alınma şartları, kapatılması şekli ile kasada günlük olarak bulundurulacak azami para miktarı ve kooperatif parasının amaçlara uygun şekilde değerlendirilmesi usulü yönetim kurulu tarafından belirlenir.
Kooperatifin Aczi Halinde Yapılacak İşler:
Madde75- Kooperatifin aciz halinde bulunduğunu kabul ettirecek ciddi sebepler mevcut ise, yönetim kurulu piyasada cari fiyatlar esas olmak üzere, derhal bir ara bilançosu tanzim eder. Son yılın bilançosu veya daha sonra yapılan bir tasfiye bilançosu ve yahut ta yukarda sözü geçen ara bilançosu kooperatif mevcudunun borçlarını artık karşılamayacağını gösteriyorsa yönetim kurulu Sanayi ve Ticaret Bakanlığı’na durumu bildirerek genel kurulu derhal olağanüstü toplantıya çağırır. Son yılın bilançosunda Kooperatif varlığının yarısı karşılıksız kalırsa yönetim kurulu derhal genel kurulu toplantıya çağırarak durumu ortaklara arz eder. Aynı zamanda ilgili mahkeme ile Sanayi ve Ticaret Bakanlığı’na bilgi verir.Mali durumun düzeltilmesinin mümkün görünmesi halinde yönetim kurulunun veya alacaklılardan birinin isteği üzerine mahkeme iflasın açılmasını erteleyebilir. Bu takdirde, mahkeme mevcutlar defterinin tutulması, yönetim memuru (yediemin) atanması gibi Kooperatif varlığının korunmasına ve devamına yarayan tedbirler alır.
Defterler:
Tutulacak Defterler
Madde 76- Kooperatifte aşağıdaki defterlerin tutulması zorunludur.
1. Yevmiye defteri
2. Defteri kebir
3. Envanter Defteri
4. Karar Defteri
5. Ortaklar defteri

Kooperatifte bu defterlerden başka kasa defteri ile işin mahiyet ve öneminin gerektirdiği diğer defterler tutulur.
Yevmiye Defteri:
Madde 77- Yevmiye defterleri, kayda geçirilmesi gereken işlemlerin belgelerinden çıkarılarak tarih sırasıyla ve madde halinde düzenli olarak yazılmasına mahsus defterdir.Yevmiye maddelerinin en az aşağıdaki bilgileri içermesi şarttır.
a) Madde sıra numarası, (Makine ile tutulan muhasebelerde zorunlu değildir.)
b) Tarih,
c) Borçlu hesap,
d) Alacaklı hesap,
e) Meblağ, (yardımcı hesaplara taksim edilenlerin, izahat sütununda gösterilmesi şarttır.)
f) Her kaydın dayandığı belgenin türü, tarihi be numarası,
Yevmiye defterine geçirilecek kayıtlar haklı sebep olmaksızın on günden fazla geciktirilemez.
Yevmiye defteri yeni senenin en geç Ocak ayı sonuna kadar noter ibraz edilip son kaydın altına noterce (görülmüştür) sözü yazılarak mühür ve imza ile tasdik ettirilmek şarttır.
Defteri Kebir:
Madde 78- Defteri kebir, yevmiye defterine geçirilmiş olan işlemleri buradan alarak sistemli bir surette hesaplara dağıtan ve tasnifli olarak bu hesaplarda toplayan defterdir.
Defteri kebirdeki kayıtların en az aşağıdaki bilgileri ihtiva etmesi şarttır.
a) Tarih,
b) Yevmiye defteri madde numarası,
c) Meblağ
d) Toplu hesaplarda yardımcı nihai hesapların isimleri.
Envanter Defteri :
Madde 79- Envanter defterine, kooperatifin açılış tarihinde ve müteakiben her hesap dönemi sonunda çıkarılan envanterler ve bilançolar kaydolur.
Kanunda aksine hüküm olmadıkça hesap dönemi sonu için çıkarılacak envanter ve bilançoların ertesi hesap döneminin ile üç ayı içinde tamamlanmış olması gerekir.
Envanter defterine geçirilen envanter ve bilanço yönetim kurulunca imza ve notere ibraz olunur. Noterce son kaydın altına (görülmüştür) sözü yazılarak mühür ve imza ile tasdik ettirilmek şarttır.
Karar Defteri :
Madde 80- Karar defterine genel kural ve yönetim kurulu tarafından görüşmeler sonunda verilen kararlar yazılır.Yönetim kurulu karar defteri ve genel kural defteri olarak ayrı ayrı tutulur.
Genel kurul karar defterine yönetim kurunca aslına uygunluğu tasdik edilmiş olarak genel kurul tutanakları yazılır veya yapıştırılır.
Ortaklar Defteri :
Madde 81- Ortaklar defterine, her ortağın adı-soyadı, iş ve konut adresi, kooperatife giriş ve çıkış tarihleri ile yatırdığı veya çektiği paralar tarih sırası ile yazılır.
Çıkan ortaklarla ilgili çıkarma kararının gerekçeli olarak bu deftere yazılması ve çıkarma işleminin kesinleştiği tarihin gösterilmesi gerekir.
Defterleri Tasdik Ettirme Yükümlülüğü :
Madde 82- Kooperatifin tutmak zorunda olduğu yevmiye defteri, defteri kebir, envanter defteri ve her iki karar defteri kullanılmaya başlanılmadan önce Notere ibraz olunur. Noter bu defteri mühür ve imzasıyla tasdik eder.
Defter ve Belgelerin Saklanması :
Madde 83- Kooperatifle ilgili yazı, mektup, telgraf, fatura, cetvel, senet, makbuz, tutanak, şartname, proje, hak ediş, fiş gibi belgelerle ödemeleri gösteren belgeler, mukavele, taahhüt, kefalet, sair teminat senetleri ve mahkeme ilamları gibi belgeler muntazam bir şekilde dosya halinde muhafaza edilir.Bu belgeler defterler son kayıt tarihinden itibaren on yıl geçinceye kadar saklanır. Kooperatifin sona ermesi halinden ilgili belgeler saklanmak üzere T.T kanunun 68. maddesi uyarınca Noter veya ortaklardan birine tevdi olunur.

“YEDİNCİ BÖLÜM”

 DAĞILMA VE TASFİYE
Birleşme ve devir
Madde 84- Genel Kurul, kooperatifin konu ve amaçları ile ilgili diğer bir kooperatifle Birleşmesine, ya da her hangi bir derneğe devredilmesine karar verebilir. Bu hallerde 1163 Sayılı Kanunun 84 ncü ve 85 nci maddelerine göre işlem yapılır.
Dağılma Sebepleri :
Madde 85- Kooperatif :
1-  Ortak sayısının7’den aşağı düşmesi üzerine,
2- Genel kurul kararıyla,
3- İflasın açılmasıyla,
4- Kanunlara öngörülen diğer hallerde, Sanayi ve Ticaret Bakanlığının mahkemeden alacağı karar üzerine,
5- Diğer bir kooperatifle birleşmesi veya devralınması halinde,
6- Üç yıl olağan genel kurul toplantısını yapmaması halinde,
7-Amacına ulaşma imkanının kalmadığının Sanayi ve Ticaret Bakanlığınca tespiti halinde mahkemeden alacağı kararla dağılır.
Ayrıca, kooperatif ana sözleşmede gösterilen işlerin tamamlanması ve ferdi mülkiyete geçilip konutların ortaklar adına tescil edilmesiyle amacına ulaşmış sayılır ve dağılır. Ancak tescil tarihinden itibaren altı ay içerisinde usulüne uygun şekilde ana sözleşme değişikliği yapılarak kooperatifin amacının ve türünün değiştirilmesi halinde dağılmaya ilişkin hüküm uygulanmaz.
Tasfiye Kurulu :
Madde 86- Tasfiye kurulu genel kurul tarafından seçilecek en az iki kişiden oluşur. Genel kurul bu hususta yönetim kurulunu da görevlendirebilir. Genel kurulca tasfiye kurulu için bir seçim veya görevlendirme yapılmadığı takdirde, tasfiye işlerini yönetim kurulu yürütür. Bunlar genel kurulca her zaman azil ve yerlerine yenileri tayin olunabilir. Tasfiye kurulunun yukarıdaki fıkraya göre oluşturulmasına imkan bulunamaması halinde ortaklardan birinin başvurusu üzerine mahkemece tasfiye memurları atanabileceği gibi, ortağın talebini istinaden, tasfiyeye memur kimlerin haklı sebepler dolayısıyla azli ile yerlerine yenilerinin atanmasına da karar verilebilir. 1163 sayılı Kanunun değişik 56 ncı maddesinin 1 nci fıkrasının 3mci bendi ile 62 nci maddenin hükümleri tasfiye kurulu üyeleri hakkında uygulanır.Tasfiye kurulu üyelerine tayin eden merci tarafından tespit edilecek miktarda ücret ödenir.Yönetim kurulu, tasfiye memurlarını ticaret siciline tescil ve ilan ettirir.
Tasfiye Kurulunun Görevleri ve Tasfiyenin Yürütülmesi :
Madde: 87- Tasfiye kurulu, tasfiye işlerinin bir an önce bitirilmesi için çalışmakla hükümlü olup tasfiye işlemlerine ilişkin görevlerini aşağıdaki şekilde yürütür.
1-  Dağılma, tasfiye kurulunca Ticaret Siciline tescil ettirilir ve Ticaret sicili Gazetesi ile mahalli bir gazetede birer hafta arayla 3 defa yaptırılacak ilanla alacaklılar tasfiyeden haberdar edilerek bir yıl içinde alacaklarını beyana davet edilir.
2- Tasfiye süresince kooperatif ünvanı “Tasfiye Halinde” ibaresi ilave edilerek kullanılır.
3- Kooperatif genel kurulu aksine karar vermiş olmadıkça tasfiye memurları menkul malları pazarlık veya açık arttırma usulüyle satabilir. Gayrimenkullerin satılma şekli genel kurul kararıyla belirlenir.
4- Tasfiye memurları, göreve başladıkları zaman, kooperatifin dağılma kararının verdiği tarihteki durumunu inceleyerek varlıkları, alacakları, borçları gösterir bir envanter defteri ile açılış bilançosunu hazırlar; ayrıca kooperatifin mevcut ortakları ile bunların alacak ve borç durumlarını gösterir bir cetvel tanzim edilir.
5- Kooperatifin eskiden başlamış olup da henüz bitirilmemiş işlerinden tamamlanması mümkün olanlar tamamlanır, taahhütler yerine getirilir, alacaklar ve gerektiğinde ödenmemiş sermayeler tahsil edilir.
6- Kooperatif borçlarının mevcutlardan fazla olması halinde tasfiye memurları durumu mahkemeye bildirir.
7- Tasfiye sırasında tasfiye kurulu kararının yer alacağı bir tasfiye defteri tutulur. Tasfiyenin yönetim kurunca yürütülmesi halinde yönetim kurulu karar defteri tasfiye defteri olarak kullanılır.
8- Tasfiyenin uzun sürmesi halinde her yıl sonu için ara bilançolar ile tasfiye sonunda kesin bilanço hazırlanır ve genel kurula sunulur.
9- Gayrimenkul satışının görüşüleceği toplantılar hariç olmak üzere tasfiye süresince yapılacak genel kurul toplantılarında toplantı nisabı aranmaz.
10- Kooperatiften alacaklı oldukları bilinenlerin alacak tutarlarının mu olmayan ve tartışmalı olan borçlara karşılık düşen meblağ Notere tevdi olur.
11- Kooperatifin borçlarının ve pay bedellerinin ödenmesinden sonra kalan miktar dağılma anında kayıtlı ortaklar veya hukuki halefleri arasında ödenmiş sermayeleri ile orantılı olarak dağıtılır.
12- Tasfiyenin sona ermesi üzerine kooperatif ünvanının sicilinden silinmesi tasfiye tasfiye memurlarınca sicil memurlarından talep edilir.

 SEKİZİNCİ BÖLÜM”

 ÇEŞİTLİ HÜKÜMLER
Bakanlık ile Diğer Kurum ve Kuruluşların Denetimi :
Madde 88- Kooperatif sanayi ve Ticaret Bakanlığının denetimine tabir. Bakanlık; kooperatif üst kuruluşlarını, ilgili müeseseleri ve bağımsız denetim kuruluşlarını kooperatif denetlemekle görevlendirilebilir.
Kooperatif görevlileri; kooperatife ait para ve para ve hükümdeki kağıtları ve gizli de olsa bunlarla ilgili defter ve belgeleri istenildiğinde müfettişlere, kooperatif kontrolörlerinde ve kredi kuruluşlarının denetim görevlilerine göstermek, saymasına ve incelemesine yardımda bulunmak, istenilen bilgileri gerçeğe uygun ve eksiksiz olarak vermek ve doğru beyanda bulunmakla yükümlüdür.
Siyasi Faaliyet Yasağı :
Madde 89- Kooperatif, siyasi maksatlı veya genel güvenlik, asayiş ve kamu düzenini bozmaya yönelik faaliyet gösteremez ve kooperatif faaliyetleri bu maksatlara alet edilemez.
Kooperatif, siyasi partilerden ve teşekküllerden veya birinci fıkrada belirtilen faaliyetlerde bulunan kişi ve teşekküllerden herhangi bir surette maddi yardım kabul edemez, bunlara maddi yardımda bulunamaz, Kooperatif yönetim denetim kurulları, kooperatif temsilen siyasi partilerin yapacakları her türlü toplantılara katılamazlar.
İlan ve Reklamlar :
Madde 90- Kooperatifçe tanıtım ve ortak kaydı amacıyla yapılacak ilan, reklam ve açıklamalar eksik ve gerçeğe aykırı olamayacağı gibi yanıltıcı bilgi ve unsurlar taşıyamaz.
Kanun Hükümlerinin Uygulanması :
Madde 91- Bu sözleşmede açıklık olmayan hallerde 1163 Sayılı Kooperatifler Kanunu ile Türk Ticaret Kanunun anonim şirketlere ait hükümleri uygulanır.
İlk Yönetim Kurulu Üyeleri :
Madde 92- İlk genel kurul toplantısına kadar görev yapmak üzere, aşağıdaki kurucu ortaklar yönetim kurulu üyeliğine seçilmiştir.

1) Bülent Balkır Akalın
2) Şükrü Seyhan
3) Hacı Mehmet Akay
4) Yaşar Şengünlü
5) Ali Özmen

İlk Denetim Kurulu Üyeleri :
Madde 93- İlk genel kurul toplantısına kadar görev yapmak üzere, aşağıdaki kimseler denetim kurulu üyeliğine seçilmiştir.

1) Mehmet Cemal İşleyici
2) İsmail Hakkı Sayın
3) Kudret Kayı

Kurucular :
Madde 94- Aşağıda isimleri, tabiiyetleri, ikametgah adresleri, taahhüt ve tediye ettikleri sermaye payları ile imzaları bulunan :
1-  Kurucu Ortaklar, bu sözleşmenin 10 ncu maddesinde belirtilen ortaklık şartlarını taşıdıklarını,
2- İlk yönetim kurulu üyeleri ile denetim kurulu üyeleri, bu anasözleşmenin 43 ncü ve 53 ncü maddelerinde belirtilen seçilme şartlarını taşıdıklarını, beyan eder.

 Adı ve Soyadı

 Tabiiyeti

 Adresi

 Ödeyeceği Sermaye TL.

 Taahhüt Et. Sermaye TL

 1  Muammer Gündüz

 T.C.

 100.yıl 90/1 Balgat

 10.000

 10.000

 2  Ali Ünal

 T.C.

 Meko sitesi C 8

 10.000

 10.000

 3  Özkan Uncu

 T.C.

 Mimarlar 21/1

 10.000

 10.000

 4  Bedri Erim

 T.C.

 Bestekar 25/5

 10.000

 10.000

 5  Rasih Yalçın

 T.C.

 Bayındır Müd.

 10.000

 10.000

 6  Dilaver Kurt

 T.C.

 Karanfil 62

 10.000

 10.000

 7  Atılay Ertugan

 T.C.

 Simon bolivar 30

 10.000

 10.000

 Provided by KURBAGAWEB TASARIM

Kooperatifin vergi borcu ilanen tebliğ edilebilir mi ?

213 sayılı Vergi Usul Kanununun 93‘üncü maddesinde, tahakkuk fişinden gayri, vergilendirme ile ilgili olup hüküm ifade eden bilumum vesikalar ve yazıların, adresleri bilinen gerçek ve tüzel kişilere posta vasıtasıyla ilmuhaberli taahhütlü olarak, adresleri bilinmeyenlere ilan yoluyla tebliğ edilmesi öngörülmüş, aynı Yasanın 103’üncü maddesinde, muhatabın adresinin hiç bilinmemesi, bilinen adresin yanlış veya değişmiş olması ve bu yüzden mektubun geri gelmesi, başkaca sebeplerden dolayı tebliğin yapılmasına imkan bulunmaması hallerinde tebliğin ilan yoluyla yapılması, 101 ‘inci maddenin son fıkrasında ise mektupların gönderilmesinde ilk fıkraya bağlı sekiz bent halinde sayılan adreslerden tarih itibarıyla tebligat yapacak makama en son bildirilmiş veya bu makamca tespit edilmiş olanın nazara alınması gerektiği kurallarına yer verilmiştir.

Kurumlar vergisi açık olmayan kooperatiflere kesilen ba bs cezaları için vergi mahkemesi dilekçesi

 

Ekran Resmi 2016-05-24 22.50.14

 

 

İSTANBUL VERGİ MAHKEMESİ

SAYIN BAŞKANLIĞI’NA

İSTANBUL

   DAVACI                                                      :                          

      

   ADRESİ                                                      :                                                                                                                           

 

   VERGİ KİMLİK NO                                  :  

                          

   DAVALI                                                      : …………………..VERGİ DAİRESİ MÜDÜRLÜĞÜ

  

  

 

VERGİ / CEZA             (TARİHİ               :

İHBARNAMESİNİN   (NUMARASI         :

                                       (TEBLİĞ TARİHİ :

 

 

                                         (NEVİ                  :  

VERGİNİN,                   (DÖNEMİ           :                        

                                         (MİKTARI         :

 

 

 

                                         (NEVİ                   : VERGİ ZİYAI CEZASI  

CEZANIN,                     (DÖNEMİ           :              

                                         (MİKTARI           :                              

 

 

ÖZEL USULSÜZLÜK (DÖNEMİ             :            

CEZASININ,                 (DAYANAĞI         : VUK Md.353/1

                                         (MİKTARI           :

 

I-DAVA KONUSU                : ……….Vergi Dairesi Müdürlüğü, Vergi Denetmeni ………… tarafından düzenlenen ……….. Tarih ve……….Sayılı   Vergi İnceleme Raporunu esas alarak ; Adıma Yukarıda belirtilen miktarlarda ……..Vergisi re’sen salmış, salınan vergilere   Vergi ziyaı cezası ve Özel Usulsüzlük cezası kesmiştir. Yukarıda belirtilen ihbarnameler ile istenen Vergi ve cezaların aşağıda belirtilecek sebeplerle kaldırılması arz ve talep etmekteyim.

 

 

 

 

 

 

 

II-DAVANIN ÖZETİ VE İTİRAZ NEDENLERİ               :

 

1-

2-

3

           

 

 

lll – SONUÇ VE İSTEM :

 

            Yukarıda ayrıntıları ile açıklandığı üzere;

-Davanın kabulüne,

       -Salınan vergi ile kesilen cezaların kaldırılmasına,

       -Kesilen Özel Usulsüzlük Cezasının kaldırılmasına,

       -Dava giderlerinin karşı tarafa yükletilmesine, Karar verilmesini, Saygılarımızla Arz ederim.

 

 

Davacı

 

 

 

*Ekler ( Suret ) :

-Vergi / Ceza İhbarnameleri,

-Rapor ve ekleri

MİLLİ EMLAK GENEL TEBLİĞİ (SIRA NO: 373)-Hazinenin özel mülkiyetindeki taşınmazlar ve/veya Devletin hüküm ve tasarrufu altındaki yerler üzerinde yeni yapılacak yat limanları ile yatlara ve özel teknelere bağlama ve barınma hizmeti verecek yeni iskele, yanaşma yeri ve rıhtım niteliğindeki kıyı yapılarının yapılması amacıyla yatırımcılar lehine tesis edilecek irtifak hakkı ve/veya verilecek kullanma izinleri hakkındaki işlemlere ilişkin usul ve esasları düzenlemektir.

8 Ekim 2016 CUMARTESİ Resmî Gazete Sayı : 29851
TEBLİĞ
Maliye Bakanlığından:

MİLLİ EMLAK GENEL TEBLİĞİ

(SIRA NO: 373)

BİRİNCİ BÖLÜM

Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar

Amaç ve kapsam

MADDE 1 – (1) Bu Tebliğin amacı; Hazinenin özel mülkiyetindeki taşınmazlar ve/veya Devletin hüküm ve tasarrufu altındaki yerler üzerinde yeni yapılacak yat limanları ile yatlara ve özel teknelere bağlama ve barınma hizmeti verecek yeni iskele, yanaşma yeri ve rıhtım niteliğindeki kıyı yapılarının yapılması amacıyla yatırımcılar lehine tesis edilecek irtifak hakkı ve/veya verilecek kullanma izinleri hakkındaki işlemlere ilişkin usul ve esasları düzenlemektir.

(2) Bu Tebliğ; Hazinenin özel mülkiyetindeki taşınmazlar ve/veya Devletin hüküm ve tasarrufu altındaki yerler üzerinde bu Tebliğ kapsamında yeni yapılacak yat limanları ile yatlara ve özel teknelere bağlama ve barınma hizmeti verecek yeni iskele, yanaşma yeri ve rıhtım niteliğindeki kıyı yapılarının yapılması amacıyla yatırımcılar lehine tesis edilecek irtifak hakkı ve/veya verilecek kullanma izinlerine ilişkin iş ve işlemleri kapsar.

Dayanak

MADDE 2 – (1) Bu Tebliğ; 8/9/1983 tarihli ve 2886 sayılı Devlet İhale Kanunu, 4/4/1990 tarihli ve 3621 sayılı Kıyı Kanunu, 29/6/2001 tarihli ve 4706 sayılı Hazineye Ait Taşınmaz Malların Değerlendirilmesi ve Katma Değer Vergisi Kanununda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun ve 13/12/1983 tarihli ve 178 sayılı Maliye Bakanlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamenin 13 üncü maddesi ile 3/8/1990 tarihli ve 20594 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Kıyı Kanununun Uygulanmasına Dair Yönetmelik ve 19/6/2007 tarihli ve 26557 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Hazine Taşınmazlarının İdaresi Hakkında Yönetmelik hükümlerine dayanılarak hazırlanmıştır.

Tanımlar

MADDE 3 – (1) Bu Tebliğde geçen;

a) Avan proje: Asıl projeden önce, yapılacak projeye esas olmak üzere hazırlanan taslak projeyi,

b) Bakanlık: Maliye Bakanlığını,

c) Devletin hüküm ve tasarrufu altındaki yer: 22/11/2001 tarihli ve 4721 sayılı Türk Medenî Kanunu ile diğer kanunlarda Devletin hüküm ve tasarrufu altında olduğu belirtilen yerleri,

ç) Hazinenin özel mülkiyetindeki taşınmaz: Tapuda Hazine adına tescilli taşınmazları,

d) Hazine taşınmazı: Hazinenin özel mülkiyetindeki taşınmazlar ile Devletin hüküm ve tasarrufu altındaki yerleri,

e) İdare: Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığını,

f) İrtifak hakkı: Bir taşınmaz üzerinde yararlanmaya ve kullanıma rıza göstermeyi veya mülkiyete ilişkin bazı hakların kullanılmasından vazgeçmeyi kapsayan ve diğer bir taşınmaz veya kişi lehine aynî hak olarak kurulan yükümlülüğü,

g) Kanun: 8/9/1983 tarihli ve 2886 sayılı Devlet İhale Kanununu,

ğ) Kullanma izni: Devletin hüküm ve tasarrufu altında bulunan yerler üzerinde yatırımcılar lehine Bakanlıkça verilen izni,

h) Ön izin: İrtifak hakkı tesis edilmeden ve/veya kullanma izni verilmeden önce; tescil, ifraz, tevhit, terk ve benzeri işlemlerin yapılması veya imar planının yaptırılması, değiştirilmesi ya da uygulama projelerinin hazırlanması ve onaylatılması gibi işlemlerin yerine getirilebilmesi için Bakanlıkça verilen izni,

ı) Sözleşme: İrtifak hakkı tesisinde, Bakanlık ile yatırımcı arasında irtifak hakkına ilişkin hükümleri içerecek şekilde doğrudan tapu müdürlüğünde düzenlenen resmi senedi; kullanma izni ve ön izinde ise Bakanlık ile yatırımcı arasında yapılan yazılı anlaşmayı,

i) Tesis: Yeni yapılacak yat limanları ile yatlara ve özel teknelere bağlama ve barınma hizmeti verecek yeni iskele, yanaşma yeri ve rıhtım niteliğindeki kıyı yapılarını,

j) Uygulama projesi: Hazine taşınmazı üzerinde yapılacak olan yapı veya tesislerin inşaatına esas olacak ayrıntıda düzenlenen, yatırım aşamalarını ve termin planını da içeren, inşa edilecek bölümlerin biçimlerinin ve boyutlarının uygulamaya esas teşkil edecek şekilde açık ve kesin olarak belirtildiği projeyi,

k) Yatırımcı: Hazine taşınmazları üzerinde tesis yatırımı yapacak gerçek veya tüzel kişiyi,

l) Yönetmelik: Hazine Taşınmazlarının İdaresi Hakkında Yönetmeliği,

ifade eder.

İKİNCİ BÖLÜM

Başvuru, Ön Fizibilite Raporu ve İhale Usulü

Başvuru

MADDE 4 – (1) Hazine taşınmazları üzerinde tesis yapmak isteyen yatırımcı yatırıma ilişkin hazırlayacağı avan proje ve ön fizibilite raporu ile birlikte yatırımının incelenerek uygun görüş verilmesi için İdareye başvurur. Yatırımı ile ilgili olarak İdareden uygun görüş alan yatırımcı, bu uygun görüş ve hazırladığı imar planı teklifi ile birlikte İl Çevre ve Şehircilik Müdürlüğüne başvurur. Tesis yatırımına ilişkin diğer iş ve işlemler 6/7/2011 tarihli ve 27986 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Kıyı Yapı ve Tesislerinde Plânlama ve Uygulama Sürecine İlişkin Tebliğ hükümleri kapsamında yürütülür.

Ön fizibilite raporu

MADDE 5 – (1) Yatırımcı tarafından 4 üncü madde kapsamında hazırlanacak ön fizibilite raporunda;

a) Proje ile ilgili genel bilgiler:

1) Projenin yeri,

2) Geri sahadaki mülkiyet durumuna ilişkin belgeler (geri sahadaki taşınmazın mülkiyeti kendisine ait ise buna ilişkin belgeler, üçüncü kişilere ait ise kiralama ve/veya irtifak hakkı sözleşmesi ya da muvafakatname, daha önce Bakanlıkça kiralanan ve/veya irtifak hakkı tesis edilen ya da kullanma izni verilen Hazine taşınmazı bulunması halinde buna ilişkin belgeler),

3) Projenin tanımı, amacı ve hizmet sağlayacağı alanlar,

4) Projenin genel özellikleri ve kapasite seçimi,

5) Tesisin ulaşım ağı ile (karayolu, demiryolu, havayolu ve diğer deniz yolları) irtibatı.

b) Projenin gerekçesi:

1) Türkiye ve dünya ekonomisinde yaşanan gelişmeler,

2) Bölgesel düzeyde yat sayısı dağılımı,

3) Bölgede mevcut yat trafiği,

4) Bölgedeki yat turizmi ve yat limanları sayısı ve adları; bunlara ait mevcut kapasite ve geçmiş yıllara ait doluluk oranları (Kapasite kullanım oranları yüzde sekseni geçmediği sürece yeni bir tesis yatırımına izin verilmez),

5) Bölgesel yat trafiği talep analizi (Talebi belirleyen temel nedenler ve göstergeler ile talebin geçmişteki büyüme eğilimini içerir),

6) Bölgesel düzeyde gelecekteki yat trafiğine yönelik talep tahmini [Bölgenin ekonomik büyüme senaryosu (hedef ve stratejiler) ve talep tahminleri ile ilişkisi, talebin gelecekteki gelişim potansiyeli ve tahmini ile talep tahminlerine temel teşkil eden varsayımlar, çalışmalar ve kullanılan yöntemleri (basit ekstrapolasyon, model vb.) içerir].

c) Projenin finansmanı:

1) Taahhüt edilen yatırım tutarı ve yıllara göre dağılımı,

2) Yatırım termin planı,

3) Finansman yöntemi (öz kaynak, dış kredi, hibe vb.),

4) Finansman kaynakları ve koşulları (maliyeti, planı vb.),

5) Varsa son yıla ait onaylı bilanço ve kar/zarar cetveli.

ç) Proje analizi:

1) Projenin bölgesel düzeydeki doğrudan ve dolaylı etkileri,

2) Projenin diğer sosyal etkileri (istihdama katkı vb.).

yer alır.

İhale usulü

MADDE 6 –  (1) Bakanlık tarafından Hazine taşınmazları üzerinde irtifak hakkı tesis edilmesi ve/veya kullanma izni verilmesine ilişkin ihale işlemleri, ikinci fıkrada yer alan istisnalar dışında Kanunun 17 nci maddesinde belirtilen ilanlar yapılmak suretiyle, Kanunun 51 inci maddesinin birinci fıkrasının (g) bendine göre pazarlık usulüyle yapılır.

(2) Tesis yapılması amacıyla talepte bulunulan alanların geri sahasında talep sahibi yatırımcının mülkiyetinde olan, yasal bir hakka istinaden fiilen kullanımında bulunan veya bu yatırımcıya daha önce Bakanlıkça kiralanan veya irtifak hakkı tesis edilen ya da kullanma izni verilen Hazine taşınmazı bulunması, bu alanların yapımı talep edilen tesis ile plan ve proje bütünlüğü taşıyor olması ve birlikte kullanılmasının zorunlu olduğunun tespit edilmesi durumunda talep sahibi yatırımcıya, Kanunun 17 nci maddesine göre ilan yapılmaksızın doğrudan irtifak hakkı tesis edilebilir ve/veya kullanma izni verilebilir.

(3) Bu maddenin ikinci fıkrası kapsamında lehine doğrudan irtifak hakkı tesis edilecek ve/veya kullanma izni verilecek yatırımcının, İdareye sunulacak ön fizibilite raporuna göre taahhüt edilen yatırım tutarının en az yüzde yirmisini karşılayacak miktarda net özkaynağa sahip olması gerekir.

