Özmen Mali Müşavirlik – Mali Müşavir Evren ÖZMEN – SMMM – Serbest Muhasebeci Mali Müşavir

Hata: İletişim formu bulunamadı.

Borçlar kanununa Dönme  Bedeli veya Cezası nedir ?

Sözleşmede mevcut ise taraflardan  herhangi biri bir bedel ödeyerek, sözleşmeden dönebilir.

Borçlar kanununa göre ceza şartı sadece para mıdır ?-Mali müşavir Evren ÖZMEN

Sözleşme koşullarına uyulmaması durumunda hisselerin belli bir oranının verilmesi gibi örnekler verilebilir.

Sözleşmede ceza koşulu olması için

1-Asıl borcun varlığı gerekli. ( Güvence altına alınacak asıl borç olmalı )

2-Ehliyete ilişkin geçerlilik şartları( Ahlak-adab, iradi sakatlık halleri , konusunun imkansız olmaması gerekli)

3-Geçerli asıl borca bağlı ceza şartı getirilmelidir.

4- Ceza koşulu sağlar arası hüküm doğurur. Ölüme bağlı tasarrufta ceza koşulu mümkün değildir

Hata: İletişim formu bulunamadı.

Döviz cinsinden işlemlerde kullanılacak kurlar

[email protected]

1- Yurtiçi firmalardan yapacağınız dövize endeksli mal alımlarına istinaden düzenlenen sözleşmede döviz kurunun taraflarca belirlenmesi halinde, (avans olarak yapılan ödemeler dahil) düzenlenecek satış faturalarında Türk Lirası karşılığının gösterilmesi şartıyla, sözleşmede belirlenen döviz kuru üzerinden ilgili bedelin Türk Lirasına  çevrilerek defter kayıtlarına geçirilmesi,

2- Mal ithalatında, mal bedeli ile mal bedeli üzerinden Gümrük Makbuzu üzerinde hesaplanan Gümrük Vergisi ve KDV’nin hesaplanmasında 4458 sayılı Gümrük Kanununun 30 uncu maddesinde belirtilen T.C. Merkez Bankası döviz satış kuru  geçerli olacağından, mal bedeli ve söz konusu vergilerin T.C. Merkez Bankası döviz satış kuru üzerinden Türk Lirasına çevrilerek defter kayıtlarına geçirilmesi,

3- Yurtiçi firmalardan yapacağınız dövize endeksli  mal alımlarına istinaden taraflarca mal alım sözleşmesinde döviz  kurunun  belirlenmemiş olması durumunda satış faturasında yer alan bedellerin  T.C. Merkez Bankası döviz alış kuru üzerinden Türk Lirasına çevrilerek  defter kayıtlarına geçirilmesi,

4- Fatura düzenleme tarihinden, ödemenin gerçekleştiği tarihe kadar lehinize oluşan kur farkları için şirketinizce satıcıya, aleyhinize oluşan kur farkları için ise satıcı tarafından adınıza fatura düzenlenmesi, kur farkının hesaplanmasında kayıtlarınıza ilgili borcun kaydedildiği kur ile ödemenin yapıldığı günkü kur arasındaki farkın esas alınması, dövizli borca karşılık Türk Lirası cinsinden ödeme yapılmış ise Merkez Bankası tarafından ilan edilen ilgili kur dikkate alınmak suretiyle döviz cinsinden yapılan ödeme tutarının belirlenmesi,

Hata: İletişim formu bulunamadı.

Hangi Firmalar Muhasebe kayıtları Türk Lirası cinsinden tutmak zorunda değildirler ?

213 sayılı Vergi Usul Kanununun 215 inci maddesinde, bu Kanuna göre tutulacak defter ve kayıtların Türkçe tutulmasının zorunlu olduğu; kayıt ve belgelerde Türk para birimi kullanılacağı; belgelerin Türk parası karşılığı gösterilmek şartıyla, yabancı para birimine göre de düzenlenebileceği; ilgili dönem defter tasdik tarihi itibarıyla ödenmiş sermayesi (yurt dışında kurulan şirketlerin Türkiye’ye ayrılan ödenmiş sermayesi) en az 100 milyon ABD Doları ya da muadili yabancı para karşılığı Türk Lirası ve sermayesinin en az % 40’ı ikametgâhı, kanunî ve iş merkezi Türkiye’de bulunmayan kişilere ait olan işletmelere, kayıtlarını Türk para birimi dışında başka bir para birimiyle tutmalarına Bakanlar Kurulunca izin verilebileceği hükme bağlanmıştır.