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM

Ön İzin Verilmesi, İrtifak Hakkı Tesisi ve

Kullanma İzni Verilmesine İlişkin İşlemler

Ön izin verilmesi ve süre

MADDE 7 – (1) İrtifak hakkı ve/veya kullanma izni ihalesi sonucunda, yapılacak tesis yatırımı için ön izne ihtiyaç duyulması halinde, lehine irtifak hakkı tesis edilecek ve/veya kullanma izni verilecek yatırımcıya; fiili kullanım olmaksızın tescil, ifraz, tevhit, terk ve benzeri işlemlerin yapılması veya imar planının yaptırılması, değiştirilmesi ya da uygulama projelerinin hazırlanması ve onaylatılması gibi işlemlerin yerine getirilebilmesi için bir yıl süreyle ön izin verilir. Bu süre içerisinde belirtilen işlemlerin tamamlanamaması durumunda, buna ilişkin belgelerle birlikte ve bu işlemlerin tamamlanamama nedenleri de belirtilmek suretiyle talep edilmesi ve talebin Bakanlık tarafından uygun görülmesi halinde bu süre bedeli karşılığında bir yıl uzatılabilir. Verilen ve uzatılan ön izin süreleri içinde de belirtilen işlemleri kendi kusurları dışında kamudan kaynaklanan ve/veya Bakanlıkça kabul edilebilir sebeplerle yerine getiremeyenlere; talep etmeleri ve bu talebin Bakanlık tarafından uygun görülmesi halinde birer yıllık olmak üzere iki yıl daha süre verilebilir. Verilen ve uzatılan ön izin sürelerinin toplamı dört yılı geçemez. Ön izin bedeli, Yönetmeliğin 12 nci maddesinin dördüncü fıkrası uyarınca belirlenir. Ön izin döneminde süre dondurulmaz.

(2) Yatırımcı tarafından ön izin süresi içerisinde yükümlülüklerin yerine getirilmesi hâlinde, Yönetmeliğin 12 nci maddesinin beşinci fıkrası uyarınca tespit edilecek bedel üzerinden Yönetmeliğin Ek 14’ünde yer alan İrtifak Hakkına İlişkin Resmi Senede Yazılacak Hükümleri içerecek şekilde resmi senet düzenlenmesi suretiyle irtifak hakkı tesis edilir ve/veya Yönetmeliğin Ek 16’sında yer alan Kullanma İzni Sözleşmesinin düzenlenmesi suretiyle kullanma izni verilir. Ancak, ön izin süresi bitmeden önce irtifak hakkı kurulması ve/veya kullanma izni verilmesinin talep edilmesi hâlinde, ön izin sözleşmesinde öngörülen yükümlülüklerin yerine getirilmiş olması kaydıyla, ön izin süresinin kalan kısmına ilişkin bedel, kurulacak irtifak hakkı ve/veya kullanma izni bedelinden mahsup edilir.

(3) Bakanlıkça; taşınmaza ihtiyaç duyulan veya taşınmazın ekonomik açıdan farklı şekilde değerlendirilmesi uygun görülen hallerde; ön izin süresi uzatılmaz, devam eden ön izin ise varsa kalan süreye ilişkin bedelin geri ödenmesi kaydıyla iptal edilir. Bu durumda ön izin sahibi tarafından Bakanlıktan hiçbir hak ve tazminat talebinde bulunulamaz.

(4) Ön izin süresi içinde yükümlülüklerin ilgilinin kusuru dışında yerine getirilmesinin mümkün olamayacağının anlaşılması hâlinde, ilgili tarafından Bakanlığa yapılacak başvuru üzerine sözleşme feshedilir ve teminat ile kalan süreye ilişkin ön izin bedeli iade edilir.

(5) Ön izin sahibinin sözleşme süresi sona ermeden taahhüdünden vazgeçmesi hâlinde, Bakanlıkça sözleşme feshedilir. Bu durumda teminatı Hazineye gelir kaydedilir ve kalan süreye ilişkin ön izin bedeli iade edilmez.

İrtifak hakkı kurulması, kullanma izni verilmesi ve inşaat süresi

MADDE 8 – (1) Hazinenin özel mülkiyetindeki taşınmazlar üzerinde en fazla otuz yıla kadar irtifak hakkı tesis edilebilir.

(2) Devletin hüküm ve tasarrufu altındaki yerlerde ise en fazla otuz yıla kadar kullanma izni verilebilir.

(3) İrtifak hakkı tesis edilen ve/veya kullanma izni verilen taşınmazın hak lehtarına veya temsilcisine tesliminden itibaren altı ay içinde inşaat ruhsatı alınarak inşaata başlanır ve inşaat iki yıl içinde bitirilir. Hak lehtarınca talep edilmesi, İdarenin uygun görüşü ve bu talebin Bakanlık tarafından uygun görülmesi halinde inşaat süresi, ruhsat alma süresi dahil toplamı beş yılı geçmemek üzere uzatılabilir. Verilen ve uzatılan inşaat sürelerinin toplamı beş yılı geçemez.

(4) İrtifak hakkı lehtarı ve/veya kullanma izni sahibinin kusuru dışında kamudan kaynaklanan, hakkın tamamen kullanılmasını ve işin yürütülmesini en az otuz gün süreyle engelleyen hukukî veya fiilî bir imkânsızlık durumunun ortaya çıkması ya da mücbir sebeplerin varlığı halinde, irtifak hakkı lehtarı ve/veya kullanma izni sahibinin talebi üzerine irtifak hakkı ve/veya kullanma izni süresi, kamudan kaynaklanan fiili veya hukuki imkânsızlık durumunun veya mücbir sebeplerin ortadan kalkmasına kadar geçecek süre kadar dondurulur. Dondurulan süre için bedel alınmaz. Sürenin yeniden işlemeye başladığı tarihte alınacak bedel, dondurulan yıl bedelinin geçen süre kadar sözleşmesinde belirtilen oranda artırılması suretiyle tespit edilir. Ancak, dondurulan yıl için ödenmiş olan bedelin dondurulan süreye isabet eden kısmı sözleşmesinde belirtilen oranda artırılmak suretiyle yeni tespit edilen bedelden mahsup edilir. Dondurulan süre sözleşme süresine eklenir.

(5) İrtifak hakkı tesis edilmesinde ve/veya kullanma izni verilmesinde kanunlardaki ve diğer ilgili mevzuattaki özel hükümler saklıdır.

Sözleşmenin devri

MADDE 9 – (1) Bakanlık tarafından lehlerine irtifak hakkı tesis edilen ve/veya adlarına kullanma izni verilen yatırımcılar tarafından irtifak hakkının ve/veya kullanma izninin kısmen veya tamamen üçüncü kişilere devrinin talep edilmesi halinde; varsa Hazineye olan borçların gecikme zamları ile birlikte ödenmesi, irtifak hakkı ve/veya kullanma izni sözleşmelerinde belirtilen hükümlere aykırılıkların Bakanlıkça verilen süre içerisinde giderilmesi ve bu yatırımcılar tarafından irtifak hakkından ve/veya kullanma izninden dolayı Bakanlık aleyhine açılmış davalardan tüm yargılama giderleri üstlenilerek kayıtsız ve şartsız feragat edilmesi, buna ilişkin belge aslının Bakanlığa ibraz edilmesi ve Bakanlıkça hazırlanacak yeni sözleşme koşullarının kabul edilmesi kaydıyla, irtifak hakkının ve/veya kullanma izninin üçüncü kişilere devredilmesine İdarenin görüşü alınmak suretiyle Bakanlıkça izin verilebilir.

(2) 6/12/2012 tarihli ve 6362 sayılı Sermaye Piyasası Kanununa tabi olan ve payları borsada işlem gören şirketler ile bağımsız ve sürekli nitelikli irtifak hakları hariç olmak üzere, irtifak hakkı lehtarı veya kullanma izni sahibinin şirket olması halinde, irtifak hakkı tesis edilen ve/veya kullanma izni verilen tarihteki ortaklık yapısına göre, daha sonra yapılacak ve şirket hisselerinin yüzde ellisinden fazlasının devri sonucunu doğuracak işlemler sözleşmenin devri olarak kabul edilir ve birinci fıkraya göre işlem yapılır.

(3) Yatırımın fiziki gerçekleşmesinin yüzde ellisi tamamlanmadan; irtifak hakkı ve/veya kullanma izni sözleşmeleri ile şirket hisselerinin yüzde ellisinden fazlasının üçüncü kişilere devrine izin verilmez.

(4) Ön izin sözleşmeleri devredilemez ve bu sözleşmelere ortak alınamaz. Ön izin sahibinin şirket olması halinde ön izin süresi içerisinde şirket hisseleri devredilemez ve ortak alınamaz.

DÖRDÜNCÜ BÖLÜM

Çeşitli ve Son Hükümler

Denetim

MADDE 10 – (1) Yatırımcı proje gereğince yaptığı veya yapacağı tesis ile ilgili her türlü izinleri yetkili mercilerden almak ve yürürlükteki mevzuat hükümlerine uymak zorundadır. Bakanlık ve İdare, irtifak hakkı tesis edilen ve/veya kullanma izni verilen taşınmazın üzerindeki yapı ve tesislerin yapımının ve kullanımının planına, projesine, sözleşmesine ve mevzuata uygunluğunu kontrol etmeye veya ettirmeye yetkilidir.

Sözleşmenin sona ermesi ve feshi

MADDE 11 – (1) İrtifak hakkı ve/veya kullanma izni, sözleşme süresinin bitimi ile sona erer.

(2) 10 uncu madde kapsamında yapılacak kontrol ve denetimler sonucunda tesisin amacı dışında faaliyette bulunduğunun ve diğer hata veya noksanlıkların tespit edilmesi halinde, İdarenin de görüşü alınmak suretiyle Bakanlıkça belirlenecek süre içerisinde yatırımcı tarafından bu aykırılık, hata ve noksanlıkların giderilmesi zorunludur. Bu zorunluluğa uyulmaması durumunda sözleşme, İdarenin talebi üzerine Bakanlık tarafından feshedilir. Bu durumda, izin sahibinden veya hak lehtarından cari yıl irtifak hakkı ve/veya kullanma izni bedelinin yüzde yirmibeşi tutarında tazminat alınır ve ayrıca, alınan teminatlar Hazineye gelir kaydedilir.

(3) İrtifak hakkı ve/veya kullanma izni sözleşmesinin sona ermesi veya feshedilmesi hâlinde; diğer kanunlardaki özel hükümler saklı kalmak kaydıyla, Hazine taşınmazları üzerindeki taşınır nitelikte olanlar hariç tüm yapı ve tesisler sağlam ve işler durumda, tazminat veya bedel ödenmeksizin Hazineye intikal eder ve bundan dolayı lehine irtifak hakkı tesis edilen ve/veya adına kullanma izni verilen yatırımcı veya üçüncü kişiler tarafından herhangi bir hak ve tazminat talep edilemez.

Uygulanacak hükümler

MADDE 12 – (1) Bu Tebliğde hüküm bulunmayan hallerde; 2886 sayılı Devlet İhale Kanunu, 3621 sayılı Kıyı Kanunu, 22/11/2001 tarihli ve 4721 sayılı Türk Medenî Kanunu, Kıyı Kanununun Uygulanmasına Dair Yönetmelik, Hazine Taşınmazlarının İdaresi Hakkında Yönetmelik, 26/4/2009 tarihli ve 27211 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Milli Emlak Genel Tebliği (Sıra No: 324), Kıyı Yapı ve Tesislerinde Plânlama ve Uygulama Sürecine İlişkin Tebliğ ile diğer ilgili mevzuat hükümleri uygulanır.

Yürürlük

MADDE 13 – (1) Bu Tebliğ yayımı tarihinde yürürlüğe girer.

Yürütme

MADDE 14 – (1) Bu Tebliğ hükümlerini Maliye Bakanı yürütür.

 

 

YENİLENEBİLİR ENERJİ KAYNAK ALANLARI YÖNETMELİĞİ

9 Ekim 2016 PAZAR Resmî Gazete Sayı : 29852
YÖNETMELİK
Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığından:

YENİLENEBİLİR ENERJİ KAYNAK ALANLARI YÖNETMELİĞİ

BİRİNCİ BÖLÜM

Amaç, Kapsam, Dayanak, Tanımlar ve Kısaltmalar

Amaç 

MADDE 1 – (1) Bu Yönetmeliğin amacı; kamu ve hazine taşınmazları ile özel mülkiyete konu taşınmazlarda büyük ölçekli yenilenebilir enerji kaynak alanları (YEKA) oluşturularak yenilenebilir enerji kaynaklarının etkin ve verimli kullanılması, bu alanların yatırımcılara tahsisiyle yatırımların hızlı bir şekilde gerçekleştirilmesi ve yenilenebilir enerji kaynaklarına dayalı elektrik enerjisi üretim tesislerinde kullanılan ileri teknoloji içeren aksamın yurt içinde üretilmesi ya da yurt içinden temin edilmesinin sağlanması, teknoloji transferinin teminine katkı sağlanmasıdır.

Kapsam

MADDE 2 – (1) Bu Yönetmeliğin kapsamı; YEKA’ların belirlenmesi, bu alanlar için bağlantı görüşünün verilmesi ve kapasite tahsisinin yapılması, tahsis edilen bağlantı kapasitesinin yurt içinde üretim ve/veya yerli malı kullanım şartı ile kullandırılması ve bu amaçla yapılacak yarışmaya katılacak tüzel kişilerde aranacak koşulların belirlenmesi, yarışmanın yapılması, teminat alınması, yükümlülüklerin yerine getirilmemesi halinde teminatın irat kaydedilmesi, yarışmayı kazanan tüzel kişiler tarafından YEKA’da kurulacak elektrik enerjisi üretim tesislerinin lisans müracaatları ve elektrik enerjisi satışına ilişkin usul ve esaslardır.

Dayanak

MADDE 3 – (1) Bu Yönetmelik; 10/5/2005 tarihli ve 5346 sayılı Yenilenebilir Enerji Kaynaklarının Elektrik Enerjisi Üretimi Amaçlı Kullanımına İlişkin Kanunun 4 üncü ve 8 inci maddeleri ile 14/3/2013 tarihli ve 6446 sayılı Elektrik Piyasası Kanununun 5 inci maddesine dayanılarak hazırlanmıştır.

Tanımlar ve kısaltmalar

MADDE 4 – (1) Bu Yönetmelikte geçen;

a) Aday YEKA: Bakanlık tarafından YEKA olarak ilan edilmek amacıyla çalışmaları devam eden alanı,

b) Araştırma ve Geliştirme Faaliyeti (AR-GE): 28/2/2008 tarihli ve 5746 sayılı Araştırma, Geliştirme ve Tasarım Faaliyetlerinin Desteklenmesi Hakkında Kanun kapsamında tanımlanan faaliyeti,

c) Bakan: Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanını,

ç) Bakanlık: Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığını,

d) BSTB: Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığını,

e) EPDK: Enerji Piyasası Düzenleme Kurumunu,

f) Fabrika: Elektrik enerjisi üretim tesisinde kullanılacak ve Şartnamede belirtilen aksamın imal edildiği tesisi,

g) Genel Müdürlük: Yenilenebilir Enerji Genel Müdürlüğünü,

ğ) Şartname: Yapılacak iş ve işlemleri, yarışmaya dair kapsam, usul ve esasları, teknik ve idari şartları, başvuru sahibi tüzel kişilerde aranan nitelikleri, diğer bilgileri kapsayan ve YEKA Kullanım Hakkı Sözleşmesinin eki olan dokümanı,

h) TEİAŞ: Türkiye Elektrik İletim Anonim Şirketini,

ı) Teknoloji Sağlayıcı: Yurt içinde üretim karşılığı tahsis halinde Şartnamede tanımlanan aksamın üretim ve teknoloji geliştirme yetkinliğine sahip tüzel kişi/kişileri,

i)  TSE: Türk Standardları Enstitüsünü,

j) YEKA Kullanım Hakkı: Genel Müdürlük tarafından geliştirilen YEKA ve bu alan için tahsis edilen bağlantı kapasitesinin veya YEKA Amaçlı Bağlantı Kapasite Tahsisi yöntemine göre bağlantı bölgeleri bazında Bakanlık tarafından ilan edilen bağlantı kapasitesinin yarışmayı kazanan tüzel kişiye kullandırılmasını,

k) YEKA Kullanım Hakkı Sözleşmesi: Bakanlık ile yarışmayı kazanan tüzel kişi arasında imzalanan anlaşmayı,

l) Yenilenebilir Enerji Kaynak Alanı (YEKA): Kamu ve hazine taşınmazları ile özel mülkiyete konu taşınmazlarda geliştirilebilir yenilenebilir enerji kaynaklarından en az birinin yüksek yoğunlukta bulunduğu alan/alanları,

m) Yerli Malı (Bu Yönetmelik Kapsamında): 13/9/2014 tarihli ve 29118 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Yerli Malı Tebliği (SGM 2014/35) kapsamında hesaplanan ve Şartnamede belirtilen yerli katkı oranını sağlayan ürünü,

n) Yerli Malı Belgesi: Yerli Malı Tebliği (SGM 2014/35) kapsamında düzenlenen ve ürünün yerli katkı oranını gösteren belgeyi,

o) Yerli Malı Kullanım Karşılığı Tahsis (YMKT): Yenilenebilir enerji kaynaklarına dayalı elektrik enerjisi üretim tesisinde yerli aksam kullanmayı taahhüt eden tüzel kişiye verilen YEKA kullanım hakkını,

ö) Yurt İçinde Üretim Karşılığı Tahsis (YÜKT): Yenilenebilir enerji kaynaklarına dayalı elektrik enerjisi üretim tesisinde kullanılan aksamı yurt içinde imal eden ve/veya imal etmeyi taahhüt eden tüzel kişiye verilen YEKA kullanım hakkını,

ifade eder.

(2) Bu Yönetmelikte geçen diğer ifade ve kısaltmalar ilgili mevzuattaki anlam ve kapsama sahiptir.

İKİNCİ BÖLÜM

Yenilenebilir Enerji Kaynak Alanlarının Belirlenmesi

YEKA belirleme ve derecelendirme kriterleri

MADDE 5 – (1) YEKA’lar;

a) Genel Müdürlük tarafından yapılacak çalışmalar,

b) YEKA Amaçlı Bağlantı Kapasite Tahsisi Yarışması ve sonrasında yapılacak

çalışmalar,

sonucunda olmak üzere iki farklı şekilde geliştirilebilir.

(2) YEKA’ların Genel Müdürlük tarafından geliştirilmesi durumunda aşağıdaki teknik ve idari çalışmalar yürütülür.

a) Hali hazır haritalar, enerji potansiyel atlasları ve ölçüm verileri ile bilimsel çalışmalar kullanılarak kamu ve hazine taşınmazları ile özel mülkiyete konu taşınmazlar üzerinde ön değerlendirmeler yapılır.

b) (a) bendi kapsamında yapılan ön değerlendirme sonucunda bir alanın Aday YEKA olarak ilan edilebileceğinin kararlaştırılması halinde mevcut ve geliştirilebilecek elektrik iletim altyapısına göre TEİAŞ’tanbağlantı görüşü alınarak kapasite tahsisi yapılması istenir.

c) Alınan bağlantı görüşü çerçevesinde, Aday YEKA için detay çalışmalarının başlatılması için Genel Müdürlük Oluru alınır ve bu alan Genel Müdürlük internet adresinde Aday YEKA olarak ilan edilir.

ç) İlan edilen Aday YEKA bilgileri; üzerinde enerji mevzuatı kapsamında bir faaliyet yürütülmemesi ve kaynak verimliliğini etkileyecek imar düzenlemelerinin yapılmaması amacıyla ilgili kurum ve kuruluşlara bildirilir.

d) İlan edilen Aday YEKA içerisinde, belirlenen enerji kaynağına dayalı elektrik enerjisi üretim tesisi kurulamayacak sahaların olup olmadığı hususu ilgili kurum ve kuruluşlar nezdinde sorgulanır. Alınan resmi cevaplar doğrultusunda Aday YEKA revize edilir.

e) Aday YEKA içerisinde kullanılabilir alanlar dikkate alınarak toplam kurulu güç kapasitesi belirlenir ve bu kapasite üzerinden işlem tesis edilip edilmeyeceği hususu Genel Müdürlük tarafından değerlendirilir.

f) Bağlantı kapasitesi ve kullanılabilir alanları kesinleşen Aday YEKA üzerinde, gerekmesi halinde kaynak türüne göre yeterli sayıda enerji amaçlı ölçüm istasyonları kurulur ve/veya kurdurulur. Bu amaçla arazi sahiplerinden ön izinler alınır.

g) Yeterli sürelerde alınan enerji amaçlı ölçüm verileri kullanılarak gerekli teknik ve ekonomik analizler yapılır ve/veya yaptırılır.

ğ) Teknik ve ekonomik analizler neticesinde belirlenen kaynak potansiyeli ve tahmini birim elektrik enerjisi üretim maliyeti dikkate alınarak Aday YEKA üzerinde yatırım yapılıp yapılamayacağı hususunda değerlendirme yapılır.

h) Aday YEKA üzerinde yatırım yapılabileceğinin değerlendirilmesi halinde; Aday YEKA, Genel Müdürlük internet adresindeki ilanından itibaren en geç 1 (bir) yıl içerisinde YEKA olarak Resmî Gazete’de ilan edilir ve Bakanlık tarafından, Çevre Düzeni Planları ve İmar Planlarına resen işlenmek üzere ilgili mercilere bildirilir.

ı) YEKA olarak ilan edilen alanda çalışmaların Bakanlık tarafından yapılabilmesi ve/veya yaptırılabilmesi için araziye ilişkin yetki sahibi olan kurum/kuruluşlar tarafından Bakanlığa ön yer tahsisi yapılır.

i) Aday YEKA’nın uygun nitelikte olmadığının değerlendirilmesi veya 1 (bir) yıl içerisinde YEKA olarak ilan edilmemesi halinde (ç) bendi dikkate alınmaz ve bu konuda Genel Müdürlük tarafından ilgili kurum ve kuruluşlara bilgilendirme yapılır.

j) Genel Müdürlük tarafından belirlenen YEKA’lar,  Bakanlığın hedef ve politikaları, kaynak türü, belirlenen kaynak potansiyeli ile tahmini birim elektrik enerjisi üretim maliyeti dikkate alınarak derecelendirilir.  Yatırıma açılacak YEKA ve önceliği, Bakanlık tarafından belirlenir.

k) YEKA’nın yatırıma hazır hale getirilebilmesi için Genel Müdürlük tarafından gerekli görülmesi halinde kaynak alanına ilişkin çevresel etki değerlendirme, jeolojik ve jeoteknik etütler, kamulaştırma, halihazır haritaların hazırlanması, parselasyon, imar çalışmaları ve elektrik iletim alt yapı çalışmaları yapılır ve/veya yaptırılır.

l) 9/1/2002 tarihli ve 4737 sayılı Endüstri Bölgeleri Kanunu (Endüstri Bölgeleri Kanunu ve Organize Sanayi Bölgeleri Kanununda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun) kapsamında belirlenen bölgelerin Resmî Gazete’de YEKA olarak belirlenmesi halinde, bu alanların tahsis edileceği tüzel kişiler bu Yönetmelik kapsamında belirlenir. YEKA’nın yatırıma hazır hale getirilebilmesi için gerekli diğer işlemler 4737 sayılı Kanuna göre BSTB ile koordineli olarak yürütülür.

(3) YEKA Amaçlı Bağlantı Kapasite Tahsisi ile YEKA geliştirilmesi durumunda aşağıdaki teknik ve idari çalışmalar yürütülür.

a) Bakanlık, YEKA belirleme sürecini hızlandırmak ve mevcut potansiyel alanların YEKA kapsamında değerlendirilmesini sağlamak amacıyla YEKA Amaçlı Bağlantı Kapasite Tahsisi Yöntemini tercih edebilir.

b) Bakanlık tarafından ilan edilen bağlantı bölgeleri ve bağlantı kapasiteleri için kaynak türü bazında YEKA amaçlı bağlantı kapasite tahsisi yarışması açılır. Başvuru sahipleri, ilan edilen bağlantı bölgesi ve bağlantı kapasitesinin tamamı için Şartnameye uygun olarak mali tekliflerini sunar.

c) YEKA amaçlı bağlantı kapasite tahsisi yarışmasını kazanan ve YEKA Kullanım Hakkı Sözleşmesini imzalamış tüzel kişi, bağlantı bölgeleri içerisinde kalacak şekilde ve bağlantı kapasitesinin tamamına göre ilgili mevzuatı kapsamında belirleyecekleri kullanılabilir santral sahalarını, Şartnamede belirtilen bilgi ve belgelerle birlikte 90 (doksan)  takvim günü içinde Genel Müdürlüğe önerir.  Uygun bulunmayan her bir santral sahası için başvuru sahibinden yarışmanın kazanıldığı bağlantı bölgesi ve santral sahasının kapasitesi değiştirilmemek üzere kullanılabilir yeni santral sahaları istenir. Tahsis edilen bağlantı bölgesi ve bağlantı kapasitesi için santral sahalarının tamamlanması ve uygun bulunması ile bu kullanılabilir santral sahaları Resmî Gazete’de YEKA olarak ilan edilir. Önerilen santral sahalarının belirlenmesi süreci, Şartnamede belirlenen koşullarda ve sürede tamamlanır. Yarışmayı kazanan tüzel kişi tarafından süresi içerisinde Genel Müdürlüğe sunulmayan veya süresi içerisinde tamamlanamayan santral sahalarına karşılık gelen kapasite, YEKA Kullanım Hakkı Sözleşmesinde belirtilen toplam kapasiteden düşürülerek iptal edilir. YEKA Kullanım Hakkı Sözleşmesi kapsamında tahsis edilen kapasitenin en az yüzde yetmişinin YEKA olarak değerlendirilmesi esastır. Bu durum, YEKA Kullanım Hakkı Sözleşmesinde ve eklerinde bağlantı kapasitesi haricinde bir değişiklik hakkı doğurmaz. Kullanılabilir santral sahası belirlenememesi veya bağlantı kapasitesinin yüzde yetmişinden daha az santral sahası belirlenmesi halinde teminat irat kaydedilerek YEKA Kullanım Hakkı Sözleşmesi feshedilir.

ç) YEKA amaçlı bağlantı kapasite tahsis yönteminde alan seçimi, gerekli etüt ve izinler, yarışmayı kazanan tüzel kişi tarafından YEKA Kullanım Hakkı Sözleşmesi ve Şartname koşulları içerisinde tamamlanır.

d) Bakanlık, bağlantı kapasite tahsis yöntemi kullanılarak geliştirilecek YEKA’nın yatırıma hazır hale getirilmesi amacıyla gerekli izin süreçleri için yarışmayı kazanan tüzel kişi ile iyi niyet çerçevesinde işbirliği yapar.

e) YEKA’nın yatırıma hazır hale getirilmesi, gerekli diğer iş ve işlemler için tüm masraflar yarışmayı kazanan tüzel kişiye aittir. Bu işlemler ve gecikme nedeniyle tüzel kişi zarar, ziyan ve benzeri ad altında herhangi bir talepte bulunamaz.

f) Mücbir sebepler veya kamudan kaynaklanan ve Genel Müdürlüğün uygun göreceği sebeplerle belirlenemeyen veya kullanılamayan santral sahaları bağlantı bölgesi aynı kalmak kaydıyla değiştirilebilir. Değiştirilen sahalar Genel Müdürlüğe sunulur. Uygun bulunması durumunda YEKA ilan edilir. Santral sahası belirleme sürecinde geçen ilave süre toplam süreye eklenmez.

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM

Başvuruların Alınması, İncelenmesi, Sonuçlandırılması ve YEKA Kullanım

Hakkı Sözleşmesinin İmzalanması

YEKA kullanım hakkı yarışma ilanı 

MADDE 6 – (1) YEKA Kullanım Hakkı yarışma ilanı, Resmî Gazete’de ve Genel Müdürlük internet adresinde yayımlanır. İlanda asgari olarak aşağıdaki bilgilere yer verilir:

a) YEKA’lara ilişkin teknik ve idari özellikler ile YEKA’nın bağlantı kapasitesi.

b) YEKA amaçlı bağlantı kapasite tahsisi yönteminin tercih edilmesi halinde bağlantı bölgeleri bazında tahsis edilecek bağlantı kapasiteleri.

c) YÜKT ve/veya YMKT şartı aranacak aksamın özellikleri ve üretim süreçleri.

ç) YEKA’nın YÜKT kapsamında değerlendirilmesi halinde kurulacak olan Fabrikaya ilişkin asgari kriterler.

d) Başvuru yapacak tüzel kişilerde aranacak şartlar.

e) Teminat mektubu, tutarı ve süresi.

f) Başvuru yeri, tarihi ve zamanı.

g) Yarışma yeri, tarihi ve zamanı.

ğ) Şartnamenin temin edileceği yer ve tutarı.

h) Elektrik enerjisi alım tavan fiyatı ve alım süresi.

ı) Bakanlık tarafından gerekli görülen diğer bilgiler.

(2) İlan tarihi ile mali teklifi içeren başvuru dosyasının teslim tarihi arasındaki süre 30 (otuz) takvim gününden az olamaz.

YEKA kullanım hakkı yarışması başvurularının alınması

MADDE 7 – (1) Bu Yönetmelik kapsamında yenilenebilir enerji kaynaklarına dayalı elektrik enerjisi üretim faaliyetinde bulunmak için; ihtiyaçlara göre Bakanlık tarafından ilan edilen Şartnamede yer alan şartları haiz ve belirtilen aksamı yurt içinde imal edecek ve/veya yerli malı kullanmayı taahhüt eden tüzel kişiler başvuruda bulunabilirler.

(2) Bu Yönetmelik kapsamında başvuruda bulunmak isteyen tüzel kişilerin, 2/11/2013 tarihli ve 28809 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Elektrik Piyasası Lisans Yönetmeliği kapsamında belirtilen önlisans başvurusu yapmaya haiz tüzel kişilerde aranan şartları sağlaması gerekmektedir.

(3) Başvurunun birden fazla tüzel kişi tarafından yapılması halinde, başvurunun ortak girişim olarak yapılmasına dair hususlar Şartnamede tanımlanır.

(4) Yarışmaya katılan tüzel kişinin veya ortak girişimin ortaklık yapısındaki Türkiye Cumhuriyeti vatandaşlarına ve Teknoloji Sağlayıcısına ait asgari pay oranı Şartnamede belirtilir. Başvurularda Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı payını göstermek üzere ortaklık yapısı gerçek kişiye kadar sunulur. Ortak girişim olarak başvurulması halinde ortaklara ait iş deneyim belgesinin hesaplanma yöntemi Şartnamede tanımlanır.

(5) YÜKT ve/veya YMKT için başvuru yapmak isteyen tüzel kişiler; aşağıda belirtilen belgeleri Genel Müdürlüğe başvuru dosyasında sunar:

a) Başvuru Dilekçesi.

b) Mali Teklif Zarfı.

c) Şartnamede belirtilen yerlilik oranını gösteren Yerli Malı Belgesi veya taahhütname.