Hata: İletişim formu bulunamadı.

İlgide kayıtlı özelge talep formunuzda; adınıza kayıtlı olan taşınmazın kiraya verilmesi (552003-Kendine Ait veya Kiralanmış Mobilyalı Evlerde Bir Aydan Daha Kısa Süreli Olarak Kiralama) faaliyeti dolayısıyla 1/6/2017 tarihinde başlayan mükellefiyetinizi turizm sezonunun sona ermesi nedeniyle 30/10/2017 tarihinde sona erdirmek istediğinizi belirterek, mülkiyeti kendinize ait ve aynı zamanda Türkiye’deki ikametgahınız olan söz konusu taşınmazı mezkûr faaliyetiniz kapsamında envantere kaydedip, mükellefiyetinizin sona ermesinden önce kendinize fatura etmek suretiyle envanterinizden çıkarılmasının/işletmenizden çekilmesinin gerekip gerekmediği hususunda Başkanlığımız görüşü talep edilmektedir.

213 sayılı Vergi Usul Kanununun 161 inci maddesinde; “Vergiye tabi olmayı gerektiren muamelelerin tamamen durdurulması ve sona ermesi işi bırakmayı ifade eder. İşlerin herhangi bir sebep yüzünden geçici bir süre için durdurulması işi bırakma sayılmaz.” hükmü yer almaktadır.

Diğer taraftan, mezkûr Kanunun 227 nci maddesinin birinci fıkrasında, bu Kanunda aksine hüküm olmadıkça bu kanuna göre tutulan ve üçüncü şahıslarla olan münasebet ve muamelelere ait olan kayıtların tevsikinin mecburi olduğu belirtilmiş olup, mükelleflerin faaliyetleri ile ilgili kayıtlarının tevsikinde kullanılacak belgeler esas itibariyle müteakip maddelerde düzenlemiştir.

Bu kapsamda, mezkûr Kanunun 229 uncu maddesinde, fatura, satılan emtia veya yapılan iş karşılığında müşterinin borçlandığı meblağı göstermek üzere emtiayı satan veya işi yapan tüccar tarafından müşteriye verilen ticari vesika olarak tarif edilmiş ve 232 nci maddesinde kimlerin fatura kullanma mecburiyetinde olduğu sayılmıştır.

Ayrıca, aynı Kanunun 187 inci maddesinde “Ferdi teşebbüslerde, mükellefin sahip olduğu bina ve arazi hakkında aşağıda yazılı esaslar cari olur:

1. Fabrika, ambar, atelye, dükkan, mağaza ve arazi – işletmede ister kısmen, ister tamamen kullanılsınlar – değerlerinin tamamı üzerinden envantere alınır.

2. Ticaret hanları gibi oda oda veya kısım kısım kullanılabilen binalarla evlerin ve apartmanların yarısından fazlası işletmede kullanıldığı takdirde envantere ithal edilir.

3. Envantere alınan gayrimenkullerin kullanış tarzlarında sonradan vaki olacak değişiklikler, hesap yılı içinde nazara alınmaz.” hükümleri yer almaktadır.

Diğer taraftan, bir mükellefin işi bırakmış sayılabilmesi için, işi ile ilgili tedarik işlemlerini durdurmasının yanı sıra, işletmede bulunan emtia stokları ile diğer döner ve sabit değerlerinin de elden çıkarılması veya bu varlıkların işletme sahiplerince işletmeden çekilmiş olması gerekir.

Buna göre, başvurunuzda belirtilen faaliyetinizde kullandığınız apart mesken nitelikli taşınmazınızın, işletmenizin envanterine dahil edilmesi; işi tamamen bırakmanız halinde ise söz konusu taşınmazın işletmeden çekilmesi gerekmekte olup, bu kapsamda;

– Taşınmazın üçüncü kişilere satılması halinde alıcı adına satış bedeli üzerinden,

– Taşınmazın satışa konu edilmek suretiyle elden çıkarılmaması durumunda ise, faaliyetinizi terk ettiğiniz tarih itibariyle işletmeden çekildiği kabul edildiğinden, kendi adınıza emsal bedel üzerinden fatura düzenlemeniz

icap etmektedir.