ç) Şartnamede istenilen teknik değerleri gösteren belgeler.

d) Ortaklarını da içerecek şekilde başvuru sahibi tüzel kişiye ait bankalardan temin edilecek mali durum belgeleri ile son üç yıla dair Şartnamede belirlenen mali rasyoları içeren Yeminli Mali Müşavir (YMM) ve/veya Serbest Muhasebeci Mali Müşavir (SMMM) onaylı mali bilançosu.

e) Şartnamede belirlenen iş deneyim belgesi.

f) Şartnamede belirtilen tutarda ve koşullarda teminat mektubu.

g) Ticaret Sicil Gazetesinde yayımlanmış, başvuru sahibi tüzel kişi ve ortak girişim halinde tüm ortaklara ait güncel şirket ana sözleşmesi, şirket asgari sermayesi ve ortaklık yapısını gösterir belgeler ile ortak girişimin yarışma sonrası kuracağı tüzel kişiliğin elektrik enerjisi üretim tesisinin tamamı işletmeye girinceye kadar Bakanlıktan yazılı onay alınmadan ortaklık yapısının değiştirilmeyeceğine ve pay devri yapılamayacağına dair taahhütname.

ğ) YÜKT olması halinde AR-GE Planı.

h) Alt yüklenici ve tedarikçi listesi.

ı) Fabrika ve elektrik enerjisi üretim tesisi kurulumuna ilişkin taslak iş programları.

i) İmza sirküleri ve vekaletname.

j) Şartname alındı makbuzu.

k) Şartname ve YEKA Kullanım Hakkı Sözleşmesi taslağının kaşeli ve imzalı suretleri.

l) Şartnamede belirtilen diğer bilgi ve belgeler.

(6) Başvuru dosyaları, aşağıda belirtilen hususlara uyulmak şartıyla sunulacaktır:

a) Tüm başvuru evrakları, üzerinde imza sirkülerinde yer alan yetkili imzalar ve kaşeli olacak şekilde büyük ve kapalı bir zarf içerisine konularak sunulacaktır.

b) Mali Teklif, kapalı, kaşeli ve ıslak imzalı daha küçük bir zarfa konulmuş olarak, tüm başvuru evraklarının bulundurulduğu kapalı zarf içinde yer alacaktır.

c) Evrakların asıl veya noter tasdikli olarak sunulması esastır. Onaysız suretler işleme alınmaz.

ç) Dokümanların Türkçe olarak sunulması esas olup yabancı dilde olan belgelerin apostil tasdik şerhi onayı, Lahey Konvansiyonuna taraf olmayan ülkeler için dokümanın ait olduğu ilgili ülke muadil makam onayı ile Türk Konsolosluğundan tasdikli ve yeminli tercümesinin yapılması gerekmektedir.

(7) Başvuru dosyaları ilanda belirtilen adres, tarih ve saate kadar sunulmalıdır. Süresinde sunulmayan başvurular değerlendirmeye alınmaz. Başvurularda postadan kaynaklı gecikmeler dikkate alınmaz.

Komisyonun teşkili ve çalışma esasları  

MADDE 8 – (1) Komisyon; toplam üye sayısı tek sayı olmak üzere Bakanlığın belirleyeceği kurum/kuruluşlardan bir başkan, en az dört asil üyeden ve asil üye/üyelerin bulunamadığı hallerde yerine görev yapmak üzere yedek üyelerden Bakan Oluruyla teşkil ettirilir. Komisyonca yapılan iş ve işlemler tutanakla tespit edilir ve Komisyonun bütün üyeleri tarafından imzalanır.

(2) Komisyon eksiksiz olarak toplanır. Komisyon kararları oy çokluğuyla alınır. Kararlarda çekimser kalınamaz. Komisyon başkanı ve üyeleri oy ve kararlarından sorumludur. Karşı oy kullanan Komisyon üyeleri, gerekçesini Komisyon kararına yazmak ve imzalamak zorundadır. Komisyonca alınan kararlar ve düzenlenen tutanaklar, Komisyon başkan ve üyelerinin adları, soyadları ve görev unvanları belirtilerek imzalanır.

Başvuruların incelenmesi 

MADDE 9 – (1) Başvurular, Komisyon tarafından değerlendirilir.

(2) Komisyon; başvuru sahiplerinin huzurunda, ilanda belirtilen başvuru yeri, tarihi ve saatinde başvuruların evrak kayıt sırasına göre kapalı büyük zarfları açarak Şartnamede belirtilen başvuru dosyası içeriği ile ilgili evrak kontrolü yapar. Başvuru Dilekçesi, Şartname alındı makbuzu, Teminat Mektubu, Mali Teklif zarfı ve onaylı Şartnamenin herhangi birinin olmadığı veya bu belgelerden herhangi birinin eksik ve/veya hatalı olduğu tespit edilen başvurular değerlendirmeye alınmaz.

(3) Komisyon, kabul edilen başvurular için sunulan tüm bilgi ve belgeler üzerinden detay evrak incelemesine geçer. Detay evrak incelemesi, ilanda belirtilen başvuru tarihinden itibaren 20 (yirmi) takvim gününe kadar tamamlanır. Bu çalışmaların süresi içerisinde tamamlanamaması halinde Komisyon, 20 (yirmi) takvim gününe kadar bir defaya mahsus olmak üzere ek süre uzatımı kararı alabilir. Komisyon, detay evrak incelemesinin tamamlanma tarihine göre yarışma için yeni tarih ve saat belirleyebilir. Bu durumda, yarışma tarihi ve saati değişikliği Genel Müdürlük internet adresinde yayımlanır. Yarışma katılımcılarının beyan ettikleri tebligat adreslerine yarışma tarihinden en az 5 (beş) takvim günü öncesinde ayrıca bildirimde bulunulur.

(4) Başvuru sahibinin herhangi bir ek açıklamaya mahal bırakmayacak şekilde başvurusunu usulüne uygun ve eksiksiz yapması esastır. Komisyon, detay evrak incelemesi sürecinde ihtiyaç görmesi halinde; başvuru sahiplerinden ikinci fıkrada belirtilen belgeler hariç olmak üzere eksik, hatalı, içeriği anlaşılamayan başvuru evrakları için bir defaya mahsus düzeltme ve Şartname kapsamında sunulan bilgi ve belgelere ilişkin detaylı açıklama isteyebilir. Başvuru sahibi tüzel kişilere resmi yazışma yöntemlerinden biriyle istenen evrak, düzeltme veya açıklamaya dair bildirim yapılır. İstenen evrak,  düzeltme veya detaylı açıklamalar bu tebliğ tarihinden itibaren azami 7 (yedi) takvim günü içerisinde Komisyona sunulur. Ancak; istenilen evrak, düzeltme veya detaylı açıklamaların temin süresi Komisyonun evrak inceleme süresini geçemez. Komisyonun inceleme süresi sonucunda eksik evrak içeren başvurular değerlendirmeye alınmaz.

(5) Mali teklifler Şartnamede verilen formatta, kaşeli ve imza sirkülerinde yer alan yetkili kişiler tarafından ıslak imzalı olacak şekilde düzenlenecek ve geçerlilik süresi başvuru tarihinden itibaren en az 120 (yüz yirmi) takvim günü olacaktır.

(6) Yapılacak yarışma, Komisyonun kararıyla askıya alınabilir veya iptal edilebilir.

(7) Yarışmaya katılan tüzel kişiler herhangi bir gerekçeyle zarar, ziyan ve benzeri ad altında talepte bulunamazlar.

YEKA kullanım hakkı yarışması usulü ve YEKA kullanım hakkı yarışmasının sonuçlandırılması

MADDE 10 – (1) Bu Yönetmelik ve Şartnamede belirlenen kriterleri sağlayan, geçerli başvuru sahibi tüzel kişiler yarışmaya katılım hakkı kazanır.

(2) Yarışmaya katılma hakkı elde eden başvuru sahiplerinin Mali Teklif zarfları yarışma ilanında belirtilen yer, tarih ve saatte başvuru sahibi yetkililerinin huzurunda Komisyon tarafından açılır.

(3) Yarışma, Bakanlık tarafından belirlenip ilan edilen kilovatsaat başına elektrik enerjisi alım tavan fiyatı üzerinden eksiltme usulüne göre yapılır. Kurulacak elektrik enerjisi üretim tesisleri için; 5346 sayılı Kanuna ekli (I) ve (II) sayılı cetvellere göre hesaplanan fiyatlar toplamını geçmemek üzere her bir yarışma için tavan fiyat ve alım süresi Şartnamede belirlenir.

(4) Komisyon, Mali Teklif zarfları açıldıktan sonra başvuru sahiplerini bilgilendirerek açık eksiltme esasına dayalı yarışmaya geçer. Mali Teklif zarflarındaki teklifler sıralanır ve belirlenen en düşük azami beş mali teklif sahibi arasında açık eksiltme esasına dayalı yarışma yapılır. En düşük beş mali teklif tespit edilirken bu teklifler içerisinde eşitlik olması durumunda eşit mali teklif sahiplerinin tamamı yarışmaya dahil edilir. Yarışmaya; teklif edilmiş olan en düşük mali teklif esas alınmak suretiyle sırayla başvuru sahipleri tarafından her defasında teklif edilen bir önceki en düşük fiyattan eksiltme yapılarak en düşük fiyat verilinceye kadar devam edilir. Yarışma en düşük ve son teklife ulaşılınca sonlandırılır. Komisyon gerekli görmesi halinde fiyat eksiltme aralığı belirleyebilir. Son teklifini veren ve yeni bir teklif sunmayan başvuru sahipleri, açık eksiltme tutanağını imzalarlar ve yarışmada bir daha teklif veremezler.

(5) Açık eksiltme; en yüksek mali teklif sahiplerinden başlayarak, teklif edilmiş en düşük mali teklifin altına inilmesi şartıyla yeni fiyat teklifinin istenmesi suretiyle yürütülür. Yeni fiyat teklifleri, teklif edilmiş olan bir önceki en düşük fiyat teklifinden az olmalıdır. Teklif sahiplerinin tüm teklifleri ve son teklifleri Komisyon tarafından düzenlenen açık eksiltme tutanağına kaydedilerek teklif sahiplerine imzalatılır.

(6) Fiyat teklifini veren tüzel kişilerin açık eksiltme tutanağını imzalamamaları halinde, bu durum Komisyon tarafından ayrıca bir tutanakla tespit edilir. Açık eksiltmede tüzel kişinin vermiş olduğu fiyat teklifleri imza şartı olmaksızın bağlayıcı ve geçerlidir.

(7) Ekonomik açıdan en avantajlı ilk üç teklif haricindeki diğer tekliflere ait teminat mektupları yarışma gününü müteakip 3 (üç) iş günü içerisinde iade edilir.

(8) Komisyon tutanağı, Bakan Onayına sunulur. Yarışma, Bakan Onayı ile sonuçlandırılarak, onay dahilindeen düşük birinci teklif sahibi YEKA Kullanım Hakkı Sözleşmesinin imzalanmasına davet edilir.

(9) Bakanlık, herhangi bir aşamada yarışmayı iptal edebilir.

YEKA kullanım hakkı sözleşmesinin imzalanması ve ifası

MADDE 11 – (1) YEKA Kullanım Hakkı Sözleşmesine davet edilen tüzel kişinin davet edildiği yazının tebliğ tarihinden itibaren azami 30 (otuz) takvim günü içerisinde YEKA Kullanım Hakkı Sözleşmesini imzalaması esastır. En düşük birinci teklif sahibiyle YEKA Kullanım Hakkı Sözleşmesi imzalanması halinde veya ikinci ve üçüncü teklif sahibinin YEKA Kullanım Hakkı Sözleşmesine davet edilmemesi halinde en düşük ikinci ve üçüncü teklif sahibinin teminat mektubu, imza tarihinden itibaren 3 (üç) iş günü içerisinde iade edilir. Bu süre içerisinde en düşük birinci teklif sahibinin YEKA Kullanım Hakkı Sözleşmesi davetine icap etmemesi halinde teminatı irat kaydedilerek sırasıyla en düşük ikinci ve üçüncü teklif sahibine YEKA Kullanım Hakkı Sözleşmesine davet mektubu Bakan Onayı çerçevesinde gönderilebilir. YEKA Kullanım Hakkı Sözleşmesine davet edilen teklif sahibinin süresi içerisinde YEKA Kullanım Hakkı Sözleşmesini imzalamaması halinde aynı şekilde işlem tesis edilir.

(2) YEKA Kullanım Hakkı Sözleşmesi imzalanmadan önce tüzel kişi; gerekli ticari kuruluşunu tamamlayarak Ticaret Sicil Gazetesini, ortaklık yapısını, tüzel kişilik adına düzenlenmiş teminat mektubunu, elektrik enerjisi üretim tesislerine ve YÜKT halinde Fabrikaya ait iş programlarını Genel Müdürlüğe sunar.

(3) Yarışmanın ortak girişim tarafından kazanılması halinde; YEKA Kullanım Hakkı Sözleşmesi imzalanmadan önce taahhüt edilen ve başvuruda sunulan ortaklık yapısına uygun olarak ticari kuruluş 7 nci maddenin beşinci fıkrasının (g)  bendi kapsamında tamamlanır.

DÖRDÜNCÜ BÖLÜM

Lisans Süreci ve Elektrik Enerjisi Satışı

Önlisans süreci

MADDE 12 – (1) YEKA Kullanım Hakkı Sözleşmesi imzalanan tüzel kişinin YEKA’da elektrik enerjisi üretim faaliyetinde bulunabilmesi için önlisans ve üretim lisansı alması zorunludur.

(2) YEKA Kullanım Hakkı Sözleşmesi imzalanan ve YEKA kapsamında önlisans başvurusu yapmaya hak kazanan tüzel kişi ve bağlantı kapasitesi önlisans verilmek üzere EPDK’ya bildirilir.  Bu tüzel kişi YEKA Kullanım Hakkı Sözleşmesinin imzalandığı tarihten itibaren 45 (kırk beş) takvim günü içerisinde EPDK’ya önlisans başvurusu yapmak zorundadır.

(3) YEKA amaçlı bağlantı kapasite tahsisi yöntemi ile yapılan yarışmayı kazanan tüzel kişilerinse, Genel Müdürlüğe sundukları YEKA tekliflerinin Genel Müdürlük tarafından uygun bulunması ve YEKA olarak Resmî Gazete’de ilanından ve EPDK’ya bildirilmesinden itibaren 45 (kırk beş) takvim günü içerisinde EPDK’ya önlisansbaşvurusu yapması zorunludur.

(4) Önlisans başvuru tarihi veya süresi içerisinde başvuru yapılmadığı hususu EPDK tarafından Genel Müdürlüğe bildirilir. Süresi içerisinde önlisans başvurusu yapılmaması durumunda Bakanlık tarafından YEKA Kullanım Hakkı Sözleşmesi feshedilerek teminat irat kaydedilir.

(5) EPDK tarafından yapılan değerlendirmeler sonucunda başvuru sahibinin başvuru evraklarında varsa eksikleri tespit edilerek ve verilecek 3 (üç) aylık süre içerisinde bu eksikleri tamamlatılarak önlisans verilir. Eksikliklerin süresi içerisinde giderilmemesi halinde Bakanlık tarafından YEKA Kullanım Hakkı Sözleşmesi feshedilerek teminat irat kaydedilir.

(6) Şartnamede belirtilen önlisans süresi içerisinde Elektrik Piyasası Lisans Yönetmeliği kapsamında gereken iş ve işlemler ile gerekli izinler tamamlanarak üretim lisansı başvurusunda bulunulur. Önlisans sahibi tüzel kişi Bakanlık tarafından ilan edilen YEKA’da tamamlanmamış olan iş ve işlemleri bu süreçte tamamlamakla yükümlüdür.

(7) YÜKT kapsamında önlisans sahibi tüzel kişi, önlisans süresi içerisinde Fabrika ile ilgili aşağıdaki belgeleri Genel Müdürlüğe sunar:

a) Taahhüt edilen Fabrikanın işletmeye girdiğine dair ilgili kurum/kuruluş tarafından düzenlenen Kabul, Devreye Alma, İşyeri Açma ve Çalışma Ruhsatı ve Kapasite Raporu.

b) Şartnamede belirtilen ve başvuru sahibi tüzel kişi tarafından taahhüt edilen yerlilik oranını sağladığına ilişkin aksama ait Yerli Malı Belgesi.

c) Yerli üretilen aksamın taahhüt edilen asgari teknik değerleri gösteren ve/veya standartlara uygun olduğuna dair TSE veya uluslararası akredite kuruluşlar tarafından düzenlenmiş sertifika ve belgeler.

(8) YÜKT kapsamında kurulacak Fabrikanın azami kurulum süresi Şartnamede belirtilir. Sunulan Fabrika kurulumuna ait detaylı iş programı çerçevesinde üçüncü taraf gözetim hizmeti önlisans sahibi tüzel kişi tarafından Şartnamede belirlenen koşullarda alınır. Gözetim faaliyetleri çerçevesinde üçer aylık dönemler halinde hazırlanacak ilerleme raporu gözetim firması tarafından Genel Müdürlüğe sunulur. İş programında belirtilen iş kalemleri ve termintarihlerinde gecikmeler yaşanması halinde bu gecikmelerin herhangi bir iş kaleminde 20 (yirmi) iş gününü aşması halinde önlisans sahibi tüzel kişi yazılı olarak ihtar edilir. İhtara rağmen gecikmenin bir sonraki ilerleme raporunda giderilmemesi ve gecikmenin giderileceğine dair detaylı bir plan sunulmaması, gecikmelerin toplam iş süresini 60 (altmış) iş gününden fazla uzatması halinde Şartnamede belirlenen cezai müeyyideler uygulanır. Genel Müdürlük, toplam gecikmelerin 6 (altı) aydan daha fazla uzayacağının anlaşılması halinde bu gecikmelerin giderilmesine dair tüzel kişiden yazılı savunma ister, savunma yeterli görülmezse YEKA Kullanım Hakkı Sözleşmesinin feshi yönünde işlem tesis edebilir ve EPDK’ya önlisansın iptali için bildirimde bulunabilir.

(9) Mücbir sebepler nedeniyle verilen ilave süre haricinde, önlisans sahibi tüzel kişi tarafından Fabrikanın süresi içerisinde işletmeye alınmaması durumunda Bakanlık tarafından YEKA Kullanım Hakkı Sözleşmesi feshedilerek teminat mektubu irat kaydedilir. Önlisans, EPDK tarafından iptal edilir.

(10) YEKA Kullanım Hakkı Sözleşmesi kapsamındaki taahhütlerin yerine getirilmediğinin tespit edilmesi durumunda ilgili tüzel kişi ve ortaklık yapısındaki kişilerin ortak olduğu diğer tüzel kişiler Bakanlık tarafından yapılacak diğer YEKA yarışmalarına 2 (iki) yıl süreyle giremezler.

(11) Yedinci fıkranın (b) ve (c) bendlerindeki belgelerin, süresi içerisinde sunulmaması ve/veya Şartnamede belirtilen ve taahhüt edilen değerleri karşılamaması durumunda YEKA Kullanım Hakkı Sözleşmesi feshedilerek teminat irat kaydedilir. EPDK’ya önlisansın iptali için bildirimde bulunulur.

(12) YMKT kapsamında sunulan elektrik enerjisi üretim tesisinin kurulumuna ait detaylı iş programı çerçevesinde üçüncü taraf gözetim hizmeti önlisans sahibi tüzel kişi tarafından Şartnamede belirlenen koşullarda alınır. Gözetim faaliyetleri çerçevesinde üçer aylık dönemler halinde hazırlanacak ilerleme raporu gözetim firması tarafından Genel Müdürlüğe sunulur. İş programında belirtilen iş kalemleri ve termin tarihlerinde gecikmeler yaşanması halinde bu gecikmelerin herhangi bir iş kaleminde 20 (yirmi) iş gününü aşması halinde önlisans sahibi tüzel kişi yazılı olarak ihtar edilir. Tüzel kişi YMKT kapsamında vermiş olduğu iş programı kapsamındaki gecikmeleri, nedenleri ve telafi edici önlemleriyle birlikte Genel Müdürlüğe sunar. YMKT kapsamında elektrik enerjisi üretim tesisinin iş programındaki gecikmenin 18 (on sekiz) aya kadar ulaşacağının anlaşılması veya 18 (on sekiz) aya kadar ulaşması halinde YEKA Kullanım Hakkı Sözleşmesi tek taraflı feshedilerek teminat irat kaydedilir. EPDK’yaönlisansın iptali için bildirimde bulunulur.

(13) İş programlarında, ayrı ayrı ve toplamda Şartnamede belirtilen süreleri aşmamak kaydıyla, Genel Müdürlük Onayıyla değişiklik yapılabilir.

(14) YÜKT kapsamında önlisans sahibi tüzel kişi, önlisans süresi içerisinde Fabrika kurulumu gerçekleştirmesi halinde teminat tutarının %25’i iade edilir.

Lisans süreci 

MADDE 13 – (1) YÜKT kapsamında; Elektrik Piyasası Lisans Yönetmeliği kapsamındaki yükümlülüklerini yerine getiren ve Fabrikayı süresi içerisinde işletmeye alan önlisans sahibi tüzel kişiler EPDK’ya lisans başvurusunda bulunur. EPDK, lisans başvuru evraklarının yanı sıra Genel Müdürlük tarafından lisans almasına dair uygunluk yazısı ile lisans işlemlerini devam ettirir. Genel Müdürlük uygunluk yazısını, 12 nci maddenin yedinci fıkrasındaki gerekliliklerin yerine getirilmesi ve AR-GE Planlarına uyumlu hareket edildiğinin belirlenmesi halinde düzenler.

(2) YÜKT kapsamında; elektrik enerjisi üretim tesisinde, Şartname ve Şartnameye cevaplar kısmında verilen Fabrikada üretilmiş aksam ve tedarik planında belirtilen yerli malı ürünlerin kullanılması zorunludur.

(3) YÜKT ve YMKT kapsamında; YEKA’da taahhüt edilen yerli malı aksamın kullanılmadığının tespiti halinde, lisans sahibi tüzel kişiye Şartnameye uygun yerli malı kullanması yönünde yazılı ihtarda bulunulur. Bu olumsuzluğun ihtarnamede belirtilen süre içerisinde giderilmemesi ve taahhüdün yerine getirilmemesi durumunda YEKA Kullanım Hakkı Sözleşmesi feshedilerek teminat irat kaydedilir ve genel hükümlere göre tasfiye işlemleri başlatılır. EPDK’ya üretim lisansının iptali için bildirimde bulunulur.

(4) YÜKT ve YMKT kapsamında; YEKA’lar için alınacak üretim lisanslarının süresi 30 (otuz) yıl olup bu süre sonunda arazi kullanım hakkının alındığı ilgili kurumların mevzuatı uyarınca işlem tesis edilir.

(5) YEKA’lar için elektrik enerjisi üretim tesisinin inşaat süresi ve her yıl işletmeye alınacak tesis kapasitesi, sunulan ve Genel Müdürlük tarafından kabul edilen iş programında belirtilir. Elektrik enerjisi üretim tesisinin toplam kurulum süresi 36 (otuz altı) ayı geçmemek üzere Şartnamede belirtilir. İş programında belirtilen yıllık kurulu güç kapasitesinin tamamının işletmeye alınamaması halinde; eksik kalan yıllık kapasitenin kurulumu gerçekleştirilinceye kadar, eksik kalan yıllık kurulu gücün toplam yıllık kurulu güce oranı kadar, YEKA Kullanım Hakkı Sözleşmesinde belirtilen alım fiyatından kesinti yapılır. Bu uygulama, YEKA Kullanım Hakkı Sözleşmesinde belirtilen toplam kurulu gücü tamamlanıncaya kadar sürer.

(6) YÜKT kapsamında YEKA’daki elektrik enerjisi üretim tesisinin; YEKA Kullanım Hakkı Sözleşmesi ve eklerine uygun olarak kurulumunun yürütülmesi durumunda, geçici kabul tutanağının düzenlenmesi ile birlikte yıllık olarak güncel teminat tutarının 3 (üç) eşit taksitte her yıl 1/6’sı (altıda biri) iade edilmek suretiyle %50 (elli)’si lisans sahibi tüzel kişiye iade edilir. YMKT kapsamında ise teminat tutarının tamamı yıllık bazda 3 (üç) eşit taksitte iade edilir. İş programına uygun kurulumunun tamamlanmaması halinde teminat tutarı iade edilmez.

Elektrik enerjisi satışı

MADDE 14 – (1) YEKA’larda üretilen elektrik enerjisi, Şartnamede belirtilen süre boyunca ve YEKA Kullanım Hakkı Sözleşmesinde yer alan fiyat üzerinden, Yenilenebilir Enerji Kaynaklarını Destekleme Mekanizması (YEKDEM) kapsamında değerlendirilir.  Mücbir sebepler haricinde süre uzatımı yapılmaz. Herhangi bir nedenle fiyat artışı yapılmaz.

(2) Şartnamede belirlenen alım süresi, YEKA Kullanım Hakkı Sözleşmesinin imzalandığı tarihten itibaren başlar.

(3) YEKA Kullanım Hakkı Sözleşmesinde belirlenen alım süresi sonunda üretim lisansı kapsamında piyasa faaliyetinde bulunulur.

(4) YEKA Kullanım Hakkı Sözleşmesi kapsamında kurulacak elektrik enerjisi üretim tesisleri için ayrıca 5346 sayılı Kanun kapsamında yerli ürün desteği uygulanmaz.

BEŞİNCİ BÖLÜM

AR-GE ve Sertifikasyon

AR-GE faaliyetleri

MADDE 15 – (1) YÜKT için başvuru yapacak tüzel kişiler; 5746 sayılı Kanun kapsamında ve Şartnamede belirlenen koşullarda ve sürede sunacağı Yıllık AR-GE Planı  çerçevesinde AR-GE faaliyetlerini gerçekleştirir.

(2) AR-GE faaliyetlerinin uygulama ve denetimi 5746 sayılı Kanun kapsamında görevlendirilen kurum/kuruluşlarca yapılır. İlgili kurum/kuruluşlar AR-GE faaliyetlerinin uygulama ve denetim sonuçlarını yılda bir defa Bakanlığa sunar.

(3) AR-GE faaliyetlerine, YEKA Kullanım Hakkı Sözleşmesinin imzalanmasını müteakip Şartnamede verilen süre içerisinde AR-GE merkezi kurulumu tamamlanarak başlanır. AR-GE merkezi faaliyetleri Şartnamede belirtilen süreden az olmamak kaydıyla sunulmuş olan AR-GE planlamasına uygun olarak devam ettirilir. AR-GE faaliyetlerinin plana uygun yürütülmemesi halinde yıllık olarak sunulan uygulama ve denetim raporu ile AR-GE planında yer alan hedeflere ulaşma durumu dikkate alınarak, AR-GE faaliyetlerinin yürütülmediğinin veya etkin olarak sürdürülmediğinin anlaşılması halinde uygulanacak müeyyide Şartnamede belirtilir.

Standart ve sertifikasyon

MADDE 16 – (1) Bu Yönetmelik kapsamında imalatı gerçekleştirilen ekipman ve/veya aksamlar için ilgili tüzel kişi tarafından Türk Standardları Enstitüsü veya TS EN ISO/IEC 17065 “Ürün, Proses ve Hizmet Belgelendirmesi Yapan Kuruluşlar İçin Şartlar” standardına uygun olarak Uluslararası Akreditasyon Forumu (IAF) ile karşılıklı tanıma anlaşması imzalamış ulusal akreditasyon kurumları tarafından akredite edilmiş kuruluşlarca düzenlenen aksama veya aksama ait standardın olmadığı durumlarda aksamın imalatında kullanılan bütünleştirici parçalara ait uluslararası standartlara veya Türk Standartlarına veya kriterlerine uygunluğunu belirten Tip Sertifikası ve/veya Ürün Sertifikası veya Birim Doğrulama Sertifikası alınması zorunludur.

(2) YEKA kapsamında imalat yapan ve/veya yerli malı kullanmayı taahhüt eden tüzel kişiler tarafından üretilen ve/veya kullanılan ekipman ve/veya aksamların, standartlara veya kriterlere uygunluğu TSE tarafından değerlendirilir. Ekipman ve/veya aksamlara ilişkin sertifika uygunluk belgesi TSE tarafından düzenlenir ve önlisanssürecinde ilgili tüzel kişiler tarafından Bakanlığa sunulur. Belgenin sunulmaması halinde 13 üncü maddenin üçüncü fıkrası gereğince işlem tesis edilir.

Mücbir sebepler

MADDE 17 – (1) Bu Yönetmelik kapsamında yürütülen iş ve işlemlerin, YEKA Kullanım Hakkı Sözleşmesinde belirlenen sürelerde tamamlanmaması durumunda, bu Yönetmelikte belirtilen cezalar uygulanır.

(2) Mücbir sebepler nedeniyle süre uzatımı verilebilecek haller bunlarla sınırlı olmamak kaydıyla aşağıda sayılmıştır:

a) Doğal afetler.

b) Kanuni grev.

c) Genel salgın hastalık.

ç) Kısmi veya genel seferberlik ilanı.

d) Yangın ve sabotaj halleri.

(3) İkinci fıkrada belirtilen hallerin mücbir sebep olarak kabul edilmesi ve YEKA Kullanım Hakkı Sözleşmesi imzalanan tüzel kişiye süre uzatımı verilebilmesi için, mücbir sebep olarak kabul edilecek durumun;

a) Tüzel kişinin kusurundan kaynaklanmamış olması,

b) Taahhüdün yerine getirilmesine engel nitelikte olması,

c) Tüzel kişinin bu engeli ortadan kaldırmaya gücünün yetmemesi,

ç) Mücbir sebebin meydana geldiği tarihi izleyen 30 (otuz) takvim günü içinde YEKA Kullanım Hakkı Sözleşmesi imzalanan tüzel kişinin Genel Müdürlüğe yazılı olarak bildirimde bulunması,

d) Yetkili merciler tarafından belgelendirilmesi,

zorunludur.

(4) Tüzel kişinin mücbir sebep bildiriminde;

a) Mücbir sebebin başlama tarihini ve mahiyetini,

b) İlgili mevzuat kapsamındaki yükümlülüklerine olan etkilerini,

c) Mümkün olması halinde etkilerin tahmini giderilme süresini,

yazılı olarak bildirmesi zorunludur.

(5) Mücbir sebeplerin vukuu bulduğunun teyidi ile bu çerçevede meydana gelen gecikme süresi iş programına ve toplam süreye eklenir. Mücbir sebepler çerçevesinde süre uzatımı toplamda 1 (bir) yılı geçemez.

(6) Zamanında yapılmayan yazılı bildirimler dikkate alınmaz ve müracaat süresi geçtikten sonra süre uzatımı talebinde bulunulamaz.

(7) Genel Müdürlüğün, YEKA Kullanım Hakkı Sözleşmesinin ifasına ilişkin yükümlülüklerini tüzel kişinin kusuru olmaksızın yerine getirmemesi (yer teslimi, projelerin onaylanması, iş programının onaylanması, ödenek yetersizliği gibi) ve bu sebeple sorumluluğu tüzel kişiye ait olmayan gecikmelerin meydana gelmesi, bu durumun taahhüdün yerine getirilmesine engel nitelikte olması ve tüzel kişinin bu engeli ortadan kaldırmaya gücünün yetmemiş olması halinde,  işi engelleyici sebeplere ve yapılacak işlerin niteliğine göre, işin bir kısmına veya tamamına ait süre en az gecikilen süre kadar uzatılır.