Bilgi edinilmesini rica ederim.

GENÇLERE YENİ DESTEK

Genç girişimcilere daha önce verilen desteklerin genişletileceğini dile getirilen Yıldırım, “Genç girişimciliğe yönelik desteğe bir yenisini daha ekliyoruz. 18-29 yaş arasında iş yeri açmak isteyen gençler var, bunlara daha önce 3 yıla kadar vergi kolaylığı getirmiştik. Ona şimdi bir ilave daha getiriyoruz. Bu 3 yıllık gelir vergisi desteği devam edecek bunun yanında 1 yıl boyunca BAĞ-KUR primi ödemeyecekler. Bu borcu devlet olarak biz ödeyeceğiz” dedi.

Bu kapsamda sorularınız için

Hata: İletişim formu bulunamadı.

1163 Sayılı Kooperatifler Kanunu’nun 98 inci madde yollaması ile, uygulanması gereken anonim şirkete ilişkin 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu’nun 530 (1) inci madde fıkrasında, ‘Uzun süreden beri şirketin kanunen gerekli olan organlarından biri mevcut değilse veya genel kurul toplanamıyorsa, pay sahipleri, şirket alacaklıları veya Gümrük ve Ticaret Bakanlığı’nın istemi üzerine, şirket merkezinin bulunduğu yerdeki asliye ticaret mahkemesi, kanuna uygun hale getirmesi için bir süre belirler. Bu süre içinde durum düzeltilmezse, mahkeme şirketin feshine karar verir.’ hükmü yer almaktadır.
Bu maddenin gerekçesi ise şöyledir; ‘Gerekli organın mevcut olmaması ile kastedilen bu organın gerçekten bulunmamasıdır. Yönetim Kurulunun süresi sona ermiş olmasına rağmen, yeni bir yönetim kurulunun seçil(e)memiş olması veya yönetim kurulu üyelerinin istifaları ile kurulun boşaldığı ve yerlerini doldurma imkanının bulunmadığı hallerde yönetim organının mevcut olmadığı kabul edilmelidir.
Yönetim kurulunun mevcudiyetine rağmen, hiç veya gereği gibi toplanamaması somut olayın özelliklerine göre maddenin kapsamında kabul olunabilir.’
Üstteki açıklamalar çerçevesinde, kooperatif yönetim kurulu ve denetçilerin (denetim kurulu) görev süresi sona erdiği ve yeni üyelerin ve denetçilerin seçil(e)memesi durumlarında, 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu’nun 530 (1) inci madde fıkrası hükmüne göre sonuca gidilmesi gerekir.

Taraflar arasında görülen dava neticesinde; davanın kabulüne dair hükmün davalı vekilince istinafı üzerine düzenlenen rapor ve dosya kapsamı incelenip gereği görüşülüp düşünüldü:

Davacı vekilince yerel mahkemesine verilen dava dilekçesinden özetle müvekkilinin Ümraniye adresinde mukim S.S Y. Konut Yapı Kooperatifi üyesi olduğunu kooperatif henüz tasfiye edilmeden İstanbul Ticaret Sicil Müdürlüğünce Genel Kurul toplantılarını gerçekleştirmediğinden bahisle kooperatifin sicilden resen terkin edildiğini, İstanbul Anadolu 2 Sulh Hukuk Mahkemesi tarafından 2012/2000 esas 2014/581 karar sayılı ilamının kooperatife M. V.’ın kayyum olarak atandığını, genel kurul toplantılarının yapılmadığından bahisle kooperatifin resen terkin edilmesinin yerinde olmadığını zira kooperatifin henüz tasfiye edilmediğini ayrıca kooperatif inşatlarının ruhsata bağlanmadığı, ayrıca diğer işleri yapmak üzere de kooperatifin açık olması gerektiğini beyanla sicilden resen terkin edilen S. S. Y. Konut Yapı Kooperatifinin ihyasını talep etmiştir.

Davalı Ticaret Sicil Müdürlüğü cevap dilekçesinden özetle; yapılan işlerin usul ve yasaya uygun olduğunu, davanın reddi gerektiğini savunmuştur.