(8) YEKA Kullanım Hakkı Sözleşmesini imzalayan taraflarca mücbir sebep çerçevesinde yaşanan gecikmenin 1 (bir) yıldan fazla sürmesi veya 1 (bir) yıl içerisinde giderilemeyeceğinin anlaşılması halinde bu durumun yetkili mercilerce belgelendirilmesi ile Genel Müdürlüğün YEKA Kullanım Hakkı Sözleşmesini feshederek sonlandırma hakkı mevcuttur. Bu durumda teminat mektubu iade edilir. Tüzel kişi bu durumda zarar, ziyan ve benzeri ad altında herhangi bir talepte bulunamaz.

ALTINCI BÖLÜM

YEKA’ların Korunması ve Altyapı Yatırımları

YEKA’ ların korunması ve kullanılması 

MADDE 18 – (1) YEKA’nın korunmasına ilişkin aşağıda yer alan usul ve esaslara uyulur:

a) YEKA’da kullanılacak kaynağın doğallığının muhafaza edilmesi ve devamlılığının sağlanması esastır.

b) Bu Yönetmelik kapsamında belirlenerek Resmî Gazete’de ilan edilen alanlardaki yenilenebilir enerji kaynağının karakteristik değerlerini değiştirebilecek her türlü proje ve planların hazırlık safhasında Genel Müdürlüğün görüşünün alınması zorunludur.

c) YEKA’da ulusal güvenlik ile ilgili haller dışında bu kaynaktan yararlanmayı engelleyici nitelikte işlem tesis edilemez. Ancak, YEKA olarak ilan edilen alanların korunmasına yönelik alanın ekolojik, fiziki ve teknik özelliklerine göre talep edilebilecek ek tedbirler Bakanlığın uygun görüşü alınarak uygulanabilir.

YEKA’dan azami derecede yararlanabilmek için gerekli altyapının geliştirilmesine yönelik kurum ve kuruluşların sorumluluklarına ilişkin esas ve ilkeler

MADDE 19 – (1) YEKA’lardan verimli ve etkin bir şekilde yararlanılabilmesi için ilgili kurum ve kuruluşlar tarafından aşağıda belirtilen esas ve ilkelere azami derecede uyulur:

a) Genel Müdürlük; YEKA’da optimum büyüklüklerde kaynağa göre parselleri ve kurulu güçleri belirler, gerekli ölçüm ve fizibilite çalışmalarını yapar/yaptırır.

b) Arazi izinlerinin alınmasında yöntem ve süreçleri azaltıcı yönde çalışmalar yapar.

c) YEKA’larda kurulacak elektrik enerjisi üretim tesisleri için gerekli enerji iletim tesisleri TEİAŞ tarafından elektrik enerjisi üretim tesisleri ünitelerinin işletmeye giriş programına uygun olarak yapılır.

ç) Genel Müdürlük YEKA’nın ulaşım altyapısının iyileştirilmesi yönünde girişimlerde bulunur.

Yürürlükten kaldırılan yönetmelik

MADDE 20 – (1) 27/11/2013 tarihli ve 28834 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Elektrik Enerjisi Üretimine Yönelik Yenilenebilir Enerji Kaynak Alanlarının Belirlenmesi, Derecelendirilmesi, Korunması ve Kullanılmasına İlişkin Usul ve Esaslara Dair Yönetmelik yürürlükten kaldırılmıştır.

Yürürlük

MADDE 21 – (1) Bu Yönetmelik yayımı tarihinde yürürlüğe girer.

Yürütme

MADDE 22 – (1) Bu Yönetmelik hükümlerini Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı yürütür.

 

 

Günlük veya haftalık sürelerle konut kiralama faaliyetinden elde edilen gelirin vergilendirilmesi.

Konu

:

Günlük veya haftalık sürelerle konut kiralama   faaliyetinden elde edilen gelirin vergilendirilmesi.

            İlgide kayıtlı özelge talep formunda, mülkiyeti ve giderleri size ait gayrimenkulü eşyalı olarak sözleşme yapılmaksızın günlük veya haftalık sürelerle kiraya verdiğiniz belirtilerek, müşterilere düzenlenecek faturalarda KDV oranının ne olması gerektiği, günlük müşteri listesi düzenlenip kolluk güçlerine bildirimde bulunup bulunulmayacağı, demirbaşlar için amortisman ayrılıp ayrılmayacağı ve ayrılması durumunda amortisman tutarlarının ticari kazancın tespitinde gider olarak indirilip indirilemeyeceği hususlarında bilgi talep ettiğiniz anlaşılmakta olup, Başkanlığımız görüşleri aşağıda açıklanmıştır.

 

1- GELİR VERGİSİ KANUNU YÖNÜNDEN

 

193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun 37 nci maddesinde; “Her türlü ticari ve sınai faaliyetlerden doğan kazançlar ticari kazançtır.” hükmüne yer verilmiş olup, aynı Kanunun 70 inci maddesinin (1) numaralı bendinde, binaların sahipleri, mutasarrıfları, zilyetleri, irtifak ve intifa hakkı sahipleri veya kiracıları tarafından kiraya verilmesinden elde edilen gelirlerin gayrimenkul sermaye iradı olduğu belirtilmiştir.

 

Anılan Kanunun gayrimenkul sermaye iradına ilişkin hükümleri uyarınca, binaların kısmen veya tamamen ya da boş veya dayalı döşeli şekilde kiraya verilmesinden elde edilen gelir gayrimenkul sermaye iradı olarak kabul edilmektedir. Günümüzde de konut olarak kullanılan binalar kiraya verilirken oda ve diğer müştemilatı ile birlikte tamamen kiracının kullanımına terk edilebilmekte olup, bu tür kullanımlar Borçlar Kanununda düzenlenen adi kiralama kapsamına girmektedir. Dolayısıyla bu tip kiralamadan elde edilen gelir gayrimenkul sermaye iradı olarak vergiye tabi tutulmaktadır.

 

Ancak, gayrimenkullerin uzun süreli kiralanması suretiyle elde edilecek gelirden daha fazla gelir elde edilmesi amacıyla, günlük veya haftalık olarak, süreklilik arz eden bir şekilde farklı kişilerin kullanımına hazır halde bulundurulması, kalacak kişilere konutun teslimi ve kalma sürelerinin sonunda konutun teslim alınması ve yeniden kullanıma hazır hale getirilmesi bir organizasyonu gerektirmektedir. Ayrıca, söz konusu konutun belirli bir bedel karşılığı olmak üzere günlük ya da haftalık olarak kullanıma sunulmasında bir kira akdinden söz edilmesi mümkün olmadığından bu faaliyetin ticari faaliyet olarak değerlendirilmesi gerekmektedir.

 

Ayrıca, aynı Kanunun 40 ıncı maddesinde safi kazancın tespit edilmesinde indirilecek giderler sayılmış olup, maddenin (7) numaralı bendinde Vergi Usul Kanunu hükümlerine göre ayrılan amortismanların safi kazancın tespitinde indirim konusu yapılabileceği hüküm altına alınmıştır.

 

Bu hüküm ve açıklamalar çerçevesinde, mülkiyeti size ait gayrimenkullerin günlük ve haftalık olarak kiraya verilmesinden elde edilen kazancın ticari kazanç hükümlerine göre vergilendirilmesi gerekmekte olup 213 sayılı Vergi Usul Kanunu hükümlerine göre ayrılan amortismanların da ticari kazancın tespitinde gider olarak dikkate alınması mümkün bulunmaktadır.

 

2-KATMA DEĞER VERGİSİ KANUNU YÖNÜNDEN

 

KDV Kanununun, 1/1 inci maddesinde, Türkiye’de ticari, sınai, zirai faaliyet ve serbest meslek faaliyeti çerçevesinde yapılan teslim ve hizmetlerin, 1/3-f maddesinde ise Gelir Vergisi Kanununun 70 inci maddesinde belirtilen mal ve hakların kiralanması işlemlerinin KDV ye tabi olduğu hüküm altına alınmıştır.

KDV oranları, KDV Kanununun 28 inci maddesinin Bakanlar Kuruluna verdiği yetkiye dayanılarak yayımlanan 2007/13033 sayılı Bakanlar Kurulu Kararnamesi eki I sayılı listede yer alan teslim ve hizmetler için %l, II sayılı listede yer alan teslim ve hizmetler için %8, listelerde yer almayan vergiye tabi işlemler için % l8 olarak tespit edilmiştir.

Kararname eki (II) sayılı listenin “B) DİĞER MAL VE HİZMETLER” bölümünün 25 inci sırasında; “Otel, motel, pansiyon, tatil köyü ve benzeri konaklama tesislerinde sunulan geceleme hizmeti (1618 sayılı Kanun hükümlerine göre Kültür ve Turizm Bakanlığından işletme belgesi almış seyahat acenteleri tarafından müşteriye aktarılan geceleme hizmet tutarı ve bu hizmete ilişkin aracılık bedellerine de konaklama tesislerinde verilen geceleme hizmetlerinin ait olduğu oran uygulanır. Konaklama tesislerinde geceleme hizmetinden yararlanmayanlara verilen tüm hizmetler ile geceleme hizmetiyle beraber verilen ancak ayrıca belgelendirilen ya da geceleme hizmetine ait belgede ayrıca fiyatlandırılan hizmetler bu sıra kapsamında yer almamaktadır. Ancak geceleme hizmeti kapsamında verilmesi ve geceleme bedeline dahil edilmesi mutat olan diğer hizmetler bu sıra kapsamında yer almakla birlikte bu şekilde belirlenen geceleme bedeli içinde sunulan alkollü içeceklere ilişkin yüklenilen katma değer vergisi tutarları, hizmeti sunanlar tarafından indirim konusu yapılamaz.)” yer almıştır.

 

Buna göre, mülkiyeti size ait gayrimenkullerin üçüncü şahıslara günlük veya haftalık sürelerle kiraya verilmesi işleminin 2007/13033 sayılı Kararname eki II sayılı listenin 25 inci sırası kapsamında değerlendirilmesi mümkün bulunmadığından bu hizmetin %18 oranında KDV ye tabi tutulması gerekmektedir.

 

3-VERGİ USUL KANUNU YÖNÜNDEN

 

213 sayılı Vergi Usul Kanununun “Faturanın tarifi” başlıklı 229 uncu maddesinde, fatura, satılan emtia veya yapılan iş karşılığında müşterinin borçlandığı meblağı göstermek üzere emtiayı satan veya işi yapan tüccar tarafından müşteriye verilen ticari vesika olarak tanımlanmış, 231/5 inci maddesinde ise faturanın mal teslimi veya hizmetin yapıldığı tarihten itibaren azami yedi gün içinde düzenleneceği, bu süre içerisinde düzenlenmeyen faturaların hiç düzenlenmemiş sayılacağı hükme bağlanmıştır.

 

Aynı Kanunun 240 ıncı maddesinde otel, motel ve pansiyon gibi konaklama yerlerinin, odaları, bölmeler ve yatak planlarına uygun olarak müteselsil seri ve sıra numaralı günlük müşteri listeleri düzenleyeceği hükmüne yer verilmiştir.

 

Buna göre, günlük olarak kiralama işlemine konu edilen mülkiyeti şahsınıza ait olan gayrimenkuller ticari faaliyet çerçevesinde konaklama yeri kabul edileceğinden, bütün müşterilerinizin Vergi Usul Kanununun 240/C maddesindeki bilgileri içerecek şekilde düzenlenecek günlük müşteri listesine kaydedilmesi zorunlu bulunmaktadır. Ayrıca, kira gelirleri karşılığında kiralama hizmetinin ifa edildiği tarihten itibaren yedi gün içerisinde fatura düzenlenmesi gerektiği tabiidir.

Öte yandan, Kanunun 313 üncü maddesinin birinci fıkrasında, “İşletmede bir yıldan fazla kullanılan ve yıpranmaya, aşınmaya veya kıymetten düşmeye maruz bulunan gayrimenkullerle 269 uncu madde gereğince gayrimenkul gibi değerlenen iktisadi kıymetlerin, alet, edavat, mefruşat, demirbaş ve sinema filmlerinin birinci kısımdaki esaslara göre tespit edilen değerinin bu Kanun hükümlerine göre yok edilmesi amortisman mevzuunu teşkil eder.”hükmü yer almaktadır.

 

Aynı Kanunun 5024 sayılı Kanunla değişen 315 inci maddesinde; “Mükellefler amortismana tabi iktisadi kıymetlerini Maliye Bakanlığının tespit ve ilan edeceği oranlar üzerinden itfa ederler. İlan edilecek oranların tespitinde iktisadi kıymetlerin faydalı ömürleri dikkate alınır.” hükmü yer almaktadır.

 

Bahsi geçen maddenin Bakanlığımıza verdiği yetkiye istinaden, amortismana tabi iktisadi kıymetler için uygulanacak ” 339, 365, 389, 399 ve 406 Sıra No.lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliğleri ile değişik 333 Sıra No.lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği eki liste ile açıklanmıştır.

 

Bu hükümlere göre, işletmenizin aktifinde bulunan demirbaşlar için Vergi Usul Kanunu Genel Tebliğlerinde belirtilen faydalı ömür ve oranları üzerinden amortisman ayrılması mümkün bulunmaktadır.

 

Bilgi edinilmesini rica ederim.

Kooperatif hissesi değer artış kazancı

Sayı : 62030549-120[74-2016/213]-56905 12/05/2016
Konu : Gayri Menkul Sermaya iradında iktisap bedelinin indirim konusu yapılıp yapılamayacağı hakkında  

 

İlgide kayıtlı özelge talep formunuz ve eki dilekçede, 2008 yılında fiilen kullanımınıza bırakılan kooperatif hisseli dairenizi yine bu tarihten itibaren kiraya verdiğinizi ve kira gelirlerinizi götürü gider usulü ile beyan ettiğinizi, dairenizin kat mülkiyetli tapusunu 28.01.2015 tarihinde aldığınızı ve gayrimenkul sermaye iradı beyannamesinde safi tutarın tespiti için gerçek gider usulünü seçmek istediğinizi belirterek, iktisap bedelinin % 5′ ini indirim konusu yapıp yapamayacağınız konusunda bilgi talep ettiğiniz anlaşılmış olup, konu hakkında Başkanlığımız görüşü aşağıda açıklanmıştır.

 

193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun 70 inci maddesinde, maddede bentler halinde sayılan mal ve hakların sahipleri, mutasarrıfları, zilyedleri, irtifak ve intifa hakkı sahipleri veya kiracıları tarafından kiraya verilmesinden elde edilen iratların gayrimenkul sermaye iradı olduğu hükme bağlanmıştır.

 

Aynı Kanunun 74 üncü maddesinde, “Safi iradın bulunması için, 21’inci maddeye göre istisna edilen gayrisafi hâsılata isabet edenler hariç olmak üzere gayrisafi hâsılattan aşağıda yazılı giderler indirilir:

 

 

  1. Kiraya verilen mal ve haklar dolayısıyla yapılan ve bunlara sarf olunan borçların faizleri ile konut olarak kiraya verilen bir adet gayrimenkulün iktisap yılından itibaren beş yıl süre ile iktisap bedelinin % 5’i (İktisap bedelinin % 5’i tutarındaki bu indirim, sadece ilgili gayrimenkule ait hâsılata uygulanır. Ancak, indirilmeyen kısım 88′ inci maddenin 3′ üncü fıkrasının uygulanmasında gider fazlalığı sayılmaz)”hükmü yer almaktadır.

 

Aynı maddenin üçüncü fıkrasında ise, “Mükellefler (hakları kiraya verenler hariç) diledikleri takdirde yukarıda yazılı giderlere karşılık olmak üzere hâsılatlarından % 25 ‘ini götürü olarak indirebilir. Götürü gider usulünü kabul edenler iki yıl geçmedikçe bu usulden dönemezler.” hükmüne yer verilmiştir.

 

4721 sayılı  Türk Medeni Kanununun 704 ve 705 inci maddelerine göre, taşınmaz mülkiyetinin konusuna giren gayrimenkulün mülkiyetinin kazanılması, tapuya tescille doğacağından “iktisap tarihi” olarak, tapu tescil tarihinin esas alınması gerekir. Ancak, gayrimenkulün fiilen kullanım hakkının tapu tescil tarihinden önce alıcıya bırakılmış olması halinde ise bu tarih, iktisap tarihi olarak dikkate alınacaktır.

 

Konu ile ilgili olarak yayımlanan 76 Sıra No.lu Gelir Vergisi Sirkülerlerinin “Gayrimenkullerde İktisap Tarihinin Belirlenmesi” başlıklı 4 üncü bölümünde,

 

“Gayrimenkullerde iktisap, Türk Medeni Kanununun 705 inci maddesi uyarınca, tapuya tescille olmaktadır. Buna göre, kat karşılığı müteahhide veya kooperatiflere verilen arsa karşılığında alınan gayrimenkuller dâhil, iktisap edilen gayrimenkullerin elden çıkarılması halinde, değer artışı kazancının tespiti yönünden iktisap tarihi olarak, gayrimenkulün tapuya tescil edildiği tarih esas alınacaktır.

 

Ancak, gayrimenkulün tapuya tescil tarihinden önce sahibinin fiilen kullanımına bırakıldığı bazı özel haller de iktisap tarihi olarak tapuya tescil tarihi yerine fiilen kullanıma bırakılma tarihinin kabul edilmesi gerekir…” açıklamalarına yer verilmiştir.

 

Buna göre; 2008 yılında fiilen kullanımınıza bırakıldığı anlaşılan gayrimenkul yönünden, 2008 yılının iktisap tarihi olarak kabul edilmesi gerekmekte olup, gayrimenkulü konut olarak kiraya vermeniz ve gayrimenkul sermaye iradı beyannamesinde safi tutarın tespiti için gerçek gider usulünü seçmeniz halinde, istisna edilen gayrisafi hâsılata isabet eden kısım hariç olmak üzere, söz konusu gayrimenkulün iktisap bedelinin % 5’ini, iktisap tarihinden itibaren beş yıl süre ile indirim konusu yapmanız mümkün bulunmaktadır.

 

Ancak; kayıtlarımızın tetkiki sonucu, iktisap bedelinin % 5’i oranındaki indirimden, gerçek gider yöntemi seçilmek suretiyle, iktisap tarihinden (2008 Takvim Yılı) itibaren beş yıllık süre içerisinde faydalanmadığınız anlaşıldığından, 2015 takvim yılına ilişkin olarak gayrimenkul sermaye iradı yönünden vereceğiniz yıllık gelir vergisi beyannamesinde, kira geliri elde ettiğiniz gayrimenkulün iktisap bedelinin % 5’inin indirimi mümkün bulunmamaktadır.

 

Bilgi edinilmesini rica ederim.

 

Sözleşme ile organize sanayi bölgesine ait arsa üzerine inşa edilen ve işletilen kafeterya ve kantar yapımı için yapılan harcamaların vergilendirilmesi hk.

Konu : Sözleşme ile organize sanayi bölgesine ait arsa üzerine inşa edilen ve işletilen kafeterya ve kantar yapımı için yapılan harcamaların vergilendirilmesi hk.  

 

İlgide kayıtlı özelge talep formunuzda; … Organize Sanayi Bölge Müdürlüğü ile mülkiyeti Bölge Müdürlüğüne ait arsa üzerine kafeterya ve 60 tonluk 2 adet kantarın yap-işlet-devret modeli ile yapımı ve buna karşılık 7 yıl bedelsiz işletilmesi konusunda sözleşme yapıldığını, sözleşmeye göre yapılacak kafeterya ve kantarın 7 yıl süresince şirketiniz tarafından işletileceği, bu süre içerisinde … Organize Sanayi Bölge Müdürlüğüne nakdi ve ayni kira ödemesinde bulunmayacağınız belirtilerek kafeterya ve kantar yapımı için yapılan harcamaların ne şekilde kayıt altına alınacağı ve fatura düzenlenmesi durumunda harcama tutarı üzerinden kira stopajı yapılıp yapılmayacağı hakkında Defterdarlığımız görüşü sorulmaktadır.

5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanununun 1 inci maddesinin birinci fıkrasının (ç) bendi ile dernek veya vakıflara ait iktisadi işletmeler vergi mükellefiyeti kapsamına alınmış olup, aynı Kanunun 2 nci maddesinin beşinci fıkrasında da dernek veya vakıflara ait veya bağlı olup faaliyetleri devamlı bulunan sermaye şirketi ve kooperatif statüsünde bulunmayan ticari, sınai ve zirai işletmelerin iktisadi işletme olduğu; altıncı fıkrasında ise dernek veya vakıflara ait iktisadi işletmelerin kazanç amacı gütmemeleri, faaliyetlerinin kanunla verilmiş görevler arasında bulunması, tüzel kişiliklerinin olmaması, bağımsız muhasebelerinin ve kendilerine ayrılmış sermayelerinin veya işyerlerinin bulunmamasının mükellefiyetlerini etkilemeyeceği; mal veya hizmet bedelinin sadece maliyeti karşılayacak kadar olması, kar edilmemesi veya karın kuruluş amaçlarına tahsil edilmesinin bunların iktisadi niteliğini değiştirmeyeceği hüküm altına alınmıştır.

Organize sanayi bölgeleri vergi uygulamalarında dernek olarak kabul edildiğinden bunlara yapılan kira ödemelerinden de gelir vergisi kesintisi yapılmakta; bunlara ait taşınmazların bir iktisadi işletme oluşturacak şekilde kiralanması halinde ise oluşacak iktisadi işletme kurumlar vergisi mükellefi olduğundan elde edilen kira gelirleri üzerinden vergi kesintisi yapılmamaktadır.

Gelir Vergisi Kanununun 94 üncü maddesinin (5) numaralı bendi ile 70 inci maddede yazılı mal ve hakların kiralanması karşılığı yapılan ödemeler ile vakıflara (mazbut vakıflar hariç), derneklere ve kooperatiflere ait gayrimenkullerin kiralanması karşılığında bunlara yapılan kira ödemelerinden tevkifat yapılacağı hüküm altına alınmıştır.

5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanununun geçici 2 nci maddesinde 01.01.2008- 31.12.2020 tarihleri arasında dernek veya vakıflarca elde edilen Gelir Vergisi Kanununun 94 üncü maddesinin (5) numaralı bendi ve Geçici 67 nci maddesi kapsamında kesinti suretiyle vergilendirilmiş kazanç ve iratlar dolayısıyla iktisadi işletme oluşmayacağı hükmüne yer verilmiştir.

Bu hüküm ve açıklamalar çerçevesinde;

– Şirketiniz ile arsa sahibi Organize Sanayi Bölgesi arasında akdedilen sözleşmeye istinaden kafeterya ve 2 adet kantarın inşa edilmesi için yapılan harcamaların özel maliyet bedeli olarak dikkate alınması mümkün bulunmayıp, sözleşmeye göre yapılan kafeterya ile 2 adet kantarın tamamlanıp cins tashihinin yapıldığı veya fiilen kullanılmaya başlandığı tarih itibarıyla, şirketinizce sözleşmeye konu arsa üzerine yapılarak Organize Sanayi Bölgesine teslim edildiğinin kabul edilmesi,

– Sözleşmeye istinaden Organize Sanayi Bölgesine inşa edilen kafeterya ve 2 adet kantar için yapılan harcamaların emsale uygun belirlenen bir kâr marjı ile arsa sahibi Organize Sanayi Bölgesine fatura edilerek yapım hizmeti karşılığı alacak olarak kayıtlara intikal ettirilmesi ve yapım hizmeti nedeniyle oluşan kazancın da kurum kazancına dahil edilerek vergilendirilmesi,

– Şirketiniz ile Organize Sanayi Bölgesi arasında yapılan sözleşme hükümleri dikkate alındığında, sözleşme süresinin sonuna kadar kafeterya ve 2 adet kantarın kullanım hakkı şirketinize ait olduğundan şirketiniz tarafından fatura edilen ve alacak olarak kayıtlara intikal ettirilen tutarın, kafeterya ve 2 adet kantarın kullanılmaya başlandığı tarihi müteakip kalan kira süresine bölünmek suretiyle hesaplanan kısmının ilgili yıllar itibarıyla alacak tutarından düşülerek safi kurum kazancının tespitinde Gelir Vergisi Kanununun 40 ıncı maddesinin birinci fıkrasının (1) numaralı bendi uyarınca gider olarak dikkate alınması,

– Şirketinizce ilgili yıllar itibarıyla kira gideri olarak dikkate alınan tutarların arsa sahibi Organize Sanayi Bölgesine hesaben yapılan kira ödemesi olarak kabul edilmek suretiyle bu tutarlar üzerinden Gelir Vergisi Kanununun 94 üncü maddesine göre gelir vergisi kesintisi yapılması

gerekmektedir.

Bilgi edinilmesini rica ederim.

Bahreyn de inşaat firmasında çalışan Türk vatandaşlarının sigorta durumu 

Yabancı ülkelerde meydana gelen iş kazasının, üç iş günlük bildirim süresi içinde, meslek hastalığı ve vazife malûllüğü olayları için ise Kanunda belirtilen haber verme süresi olayın meydana geldiği,
– İş kazasının işverenin kontrolü dışındaki yerlerde meydana gelmesi hâlinde, üç iş günlük bildirim süresi iş kazasının öğrenildiği,
– Kurumca kabul edilebilir belgelenmiş bir mazeretin olması şartıyla bil- dirim süresi mazeretin ortadan kalktığı, tarihten itibaren başlar. (SSİY md. 90) 5510 sayılı Kanunun 5 inci maddesi (g) bendi kapsamındaki sigortalıla- ra ülkemiz ile sosyal güvenlik sözleşmesi bulunmayan ülkelerdeki tedavileri sonucu verilen istirahat raporlarının ilgili ülke mevzuatına uygun olduğunun ülkemiz dış temsilciliklerince onanması hâlinde, SGK tarafından yetkilendiri-
len hekim ve sağlık kurullarının ayrıca onayı aranmaz.

İşveren, geçici veya sürekli görevle yurt dışında görevlendirdiği ya da
yurtdışına götürdüğü sigortalının, iş kazası, meslek hastalığı, hastalık ve ana- lık hâllerinde, SGK tarafından işe el konuluncaya kadar, Kanuna göre hak kazandığı geçici iş göremezlik ödeneğini ödemekle yükümlüdür. Bu yüküm- lülüğün yerine getirilmesindeki gecikmeden dolayı işveren, gerek Kurumun gerekse sigortalının uğrayacağı her türlü zarardan sorumludur. SGK, Kanuna uygun olarak yapılan ve belgelere dayanan geçici iş göremezlik ödenekleri tutarını işverene öder.  

Organize Sanayi bölgelerinde Yenilenebilir Enerji Kaynak alanları nasıl açılır ?-EVREN ÖZMEN

l) 9/1/2002 tarihli ve 4737 sayılı Endüstri Bölgeleri Kanunu (Endüstri Bölgeleri Kanunu ve Organize Sanayi Bölgeleri Kanununda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun) kapsamında belirlenen bölgelerin Resmî Gazete’de YEKA olarak belirlenmesi halinde, bu alanların tahsis edileceği tüzel kişiler bu Yönetmelik kapsamında belirlenir.YEKA’nın yatırıma hazır hale getirilebilmesi için gerekli diğer işlemler 4737 sayılı Kanuna göre BSTB ile koordineli olarak yürütülür.

 

9 Ekim 2016 PAZAR Resmî Gazete Sayı : 29852
YÖNETMELİK
Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığından:

YENİLENEBİLİR ENERJİ KAYNAK ALANLARI YÖNETMELİĞİ

BİRİNCİ BÖLÜM

Amaç, Kapsam, Dayanak, Tanımlar ve Kısaltmalar

Amaç

MADDE 1 – (1) Bu Yönetmeliğin amacı; kamu ve hazine taşınmazları ile özel mülkiyete konu taşınmazlarda büyük ölçekli yenilenebilir enerji kaynak alanları (YEKA) oluşturularak yenilenebilir enerji kaynaklarının etkin ve verimli kullanılması, bu alanların yatırımcılara tahsisiyle yatırımların hızlı bir şekilde gerçekleştirilmesi ve yenilenebilir enerji kaynaklarına dayalı elektrik enerjisi üretim tesislerinde kullanılan ileri teknoloji içeren aksamın yurt içinde üretilmesi ya da yurt içinden temin edilmesinin sağlanması, teknoloji transferinin teminine katkı sağlanmasıdır.

Kapsam

MADDE 2 – (1) Bu Yönetmeliğin kapsamı; YEKA’ların belirlenmesi, bu alanlar için bağlantı görüşünün verilmesi ve kapasite tahsisinin yapılması, tahsis edilen bağlantı kapasitesinin yurt içinde üretim ve/veya yerli malı kullanım şartı ile kullandırılması ve bu amaçla yapılacak yarışmaya katılacak tüzel kişilerde aranacak koşulların belirlenmesi, yarışmanın yapılması, teminat alınması, yükümlülüklerin yerine getirilmemesi halinde teminatın irat kaydedilmesi, yarışmayı kazanan tüzel kişiler tarafından YEKA’da kurulacak elektrik enerjisi üretim tesislerinin lisans müracaatları ve elektrik enerjisi satışına ilişkin usul ve esaslardır.

Dayanak

MADDE 3 – (1) Bu Yönetmelik; 10/5/2005 tarihli ve 5346 sayılı Yenilenebilir Enerji Kaynaklarının Elektrik Enerjisi Üretimi Amaçlı Kullanımına İlişkin Kanunun 4 üncü ve 8 inci maddeleri ile 14/3/2013 tarihli ve 6446 sayılı Elektrik Piyasası Kanununun 5 inci maddesine dayanılarak hazırlanmıştır.

Tanımlar ve kısaltmalar

MADDE 4 – (1) Bu Yönetmelikte geçen;

a) Aday YEKA: Bakanlık tarafından YEKA olarak ilan edilmek amacıyla çalışmaları devam eden alanı,

b) Araştırma ve Geliştirme Faaliyeti (AR-GE): 28/2/2008 tarihli ve 5746 sayılı Araştırma, Geliştirme ve Tasarım Faaliyetlerinin Desteklenmesi Hakkında Kanun kapsamında tanımlanan faaliyeti,

c) Bakan: Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanını,

ç) Bakanlık: Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığını,

d) BSTB: Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığını,

e) EPDK: Enerji Piyasası Düzenleme Kurumunu,

f) Fabrika: Elektrik enerjisi üretim tesisinde kullanılacak ve Şartnamede belirtilen aksamın imal edildiği tesisi,

g) Genel Müdürlük: Yenilenebilir Enerji Genel Müdürlüğünü,

ğ) Şartname: Yapılacak iş ve işlemleri, yarışmaya dair kapsam, usul ve esasları, teknik ve idari şartları, başvuru sahibi tüzel kişilerde aranan nitelikleri, diğer bilgileri kapsayan ve YEKA Kullanım Hakkı Sözleşmesinin eki olan dokümanı,

h) TEİAŞ: Türkiye Elektrik İletim Anonim Şirketini,

ı) Teknoloji Sağlayıcı: Yurt içinde üretim karşılığı tahsis halinde Şartnamede tanımlanan aksamın üretim ve teknoloji geliştirme yetkinliğine sahip tüzel kişi/kişileri,

i)  TSE: Türk Standardları Enstitüsünü,

j) YEKA Kullanım Hakkı: Genel Müdürlük tarafından geliştirilen YEKA ve bu alan için tahsis edilen bağlantı kapasitesinin veya YEKA Amaçlı Bağlantı Kapasite Tahsisi yöntemine göre bağlantı bölgeleri bazında Bakanlık tarafından ilan edilen bağlantı kapasitesinin yarışmayı kazanan tüzel kişiye kullandırılmasını,

k) YEKA Kullanım Hakkı Sözleşmesi: Bakanlık ile yarışmayı kazanan tüzel kişi arasında imzalanan anlaşmayı,

l) Yenilenebilir Enerji Kaynak Alanı (YEKA): Kamu ve hazine taşınmazları ile özel mülkiyete konu taşınmazlarda geliştirilebilir yenilenebilir enerji kaynaklarından en az birinin yüksek yoğunlukta bulunduğu alan/alanları,

m) Yerli Malı (Bu Yönetmelik Kapsamında): 13/9/2014 tarihli ve 29118 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Yerli Malı Tebliği (SGM 2014/35) kapsamında hesaplanan ve Şartnamede belirtilen yerli katkı oranını sağlayan ürünü,

n) Yerli Malı Belgesi: Yerli Malı Tebliği (SGM 2014/35) kapsamında düzenlenen ve ürünün yerli katkı oranını gösteren belgeyi,

o) Yerli Malı Kullanım Karşılığı Tahsis (YMKT): Yenilenebilir enerji kaynaklarına dayalı elektrik enerjisi üretim tesisinde yerli aksam kullanmayı taahhüt eden tüzel kişiye verilen YEKA kullanım hakkını,

ö) Yurt İçinde Üretim Karşılığı Tahsis (YÜKT): Yenilenebilir enerji kaynaklarına dayalı elektrik enerjisi üretim tesisinde kullanılan aksamı yurt içinde imal eden ve/veya imal etmeyi taahhüt eden tüzel kişiye verilen YEKA kullanım hakkını,

ifade eder.

(2) Bu Yönetmelikte geçen diğer ifade ve kısaltmalar ilgili mevzuattaki anlam ve kapsama sahiptir.

İKİNCİ BÖLÜM

Yenilenebilir Enerji Kaynak Alanlarının Belirlenmesi

YEKA belirleme ve derecelendirme kriterleri

MADDE 5 – (1) YEKA’lar;

a) Genel Müdürlük tarafından yapılacak çalışmalar,

b) YEKA Amaçlı Bağlantı Kapasite Tahsisi Yarışması ve sonrasında yapılacak

çalışmalar,

sonucunda olmak üzere iki farklı şekilde geliştirilebilir.

(2) YEKA’ların Genel Müdürlük tarafından geliştirilmesi durumunda aşağıdaki teknik ve idari çalışmalar yürütülür.

a) Hali hazır haritalar, enerji potansiyel atlasları ve ölçüm verileri ile bilimsel çalışmalar kullanılarak kamu ve hazine taşınmazları ile özel mülkiyete konu taşınmazlar üzerinde ön değerlendirmeler yapılır.

b) (a) bendi kapsamında yapılan ön değerlendirme sonucunda bir alanın Aday YEKA olarak ilan edilebileceğinin kararlaştırılması halinde mevcut ve geliştirilebilecek elektrik iletim altyapısına göre TEİAŞ’tanbağlantı görüşü alınarak kapasite tahsisi yapılması istenir.

c) Alınan bağlantı görüşü çerçevesinde, Aday YEKA için detay çalışmalarının başlatılması için Genel Müdürlük Oluru alınır ve bu alan Genel Müdürlük internet adresinde Aday YEKA olarak ilan edilir.

ç) İlan edilen Aday YEKA bilgileri; üzerinde enerji mevzuatı kapsamında bir faaliyet yürütülmemesi ve kaynak verimliliğini etkileyecek imar düzenlemelerinin yapılmaması amacıyla ilgili kurum ve kuruluşlara bildirilir.

d) İlan edilen Aday YEKA içerisinde, belirlenen enerji kaynağına dayalı elektrik enerjisi üretim tesisi kurulamayacak sahaların olup olmadığı hususu ilgili kurum ve kuruluşlar nezdinde sorgulanır. Alınan resmi cevaplar doğrultusunda Aday YEKA revize edilir.

e) Aday YEKA içerisinde kullanılabilir alanlar dikkate alınarak toplam kurulu güç kapasitesi belirlenir ve bu kapasite üzerinden işlem tesis edilip edilmeyeceği hususu Genel Müdürlük tarafından değerlendirilir.

f) Bağlantı kapasitesi ve kullanılabilir alanları kesinleşen Aday YEKA üzerinde, gerekmesi halinde kaynak türüne göre yeterli sayıda enerji amaçlı ölçüm istasyonları kurulur ve/veya kurdurulur. Bu amaçla arazi sahiplerinden ön izinler alınır.

g) Yeterli sürelerde alınan enerji amaçlı ölçüm verileri kullanılarak gerekli teknik ve ekonomik analizler yapılır ve/veya yaptırılır.

ğ) Teknik ve ekonomik analizler neticesinde belirlenen kaynak potansiyeli ve tahmini birim elektrik enerjisi üretim maliyeti dikkate alınarak Aday YEKA üzerinde yatırım yapılıp yapılamayacağı hususunda değerlendirme yapılır.

h) Aday YEKA üzerinde yatırım yapılabileceğinin değerlendirilmesi halinde; Aday YEKA, Genel Müdürlük internet adresindeki ilanından itibaren en geç 1 (bir) yıl içerisinde YEKA olarak Resmî Gazete’de ilan edilir ve Bakanlık tarafından, Çevre Düzeni Planları ve İmar Planlarına resen işlenmek üzere ilgili mercilere bildirilir.

ı) YEKA olarak ilan edilen alanda çalışmaların Bakanlık tarafından yapılabilmesi ve/veya yaptırılabilmesi için araziye ilişkin yetki sahibi olan kurum/kuruluşlar tarafından Bakanlığa ön yer tahsisi yapılır.

i) Aday YEKA’nın uygun nitelikte olmadığının değerlendirilmesi veya 1 (bir) yıl içerisinde YEKA olarak ilan edilmemesi halinde (ç) bendi dikkate alınmaz ve bu konuda Genel Müdürlük tarafından ilgili kurum ve kuruluşlara bilgilendirme yapılır.

j) Genel Müdürlük tarafından belirlenen YEKA’lar,  Bakanlığın hedef ve politikaları, kaynak türü, belirlenen kaynak potansiyeli ile tahmini birim elektrik enerjisi üretim maliyeti dikkate alınarak derecelendirilir.  Yatırıma açılacak YEKA ve önceliği, Bakanlık tarafından belirlenir.

k) YEKA’nın yatırıma hazır hale getirilebilmesi için Genel Müdürlük tarafından gerekli görülmesi halinde kaynak alanına ilişkin çevresel etki değerlendirme, jeolojik ve jeoteknik etütler, kamulaştırma, halihazır haritaların hazırlanması, parselasyon, imar çalışmaları ve elektrik iletim alt yapı çalışmaları yapılır ve/veya yaptırılır.

l) 9/1/2002 tarihli ve 4737 sayılı Endüstri Bölgeleri Kanunu (Endüstri Bölgeleri Kanunu ve Organize Sanayi Bölgeleri Kanununda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun) kapsamında belirlenen bölgelerin Resmî Gazete’de YEKA olarak belirlenmesi halinde, bu alanların tahsis edileceği tüzel kişiler bu Yönetmelik kapsamında belirlenir.YEKA’nın yatırıma hazır hale getirilebilmesi için gerekli diğer işlemler 4737 sayılı Kanuna göre BSTB ile koordineli olarak yürütülür.

(3) YEKA Amaçlı Bağlantı Kapasite Tahsisi ile YEKA geliştirilmesi durumunda aşağıdaki teknik ve idari çalışmalar yürütülür.

a) Bakanlık, YEKA belirleme sürecini hızlandırmak ve mevcut potansiyel alanların YEKA kapsamında değerlendirilmesini sağlamak amacıyla YEKA Amaçlı Bağlantı Kapasite Tahsisi Yöntemini tercih edebilir.

b) Bakanlık tarafından ilan edilen bağlantı bölgeleri ve bağlantı kapasiteleri için kaynak türü bazında YEKA amaçlı bağlantı kapasite tahsisi yarışması açılır. Başvuru sahipleri, ilan edilen bağlantı bölgesi ve bağlantı kapasitesinin tamamı için Şartnameye uygun olarak mali tekliflerini sunar.

c) YEKA amaçlı bağlantı kapasite tahsisi yarışmasını kazanan ve YEKA Kullanım Hakkı Sözleşmesini imzalamış tüzel kişi, bağlantı bölgeleri içerisinde kalacak şekilde ve bağlantı kapasitesinin tamamına göre ilgili mevzuatı kapsamında belirleyecekleri kullanılabilir santral sahalarını, Şartnamede belirtilen bilgi ve belgelerle birlikte 90 (doksan)  takvim günü içinde Genel Müdürlüğe önerir.  Uygun bulunmayan her bir santral sahası için başvuru sahibinden yarışmanın kazanıldığı bağlantı bölgesi ve santral sahasının kapasitesi değiştirilmemek üzere kullanılabilir yeni santral sahaları istenir. Tahsis edilen bağlantı bölgesi ve bağlantı kapasitesi için santral sahalarının tamamlanması ve uygun bulunması ile bu kullanılabilir santral sahaları Resmî Gazete’de YEKA olarak ilan edilir. Önerilen santral sahalarının belirlenmesi süreci, Şartnamede belirlenen koşullarda ve sürede tamamlanır. Yarışmayı kazanan tüzel kişi tarafından süresi içerisinde Genel Müdürlüğe sunulmayan veya süresi içerisinde tamamlanamayan santral sahalarına karşılık gelen kapasite, YEKA Kullanım Hakkı Sözleşmesinde belirtilen toplam kapasiteden düşürülerek iptal edilir. YEKA Kullanım Hakkı Sözleşmesi kapsamında tahsis edilen kapasitenin en az yüzde yetmişinin YEKA olarak değerlendirilmesi esastır. Bu durum, YEKA Kullanım Hakkı Sözleşmesinde ve eklerinde bağlantı kapasitesi haricinde bir değişiklik hakkı doğurmaz. Kullanılabilir santral sahası belirlenememesi veya bağlantı kapasitesinin yüzde yetmişinden daha az santral sahası belirlenmesi halinde teminat irat kaydedilerek YEKA Kullanım Hakkı Sözleşmesi feshedilir.

ç) YEKA amaçlı bağlantı kapasite tahsis yönteminde alan seçimi, gerekli etüt ve izinler, yarışmayı kazanan tüzel kişi tarafından YEKA Kullanım Hakkı Sözleşmesi ve Şartname koşulları içerisinde tamamlanır.

d) Bakanlık, bağlantı kapasite tahsis yöntemi kullanılarak geliştirilecek YEKA’nın yatırıma hazır hale getirilmesi amacıyla gerekli izin süreçleri için yarışmayı kazanan tüzel kişi ile iyi niyet çerçevesinde işbirliği yapar.

e) YEKA’nın yatırıma hazır hale getirilmesi, gerekli diğer iş ve işlemler için tüm masraflar yarışmayı kazanan tüzel kişiye aittir. Bu işlemler ve gecikme nedeniyle tüzel kişi zarar, ziyan ve benzeri ad altında herhangi bir talepte bulunamaz.

f) Mücbir sebepler veya kamudan kaynaklanan ve Genel Müdürlüğün uygun göreceği sebeplerle belirlenemeyen veya kullanılamayan santral sahaları bağlantı bölgesi aynı kalmak kaydıyla değiştirilebilir. Değiştirilen sahalar Genel Müdürlüğe sunulur. Uygun bulunması durumunda YEKA ilan edilir. Santral sahası belirleme sürecinde geçen ilave süre toplam süreye eklenmez.

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM

Başvuruların Alınması, İncelenmesi, Sonuçlandırılması ve YEKA Kullanım

Hakkı Sözleşmesinin İmzalanması

YEKA kullanım hakkı yarışma ilanı

MADDE 6 – (1) YEKA Kullanım Hakkı yarışma ilanı, Resmî Gazete’de ve Genel Müdürlük internet adresinde yayımlanır. İlanda asgari olarak aşağıdaki bilgilere yer verilir:

a) YEKA’lara ilişkin teknik ve idari özellikler ile YEKA’nın bağlantı kapasitesi.

b) YEKA amaçlı bağlantı kapasite tahsisi yönteminin tercih edilmesi halinde bağlantı bölgeleri bazında tahsis edilecek bağlantı kapasiteleri.

c) YÜKT ve/veya YMKT şartı aranacak aksamın özellikleri ve üretim süreçleri.

ç) YEKA’nın YÜKT kapsamında değerlendirilmesi halinde kurulacak olan Fabrikaya ilişkin asgari kriterler.

d) Başvuru yapacak tüzel kişilerde aranacak şartlar.

e) Teminat mektubu, tutarı ve süresi.

f) Başvuru yeri, tarihi ve zamanı.

g) Yarışma yeri, tarihi ve zamanı.

ğ) Şartnamenin temin edileceği yer ve tutarı.

h) Elektrik enerjisi alım tavan fiyatı ve alım süresi.

ı) Bakanlık tarafından gerekli görülen diğer bilgiler.

(2) İlan tarihi ile mali teklifi içeren başvuru dosyasının teslim tarihi arasındaki süre 30 (otuz) takvim gününden az olamaz.

YEKA kullanım hakkı yarışması başvurularının alınması

MADDE 7 – (1) Bu Yönetmelik kapsamında yenilenebilir enerji kaynaklarına dayalı elektrik enerjisi üretim faaliyetinde bulunmak için; ihtiyaçlara göre Bakanlık tarafından ilan edilen Şartnamede yer alan şartları haiz ve belirtilen aksamı yurt içinde imal edecek ve/veya yerli malı kullanmayı taahhüt eden tüzel kişiler başvuruda bulunabilirler.

(2) Bu Yönetmelik kapsamında başvuruda bulunmak isteyen tüzel kişilerin, 2/11/2013 tarihli ve 28809 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Elektrik Piyasası Lisans Yönetmeliği kapsamında belirtilen önlisans başvurusu yapmaya haiz tüzel kişilerde aranan şartları sağlaması gerekmektedir.

(3) Başvurunun birden fazla tüzel kişi tarafından yapılması halinde, başvurunun ortak girişim olarak yapılmasına dair hususlar Şartnamede tanımlanır.

(4) Yarışmaya katılan tüzel kişinin veya ortak girişimin ortaklık yapısındaki Türkiye Cumhuriyeti vatandaşlarına ve Teknoloji Sağlayıcısına ait asgari pay oranı Şartnamede belirtilir. Başvurularda Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı payını göstermek üzere ortaklık yapısı gerçek kişiye kadar sunulur. Ortak girişim olarak başvurulması halinde ortaklara ait iş deneyim belgesinin hesaplanma yöntemi Şartnamede tanımlanır.

(5) YÜKT ve/veya YMKT için başvuru yapmak isteyen tüzel kişiler; aşağıda belirtilen belgeleri Genel Müdürlüğe başvuru dosyasında sunar:

a) Başvuru Dilekçesi.

b) Mali Teklif Zarfı.

c) Şartnamede belirtilen yerlilik oranını gösteren Yerli Malı Belgesi veya taahhütname.

ç) Şartnamede istenilen teknik değerleri gösteren belgeler.

d) Ortaklarını da içerecek şekilde başvuru sahibi tüzel kişiye ait bankalardan temin edilecek mali durum belgeleri ile son üç yıla dair Şartnamede belirlenen mali rasyoları içeren Yeminli Mali Müşavir (YMM) ve/veya Serbest Muhasebeci Mali Müşavir (SMMM) onaylı mali bilançosu.

e) Şartnamede belirlenen iş deneyim belgesi.

f) Şartnamede belirtilen tutarda ve koşullarda teminat mektubu.

g) Ticaret Sicil Gazetesinde yayımlanmış, başvuru sahibi tüzel kişi ve ortak girişim halinde tüm ortaklara ait güncel şirket ana sözleşmesi, şirket asgari sermayesi ve ortaklık yapısını gösterir belgeler ile ortak girişimin yarışma sonrası kuracağı tüzel kişiliğin elektrik enerjisi üretim tesisinin tamamı işletmeye girinceye kadar Bakanlıktan yazılı onay alınmadan ortaklık yapısının değiştirilmeyeceğine ve pay devri yapılamayacağına dair taahhütname.

ğ) YÜKT olması halinde AR-GE Planı.

h) Alt yüklenici ve tedarikçi listesi.

ı) Fabrika ve elektrik enerjisi üretim tesisi kurulumuna ilişkin taslak iş programları.

i) İmza sirküleri ve vekaletname.

j) Şartname alındı makbuzu.

k) Şartname ve YEKA Kullanım Hakkı Sözleşmesi taslağının kaşeli ve imzalı suretleri.

l) Şartnamede belirtilen diğer bilgi ve belgeler.

(6) Başvuru dosyaları, aşağıda belirtilen hususlara uyulmak şartıyla sunulacaktır:

a) Tüm başvuru evrakları, üzerinde imza sirkülerinde yer alan yetkili imzalar ve kaşeli olacak şekilde büyük ve kapalı bir zarf içerisine konularak sunulacaktır.

b) Mali Teklif, kapalı, kaşeli ve ıslak imzalı daha küçük bir zarfa konulmuş olarak, tüm başvuru evraklarının bulundurulduğu kapalı zarf içinde yer alacaktır.

c) Evrakların asıl veya noter tasdikli olarak sunulması esastır. Onaysız suretler işleme alınmaz.

ç) Dokümanların Türkçe olarak sunulması esas olup yabancı dilde olan belgelerin apostil tasdik şerhi onayı, Lahey Konvansiyonuna taraf olmayan ülkeler için dokümanın ait olduğu ilgili ülke muadil makam onayı ile Türk Konsolosluğundan tasdikli ve yeminli tercümesinin yapılması gerekmektedir.

(7) Başvuru dosyaları ilanda belirtilen adres, tarih ve saate kadar sunulmalıdır. Süresinde sunulmayan başvurular değerlendirmeye alınmaz. Başvurularda postadan kaynaklı gecikmeler dikkate alınmaz.

Komisyonun teşkili ve çalışma esasları 

MADDE 8 – (1) Komisyon; toplam üye sayısı tek sayı olmak üzere Bakanlığın belirleyeceği kurum/kuruluşlardan bir başkan, en az dört asil üyeden ve asil üye/üyelerin bulunamadığı hallerde yerine görev yapmak üzere yedek üyelerden Bakan Oluruyla teşkil ettirilir. Komisyonca yapılan iş ve işlemler tutanakla tespit edilir ve Komisyonun bütün üyeleri tarafından imzalanır.

(2) Komisyon eksiksiz olarak toplanır. Komisyon kararları oy çokluğuyla alınır. Kararlarda çekimser kalınamaz. Komisyon başkanı ve üyeleri oy ve kararlarından sorumludur. Karşı oy kullanan Komisyon üyeleri, gerekçesini Komisyon kararına yazmak ve imzalamak zorundadır. Komisyonca alınan kararlar ve düzenlenen tutanaklar, Komisyon başkan ve üyelerinin adları, soyadları ve görev unvanları belirtilerek imzalanır.

Başvuruların incelenmesi

MADDE 9 – (1) Başvurular, Komisyon tarafından değerlendirilir.

(2) Komisyon; başvuru sahiplerinin huzurunda, ilanda belirtilen başvuru yeri, tarihi ve saatinde başvuruların evrak kayıt sırasına göre kapalı büyük zarfları açarak Şartnamede belirtilen başvuru dosyası içeriği ile ilgili evrak kontrolü yapar. Başvuru Dilekçesi, Şartname alındı makbuzu, Teminat Mektubu, Mali Teklif zarfı ve onaylı Şartnamenin herhangi birinin olmadığı veya bu belgelerden herhangi birinin eksik ve/veya hatalı olduğu tespit edilen başvurular değerlendirmeye alınmaz.

(3) Komisyon, kabul edilen başvurular için sunulan tüm bilgi ve belgeler üzerinden detay evrak incelemesine geçer. Detay evrak incelemesi, ilanda belirtilen başvuru tarihinden itibaren 20 (yirmi) takvim gününe kadar tamamlanır. Bu çalışmaların süresi içerisinde tamamlanamaması halinde Komisyon, 20 (yirmi) takvim gününe kadar bir defaya mahsus olmak üzere ek süre uzatımı kararı alabilir. Komisyon, detay evrak incelemesinin tamamlanma tarihine göre yarışma için yeni tarih ve saat belirleyebilir. Bu durumda, yarışma tarihi ve saati değişikliği Genel Müdürlük internet adresinde yayımlanır. Yarışma katılımcılarının beyan ettikleri tebligat adreslerine yarışma tarihinden en az 5 (beş) takvim günü öncesinde ayrıca bildirimde bulunulur.

(4) Başvuru sahibinin herhangi bir ek açıklamaya mahal bırakmayacak şekilde başvurusunu usulüne uygun ve eksiksiz yapması esastır. Komisyon, detay evrak incelemesi sürecinde ihtiyaç görmesi halinde; başvuru sahiplerinden ikinci fıkrada belirtilen belgeler hariç olmak üzere eksik, hatalı, içeriği anlaşılamayan başvuru evrakları için bir defaya mahsus düzeltme ve Şartname kapsamında sunulan bilgi ve belgelere ilişkin detaylı açıklama isteyebilir. Başvuru sahibi tüzel kişilere resmi yazışma yöntemlerinden biriyle istenen evrak, düzeltme veya açıklamaya dair bildirim yapılır. İstenen evrak,  düzeltme veya detaylı açıklamalar bu tebliğ tarihinden itibaren azami 7 (yedi) takvim günü içerisinde Komisyona sunulur. Ancak; istenilen evrak, düzeltme veya detaylı açıklamaların temin süresi Komisyonun evrak inceleme süresini geçemez. Komisyonun inceleme süresi sonucunda eksik evrak içeren başvurular değerlendirmeye alınmaz.

(5) Mali teklifler Şartnamede verilen formatta, kaşeli ve imza sirkülerinde yer alan yetkili kişiler tarafından ıslak imzalı olacak şekilde düzenlenecek ve geçerlilik süresi başvuru tarihinden itibaren en az 120 (yüz yirmi) takvim günü olacaktır.

(6) Yapılacak yarışma, Komisyonun kararıyla askıya alınabilir veya iptal edilebilir.

(7) Yarışmaya katılan tüzel kişiler herhangi bir gerekçeyle zarar, ziyan ve benzeri ad altında talepte bulunamazlar.

YEKA kullanım hakkı yarışması usulü ve YEKA kullanım hakkı yarışmasının sonuçlandırılması

MADDE 10 – (1) Bu Yönetmelik ve Şartnamede belirlenen kriterleri sağlayan, geçerli başvuru sahibi tüzel kişiler yarışmaya katılım hakkı kazanır.

(2) Yarışmaya katılma hakkı elde eden başvuru sahiplerinin Mali Teklif zarfları yarışma ilanında belirtilen yer, tarih ve saatte başvuru sahibi yetkililerinin huzurunda Komisyon tarafından açılır.

(3) Yarışma, Bakanlık tarafından belirlenip ilan edilen kilovatsaat başına elektrik enerjisi alım tavan fiyatı üzerinden eksiltme usulüne göre yapılır. Kurulacak elektrik enerjisi üretim tesisleri için; 5346 sayılı Kanuna ekli (I) ve (II) sayılı cetvellere göre hesaplanan fiyatlar toplamını geçmemek üzere her bir yarışma için tavan fiyat ve alım süresi Şartnamede belirlenir.

(4) Komisyon, Mali Teklif zarfları açıldıktan sonra başvuru sahiplerini bilgilendirerek açık eksiltme esasına dayalı yarışmaya geçer. Mali Teklif zarflarındaki teklifler sıralanır ve belirlenen en düşük azami beş mali teklif sahibi arasında açık eksiltme esasına dayalı yarışma yapılır. En düşük beş mali teklif tespit edilirken bu teklifler içerisinde eşitlik olması durumunda eşit mali teklif sahiplerinin tamamı yarışmaya dahil edilir. Yarışmaya; teklif edilmiş olan en düşük mali teklif esas alınmak suretiyle sırayla başvuru sahipleri tarafından her defasında teklif edilen bir önceki en düşük fiyattan eksiltme yapılarak en düşük fiyat verilinceye kadar devam edilir. Yarışma en düşük ve son teklife ulaşılınca sonlandırılır. Komisyon gerekli görmesi halinde fiyat eksiltme aralığı belirleyebilir. Son teklifini veren ve yeni bir teklif sunmayan başvuru sahipleri, açık eksiltme tutanağını imzalarlar ve yarışmada bir daha teklif veremezler.

(5) Açık eksiltme; en yüksek mali teklif sahiplerinden başlayarak, teklif edilmiş en düşük mali teklifin altına inilmesi şartıyla yeni fiyat teklifinin istenmesi suretiyle yürütülür. Yeni fiyat teklifleri, teklif edilmiş olan bir önceki en düşük fiyat teklifinden az olmalıdır. Teklif sahiplerinin tüm teklifleri ve son teklifleri Komisyon tarafından düzenlenen açık eksiltme tutanağına kaydedilerek teklif sahiplerine imzalatılır.

(6) Fiyat teklifini veren tüzel kişilerin açık eksiltme tutanağını imzalamamaları halinde, bu durum Komisyon tarafından ayrıca bir tutanakla tespit edilir. Açık eksiltmede tüzel kişinin vermiş olduğu fiyat teklifleri imza şartı olmaksızın bağlayıcı ve geçerlidir.

(7) Ekonomik açıdan en avantajlı ilk üç teklif haricindeki diğer tekliflere ait teminat mektupları yarışma gününü müteakip 3 (üç) iş günü içerisinde iade edilir.

(8) Komisyon tutanağı, Bakan Onayına sunulur. Yarışma, Bakan Onayı ile sonuçlandırılarak, onay dahilindeen düşük birinci teklif sahibi YEKA Kullanım Hakkı Sözleşmesinin imzalanmasına davet edilir.

(9) Bakanlık, herhangi bir aşamada yarışmayı iptal edebilir.

YEKA kullanım hakkı sözleşmesinin imzalanması ve ifası

MADDE 11 – (1) YEKA Kullanım Hakkı Sözleşmesine davet edilen tüzel kişinin davet edildiği yazının tebliğ tarihinden itibaren azami 30 (otuz) takvim günü içerisinde YEKA Kullanım Hakkı Sözleşmesini imzalaması esastır. En düşük birinci teklif sahibiyle YEKA Kullanım Hakkı Sözleşmesi imzalanması halinde veya ikinci ve üçüncü teklif sahibinin YEKA Kullanım Hakkı Sözleşmesine davet edilmemesi halinde en düşük ikinci ve üçüncü teklif sahibinin teminat mektubu, imza tarihinden itibaren 3 (üç) iş günü içerisinde iade edilir. Bu süre içerisinde en düşük birinci teklif sahibinin YEKA Kullanım Hakkı Sözleşmesi davetine icap etmemesi halinde teminatı irat kaydedilerek sırasıyla en düşük ikinci ve üçüncü teklif sahibine YEKA Kullanım Hakkı Sözleşmesine davet mektubu Bakan Onayı çerçevesinde gönderilebilir. YEKA Kullanım Hakkı Sözleşmesine davet edilen teklif sahibinin süresi içerisinde YEKA Kullanım Hakkı Sözleşmesini imzalamaması halinde aynı şekilde işlem tesis edilir.

(2) YEKA Kullanım Hakkı Sözleşmesi imzalanmadan önce tüzel kişi; gerekli ticari kuruluşunu tamamlayarak Ticaret Sicil Gazetesini, ortaklık yapısını, tüzel kişilik adına düzenlenmiş teminat mektubunu, elektrik enerjisi üretim tesislerine ve YÜKT halinde Fabrikaya ait iş programlarını Genel Müdürlüğe sunar.

(3) Yarışmanın ortak girişim tarafından kazanılması halinde; YEKA Kullanım Hakkı Sözleşmesi imzalanmadan önce taahhüt edilen ve başvuruda sunulan ortaklık yapısına uygun olarak ticari kuruluş 7 nci maddenin beşinci fıkrasının (g)  bendi kapsamında tamamlanır.

DÖRDÜNCÜ BÖLÜM

Lisans Süreci ve Elektrik Enerjisi Satışı

Önlisans süreci

MADDE 12 – (1) YEKA Kullanım Hakkı Sözleşmesi imzalanan tüzel kişinin YEKA’da elektrik enerjisi üretim faaliyetinde bulunabilmesi için önlisans ve üretim lisansı alması zorunludur.

(2) YEKA Kullanım Hakkı Sözleşmesi imzalanan ve YEKA kapsamında önlisans başvurusu yapmaya hak kazanan tüzel kişi ve bağlantı kapasitesi önlisans verilmek üzere EPDK’ya bildirilir.  Bu tüzel kişi YEKA Kullanım Hakkı Sözleşmesinin imzalandığı tarihten itibaren 45 (kırk beş) takvim günü içerisinde EPDK’ya önlisans başvurusu yapmak zorundadır.

(3) YEKA amaçlı bağlantı kapasite tahsisi yöntemi ile yapılan yarışmayı kazanan tüzel kişilerinse, Genel Müdürlüğe sundukları YEKA tekliflerinin Genel Müdürlük tarafından uygun bulunması ve YEKA olarak Resmî Gazete’de ilanından ve EPDK’ya bildirilmesinden itibaren 45 (kırk beş) takvim günü içerisinde EPDK’ya önlisansbaşvurusu yapması zorunludur.

(4) Önlisans başvuru tarihi veya süresi içerisinde başvuru yapılmadığı hususu EPDK tarafından Genel Müdürlüğe bildirilir. Süresi içerisinde önlisans başvurusu yapılmaması durumunda Bakanlık tarafından YEKA Kullanım Hakkı Sözleşmesi feshedilerek teminat irat kaydedilir.

(5) EPDK tarafından yapılan değerlendirmeler sonucunda başvuru sahibinin başvuru evraklarında varsa eksikleri tespit edilerek ve verilecek 3 (üç) aylık süre içerisinde bu eksikleri tamamlatılarak önlisans verilir. Eksikliklerin süresi içerisinde giderilmemesi halinde Bakanlık tarafından YEKA Kullanım Hakkı Sözleşmesi feshedilerek teminat irat kaydedilir.

(6) Şartnamede belirtilen önlisans süresi içerisinde Elektrik Piyasası Lisans Yönetmeliği kapsamında gereken iş ve işlemler ile gerekli izinler tamamlanarak üretim lisansı başvurusunda bulunulur. Önlisans sahibi tüzel kişi Bakanlık tarafından ilan edilen YEKA’da tamamlanmamış olan iş ve işlemleri bu süreçte tamamlamakla yükümlüdür.