Davalı A.R.S. vekili cevap dilekçesinde, 3 yıldan fazla süreyle olağan genel kurul toplantısını yapmayan kooperatifin dağılmasına davacının yönetim kurulu üyeliğinin geçersiz olduğunun tespitine, kooperatifin yönetim kurulu bulunmadığından tasfiye memurlarının resen seçilmesini talep etmiştir.

İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI: İstanbul Anadolu 8. Asliye Ticaret Mahkemesi 2015/982 esas 2016/637 karar sayılı kararıyla 6102 sayılı TTK’nun geçici 7.maddesi gereğince İstanbul Ticaret Sicil Müdürlüğünün yaptığı terkin işleminin hatalı olduğundan bahisle davanın kabulüne davalı Ticaret Sicil Müdürlüğünün yargılama gideri ve vekalet ücretinden sorumlu tutulmasına, diğer davalı şahıslarla ilgili davanın husumet yönünden reddine, Ahmet R. S. vekilinin taleplerinin ayrı bir dava konusu teşkil etmesi nedeniyle bu taleplerle ilgili herhangi bir karar verilmesine yer olmadığına karar vermiştir.

İSTİNAF SEBEPLERİ: İstanbul Ticaret Sicil Müdürlüğü vekili tarafından istinaf mahkemesine verilmek üzere yerel mahkemeye verilen istinaf dilekçesinde özetle; 6102 sayılı yasanın geçici 7. Maddesi uyarınca yapılan resen terkin işleminin gerekli ihtarname, tebliğ ve ilamların yapılmasından sonra terkin işleminin prosedüre uygun şekilde gerçekleştiğini, bu nedenle yerel mahkemenin ihya kararının yerinde olmadığını, müvekkilinin kanuni hasım olması ve davanın açılmasına sebebiyet vermemesi nedeniyle yargılama gideri ve vekalet ücretinden sorumlu tutulamayacağını gerekçe göstererek yerel mahkemenin kararının kaldırılmasını yargılama gideri ve vekalet ücretinin davacı üzerinde bırakılmasını talep etmiştir.

Kooperatifin Henüz Tasfiye Edilmemiş Olması Kooperatif İnşaatlarının Ruhsata Bağlanmamış Olması Ve Bir Takım Diğer İşlerin Yapılmasının Gerekli Bulunması Karşısında Kooperatifin İhyasının Gerektiği

GEREKÇE: Dava 6102 sayılı yasanın TTK geçici 7. Maddesi gereğince Ticaret Sicil Müdürlüğünce resen terkin edilen S. S. Y. Konut Yapı Kooperatifinin ihyası istemine ilişkindir. 6102 sayılı TTK geçici 7.maddesine göre kanunun yürürlüğe girdiği tarihten önce tasfiye işlemlerine başlanmış kooperatiflerin genel kurullarının kanunun öngördüğü asgari süre ve şartlara uygun olarak toplantıya çağrılmış olmasına rağmen iki defa üstüste toplanmaması halinde kooperatifin sicilden resen terkin edileceği ve terkin işleminin ticari sicil gazetesinde ilan edileceği, kooperatifin ticaret sicilindeki kayıtlı son adresine ve sicil kayıtlarına göre kooperatifi temsil ve izama yetkili kişiye durumu düzeltmesi için ihtar gönderileceği, ihtarın aynı anda ilan edilmek üzere Ticaret Sicil Gazetesi Müdürlüğüne gönderileceği, ihtarın ulaşmadığı durumlarda (tebligatın bila dönmesi) ilam tarihinden itibaren 30. Günün akşamı itibariyle tebligatın yapılmış sayılacağı ve sicilden terkin işleminin bu prosedüre göre resen yapılacağı hüküm altına alınmıştır.

Somut olayda, yerel mahkemenin de kabulünde olduğu üzere, terkine esas olmak üzere ihtarnamenin kooperatifin sicil adresine 22/04/2013 tarihinde gönderildiği, tebligatın bila döndüğü, ihtarnamenin 29/04/2013 tarihinde sicil gazetesinde ilan edildiği, 31/07/2013 tarihinde İstanbul Ticaret Sicil Müdürlüğü tarafından kooperatifin sicilden resen terkin edildiği, terkin kararının 12/08/2013 tarihinde sicil gazetesinde yayınlandığı anlaşılmaktadır.

Gerek 6102 sayılı TTK geçici 7.maddesinde belirtilen ihtarnamenin tebliğ ve ilan prosedürünün yerine getirilmiş olması, gerekse Yargıtay 11. Hukuk Dairesinin 2016/3122 esas 3558 karar sayılı içtihadı ve tüm dosya kapsamına göre terkin işleminin hukuka uygun olarak gerçekleştiği anlaşılmıştır.

Yargıtay 11. Hukuk Dairesinin 2016/5988 esas 2016/5950 karar sayılı içtihadında açıkça ifade edildiği üzere 6102 sayılı TTK geçici 7.maddesi gereğince ihtarname, tebliğ ve ilan prosedürünün usule uygun yapılması halinde dahi şirketin gayrimenkulünün bulunması, şirketin yapması gereken inşaat ruhsat işlerinin bulunması ve ya tasfiyeye ilişkin diğer bir takım işlemlerin bulunması halinde şirketin ihyasını talep etmekte davacının hukuki yararının olabileceği ve bu hususların göz önünde tutulması gerektiği açıkça belirtilmiştir. Somut olayda, kooperatifin henüz tasfiye edilmemiş olması, kooperatif inşaatlarının ruhsata bağlanmamış olması ve bir takım diğer işlerin yapılmasının gerekli bulunması karşısında kooperatifin ihyasının gerektiği, mahkemenin netice itibariyle kooperatifin ihyasına yönelik kararı yerinde olmakla birlikte kararda gerekçe gösterilmeksizin resen terkin işleminin hatalı olduğuna dayanarak ihya kararı verilmesine yönelik yerel mahkeme gerekçesi yerinde bulunmadığı, HMK.353/b-2 maddesi gereğince yeniden yargılama yapılmaksızın yerel mahkemenin gerekçesinin düzeltilmesine, davalı İstanbul Ticaret Sicil Müdürlüğü vekilinin vekalet ücreti ve yargılama giderine yönelik istinaf talebinin, düzeltilen ihyaya yönelik gerekçede göz önüne alınarak ve ayrıca İstanbul Ticaret Sicil Müdürlüğünün davada yasal hasım olduğu da değerlendirilerek istinaf talebinin kabulüne ve yerel mahkeme hükmünün kaldırılmasına vekalet ücreti ve yargılama giderine ilişkin olarak davalı Ticaret Sicil Müdürlüğü aleyhine hüküm tesisine yer olmadığına, yapılan yargılama giderinin davacı üzerinde bırakılmasına, yerel mahkemenin Ticaret Sicil Müdürlüğü dışındaki diğer davalı şahıslarla ilgili olarak vermiş olduğu husumetten ret kararının istinafa konu olmadığı ve yerinde olduğu anlaşılmakla aynen geçerli kılınmasına ve tekrarıyla yetinilmesine karar vermek gerekmiştir.

Yerel Mahkemenin Gerekçesinin Düzeltilmesine Karar Verildiği

HÜKÜM: Yukarıda açıklanan nedenlerle:

Davalı İstanbul Ticaret Sicil Müdürlüğü vekilinin istinaf başvurusunun kısmen kabul kısmen reddiyle; HMK 353/b-2 maddesi gereğince İstanbul Anadolu 8 Asliye Ticaret Mahkemesinin 2015/982 Esas 2016/637 Karar sayılı kararının kaldırılmasına,

Davanın kabulü ile İstanbul Ticaret Sicil Müdürlüğünün 266440/0 sicil no’sunda kayıtlı S.S. Yalınkent Yapı Kooperatifi’nin ihyasına,

Ticaret sicilde tescil ve ilanına,

Şahıslar aleyhine açılan davanın husumet yokluğundan reddine,

Karar harcı 34.10 TL’den davacı tarafından peşin olarak yatırılan 27.70 TL harcın mahsubu ile bakiye 6.40 TL harcın davacıdan tahsiliyle hazineye irat kaydına,

Davacı tarafından yapılan yargılama giderinin davacı üzerinde bırakılmasına;

Davalı İstanbul Ticaret Sicil Müdürlüğü aleyhine vekalet ücreti tayinine yer olmadığından,