(7) YÜKT kapsamında önlisans sahibi tüzel kişi, önlisans süresi içerisinde Fabrika ile ilgili aşağıdaki belgeleri Genel Müdürlüğe sunar:

a) Taahhüt edilen Fabrikanın işletmeye girdiğine dair ilgili kurum/kuruluş tarafından düzenlenen Kabul, Devreye Alma, İşyeri Açma ve Çalışma Ruhsatı ve Kapasite Raporu.

b) Şartnamede belirtilen ve başvuru sahibi tüzel kişi tarafından taahhüt edilen yerlilik oranını sağladığına ilişkin aksama ait Yerli Malı Belgesi.

c) Yerli üretilen aksamın taahhüt edilen asgari teknik değerleri gösteren ve/veya standartlara uygun olduğuna dair TSE veya uluslararası akredite kuruluşlar tarafından düzenlenmiş sertifika ve belgeler.

(8) YÜKT kapsamında kurulacak Fabrikanın azami kurulum süresi Şartnamede belirtilir. Sunulan Fabrika kurulumuna ait detaylı iş programı çerçevesinde üçüncü taraf gözetim hizmeti önlisans sahibi tüzel kişi tarafından Şartnamede belirlenen koşullarda alınır. Gözetim faaliyetleri çerçevesinde üçer aylık dönemler halinde hazırlanacak ilerleme raporu gözetim firması tarafından Genel Müdürlüğe sunulur. İş programında belirtilen iş kalemleri ve termintarihlerinde gecikmeler yaşanması halinde bu gecikmelerin herhangi bir iş kaleminde 20 (yirmi) iş gününü aşması halinde önlisans sahibi tüzel kişi yazılı olarak ihtar edilir. İhtara rağmen gecikmenin bir sonraki ilerleme raporunda giderilmemesi ve gecikmenin giderileceğine dair detaylı bir plan sunulmaması, gecikmelerin toplam iş süresini 60 (altmış) iş gününden fazla uzatması halinde Şartnamede belirlenen cezai müeyyideler uygulanır. Genel Müdürlük, toplam gecikmelerin 6 (altı) aydan daha fazla uzayacağının anlaşılması halinde bu gecikmelerin giderilmesine dair tüzel kişiden yazılı savunma ister, savunma yeterli görülmezse YEKA Kullanım Hakkı Sözleşmesinin feshi yönünde işlem tesis edebilir ve EPDK’ya önlisansın iptali için bildirimde bulunabilir.

(9) Mücbir sebepler nedeniyle verilen ilave süre haricinde, önlisans sahibi tüzel kişi tarafından Fabrikanın süresi içerisinde işletmeye alınmaması durumunda Bakanlık tarafından YEKA Kullanım Hakkı Sözleşmesi feshedilerek teminat mektubu irat kaydedilir. Önlisans, EPDK tarafından iptal edilir.

(10) YEKA Kullanım Hakkı Sözleşmesi kapsamındaki taahhütlerin yerine getirilmediğinin tespit edilmesi durumunda ilgili tüzel kişi ve ortaklık yapısındaki kişilerin ortak olduğu diğer tüzel kişiler Bakanlık tarafından yapılacak diğer YEKA yarışmalarına 2 (iki) yıl süreyle giremezler.

(11) Yedinci fıkranın (b) ve (c) bendlerindeki belgelerin, süresi içerisinde sunulmaması ve/veya Şartnamede belirtilen ve taahhüt edilen değerleri karşılamaması durumunda YEKA Kullanım Hakkı Sözleşmesi feshedilerek teminat irat kaydedilir. EPDK’ya önlisansın iptali için bildirimde bulunulur.

(12) YMKT kapsamında sunulan elektrik enerjisi üretim tesisinin kurulumuna ait detaylı iş programı çerçevesinde üçüncü taraf gözetim hizmeti önlisans sahibi tüzel kişi tarafından Şartnamede belirlenen koşullarda alınır. Gözetim faaliyetleri çerçevesinde üçer aylık dönemler halinde hazırlanacak ilerleme raporu gözetim firması tarafından Genel Müdürlüğe sunulur. İş programında belirtilen iş kalemleri ve termin tarihlerinde gecikmeler yaşanması halinde bu gecikmelerin herhangi bir iş kaleminde 20 (yirmi) iş gününü aşması halinde önlisans sahibi tüzel kişi yazılı olarak ihtar edilir. Tüzel kişi YMKT kapsamında vermiş olduğu iş programı kapsamındaki gecikmeleri, nedenleri ve telafi edici önlemleriyle birlikte Genel Müdürlüğe sunar. YMKT kapsamında elektrik enerjisi üretim tesisinin iş programındaki gecikmenin 18 (on sekiz) aya kadar ulaşacağının anlaşılması veya 18 (on sekiz) aya kadar ulaşması halinde YEKA Kullanım Hakkı Sözleşmesi tek taraflı feshedilerek teminat irat kaydedilir. EPDK’yaönlisansın iptali için bildirimde bulunulur.

(13) İş programlarında, ayrı ayrı ve toplamda Şartnamede belirtilen süreleri aşmamak kaydıyla, Genel Müdürlük Onayıyla değişiklik yapılabilir.

(14) YÜKT kapsamında önlisans sahibi tüzel kişi, önlisans süresi içerisinde Fabrika kurulumu gerçekleştirmesi halinde teminat tutarının %25’i iade edilir.

Lisans süreci

MADDE 13 – (1) YÜKT kapsamında; Elektrik Piyasası Lisans Yönetmeliği kapsamındaki yükümlülüklerini yerine getiren ve Fabrikayı süresi içerisinde işletmeye alan önlisans sahibi tüzel kişiler EPDK’ya lisans başvurusunda bulunur. EPDK, lisans başvuru evraklarının yanı sıra Genel Müdürlük tarafından lisans almasına dair uygunluk yazısı ile lisans işlemlerini devam ettirir. Genel Müdürlük uygunluk yazısını, 12 nci maddenin yedinci fıkrasındaki gerekliliklerin yerine getirilmesi ve AR-GE Planlarına uyumlu hareket edildiğinin belirlenmesi halinde düzenler.

(2) YÜKT kapsamında; elektrik enerjisi üretim tesisinde, Şartname ve Şartnameye cevaplar kısmında verilen Fabrikada üretilmiş aksam ve tedarik planında belirtilen yerli malı ürünlerin kullanılması zorunludur.

(3) YÜKT ve YMKT kapsamında; YEKA’da taahhüt edilen yerli malı aksamın kullanılmadığının tespiti halinde, lisans sahibi tüzel kişiye Şartnameye uygun yerli malı kullanması yönünde yazılı ihtarda bulunulur. Bu olumsuzluğun ihtarnamede belirtilen süre içerisinde giderilmemesi ve taahhüdün yerine getirilmemesi durumunda YEKA Kullanım Hakkı Sözleşmesi feshedilerek teminat irat kaydedilir ve genel hükümlere göre tasfiye işlemleri başlatılır. EPDK’ya üretim lisansının iptali için bildirimde bulunulur.

(4) YÜKT ve YMKT kapsamında; YEKA’lar için alınacak üretim lisanslarının süresi 30 (otuz) yıl olup bu süre sonunda arazi kullanım hakkının alındığı ilgili kurumların mevzuatı uyarınca işlem tesis edilir.

(5) YEKA’lar için elektrik enerjisi üretim tesisinin inşaat süresi ve her yıl işletmeye alınacak tesis kapasitesi, sunulan ve Genel Müdürlük tarafından kabul edilen iş programında belirtilir. Elektrik enerjisi üretim tesisinin toplam kurulum süresi 36 (otuz altı) ayı geçmemek üzere Şartnamede belirtilir. İş programında belirtilen yıllık kurulu güç kapasitesinin tamamının işletmeye alınamaması halinde; eksik kalan yıllık kapasitenin kurulumu gerçekleştirilinceye kadar, eksik kalan yıllık kurulu gücün toplam yıllık kurulu güce oranı kadar, YEKA Kullanım Hakkı Sözleşmesinde belirtilen alım fiyatından kesinti yapılır. Bu uygulama, YEKA Kullanım Hakkı Sözleşmesinde belirtilen toplam kurulu gücü tamamlanıncaya kadar sürer.

(6) YÜKT kapsamında YEKA’daki elektrik enerjisi üretim tesisinin; YEKA Kullanım Hakkı Sözleşmesi ve eklerine uygun olarak kurulumunun yürütülmesi durumunda, geçici kabul tutanağının düzenlenmesi ile birlikte yıllık olarak güncel teminat tutarının 3 (üç) eşit taksitte her yıl 1/6’sı (altıda biri) iade edilmek suretiyle %50 (elli)’si lisans sahibi tüzel kişiye iade edilir. YMKT kapsamında ise teminat tutarının tamamı yıllık bazda 3 (üç) eşit taksitte iade edilir. İş programına uygun kurulumunun tamamlanmaması halinde teminat tutarı iade edilmez.

Elektrik enerjisi satışı

MADDE 14 – (1) YEKA’larda üretilen elektrik enerjisi, Şartnamede belirtilen süre boyunca ve YEKA Kullanım Hakkı Sözleşmesinde yer alan fiyat üzerinden, Yenilenebilir Enerji Kaynaklarını Destekleme Mekanizması (YEKDEM) kapsamında değerlendirilir.  Mücbir sebepler haricinde süre uzatımı yapılmaz. Herhangi bir nedenle fiyat artışı yapılmaz.

(2) Şartnamede belirlenen alım süresi, YEKA Kullanım Hakkı Sözleşmesinin imzalandığı tarihten itibaren başlar.

(3) YEKA Kullanım Hakkı Sözleşmesinde belirlenen alım süresi sonunda üretim lisansı kapsamında piyasa faaliyetinde bulunulur.

(4) YEKA Kullanım Hakkı Sözleşmesi kapsamında kurulacak elektrik enerjisi üretim tesisleri için ayrıca 5346 sayılı Kanun kapsamında yerli ürün desteği uygulanmaz.

BEŞİNCİ BÖLÜM

AR-GE ve Sertifikasyon

AR-GE faaliyetleri

MADDE 15 – (1) YÜKT için başvuru yapacak tüzel kişiler; 5746 sayılı Kanun kapsamında ve Şartnamede belirlenen koşullarda ve sürede sunacağı Yıllık AR-GE Planı  çerçevesinde AR-GE faaliyetlerini gerçekleştirir.

(2) AR-GE faaliyetlerinin uygulama ve denetimi 5746 sayılı Kanun kapsamında görevlendirilen kurum/kuruluşlarca yapılır. İlgili kurum/kuruluşlar AR-GE faaliyetlerinin uygulama ve denetim sonuçlarını yılda bir defa Bakanlığa sunar.

(3) AR-GE faaliyetlerine, YEKA Kullanım Hakkı Sözleşmesinin imzalanmasını müteakip Şartnamede verilen süre içerisinde AR-GE merkezi kurulumu tamamlanarak başlanır. AR-GE merkezi faaliyetleri Şartnamede belirtilen süreden az olmamak kaydıyla sunulmuş olan AR-GE planlamasına uygun olarak devam ettirilir. AR-GE faaliyetlerinin plana uygun yürütülmemesi halinde yıllık olarak sunulan uygulama ve denetim raporu ile AR-GE planında yer alan hedeflere ulaşma durumu dikkate alınarak, AR-GE faaliyetlerinin yürütülmediğinin veya etkin olarak sürdürülmediğinin anlaşılması halinde uygulanacak müeyyide Şartnamede belirtilir.

Standart ve sertifikasyon

MADDE 16 – (1) Bu Yönetmelik kapsamında imalatı gerçekleştirilen ekipman ve/veya aksamlar için ilgili tüzel kişi tarafından Türk Standardları Enstitüsü veya TS EN ISO/IEC 17065 “Ürün, Proses ve Hizmet Belgelendirmesi Yapan Kuruluşlar İçin Şartlar” standardına uygun olarak Uluslararası Akreditasyon Forumu (IAF) ile karşılıklı tanıma anlaşması imzalamış ulusal akreditasyon kurumları tarafından akredite edilmiş kuruluşlarca düzenlenen aksama veya aksama ait standardın olmadığı durumlarda aksamın imalatında kullanılan bütünleştirici parçalara ait uluslararası standartlara veya Türk Standartlarına veya kriterlerine uygunluğunu belirten Tip Sertifikası ve/veya Ürün Sertifikası veya Birim Doğrulama Sertifikası alınması zorunludur.

(2) YEKA kapsamında imalat yapan ve/veya yerli malı kullanmayı taahhüt eden tüzel kişiler tarafından üretilen ve/veya kullanılan ekipman ve/veya aksamların, standartlara veya kriterlere uygunluğu TSE tarafından değerlendirilir. Ekipman ve/veya aksamlara ilişkin sertifika uygunluk belgesi TSE tarafından düzenlenir ve önlisanssürecinde ilgili tüzel kişiler tarafından Bakanlığa sunulur. Belgenin sunulmaması halinde 13 üncü maddenin üçüncü fıkrası gereğince işlem tesis edilir.

Mücbir sebepler

MADDE 17 – (1) Bu Yönetmelik kapsamında yürütülen iş ve işlemlerin, YEKA Kullanım Hakkı Sözleşmesinde belirlenen sürelerde tamamlanmaması durumunda, bu Yönetmelikte belirtilen cezalar uygulanır.

(2) Mücbir sebepler nedeniyle süre uzatımı verilebilecek haller bunlarla sınırlı olmamak kaydıyla aşağıda sayılmıştır:

a) Doğal afetler.

b) Kanuni grev.

c) Genel salgın hastalık.

ç) Kısmi veya genel seferberlik ilanı.

d) Yangın ve sabotaj halleri.

(3) İkinci fıkrada belirtilen hallerin mücbir sebep olarak kabul edilmesi ve YEKA Kullanım Hakkı Sözleşmesi imzalanan tüzel kişiye süre uzatımı verilebilmesi için, mücbir sebep olarak kabul edilecek durumun;

a) Tüzel kişinin kusurundan kaynaklanmamış olması,

b) Taahhüdün yerine getirilmesine engel nitelikte olması,

c) Tüzel kişinin bu engeli ortadan kaldırmaya gücünün yetmemesi,

ç) Mücbir sebebin meydana geldiği tarihi izleyen 30 (otuz) takvim günü içinde YEKA Kullanım Hakkı Sözleşmesi imzalanan tüzel kişinin Genel Müdürlüğe yazılı olarak bildirimde bulunması,

d) Yetkili merciler tarafından belgelendirilmesi,

zorunludur.

(4) Tüzel kişinin mücbir sebep bildiriminde;

a) Mücbir sebebin başlama tarihini ve mahiyetini,

b) İlgili mevzuat kapsamındaki yükümlülüklerine olan etkilerini,

c) Mümkün olması halinde etkilerin tahmini giderilme süresini,

yazılı olarak bildirmesi zorunludur.

(5) Mücbir sebeplerin vukuu bulduğunun teyidi ile bu çerçevede meydana gelen gecikme süresi iş programına ve toplam süreye eklenir. Mücbir sebepler çerçevesinde süre uzatımı toplamda 1 (bir) yılı geçemez.

(6) Zamanında yapılmayan yazılı bildirimler dikkate alınmaz ve müracaat süresi geçtikten sonra süre uzatımı talebinde bulunulamaz.

(7) Genel Müdürlüğün, YEKA Kullanım Hakkı Sözleşmesinin ifasına ilişkin yükümlülüklerini tüzel kişinin kusuru olmaksızın yerine getirmemesi (yer teslimi, projelerin onaylanması, iş programının onaylanması, ödenek yetersizliği gibi) ve bu sebeple sorumluluğu tüzel kişiye ait olmayan gecikmelerin meydana gelmesi, bu durumun taahhüdün yerine getirilmesine engel nitelikte olması ve tüzel kişinin bu engeli ortadan kaldırmaya gücünün yetmemiş olması halinde,  işi engelleyici sebeplere ve yapılacak işlerin niteliğine göre, işin bir kısmına veya tamamına ait süre en az gecikilen süre kadar uzatılır.

(8) YEKA Kullanım Hakkı Sözleşmesini imzalayan taraflarca mücbir sebep çerçevesinde yaşanan gecikmenin 1 (bir) yıldan fazla sürmesi veya 1 (bir) yıl içerisinde giderilemeyeceğinin anlaşılması halinde bu durumun yetkili mercilerce belgelendirilmesi ile Genel Müdürlüğün YEKA Kullanım Hakkı Sözleşmesini feshederek sonlandırma hakkı mevcuttur. Bu durumda teminat mektubu iade edilir. Tüzel kişi bu durumda zarar, ziyan ve benzeri ad altında herhangi bir talepte bulunamaz.

ALTINCI BÖLÜM

YEKA’ların Korunması ve Altyapı Yatırımları

YEKA’ ların korunması ve kullanılması

MADDE 18 – (1) YEKA’nın korunmasına ilişkin aşağıda yer alan usul ve esaslara uyulur:

a) YEKA’da kullanılacak kaynağın doğallığının muhafaza edilmesi ve devamlılığının sağlanması esastır.

b) Bu Yönetmelik kapsamında belirlenerek Resmî Gazete’de ilan edilen alanlardaki yenilenebilir enerji kaynağının karakteristik değerlerini değiştirebilecek her türlü proje ve planların hazırlık safhasında Genel Müdürlüğün görüşünün alınması zorunludur.

c) YEKA’da ulusal güvenlik ile ilgili haller dışında bu kaynaktan yararlanmayı engelleyici nitelikte işlem tesis edilemez. Ancak, YEKA olarak ilan edilen alanların korunmasına yönelik alanın ekolojik, fiziki ve teknik özelliklerine göre talep edilebilecek ek tedbirler Bakanlığın uygun görüşü alınarak uygulanabilir.

YEKA’dan azami derecede yararlanabilmek için gerekli altyapının geliştirilmesine yönelik kurum ve kuruluşların sorumluluklarına ilişkin esas ve ilkeler

MADDE 19 – (1) YEKA’lardan verimli ve etkin bir şekilde yararlanılabilmesi için ilgili kurum ve kuruluşlar tarafından aşağıda belirtilen esas ve ilkelere azami derecede uyulur:

a) Genel Müdürlük; YEKA’da optimum büyüklüklerde kaynağa göre parselleri ve kurulu güçleri belirler, gerekli ölçüm ve fizibilite çalışmalarını yapar/yaptırır.

b) Arazi izinlerinin alınmasında yöntem ve süreçleri azaltıcı yönde çalışmalar yapar.

c) YEKA’larda kurulacak elektrik enerjisi üretim tesisleri için gerekli enerji iletim tesisleri TEİAŞ tarafından elektrik enerjisi üretim tesisleri ünitelerinin işletmeye giriş programına uygun olarak yapılır.

ç) Genel Müdürlük YEKA’nın ulaşım altyapısının iyileştirilmesi yönünde girişimlerde bulunur.

Yürürlükten kaldırılan yönetmelik

MADDE 20 – (1) 27/11/2013 tarihli ve 28834 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Elektrik Enerjisi Üretimine Yönelik Yenilenebilir Enerji Kaynak Alanlarının Belirlenmesi, Derecelendirilmesi, Korunması ve Kullanılmasına İlişkin Usul ve Esaslara Dair Yönetmelik yürürlükten kaldırılmıştır.

Yürürlük

MADDE 21 – (1) Bu Yönetmelik yayımı tarihinde yürürlüğe girer.

Yürütme

MADDE 22 – (1) Bu Yönetmelik hükümlerini Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı yürütür.

 

 

Kooperatiflerde Muhasebe Hile ve Suistimal Denetimi Nasıl Yapılır ?-MALİ MÜŞAVİR EVREN ÖZMEN

Kooperatiflerde muhasebe departmanında çalışan personelin veya diğer personellerin kendi menfaat yaratmak için muhasebe hilesi yaptığı zaman zaman gözlemlenmektedir.

Öncelikle denetim,3 aylık denetim kurulunun yaptığı denetimden veya rutin mali müşavirlik işlemleri dışında bir işlem olup genellikle habersiz denetim yapılmalıdır.

Öncelikle kooperatiflerde kasadan ödeme tahsilat kaldırılmalıdır.

  • Banka hareketlerinde ödemeler mutlaka faturalar ile tek tek karşılaştırılmalıdır. Bankadan çıkışı yapılan her tutarın faturası teyit edilmelidir.
  • Nakit tahsilat var ise mutlaka her akşam tahsil edilen tutarlar aynı gün bankaya yatırılmalıdır.
  • Bankalardan elde edile fon veya faiz gelirlerinin doğru muhasebeleştirildiği, ayrı bir ekstre düzenlenmediği, direk bankadan alınan ekstre ile karşılaştırılmalıdır. Muhasebe personelinin aldığı ekstreye güvenilmemelidir. ( Bu şekilde hilelere çok rastlanılmaktadır. Banka personelinin uyanık olması da önemlidir)

ekran-resmi-2016-10-09-10-10-46

  • Mutabakatlar bizzat denetçi tarafından örnekleme olarak yapılmaktadır

Mutabakatlarda

1-Çok hareket gören küçük hesaplar

2-Az hareket gören büyük bakiyeli hesaplar ayrı ayrı incelenmelidir.

Cari hesaplarda olan hileleri tespit edebilmek için

  • Sene sonu kapanış mizanı ile Sene başı açılış mizanını karşılaştırılması elzemdir.
  • Çek ve senetlerin mutlaka fiziken var oldukları tespit edilmelidir.

Yukarıdaki hususlar dışında

  • aidat dağıtımlarının ( Özellikle tüketimden doğan ) doğru yapıldığı ve bazı kiracıların veya kat maliklerinin kollanıp, kollanmadığı tespit edilmelidir.
  • Aidatlarda gecikme faizlerinin doğru hesaplanıp, hesaplanmadığı, herkese aynı uygulamanın yapılıp yapılmadığı kontrol edilmelidir.
  • Zaman zaman bazı kooperatiflerde kira bedelinin yönetim kurulu ile anlaşılarak düşük gösterildiği üzerinin elden kayıt dışı alındığı da bilinmektedir. Bu nedenle kiraların emsala uygun olup, olmadığı hususu mutlaka dikkate alınmalıdır.

Yukarıda özetle anlatılan ve daha bir çok inceleme yönteminin bulunduğu hile ve suistimal denetimi süreci konusunda destek almak ve kooperatifinize denetim yaptırmak için aşağıdaki mailden bize ulaşabilirsiniz.

info@ozmconsultancy.com

 

 

 

 

MİLLİ EMLAK GENEL TEBLİĞİ (SIRA NO: 373)

8 Ekim 2016 CUMARTESİ Resmî Gazete Sayı : 29851
TEBLİĞ
Maliye Bakanlığından:

MİLLİ EMLAK GENEL TEBLİĞİ

(SIRA NO: 373)

BİRİNCİ BÖLÜM

Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar

Amaç ve kapsam

MADDE 1 – (1) Bu Tebliğin amacı; Hazinenin özel mülkiyetindeki taşınmazlar ve/veya Devletin hüküm ve tasarrufu altındaki yerler üzerinde yeni yapılacak yat limanları ile yatlara ve özel teknelere bağlama ve barınma hizmeti verecek yeni iskele, yanaşma yeri ve rıhtım niteliğindeki kıyı yapılarının yapılması amacıyla yatırımcılar lehine tesis edilecek irtifak hakkı ve/veya verilecek kullanma izinleri hakkındaki işlemlere ilişkin usul ve esasları düzenlemektir.

(2) Bu Tebliğ; Hazinenin özel mülkiyetindeki taşınmazlar ve/veya Devletin hüküm ve tasarrufu altındaki yerler üzerinde bu Tebliğ kapsamında yeni yapılacak yat limanları ile yatlara ve özel teknelere bağlama ve barınma hizmeti verecek yeni iskele, yanaşma yeri ve rıhtım niteliğindeki kıyı yapılarının yapılması amacıyla yatırımcılar lehine tesis edilecek irtifak hakkı ve/veya verilecek kullanma izinlerine ilişkin iş ve işlemleri kapsar.

Dayanak

MADDE 2 – (1) Bu Tebliğ; 8/9/1983 tarihli ve 2886 sayılı Devlet İhale Kanunu, 4/4/1990 tarihli ve 3621 sayılı Kıyı Kanunu, 29/6/2001 tarihli ve 4706 sayılı Hazineye Ait Taşınmaz Malların Değerlendirilmesi ve Katma Değer Vergisi Kanununda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun ve 13/12/1983 tarihli ve 178 sayılı Maliye Bakanlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamenin 13 üncü maddesi ile 3/8/1990 tarihli ve 20594 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Kıyı Kanununun Uygulanmasına Dair Yönetmelik ve 19/6/2007 tarihli ve 26557 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Hazine Taşınmazlarının İdaresi Hakkında Yönetmelik hükümlerine dayanılarak hazırlanmıştır.

Tanımlar

MADDE 3 – (1) Bu Tebliğde geçen;

a) Avan proje: Asıl projeden önce, yapılacak projeye esas olmak üzere hazırlanan taslak projeyi,

b) Bakanlık: Maliye Bakanlığını,

c) Devletin hüküm ve tasarrufu altındaki yer: 22/11/2001 tarihli ve 4721 sayılı Türk Medenî Kanunu ile diğer kanunlarda Devletin hüküm ve tasarrufu altında olduğu belirtilen yerleri,

ç) Hazinenin özel mülkiyetindeki taşınmaz: Tapuda Hazine adına tescilli taşınmazları,

d) Hazine taşınmazı: Hazinenin özel mülkiyetindeki taşınmazlar ile Devletin hüküm ve tasarrufu altındaki yerleri,

e) İdare: Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığını,

f) İrtifak hakkı: Bir taşınmaz üzerinde yararlanmaya ve kullanıma rıza göstermeyi veya mülkiyete ilişkin bazı hakların kullanılmasından vazgeçmeyi kapsayan ve diğer bir taşınmaz veya kişi lehine aynî hak olarak kurulan yükümlülüğü,

g) Kanun: 8/9/1983 tarihli ve 2886 sayılı Devlet İhale Kanununu,

ğ) Kullanma izni: Devletin hüküm ve tasarrufu altında bulunan yerler üzerinde yatırımcılar lehine Bakanlıkça verilen izni,

h) Ön izin: İrtifak hakkı tesis edilmeden ve/veya kullanma izni verilmeden önce; tescil, ifraz, tevhit, terk ve benzeri işlemlerin yapılması veya imar planının yaptırılması, değiştirilmesi ya da uygulama projelerinin hazırlanması ve onaylatılması gibi işlemlerin yerine getirilebilmesi için Bakanlıkça verilen izni,

ı) Sözleşme: İrtifak hakkı tesisinde, Bakanlık ile yatırımcı arasında irtifak hakkına ilişkin hükümleri içerecek şekilde doğrudan tapu müdürlüğünde düzenlenen resmi senedi; kullanma izni ve ön izinde ise Bakanlık ile yatırımcı arasında yapılan yazılı anlaşmayı,

i) Tesis: Yeni yapılacak yat limanları ile yatlara ve özel teknelere bağlama ve barınma hizmeti verecek yeni iskele, yanaşma yeri ve rıhtım niteliğindeki kıyı yapılarını,

j) Uygulama projesi: Hazine taşınmazı üzerinde yapılacak olan yapı veya tesislerin inşaatına esas olacak ayrıntıda düzenlenen, yatırım aşamalarını ve termin planını da içeren, inşa edilecek bölümlerin biçimlerinin ve boyutlarının uygulamaya esas teşkil edecek şekilde açık ve kesin olarak belirtildiği projeyi,

k) Yatırımcı: Hazine taşınmazları üzerinde tesis yatırımı yapacak gerçek veya tüzel kişiyi,

l) Yönetmelik: Hazine Taşınmazlarının İdaresi Hakkında Yönetmeliği,

ifade eder.

İKİNCİ BÖLÜM

Başvuru, Ön Fizibilite Raporu ve İhale Usulü

Başvuru

MADDE 4 – (1) Hazine taşınmazları üzerinde tesis yapmak isteyen yatırımcı yatırıma ilişkin hazırlayacağı avan proje ve ön fizibilite raporu ile birlikte yatırımının incelenerek uygun görüş verilmesi için İdareye başvurur. Yatırımı ile ilgili olarak İdareden uygun görüş alan yatırımcı, bu uygun görüş ve hazırladığı imar planı teklifi ile birlikte İl Çevre ve Şehircilik Müdürlüğüne başvurur. Tesis yatırımına ilişkin diğer iş ve işlemler 6/7/2011 tarihli ve 27986 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Kıyı Yapı ve Tesislerinde Plânlama ve Uygulama Sürecine İlişkin Tebliğ hükümleri kapsamında yürütülür.

Ön fizibilite raporu

MADDE 5 – (1) Yatırımcı tarafından 4 üncü madde kapsamında hazırlanacak ön fizibilite raporunda;

a) Proje ile ilgili genel bilgiler:

1) Projenin yeri,

2) Geri sahadaki mülkiyet durumuna ilişkin belgeler (geri sahadaki taşınmazın mülkiyeti kendisine ait ise buna ilişkin belgeler, üçüncü kişilere ait ise kiralama ve/veya irtifak hakkı sözleşmesi ya da muvafakatname, daha önce Bakanlıkça kiralanan ve/veya irtifak hakkı tesis edilen ya da kullanma izni verilen Hazine taşınmazı bulunması halinde buna ilişkin belgeler),

3) Projenin tanımı, amacı ve hizmet sağlayacağı alanlar,

4) Projenin genel özellikleri ve kapasite seçimi,

5) Tesisin ulaşım ağı ile (karayolu, demiryolu, havayolu ve diğer deniz yolları) irtibatı.

b) Projenin gerekçesi:

1) Türkiye ve dünya ekonomisinde yaşanan gelişmeler,

2) Bölgesel düzeyde yat sayısı dağılımı,

3) Bölgede mevcut yat trafiği,

4) Bölgedeki yat turizmi ve yat limanları sayısı ve adları; bunlara ait mevcut kapasite ve geçmiş yıllara ait doluluk oranları (Kapasite kullanım oranları yüzde sekseni geçmediği sürece yeni bir tesis yatırımına izin verilmez),

5) Bölgesel yat trafiği talep analizi (Talebi belirleyen temel nedenler ve göstergeler ile talebin geçmişteki büyüme eğilimini içerir),

6) Bölgesel düzeyde gelecekteki yat trafiğine yönelik talep tahmini [Bölgenin ekonomik büyüme senaryosu (hedef ve stratejiler) ve talep tahminleri ile ilişkisi, talebin gelecekteki gelişim potansiyeli ve tahmini ile talep tahminlerine temel teşkil eden varsayımlar, çalışmalar ve kullanılan yöntemleri (basit ekstrapolasyon, model vb.) içerir].

c) Projenin finansmanı:

1) Taahhüt edilen yatırım tutarı ve yıllara göre dağılımı,

2) Yatırım termin planı,

3) Finansman yöntemi (öz kaynak, dış kredi, hibe vb.),

4) Finansman kaynakları ve koşulları (maliyeti, planı vb.),

5) Varsa son yıla ait onaylı bilanço ve kar/zarar cetveli.

ç) Proje analizi:

1) Projenin bölgesel düzeydeki doğrudan ve dolaylı etkileri,

2) Projenin diğer sosyal etkileri (istihdama katkı vb.).

yer alır.

İhale usulü

MADDE 6 –  (1) Bakanlık tarafından Hazine taşınmazları üzerinde irtifak hakkı tesis edilmesi ve/veya kullanma izni verilmesine ilişkin ihale işlemleri, ikinci fıkrada yer alan istisnalar dışında Kanunun 17 nci maddesinde belirtilen ilanlar yapılmak suretiyle, Kanunun 51 inci maddesinin birinci fıkrasının (g) bendine göre pazarlık usulüyle yapılır.

(2) Tesis yapılması amacıyla talepte bulunulan alanların geri sahasında talep sahibi yatırımcının mülkiyetinde olan, yasal bir hakka istinaden fiilen kullanımında bulunan veya bu yatırımcıya daha önce Bakanlıkça kiralanan veya irtifak hakkı tesis edilen ya da kullanma izni verilen Hazine taşınmazı bulunması, bu alanların yapımı talep edilen tesis ile plan ve proje bütünlüğü taşıyor olması ve birlikte kullanılmasının zorunlu olduğunun tespit edilmesi durumunda talep sahibi yatırımcıya, Kanunun 17 nci maddesine göre ilan yapılmaksızın doğrudan irtifak hakkı tesis edilebilir ve/veya kullanma izni verilebilir.

(3) Bu maddenin ikinci fıkrası kapsamında lehine doğrudan irtifak hakkı tesis edilecek ve/veya kullanma izni verilecek yatırımcının, İdareye sunulacak ön fizibilite raporuna göre taahhüt edilen yatırım tutarının en az yüzde yirmisini karşılayacak miktarda net özkaynağa sahip olması gerekir.

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM

Ön İzin Verilmesi, İrtifak Hakkı Tesisi ve

Kullanma İzni Verilmesine İlişkin İşlemler

Ön izin verilmesi ve süre

MADDE 7 – (1) İrtifak hakkı ve/veya kullanma izni ihalesi sonucunda, yapılacak tesis yatırımı için ön izne ihtiyaç duyulması halinde, lehine irtifak hakkı tesis edilecek ve/veya kullanma izni verilecek yatırımcıya; fiili kullanım olmaksızın tescil, ifraz, tevhit, terk ve benzeri işlemlerin yapılması veya imar planının yaptırılması, değiştirilmesi ya da uygulama projelerinin hazırlanması ve onaylatılması gibi işlemlerin yerine getirilebilmesi için bir yıl süreyle ön izin verilir. Bu süre içerisinde belirtilen işlemlerin tamamlanamaması durumunda, buna ilişkin belgelerle birlikte ve bu işlemlerin tamamlanamama nedenleri de belirtilmek suretiyle talep edilmesi ve talebin Bakanlık tarafından uygun görülmesi halinde bu süre bedeli karşılığında bir yıl uzatılabilir. Verilen ve uzatılan ön izin süreleri içinde de belirtilen işlemleri kendi kusurları dışında kamudan kaynaklanan ve/veya Bakanlıkça kabul edilebilir sebeplerle yerine getiremeyenlere; talep etmeleri ve bu talebin Bakanlık tarafından uygun görülmesi halinde birer yıllık olmak üzere iki yıl daha süre verilebilir. Verilen ve uzatılan ön izin sürelerinin toplamı dört yılı geçemez. Ön izin bedeli, Yönetmeliğin 12 nci maddesinin dördüncü fıkrası uyarınca belirlenir. Ön izin döneminde süre dondurulmaz.

(2) Yatırımcı tarafından ön izin süresi içerisinde yükümlülüklerin yerine getirilmesi hâlinde, Yönetmeliğin 12 nci maddesinin beşinci fıkrası uyarınca tespit edilecek bedel üzerinden Yönetmeliğin Ek 14’ünde yer alan İrtifak Hakkına İlişkin Resmi Senede Yazılacak Hükümleri içerecek şekilde resmi senet düzenlenmesi suretiyle irtifak hakkı tesis edilir ve/veya Yönetmeliğin Ek 16’sında yer alan Kullanma İzni Sözleşmesinin düzenlenmesi suretiyle kullanma izni verilir. Ancak, ön izin süresi bitmeden önce irtifak hakkı kurulması ve/veya kullanma izni verilmesinin talep edilmesi hâlinde, ön izin sözleşmesinde öngörülen yükümlülüklerin yerine getirilmiş olması kaydıyla, ön izin süresinin kalan kısmına ilişkin bedel, kurulacak irtifak hakkı ve/veya kullanma izni bedelinden mahsup edilir.

(3) Bakanlıkça; taşınmaza ihtiyaç duyulan veya taşınmazın ekonomik açıdan farklı şekilde değerlendirilmesi uygun görülen hallerde; ön izin süresi uzatılmaz, devam eden ön izin ise varsa kalan süreye ilişkin bedelin geri ödenmesi kaydıyla iptal edilir. Bu durumda ön izin sahibi tarafından Bakanlıktan hiçbir hak ve tazminat talebinde bulunulamaz.

(4) Ön izin süresi içinde yükümlülüklerin ilgilinin kusuru dışında yerine getirilmesinin mümkün olamayacağının anlaşılması hâlinde, ilgili tarafından Bakanlığa yapılacak başvuru üzerine sözleşme feshedilir ve teminat ile kalan süreye ilişkin ön izin bedeli iade edilir.

(5) Ön izin sahibinin sözleşme süresi sona ermeden taahhüdünden vazgeçmesi hâlinde, Bakanlıkça sözleşme feshedilir. Bu durumda teminatı Hazineye gelir kaydedilir ve kalan süreye ilişkin ön izin bedeli iade edilmez.

İrtifak hakkı kurulması, kullanma izni verilmesi ve inşaat süresi

MADDE 8 – (1) Hazinenin özel mülkiyetindeki taşınmazlar üzerinde en fazla otuz yıla kadar irtifak hakkı tesis edilebilir.

(2) Devletin hüküm ve tasarrufu altındaki yerlerde ise en fazla otuz yıla kadar kullanma izni verilebilir.

(3) İrtifak hakkı tesis edilen ve/veya kullanma izni verilen taşınmazın hak lehtarına veya temsilcisine tesliminden itibaren altı ay içinde inşaat ruhsatı alınarak inşaata başlanır ve inşaat iki yıl içinde bitirilir. Hak lehtarınca talep edilmesi, İdarenin uygun görüşü ve bu talebin Bakanlık tarafından uygun görülmesi halinde inşaat süresi, ruhsat alma süresi dahil toplamı beş yılı geçmemek üzere uzatılabilir. Verilen ve uzatılan inşaat sürelerinin toplamı beş yılı geçemez.

(4) İrtifak hakkı lehtarı ve/veya kullanma izni sahibinin kusuru dışında kamudan kaynaklanan, hakkın tamamen kullanılmasını ve işin yürütülmesini en az otuz gün süreyle engelleyen hukukî veya fiilî bir imkânsızlık durumunun ortaya çıkması ya da mücbir sebeplerin varlığı halinde, irtifak hakkı lehtarı ve/veya kullanma izni sahibinin talebi üzerine irtifak hakkı ve/veya kullanma izni süresi, kamudan kaynaklanan fiili veya hukuki imkânsızlık durumunun veya mücbir sebeplerin ortadan kalkmasına kadar geçecek süre kadar dondurulur. Dondurulan süre için bedel alınmaz. Sürenin yeniden işlemeye başladığı tarihte alınacak bedel, dondurulan yıl bedelinin geçen süre kadar sözleşmesinde belirtilen oranda artırılması suretiyle tespit edilir. Ancak, dondurulan yıl için ödenmiş olan bedelin dondurulan süreye isabet eden kısmı sözleşmesinde belirtilen oranda artırılmak suretiyle yeni tespit edilen bedelden mahsup edilir. Dondurulan süre sözleşme süresine eklenir.

(5) İrtifak hakkı tesis edilmesinde ve/veya kullanma izni verilmesinde kanunlardaki ve diğer ilgili mevzuattaki özel hükümler saklıdır.

Sözleşmenin devri

MADDE 9 – (1) Bakanlık tarafından lehlerine irtifak hakkı tesis edilen ve/veya adlarına kullanma izni verilen yatırımcılar tarafından irtifak hakkının ve/veya kullanma izninin kısmen veya tamamen üçüncü kişilere devrinin talep edilmesi halinde; varsa Hazineye olan borçların gecikme zamları ile birlikte ödenmesi, irtifak hakkı ve/veya kullanma izni sözleşmelerinde belirtilen hükümlere aykırılıkların Bakanlıkça verilen süre içerisinde giderilmesi ve bu yatırımcılar tarafından irtifak hakkından ve/veya kullanma izninden dolayı Bakanlık aleyhine açılmış davalardan tüm yargılama giderleri üstlenilerek kayıtsız ve şartsız feragat edilmesi, buna ilişkin belge aslının Bakanlığa ibraz edilmesi ve Bakanlıkça hazırlanacak yeni sözleşme koşullarının kabul edilmesi kaydıyla, irtifak hakkının ve/veya kullanma izninin üçüncü kişilere devredilmesine İdarenin görüşü alınmak suretiyle Bakanlıkça izin verilebilir.

(2) 6/12/2012 tarihli ve 6362 sayılı Sermaye Piyasası Kanununa tabi olan ve payları borsada işlem gören şirketler ile bağımsız ve sürekli nitelikli irtifak hakları hariç olmak üzere, irtifak hakkı lehtarı veya kullanma izni sahibinin şirket olması halinde, irtifak hakkı tesis edilen ve/veya kullanma izni verilen tarihteki ortaklık yapısına göre, daha sonra yapılacak ve şirket hisselerinin yüzde ellisinden fazlasının devri sonucunu doğuracak işlemler sözleşmenin devri olarak kabul edilir ve birinci fıkraya göre işlem yapılır.

(3) Yatırımın fiziki gerçekleşmesinin yüzde ellisi tamamlanmadan; irtifak hakkı ve/veya kullanma izni sözleşmeleri ile şirket hisselerinin yüzde ellisinden fazlasının üçüncü kişilere devrine izin verilmez.

(4) Ön izin sözleşmeleri devredilemez ve bu sözleşmelere ortak alınamaz. Ön izin sahibinin şirket olması halinde ön izin süresi içerisinde şirket hisseleri devredilemez ve ortak alınamaz.

DÖRDÜNCÜ BÖLÜM

Çeşitli ve Son Hükümler

Denetim

MADDE 10 – (1) Yatırımcı proje gereğince yaptığı veya yapacağı tesis ile ilgili her türlü izinleri yetkili mercilerden almak ve yürürlükteki mevzuat hükümlerine uymak zorundadır. Bakanlık ve İdare, irtifak hakkı tesis edilen ve/veya kullanma izni verilen taşınmazın üzerindeki yapı ve tesislerin yapımının ve kullanımının planına, projesine, sözleşmesine ve mevzuata uygunluğunu kontrol etmeye veya ettirmeye yetkilidir.

Sözleşmenin sona ermesi ve feshi

MADDE 11 – (1) İrtifak hakkı ve/veya kullanma izni, sözleşme süresinin bitimi ile sona erer.

(2) 10 uncu madde kapsamında yapılacak kontrol ve denetimler sonucunda tesisin amacı dışında faaliyette bulunduğunun ve diğer hata veya noksanlıkların tespit edilmesi halinde, İdarenin de görüşü alınmak suretiyle Bakanlıkça belirlenecek süre içerisinde yatırımcı tarafından bu aykırılık, hata ve noksanlıkların giderilmesi zorunludur. Bu zorunluluğa uyulmaması durumunda sözleşme, İdarenin talebi üzerine Bakanlık tarafından feshedilir. Bu durumda, izin sahibinden veya hak lehtarından cari yıl irtifak hakkı ve/veya kullanma izni bedelinin yüzde yirmibeşi tutarında tazminat alınır ve ayrıca, alınan teminatlar Hazineye gelir kaydedilir.

(3) İrtifak hakkı ve/veya kullanma izni sözleşmesinin sona ermesi veya feshedilmesi hâlinde; diğer kanunlardaki özel hükümler saklı kalmak kaydıyla, Hazine taşınmazları üzerindeki taşınır nitelikte olanlar hariç tüm yapı ve tesisler sağlam ve işler durumda, tazminat veya bedel ödenmeksizin Hazineye intikal eder ve bundan dolayı lehine irtifak hakkı tesis edilen ve/veya adına kullanma izni verilen yatırımcı veya üçüncü kişiler tarafından herhangi bir hak ve tazminat talep edilemez.

Uygulanacak hükümler

MADDE 12 – (1) Bu Tebliğde hüküm bulunmayan hallerde; 2886 sayılı Devlet İhale Kanunu, 3621 sayılı Kıyı Kanunu, 22/11/2001 tarihli ve 4721 sayılı Türk Medenî Kanunu, Kıyı Kanununun Uygulanmasına Dair Yönetmelik, Hazine Taşınmazlarının İdaresi Hakkında Yönetmelik, 26/4/2009 tarihli ve 27211 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Milli Emlak Genel Tebliği (Sıra No: 324), Kıyı Yapı ve Tesislerinde Plânlama ve Uygulama Sürecine İlişkin Tebliğ ile diğer ilgili mevzuat hükümleri uygulanır.

Yürürlük

MADDE 13 – (1) Bu Tebliğ yayımı tarihinde yürürlüğe girer.

Yürütme

MADDE 14 – (1) Bu Tebliğ hükümlerini Maliye Bakanı yürütür.

 

 

2015 yılında 171.000 TL ye kadar kar dağıtımına ortak açısından vergi yok

Başlangıç Bitiş Oran Vergi
12.600,00 15% 1.890,00
12.600,00 30.000,00 20% 3.480,00
30.000,00 69.000,00 27% 10.530,00
69.000,00 90.000,00 35% 7.350,00
23.250,00

 

Şirketin Kar Dağıtımı Vergi Beyanı 2.015
Dağıtılan Kar 171.000,00
Temettü Stopaj Oranı 0,15
Temettü Stopajı 25.650,00
Şirketin Ortağının Temettü Vergi Beyanı (2015)
Kar Payı Tutarı 171.000,00
Kar Payı İstisna Oranı 0,50
Kar Payı İstisna Tutarı 85.500,00
Kar Payı Vergi Matrahı 85.500,00
Temettü Stopajı Başlangıç Bitiş Oran Vergi
12.000,00 15% 1.800,00
1.800,00 12.600,00 29.000,00 20% 3.280,00
30.000,00 66.000,00 27% 9.720,00
3.280,00 69.000,00 100.000,00 35% 10.850,00
25.650,00
9.720,00 58000
10.850,00
25.650,00 111600
Mahsup Edilecek Vergi 25.650,00
Ödenecek Vergi

KATMA DEĞER VERGİSİ GENEL UYGULAMA TEBLİĞİNDE DEĞİŞİKLİK YAPILMASINA DAİR TEBLİĞ (SERİ NO: 7)

4 Ekim 2016 SALI Resmî Gazete Sayı : 29847
TEBLİĞ
Maliye Bakanlığı (Gelir İdaresi Başkanlığı)’ndan:

KATMA DEĞER VERGİSİ GENEL UYGULAMA TEBLİĞİNDE

DEĞİŞİKLİK YAPILMASINA DAİR TEBLİĞ

(SERİ NO: 7)

MADDE 1 – 26/4/2014 tarihli ve 28983 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Katma Değer Vergisi Genel Uygulama Tebliğinin (II/B) kısmının 10 uncu bölümünden sonra gelmek üzere aşağıdaki bölüm eklenmiş ve bu bölümden sonra gelen bölümün numarası buna göre teselsül ettirilmiştir.

11. Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı Tarafından Tescil Edilen Gübreler ve Gübre Üreticilerine Bu Ürünlerin İçeriğinde Bulunan Hammaddelerin Teslimi ile Yem Teslimlerinde İstisna

3065 sayılı Kanunun 13 üncü maddesinin birinci fıkrasının (ı) bendine göre, Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı tarafından tescil edilen gübreler ve gübre üreticilerine bu ürünlerin içeriğinde bulunan hammaddelerin teslimi ile küspe (Türk Gümrük Tarife Cetvelinin 2303.10 tarife pozisyon numarasında sınıflandırılan nişastacılık artıkları ve benzeri artıklar ile 2303.30.00.00.00 gümrük tarife istatistik pozisyon numarasında sınıflandırılan biracılık ve damıtık içki sanayinin posa ve artıkları hariç), tam yağlı soya (fullfat), kepek, razmol, balık unu, et unu, kemik unu, kan unu, tapyoka (manyok), sorgum ve her türlü fenni karma yemler (kedi-köpek mamaları hariç), saman, yem şalgamı, hayvan pancarı, kök yemler, kuru ot, yonca, fiğ, korunga, hasıl ve slajlık mısır, üçgül, yemlik lahana, yem bezelyesi ve benzeri hayvan yemleri (yeşil ve kuru kaba yemler ve bunların pellet şeklinde veya mevsimsel ihtiyaçlara göre bir bağlayıcı kullanılarak veya kullanılmadan işlem görmüş olanları dâhil) teslimi KDV’den istisnadır.

Bu istisnanın uygulamasına ilişkin usul ve esaslar aşağıda belirlenmiştir.

11.1. Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı Tarafından Tescil Edilen Gübre Teslimleri

Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı tarafından tescil edilen gübrelerin teslim ve ithali KDV’den istisnadır. Gübrelerin teslim ve ithalinin bu madde kapsamında KDV’den istisna tutulabilmesi için teslim veya ithale konu gübrenin Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı tarafından gübre olarak tescil edilmiş olması gerekir.

Bu istisna ile tarım sektöründe faaliyette bulunan üreticilerin üzerindeki vergi yükünün ve üretim maliyetlerinin düşürülmesi amaçlandığından, tarımsal amaç dışında kullanmak üzere satın alanlara yapılan gübre teslimleri istisna kapsamında değerlendirilmez.

Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı tarafından tescil edilen gübrelerin üreticisi ya da ithalatçısı olmayıp satışını yapanlar, sattıkları gübreye ilişkin tescil belgesinin bir örneğini üreticilerden ya da ithalatçılardan temin ederler. İthalatçıların istisna kapsamında ithalat yapabilmeleri için gübreye ilişkin tescil belgesini gümrük idaresine ibraz etmeleri gerekir.

11.2. Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı Tarafından Tescil Edilen Gübrelerin İçeriğinde Bulunan Hammaddelerin Gübre Üreticilerine Teslimi

Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı tarafından tescil edilmiş gübrelerin içeriğinde bulunan hammaddelerin gübre üreticilerine teslimi ile söz konusu hammaddelerin gübre üreticileri tarafından ithali KDV’den istisna olup, bu istisnadan Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığınca gübre üretimi için verilen lisans belgesi sahibi gübre üreticileri yararlanır. Lisans belgesi sahibi olmakla birlikte gübre üretimine ilişkin tesisi bulunmayanlar veya üretim tesisi gayri faal olanlar bu istisnadan faydalanamazlar.

Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı tarafından tescil edilmiş olan gübrelerin üretiminde ana hammadde olarak kullanılan doğalgazın gübre üreticilerine teslimi istisna kapsamındadır. Diğer taraftan gübrenin içeriğinde yer almayıp, gübre üretiminde farklı amaçlarla kullanılan doğalgazın (ısınma, enerji ve benzeri kullanımlar)  istisna kapsamında temini mümkün değildir.

Lisans belgesi sahibi üreticiler kapasite raporlarında yer alan üretim kapasitelerini aşmamak kaydıyla üretmeyi planladıkları gübre miktarları ile gübre üretiminde kullanacakları hammadde ihtiyaçlarını altışar aylık dönemler (Ocak-Haziran, Temmuz-Aralık) halinde belirleyerek Tebliğ ekinde yer alan (EK:23A) liste ile Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığının onayına sunarlar. Söz konusu liste Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı tarafından değerlendirilerek onaylanır.

Üreticiler, onaylı hammadde listelerini elektronik ortamda sisteme girerek, hammadde alımında veya ithalinde kullanacakları istisna belgesini almak için bağlı oldukları vergi dairesine başvururlar. Dilekçeye; üretici lisans belgesi ile Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı tarafından onaylı Tebliğ eki (EK: 23A) liste eklenir.

Vergi dairesince, dilekçe üzerine öncelikle, başvuranın KDV mükellefiyetinin bulunup bulunmadığı, üretim için gerekli lisans belgesi sahibi olup olmadığı, faal durumda olan bir üretim tesisinin olup olmadığı ve elektronik ortamda sisteme girilen hammadde listesi ile Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığınca onaylanmış listenin uyumlu olup olmadığı kontrol edilir.

Koşulları sağlayan üreticilere, hammadde alımı veya ithalinde istisna uygulanabileceğine ilişkin vergi dairesi tarafından istisna belgesi (EK: 23B) verilir. Vergi dairesinden alınan istisna belgesi ve eki liste, üreticiler tarafından satıcılara ve gümrük idaresine ibraz edilerek istisna kapsamında işlem yapılması talep edilir. Bu belgeye dayanılarak gübre üretiminde kullanılacak hammaddelerin yurtiçinden alımı veya ithalinde KDV hesaplanmaz.

İstisna belgesi, ilgili olduğu altı aylık üretim dönemi ile bu altı aydan önceki iki aylık tedarik süreci için geçerlidir. Bu sürenin sona ermesi halinde, istisna belgesinin süresi de sona erer. Bu süreler dışında istisna belgesi eki listede yer alan hammaddelerin istisna kapsamında temini mümkün değildir.

Örnek: Gübre üreticisi (A), Temmuz-Aralık 2016 üretim dönemi için hazırladığı hammadde listesini 20 Mart 2016 tarihinde Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığının onayına sunmuştur. Bakanlık listeyi inceleyerek ve gerekli düzeltmeleri yaparak 25 Mart 2016 tarihinde onaylamıştır. Üretici (A), 5 Nisan 2016 tarihinde hammadde listesini sistem üzerinden girerek istisna belgesi almak için vergi dairesine başvurmuştur.  Vergi dairesince listenin uygunluğu kontrol edilmiş ve gübre üreticisi (A)’ya 15 Nisan 2016 tarihinde istisna belgesi verilmiştir. İstisna belgesi, Temmuz-Aralık üretim döneminden önceki iki aylık tedarik sürecinin başlangıcı olan 1 Mayıs 2016 ile üretim döneminin sonu olan 31 Aralık 2016 tarihleri arasında geçerli olmak üzere verilecektir. Gübre üreticisi (A) bu istisna belgesine dayanarak istisna belgesinin geçerli olduğu tarihler arasında, istisna belgesi eki listede yer alan hammaddeleri KDV ödemeden temin edebilir.

İstisna belgesinin ekinde istisna kapsamında alınabilecek hammaddeye ilişkin bilgiler yer alır. Söz konusu istisna belgesi kapsamında teslimde bulunan satıcı, istisna belgesinin geçerli olduğu süreyi kontrol eder ve istisna belgesi ekinin hammaddeye ilişkin bölümünü fatura tarihi, numarası, tutarı ve hammadde miktarını belirtmek suretiyle onaylar ve istisna belgesi ile eki listenin örneğini alır.  Ayrıca teslime ilişkin bu bilgiler üretici ve satıcı tarafından sisteme girilir. İstisna belgesi ve eki liste satıcılar tarafından 213 sayılı Kanunun muhafaza ve ibraz hükümlerine uygun olarak saklanır.

İstisna belgesine dayanılarak yapılan hammadde teslimine ilişkin faturalarda KDV gösterilmez. Ayrıca istisna belgesinin tarih ve numarasına atıf yapılarak 3065 sayılı Kanunun 13 üncü maddesinin birinci fıkrasının (ı) bendi kapsamında istisna uygulandığına ilişkin bir açıklamaya yer verilir.

Gübre üretiminde kullanılan hammaddelerin KDV ödenerek alınması halinde, ödenen bu KDV’nin istisna kapsamındaki gübre teslimine ilişkin yüklenilen KDV olarak iadesinin talep edilmesi mümkündür.

Üreticiler, istisna kapsamında almış oldukları hammaddeler ile üretmiş oldukları gübrelerin üretim, satış ve stok bilgilerini altı aylık dönemi takip eden ayın sonuna kadar vergi dairesine bir yazı ile bildirirler.

11.3. Yem Teslimleri

3065 sayılı Kanunun 13 üncü maddesinin birinci fıkrasının (ı) bendinde sayılan ve hayvan yemi olarak kullanılan malların teslimi KDV’den istisnadır. Hayvanların beslenmesinde kullanılsa bile bu madde kapsamına girmeyen malların istisna kapsamında değerlendirilmesi mümkün değildir.

Bu istisnanın uygulamasında fenni karma yem, birden fazla malın endüstriyel işlemlere tabi tutulması sonucunda hayvanların ağızdan beslenmesi için tam veya tamamlayıcı yem şeklinde kullanılabilen yemleri ifade etmektedir.

Soya fasulyesi, ayçiçeği tohumu, zeytin, şeker pancarı, pamuk tohumu ve meyvelerin özütleme işleminden arta kalan ve hayvan yemi olarak kullanılan posaları istisna kapsamında değerlendirilir.

Türk Gümrük Tarife Cetvelinin 2303.10 tarife pozisyon numarasında sınıflandırılan nişastacılık artıkları ve benzeri artıklar ile 2303.30.00.00.00 gümrük tarife istatistik pozisyon numarasında sınıflandırılan biracılık ve damıtık içki sanayinin posa ve artıkları istisna kapsamında değildir.

11.4. İstisnanın Beyanı

Bu istisna kapsamındaki teslimlerin beyanı, ilgili dönem KDV beyannamesinin “İstisnalar-Diğer İade Hakkı Doğuran İşlemler” kulakçığında “Tam İstisna Kapsamına Giren İşlemler” tablosunda;

– Yem teslimleri için 325,

– Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı tarafından tescil edilmiş gübre teslimleri için 326,

– Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı tarafından tescil edilmiş gübrelerin içeriğinde bulunan hammaddelerin gübre üreticilerine teslimleri için ise 327

kod numaralı işlem türü satırı kullanılmak suretiyle yapılır.

11.5. İade

Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı tarafından tescil edilen gübreler ve gübre üreticilerine bu ürünlerin içeriğinde bulunan hammaddelerin teslimleri ile yem teslimlerinden doğan iade taleplerinde aşağıdaki belgeler aranır:

– Standart iade talep dilekçesi

– Satış faturaları listesi

– İstisnanın beyan edildiği döneme ait indirilecek KDV listesi

– Yüklenilen KDV listesi

– İadesi talep edilen KDV hesaplama tablosu

– Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı tarafından verilen tescil belgesinin örneği (yalnızca gübre teslimlerine ilişkin iade taleplerinde)

– Kapasite raporu (yalnızca gübre üreticilerinin iade taleplerinde)

– Gübre üreticilerine verilen istisna belgesi ve eki liste (EK:23B) (yalnızca gübre üreticilerine hammadde teslim edenlerin iade taleplerinde)

3065 sayılı Kanunun 13 üncü maddesinin birinci fıkrasının (ı) bendindeki istisna kapsamında temin ettiği yem ve gübreyi, yine bu istisna kapsamında teslim eden mükelleflerin, yem ve gübre alımında ödemediği KDV’yi iade olarak talep etmesi mümkün olmayıp, varsa genel giderler ve ATİK’ler nedeniyle iade talep etmesi mümkündür. Bu durumda, genel giderler ve ATİK’ler nedeniyle yüklenilen KDV için iade talebinde bulunabilecek KDV tutarı, yem veya gübre satış bedeli ile bunların alış bedeli arasındaki farka genel vergi oranı uygulanmak suretiyle bulunan tutarı aşamaz.

Aynı şekilde, istisna kapsamında temin ettiği hammaddeyi kullanarak ürettiği gübreyi yine istisna kapsamında teslim eden üreticilerin bu teslimlere ilişkin iade talebinde bulunabileceği KDV tutarı, gübrenin satış bedeli ile bu gübrenin üretiminde kullanılmak üzere istisna kapsamında satın alınan hammaddenin alış bedeli arasındaki farka genel vergi oranı uygulanmak suretiyle bulunan tutarı aşamaz.

11.5.1. Mahsuben İade

Mükelleflerin Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı tarafından tescil edilen gübreler ve gübre üreticilerine bu ürünlerin içeriğinde bulunan hammaddelerin teslimleri ile yem teslimlerinden kaynaklanan mahsuben iade talepleri, yukarıdaki belgelerin ibraz edilmiş olması halinde miktarına bakılmaksızın vergi inceleme raporu, YMM raporu ve teminat aranmadan yerine getirilir.

11.5.2. Nakden İade

Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı tarafından tescil edilen gübreler ve gübre üreticilerine bu ürünlerin içeriğinde bulunan hammaddelerin teslimleri ile yem teslimlerinden kaynaklanan ve 5.000 TL’yi aşmayan nakden iade talepleri vergi inceleme raporu, YMM raporu ve teminat aranmadan yerine getirilir. İade talebinin 5.000 TL’yi aşması halinde aşan kısmın iadesi vergi inceleme raporu veya YMM raporuna göre yerine getirilir. Teminat verilmesi halinde mükellefin iade talebi yerine getirilir ve teminat, vergi inceleme raporu veya YMM raporu sonucuna göre çözülür.

11.6. Müteselsil Sorumluluk

Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı tarafından tescil edilmiş gübrelerin içeriğinde bulunan hammaddelerin gübre üreticilerine tesliminde istisna belgesi ile eki listenin (EK:23B) satıcılara ibraz edilmesi, satıcıların da istisna belgesi ekinde yer alan listeyi teslim ettikleri hammadde miktarı ile fatura bilgilerini belirtmek suretiyle doldurarak onaylamaları, istisna belgesi ve eki listenin örneğini almaları şarttır.

Bu şartları sağlamadan istisna kapsamında işlem yapan satıcılar, bu istisna sebebiyle ziyaa uğratılan vergi, ceza, zam ve faizlerden teslim yapılan mükellefler ile birlikte müteselsilen sorumludur.

Kendisine, teslimin istisna kapsamına girdiğini belirten istisna belgesi ile eki liste (EK:23B) ibraz edilen mükellefler, başka bir şart aramadan istisna belgesi ekinde yer alan listeyi doldurarak istisna kapsamında işlem yapar. Daha sonra işlemin, istisna için bu bölümde açıklanan şartları baştan taşımadığı ya da şartların daha sonra ihlal edildiğinin tespiti halinde, ziyaa uğratılan vergi ile buna bağlı ceza, faiz ve zamlar, kendisine istisna kapsamında teslim yapılan alıcıdan aranır. Satıcının iade talebi ise yukarıda belirtilen usul ve esaslar kapsamında yerine getirilir.

İstisna kapsamında temin edilen veya istisna kapsamında temin edilen hammaddeyle üretilen gübrelerin KDV hesaplanarak teslimi halinde, hammadde veya gübrenin temininde ödenmeyen KDV, satışı gerçekleştiren mükellef tarafından teslimin yapıldığı döneme ilişkin 2 No.lu KDV beyannamesi ile sorumlu sıfatıyla beyan edilerek ödenir. Bu şekilde beyan edilerek ödenen KDV için vergi ziyaı cezası hesaplanmaz. 2 No.lu KDV beyannamesi ile beyan edilen bu vergi, aynı döneme ait 1 No.lu KDV beyannamesinde indirim konusu yapılabilir.”

MADDE 2 – Aynı Tebliğin (II/E-4.) ve (II/E-4.1.) bölümleri başlıklarıyla birlikte aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.

“4. Büyük Yatırımlara İlişkin İstisna

3065 sayılı Kanunun 6745 sayılı Kanunla değişik geçici 30 uncu maddesinde, “31/12/2023 tarihine kadar uygulanmak üzere, yatırım teşvik belgeleri kapsamında asgari 500 milyon Türk Lirası tutarında sabit yatırım öngörülen yatırımlara ilişkin inşaat işleri nedeniyle yüklenilen ve takvim yılı sonuna kadar indirim yoluyla telafi edilemeyen katma değer vergisi, izleyen yıl talep edilmesi halinde belge sahibi mükellefe iade olunur. Teşvik belgesine konu yatırımın tamamlanmaması halinde, iade edilen vergiler, vergi ziyaı cezası uygulanarak iade tarihinden itibaren gecikme faizi ile birlikte tahsil edilir. Bu vergiler ve cezalarında zamanaşımı, verginin tarhını veya cezanın kesilmesini gerektiren durumun meydana geldiği tarihi takip eden takvim yılıbaşında başlar.

Bu madde kapsamında yer alan asgari sabit yatırım tutarını sektörler itibarıyla veya topluca 50 milyon Türk lirasına kadar indirmeye veya iki katına kadar artırmaya Bakanlar Kurulu yetkilidir.

Bu maddenin uygulanmasına ilişkin usul ve esasları belirlemeye Maliye Bakanlığı yetkilidir.” hükmü yer almaktadır.

Bu istisna uygulamasına ilişkin usul ve esaslar aşağıda belirlenmiştir.

4.1. Kapsam

Söz konusu düzenleme ile 31/12/2023 tarihine kadar uygulanmak üzere, yatırım teşvik belgeleri kapsamında asgari 500 milyon TL tutarında sabit yatırım öngörülen yatırımlara ilişkin inşaat işleri nedeniyle yüklenilen ve takvim yılı sonuna kadar indirim yoluyla telafi edilemeyen KDV’nin, bu kapsamda işlemleri bulunan mükelleflere izleyen yıl içerisinde talep etmeleri halinde iade edilmesi öngörülmektedir.

Madde hükmü ile Bakanlar Kuruluna, uygulamadan yararlanacak asgari sabit yatırım tutarını sektörler itibarıyla veya topluca 50 milyon Türk lirasına kadar indirme veya iki katına kadar artırma yetkisi verilmiştir.”

MADDE 3 – Aynı Tebliğin (II/E-4.3.) bölümünde yer alan “Yatırım Teşvik Belgesi Kapsamında Asgari 500 Milyon TL Tutarında Sabit Yatırım Öngörülen Stratejik Yatırımlar” ibaresi “Yatırım Teşvik Belgesinde Asgari Belirlenen Tutarda Sabit Yatırım Öngörülen Yatırımlar” şeklinde (II/E-4.4.) bölümünde yer alan “Yatırım teşvik belgesinde belirtilmemiş olması halinde, yatırımın stratejik yatırım kapsamında olduğunu tevsik eden belgenin onaylı örneği” ibaresi “Yatırımın asgari sabit yatırım tutarını sağladığını tevsik eden belgenin onaylı örneği” şeklinde değiştirilmiştir.

MADDE 4 – Aynı Tebliğin (II/F-4.7.1.) bölümünün birinci ve ikinci paragraflarında yer alan “tahvil” ibareleri “tahvil (elde edilen faiz gelirleri ile sınırlı olmak üzere tahvil satın almak suretiyle verilen finansman hizmetleri dâhil)” şeklinde değiştirilmiş, aynı bölümün sonuna aşağıdaki paragraflar eklenmiştir.

“6728 sayılı Kanun ile 3065 sayılı Kanunun (17/4-g) maddesinde yer alan “tahvil” ibaresinden sonra gelmek üzere “(elde edilen faiz gelirleri ile sınırlı olmak üzere tahvil satın almak suretiyle verilen finansman hizmetleri dâhil)” parantez içi hüküm eklenmiştir. Bu çerçevede, elde edilen faiz geliri ile sınırlı olmak üzere tahvil satın almak suretiyle verilen finansman hizmetinin istisna kapsamında olduğu hususu açıklığa kavuşturulmuştur.

Buna göre, tahvil ihracında tahvil teslimi ile birlikte tahvili satın alanlar tarafından verilen finansman hizmetinin karşılığı olan faiz/kupon ödemeleri de istisna kapsamındadır.

Örnek: Türkiye’de mukim (A) Şirketi fon ihtiyacını karşılamak üzere yurt dışında tahvil ihraç etmiş, ihraç edilen tahvillerden 100.000 TL nominal bedelli tahvil yurt dışında mukim (B) Şirketi tarafından satın alınmıştır. Tahvilin itfasında (A) Şirketi tarafından yurt dışında mukim (B) Şirketine 100.000 TL nominal bedel ile bu bedel üzerinden hesaplanan 10.000 TL tutarında faiz ödenmiştir. Bu faiz ödemesi 3065 sayılı Kanunun (17/4-g) maddesine göre KDV’den istisna olduğundan, (A) Şirketi ödediği faiz tutarı üzerinden sorumlu sıfatıyla KDV beyan etmeyecektir.”

MADDE 5 – Aynı Tebliğin;

a) (II/F-4.16.) bölümüne birinci paragraftan sonra gelmek üzere aşağıdaki paragraf eklenmiştir.

“3065 sayılı Kanunun (17/4-u) maddesi kapsamında varlık kiralama şirketlerine ve (17/4-y) maddesi kapsamında finansal kiralama şirketleri, katılım bankaları ile kalkınma ve yatırım bankalarına devredilen taşınmaz ve iştirak hisselerinin, kaynak kuruluş ve kiracı tarafından üçüncü kişilere satışına ilişkin en az iki tam yıl aktifte bulundurma süresinin hesabında, bu taşınmaz ve iştirak hisselerinin varlık kiralama şirketleri, finansal kiralama şirketleri, katılım bankaları ile kalkınma ve yatırım bankalarının aktifinde bulunduğu süreler de dikkate alınır.”

b) (II/F-4.16.1.) bölümüne birinci paragraftan sonra gelmek üzere aşağıdaki paragraf, “Örnek 11” den sonra gelmek üzere aşağıdaki örnek eklenmiştir.

“En az iki tam yıl aktifte bulundurma süresinin hesabında, bu taşınmazların 3065 sayılı Kanunun (17/4-u) maddesi ile (17/4-y) maddesinde yer alan istisna kapsamında varlık kiralama şirketleri, finansal kiralama şirketleri, katılım bankaları ile kalkınma ve yatırım bankalarının aktifinde bulunduğu süreler de dikkate alınır.”

“Örnek 12: (A) Ltd. Şti. 100 m² büyüklüğündeki arsayı (B) A.Ş.nden 20/7/2013 tarihinde satın alarak aktifine kaydetmiş, 1/1/2015 tarihinde bu taşınmazı 3065 sayılı Kanunun (17/4-y) maddesi kapsamında (D) finansal kiralama şirketine devretmiş ve 31/12/2015 tarihinde geri almıştır. (A) Ltd. Şti. bu taşınmazı 5/5/2016 tarihinde satmıştır.

3065 sayılı Kanunun (17/4-r) maddesine göre taşınmazın (A) Ltd. Şti.nin aktifinde iki tam yıl süreyle bulunup bulunmadığına ilişkin yapılacak hesaplamada, taşınmazın (D) finansal kiralama şirketinin aktifinde bulunduğu süre de dikkate alınacaktır. Bu çerçevede,  taşınmazın (A) Ltd. Şti. tarafından satın alındığı 20/7/2013 tarihi ile satıldığı 5/5/2016 tarihi arasında iki tam yıllık süre geçtiğinden bu satış KDV’den istisna olacaktır.”

MADDE 6 – Aynı Tebliğin (II/F-4.19.) bölümü aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.

“3065 sayılı Kanunun 17 nci maddesinin 4 numaralı fıkrasının 6728 sayılı Kanun ile değişik (u) bendi uyarınca her türlü varlık ve hakkın, kaynak kuruluşlarca, kira sertifikası ihracı amacıyla ve sözleşme süresi sonunda geri alınması şartıyla varlık kiralama şirketlerine devri ile bu varlık ve hakların varlık kiralama şirketlerince kiralanması ve devralınan kuruma devri KDV’den istisna edilmiştir.

Diğer taraftan, istisna kapsamındaki işlemlere ilişkin olarak varlık ve hakların kaynak kuruluşlarca kira sertifikası ihracı amacıyla devrinde, kaynak kuruluşlarca istisnaya konu varlık ve hakların iktisabında yüklenilen KDV’nin indiriminde; devrin yapıldığı döneme kadar indirim yoluyla telafi edilen kısım için herhangi bir düzeltme yapılması gerekmez. Ancak, kaynak kuruluşlarca bu varlık ve hakların iktisabında yüklenilen ve devrin yapıldığı döneme kadar indirilemeyen kısım “İlave edilecek KDV” olarak beyan edilir ve devrin yapıldığı hesap dönemine ilişkin gelir veya kurumlar vergisi matrahının tespitinde gider olarak dikkate alınır.”

MADDE 7 – Aynı Tebliğin (II/F-4.21.) bölümü başlığı ile birlikte aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.

4.21. Finansal Kiralama Şirketleri, Katılım Bankaları ile Kalkınma ve Yatırım Bankalarınca, 6361 sayılı Kanun Kapsamında, Taşınır veya Taşınmazların Bizzat Kiracıdan Satın Alınması, Satan Kişilere Kiralanması ve Kiralayana Satılması (Sat-Kirala-Geri Al) İşlemi

3065 sayılı Kanunun 17 nci maddesinin 4 numaralı fıkrasının 6728 sayılı Kanun ile değişik (y) bendi uyarınca, 21/11/2012 tarihli ve 6361 sayılı Finansal Kiralama, Faktoring ve Finansman Şirketleri Kanunu kapsamında, finansal kiralama şirketleri, katılım bankaları ile kalkınma ve yatırım bankalarınca bizzat kiracıdan satın alınıp geri kiralanan her türlü taşınır ve taşınmazlara uygulanmak üzere ve kiralamaya konu kıymetin mülkiyetinin sözleşme süresi sonunda kiracıya devredilecek olması koşulu ile kiralamaya konu taşınır ve taşınmazların kiralayana satılması, satan kişilere kiralanması ve devri işlemi KDV’den istisna edilmiştir.

Buna göre, finansal kiralama şirketleri, katılım bankaları ile kalkınma ve yatırım bankalarının 6361 sayılı Kanun kapsamında, bir taşınır veya taşınmazı sahibinden satın alıp bizzat sahibine geri kiralaması işlemine, söz konusu taşınır ve taşınmazın mülkiyetinin sözleşme süresi sonunda kiracıya devredilecek olması koşulu ile KDV istisnası uygulanır.

İstisna, kiralamaya konu taşınır ve taşınmazların satın alınması, satan kişilere kiralanması ve tekrar kiralayana devri işlemlerinde uygulanacak olup, aynı sözleşme kapsamındaki işlemlerin ayrıştırılarak farklı uygulamalara tabi tutulması mümkün değildir.

3065 sayılı Kanunun 17 nci maddesinin 4 numaralı fıkrasının (y) bendinde 6728 sayılı Kanun ile yapılan değişiklikle taşınırlar da istisna kapsamına dahil edilmiş olup, finansal kiralama şirketleri, katılım bankaları ile kalkınma ve yatırım bankalarının 6361 sayılı Kanun kapsamında, taşınırların sahibinden satın alıp bizzat sahibine geri kiralaması işlemlerinde istisna, söz konusu değişikliğin Resmî Gazete’de yayımlandığı tarihten (9/8/2016) sonra yapılan sözleşmelerde uygulanacaktır.

Diğer taraftan, istisna kapsamındaki işlemlere ilişkin olarak her türlü taşınır ve taşınmazların kiracıları tarafından finansal kiralama şirketleri, katılım bankaları ile kalkınma ve yatırım bankalarına devrinde, kiracılarca istisnaya konu taşınır ve taşınmazların iktisabında yüklenilen KDV’nin indiriminde; devrin yapıldığı döneme kadar indirim yoluyla telafi edilen kısım için herhangi bir düzeltme yapılmaz. Ancak, kiracılarca bu taşınır ve taşınmazların iktisabında yüklenilen ve devrin yapıldığı döneme kadar indirilemeyen kısım “İlave edilecek KDV” olarak beyan edilir ve devrin yapıldığı hesap dönemine ilişkin gelir veya kurumlar vergisi matrahının tespitinde gider olarak dikkate alınır.”

MADDE 8 – Aynı Tebliğin (II/F-4.23.) bölümünden sonra gelmek üzere aşağıdaki bölüm eklenmiştir.

4.24. Varlık ve Hakların Türkiye Varlık Fonu ve Alt Fonlara Devri ile Bu Varlık ve Hakların Türkiye Varlık Fonu Yönetimi Anonim Şirketi Tarafından Yönetilmesi Suretiyle Yapılan Teslim ve Hizmetler

26/8/2016 tarihli ve 29813 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan 6741 sayılı Türkiye Varlık Fonu Yönetimi Anonim Şirketinin Kurulması İle Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanunun 1 inci maddesi uyarınca, sermaye piyasalarında araç çeşitliliği ve derinliğine katkı sağlamak, yurtiçinde kamuya ait olan varlıkları ekonomiye kazandırmak, dış kaynak temin etmek, stratejik, büyük ölçekli yatırımlara iştirak etmek için Türkiye Varlık Fonu ve bu fona bağlı alt fonları kurmak ve yönetmek üzere Türkiye Varlık Fonu Yönetimi Anonim Şirketi kurulmuştur.

3065 sayılı Kanunun 17 nci maddesinin 4 numaralı fıkrasına 6741 sayılı Kanun ile (i) bendi eklenerek, varlık ve hakların, Türkiye Varlık Fonu ve alt fonlara devri ile bu varlık ve hakların Türkiye Varlık Fonu Yönetimi Anonim Şirketi tarafından yönetilmesi suretiyle yapılan teslim ve hizmetler KDV’den istisna edilmiştir.

Öte yandan, aynı maddeye göre, bu kapsamda vergiden istisna edilen işlemler bakımından Kanunun (30/a) maddesi hükmü uygulanmaz. Buna göre, KDV mükellefiyeti olanlar bu istisna kapsamındaki işlemleri dolayısıyla yüklendikleri KDV’yi indirim konusu yapabilirler, ancak indirim yoluyla telafi edemedikleri KDV’nin iadesini talep edemezler.”

MADDE 9 – Aynı Tebliğin;

a) (II/G-2.) bölümünün;

1- Başlığında yer alan “Teknoloji Geliştirme Bölgelerinde” ibaresi “Teknoloji Geliştirme Bölgesinde ve İhtisas Teknoloji Geliştirme Bölgesinde” olarak,

2- Birinci paragrafında yer alan “teknoloji geliştirme bölgesinde” ibaresi “teknoloji geliştirme bölgesinde ve ihtisas teknoloji geliştirme bölgesinde” olarak,

3- İkinci paragrafında yer alan “Teknoloji Geliştirme Bölgelerinde” ibaresi “teknoloji geliştirme bölgelerinde veya ihtisas teknoloji geliştirme bölgelerinde” olarak,

4- Beşinci paragrafında yer alan “Teknoloji Geliştirme Bölgesinde” ibaresi “teknoloji geliştirme bölgesinde veya ihtisas teknoloji geliştirme bölgesinde” olarak,

5- Altıncı paragrafında yer alan “teknoloji geliştirme bölgesinde” ibaresi “teknoloji geliştirme bölgesinde veya ihtisas teknoloji geliştirme bölgesinde” olarak,

6- Sekizinci paragrafında yer alan “Teknoloji Geliştirme Bölgesinde” ibaresi “teknoloji geliştirme bölgesinde veya ihtisas teknoloji geliştirme bölgesinde” olarak,

b) (II/G-3) bölümünün birinci paragrafında yer alan “31/12/2015” ibaresi “31/12/2020” olarak,

c) (II/G-5) bölümünde yer alan “31/12/2015” ibareleri “31/12/2017” olarak

değiştirilmiştir.

MADDE 10 – Aynı Tebliğin (III/C-2.1.) bölümünün sonuna aşağıdaki paragraflar eklenmiştir.

“6728 sayılı Kanun ile 3065 sayılı Kanunun (30/d) maddesine;

“(5520 sayılı Kanunun 13 üncü maddesine göre transfer fiyatlandırması yoluyla örtülü olarak dağıtılan kazançlar ile Gelir Vergisi Kanununun 41 inci maddesinin birinci fıkrasının (5) numaralı bendine göre işletme aleyhine oluşan farklara ilişkin ithalde veya sorumlu sıfatıyla ödenen katma değer vergisi hariç)”

parantez içi hükmü eklenmiştir.

5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanununun 13 üncü ve 193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun 41 inci maddelerinde mükelleflerin ilişkili oldukları kişilerle emsallere uygunluk ilkesine aykırı olarak tespit ettikleri bedel ve fiyat üzerinden mal veya hizmet alım ya da satımında bulunmaları halinde kazancın tamamen veya kısmen transfer fiyatlandırması yoluyla örtülü olarak dağıtılmış sayılacağı hükme bağlanmıştır.

5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanununun 11 inci maddesinin birinci fıkrasının (c) bendinde, transfer fiyatlandırması yoluyla örtülü olarak dağıtılan kazançların kurum kazancının tespitinde indirim olarak kabul edilmeyeceği; 3065 sayılı Kanunun (30/d) maddesinde,  kazancın tespitinde indirimi kabul edilmeyen giderler dolayısıyla ödenen KDV’nin hesaplanan KDV’den indirilemeyeceği hüküm altına alınmıştır.

Bu hükümler çerçevesinde, transfer fiyatlandırması yoluyla örtülü olarak dağıtılan kazançların kurum kazancının tespitinde indirim konusu yapılması kabul edilmediğinden, bu giderler dolayısıyla ödenen KDV’nin de indirim konusu yapılması mümkün bulunmamaktadır.

Ancak, transfer fiyatlandırması yoluyla örtülü olarak dağıtılan kazançlara ilişkin yurtdışından temin edilen hizmetler dolayısıyla sorumlu sıfatıyla ödenmiş KDV’ler ile ithalat işlemlerine ilişkin ödenmiş olan KDV’lerin indirim hesaplarından çıkarılması mükerrer vergilendirmeye ve dolayısıyla yersiz ödenen vergilerin iadesine sebebiyet vermekte olup, mükerrer vergilendirmeyi engellemek amacıyla 3065 sayılı Kanunun (30/d) maddesine parantez içi hüküm eklenmiştir. Söz konusu hüküm gereğince, transfer fiyatlandırması yoluyla örtülü olarak dağıtılan kazançlara ilişkin yurtdışından temin edilen hizmetler dolayısıyla sorumlu sıfatıyla ödenmiş KDV’ler ile ithalat işlemlerine ilişkin ödenmiş olan KDV’lerin indirim hesaplarından çıkarılmasına gerek bulunmamaktadır.

Örnek: (A) Limited Şirketi, İngiltere’de mukim ilişkili şirket olan (B) şirketinden araç ithal edip yurt içinde satmaktadır. Söz konusu araçlar 100.000 TL’ye ithal edilmiş olup, gümrükte araç başına 18.000 TL KDV ödenmiş ve ödenen bu KDV indirim konusu yapılmıştır. Daha sonra (A) Limited Şirketi nezdinde yapılan vergi incelemesinde transfer fiyatlandırması eleştirisinde bulunulmuş ve araçların birim fiyatının 80.000 TL olması gerektiği belirtilmiştir. Bu durumda, 3065 sayılı Kanunun (30/d) maddesine göre transfer fiyatlandırması yoluyla örtülü olarak dağıtıldığı tespit edilen 20.000 TL’ye isabet eden ve gümrükte ödenen 3.600 TL tutarındaki KDV’nin indirimlerden çıkarılmasına gerek bulunmamaktadır.”

MADDE 11 – Aynı Tebliğin (IV/A-1.5.) bölümünün birinci paragrafı aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.

“DİİB sahibi mükellef tarafından bu belge kapsamında üretilen mallar, belge sahibi tarafından doğrudan ihraç edilebilir ya da 3065 sayılı Kanunun (11/1-c) veya geçici 17 nci maddeleri kapsamında ihraç kaydıyla teslim edilebilir. Dolayısıyla DİİB sahibi mükellefin belge kapsamında yurtiçi ve yurtdışından KDV ödemeksizin temin ettiği malları kullanarak ürettiği malların, DİİB sahibi mükellef tarafından KDV hesaplanarak (3065 sayılı Kanunun (11/1-c) ve geçici 17 nci maddeleri kapsamındaki ihraç kaydıyla yapılan teslimler nedeniyle hesaplanan KDV hariç) teslimi mümkün değildir. Buna rağmen, DİİB kapsamında üretilen malların KDV hesaplanarak (3065 sayılı Kanunun (11/1-c) ve geçici 17 nci maddeleri kapsamındaki ihraç kaydıyla yapılan teslimler nedeniyle hesaplanan KDV hariç) teslim edilmesi halinde, ihracatçılara bu teslimler nedeniyle yüklenilen KDV’nin iadesi yapılamaz.”

MADDE 12 – Aynı Tebliğin (IV/A-2.1.1.) bölümünün birinci paragrafında yer alan “aşağıda belirtilen borçlarına” ibaresinden sonra gelmek üzere “(4760 sayılı ÖTV Kanunundan doğan borçlar hariç)” ibaresi eklenmiştir.

MADDE 13 – Aynı Tebliğin (IV/E-3.3.) bölümünün son paragrafı yürürlükten kaldırılmış ve yürürlükten kaldırılan paragraftan sonra gelmek üzere aşağıdaki paragraflar eklenmiştir.

“Hakkında bu şekilde tespit yapılarak sahte belge düzenleme riski nedeniyle incelemeye sevk edilen mükelleflerin bilinen işyeri adresinde, incelemeye sevk işleminin vergi dairesinin ıttılaına girmesini takip eden günden itibaren beş işgünü içinde en az iki kişiden oluşan bir grup tarafından yoklama yapılır.

Yoklamada, mükellefin bilinen işyeri adresinde faal olup olmadığı; gerek cari dönemde gerekse tespitin ilgili olduğu dönem itibarıyla ticari faaliyetinin bulunup bulunmadığı; üretim ve/veya ticaret kapasitesi; depo, tesis, taşıt, makine, teçhizat ve demirbaş varlığı; emtia mevcudu ve çalışan sayısına ilişkin bilgiler mutlaka tespit edilir ve bu hususlara düzenlenen tutanakta yer verilir. Bu tutanakta, nezdinde yoklama yapılan mükellefin açıklamaları hariç olmak üzere, görüş ve kanaate yer verilmez. Bulunması halinde, mükellefin işyeri çevresindeki esnaf, site yöneticisi, komşu, muhtar vb. kişilerin mükellefin ticari faaliyeti ve itibarına yönelik ifadeleri, ilgiliye imzalatılarak ayrı bir tutanakla kayıt altına alınır.

Tutanağın düzenlendiği tarihi takip eden günden itibaren beş işgünü içinde mükellefin bağlı olduğu vergi dairesindeki müdür ve bir müdür yardımcısının da katılacağı üç kişilik bir komisyon tarafından; yoklama sonucunda düzenlenen tutanak, mükellefin tarh zamanaşımı süresi içindeki dönemlere ilişkin beyannameleri ve Ba-Bs bildirimleri, nezdinde daha önce yapılmış yoklamalara ilişkin tutanaklar, tahakkuk, tahsilat ve vergi borcu bilgileri, alım-satım ilişkisi içinde olduğu mükelleflere ilişkin bilgiler ve vergi dairesinde bulunan diğer bilgi ve kayıtlar (vergi inceleme bilgileri, kira sözleşmesi, Yönetim Bilgi Sisteminde elektronik ortamda bulunan kayıtlar, vb) dikkate alınarak mükellefin, tespitin ilgili olduğu dönem itibariyle bildirdiği ticari faaliyetinin bulunup bulunmadığı, bulunması halinde işletme kapasitesi ile beyanlarının (satış hasılatının, stoklarının, maliyetlerinin, vb) uyumlu olup olmadığı değerlendirilir. Komisyon, gerek görmesi durumunda, mükelleften ilave bilgi, belge ve açıklama isteyebilir.

Yapılan değerlendirme neticesinde, komisyon üyelerinin kanaatiyle olumsuzluğun teyit edilmesi halinde mükellef özel esaslar kapsamına alınır.”

MADDE 14 – Aynı Tebliğin (IV/E-4.3.) bölümünün son paragrafı yürürlükten kaldırılmıştır.

MADDE 15 – Aynı Tebliğin (IV/E-5.) bölümünün sonuna aşağıdaki örnek eklenmiştir.

Örnek: Uluslararası taşımacılık hizmeti dolayısıyla KDV iade talebinde bulunan bir mükellefin akaryakıt alımı yaptığı bir mükellef hakkında olumsuzluk bulunması halinde, iade talep eden mükellef işlemin gerçekliğini yukarıda belirtildiği şekilde ödeme belgesi ibraz ederek ispat edebilir.

Ancak, akaryakıt alımı yapıldığı iddia edilen mükellefin, iadeci mükellefin bağlı olduğu ilden farklı bir ilde bulunması ve/veya yapılan taşımacılık hizmetinin güzergâhı üzerinde bulunmaması gibi şüphe uyandıran bir durumunun bulunması halinde, vergi dairesince yapılan değerlendirme sonucunda ödeme belgesi işlemin gerçekliğinin tevsiki hususunda yeterli bulunmayarak yalnızca ödeme belgesine göre işlem tesis edilmeyecek ve mükelleften ilave açıklamalar istenebilecektir.”

MADDE 16 – Aynı Tebliğin (IV/E-9.1.) bölümünün birinci paragrafından sonra gelmek üzere aşağıdaki paragraf eklenmiştir.

“Yapılan yoklamada bilinen adreslerinde bulunamayan mükelleflerin mükellefiyet kaydının, 213 sayılı Vergi Usul Kanununun 160 ıncı maddesi uyarınca terkin edilmesi halinde, ikinci yoklama yapılmaksızın mükellefler özel esaslara alınır. Anılan madde kapsamında mükellefiyet kaydının terkini işleminin birinci yoklama tarihinden de önce yapılmış olması halinde, mükellefler terkin tarihi itibariyle özel esaslara alınır.”

MADDE 17 – Aynı Tebliğin (IV/E-12.) bölümünden sonra gelmek üzere aşağıdaki bölüm eklenmiştir.

13. 3/8/2016 Tarihli ve 6736 Sayılı Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılmasına İlişkin Kanun Kapsamında KDV Artırımında Bulunanların Özel Esaslar Karşısındaki Durumu

Aralık/2015 ve öncesi vergilendirme dönemlerine ilişkin olarak haklarında bu Tebliğ kapsamında;

– Sahte belge veya muhteviyatı itibariyle yanıltıcı belge kullanma olumsuz raporu ile

– Sahte belge veya muhteviyatı itibariyle yanıltıcı belge kullanma,

– Beyanname vermeme,

– Adresinde bulunamama,

– Defter ve belge ibraz etmeme

olumsuz tespitleri

bulunan ve bu nedenle özel esaslara tabi olan mükelleflerden 2011, 2012, 2013, 2014 ve 2015 takvim yıllarında faaliyette bulundukları dönemlerin tamamına ilişkin olarak 6736 sayılı Kanunun 5 inci maddesi kapsamında KDV artırımında bulunanlar (Bu yıllardan herhangi birinde faaliyete başlanması halinde faaliyete başlanan yıl ve sonraki yıllar için; faaliyetin terk edilmesi halinde ise faaliyetin terk edildiği yıl ve önceki yıllar için artırımda bulunulması gerekir.), artırım tutarlarının tamamını ödedikleri tarihten itibaren özel esaslar kapsamından çıkarılır. Ayrıca, taksit uygulamasından faydalanan mükelleflerin hesaplanan tutarların tamamı ile bir taksite ait tutarın %10’u kadar banka teminat mektubu (herhangi bir kısıtlayıcı şart taşımaması gerekmektedir), devlet tahvili veya hazine bonosu cinsinden teminat göstermeleri halinde taksitlerin tamamının ödenmesi beklenmeksizin genel esaslara dönüşleri sağlanır. Bu şekilde teminat gösteren mükelleflerin mezkûr Kanunun verdiği haktan daha fazla taksiti aksatmaları halinde, ödenmemiş taksitler muaccel hale gelir ve kalan borcun tamamı teminatın paraya dönüştürülmesi yoluyla tahsil edilir.

2011, 2012, 2013, 2014 ve 2015 takvim yıllarında faaliyette bulundukları dönemlerin tamamına ilişkin olarak 6736 sayılı Kanunun 5 inci maddesi doğrultusunda KDV artırımında bulunarak özel esaslar kapsamından çıkarılan mükellefler, artırımda bulunulan yıllar için yukarıda belirtilen olumsuzluklar kapsamında tekrar özel esaslara alınmazlar.

Özel esaslar kapsamında olmadığı halde KDV artırımında bulunmuş olan mükellefler, artırımda bulundukları yıllarda alım yaptıkları mükelleflerle ilgili olumsuzluklar için yapılacak tespitler dolayısıyla özel esaslar kapsamına alınmazlar.

Yukarıda belirtilenler dışındaki sebepler dolayısıyla haklarında özel esaslar uygulananların KDV artırımında bulunmaları ise bunların genel esaslara dönüşlerini sağlamaz. Aynı şekilde yukarıda belirtilenler dışındaki sebepler dolayısıyla haklarında özel esaslar uygulanması gerekenlerin KDV artırımında bulunmaları bunların özel esaslara tabi tutulmasını engellemez.

6736 sayılı Kanunun 5 inci maddesi kapsamında KDV artırımında bulunmasına bağlı olarak özel esaslar kapsamından çıkarılan veya özel esaslar kapsamına alınmayan mükelleflerin iade taleplerinde, haklarında olumsuzluk bulunan mükelleflerden alımlarının bulunduğunun tespiti halinde, Tebliğin (IV/E-11) bölümünde belirtilen hükümlerin uygulanacağı tabiidir.”

MADDE 18 – Aynı Tebliğe ekte yer alan (EK:23A) ve (EK:23B) eklenmiştir.

MADDE 19 – Bu Tebliğ yayımlandığı tarihte yürürlüğe girer.

MADDE 20 – Bu Tebliğ hükümlerini Maliye Bakanı yürütür.

 

Ekleri için tıklayınız