Davalı Ahmet Refik Saka kendisini vekille temsil ettirdiğinden karar tarihinde geçerli A.A.Ü.T deki esaslara göre belirlenen 1.800,00 TL vekalet ücretinin davacıdan alınarak anılan davalıya verilmesine,

Şahıs davalılar tarafından yapılan yargılama gideri olmadığından karar verilmesine yer olmadığına,

Davacı ve davalı sicil müdürlüğü tarafından dosyaya yatırılan ve sarf edilmeyen gider avansının karar kesinleştiğinde davacı ve davalı sicil müdürlüğüne iadesine,

İstinaf incelemesi duruşmalı yapılmadığından davalı vekiline duruşma vekalet ücreti takdirine yer olmadığına,

Peşin alınan 29,20 TL istinaf karar harcının kararın kesinleşmesi sonrası talep halinde istinaf talebinde bulunan davalıya iadesine,

Gerekçeli kararın bir örneğinin taraflara tebliğine,

Dosyanın kararı veren ilk derece mahkemesine gönderilmesine,

Dosya üzerinde yapılan inceleme sonunda oy birliği ile kararın tebliğinden itibaren bir aylık süre içerisinde Yargıtay’a başvuru yolu açık olmak üzere, 20.01.2017 tarihinde karar verildi.

KOOPERATİFLERDE HİSSE DEVİR ŞARTLARI NELERDİR ?

Kooperatif anasözleşmesinin 17/3. maddesi, “devir halinde eski ortağın kooperatife karşı tüm hak ve yükümlülükleri yeni ortağa geçer” hükmünü içermektedir. Ortaklığın devir biçimi yasada gösterilmemiştir.

Ancak pay devrinin alacağın temliki yolu ile yapılması, temlikin de BK’nın 163. maddesi maddesi uyarınca yazılı olması gerekmektedir. Üyeliğe bağlı hak ve alacakların borçlusu kooperatif, alacaklısı ise üyeliği devir alan yeni ortaktır.

Eğer devir eden ortak pay yönünden borçlu ise, borcun nakli hükümleri uygulanır (BK 173 vd), borç devir alana geçer.

Ancak, pay devri için resmi şekle bile gerek bulunmamaktadır. Her ne kadar yapı kooperatifinde, ortakları mal sahibi yapmak amacı olsa bile, pay devri, bir satış vaadi de değildir.

Bu nedenle, adi yazılı devir dahi geçerlidir.

Devredenin borçları, devre ve devrin kabulüne engel değildir, devredenin borçları devir alana geçer ve ödemediği takdirde devralanın ihraç edilme olanağı da her zaman vardır. Daire satımında üyelik kendiliğinden alıcıya satım ile birlikte geçmez.

Satıcının üye olması ve üyeliğinin alıcı tarafından ayrıca devir alınması gerekmektedir. Üyelik ayrıca devredilmedikçe satıcının üyeliği kooperatif nezdinde devam eder. Satıcının üye olması, alıcının bu üyeliği ayrıca devir alması, devir alanın kooperatif üyelik koşullarını taşıması halinde kooperatifin bu kişiyi 1163 sayılı Kooperatifler Kanunu’nun 14/3. ve anasözleşmenin 17/2. maddesi uyarınca ortaklığa kabul etmesi zorunludur.

Üyelik devir sözleşmesi yapıldığı tarih itibariyle sözleşmenin yanları arasında geçerli sonuç doğurmasına karşın, kooperatif bakımından ise 1163 Sayılı Kooperatifler Kanunu’nun 14/3. ve anasözleşmenin 17/1. ve 2. maddeleri hükümleri gereği, devrin kooperatife bildirilmesi ve yönetimin makul sürede yapacağı inceleme sonunda devir alanın ortaklık şartlarını taşıması durumunda devir alanı makul süre içerisinde üyeliğe kabulü kararı verdiği tarihte hüküm ifade eder.

17/1. madde hükmünde yer alan yazılı başvuru koşulu, devrin geçerliliğine ilişkin olarak değil, devrin kooperatife iletilmesi ve kabulü için ispat bakımından sevk edilmiştir. Üyeliği devreden üyelik hisse devir sözleşmesinden dönmemiş veya sözleşmenin herhangi bir nedenle devrin tarafları arasında bağlayıcı olmadığı savunularak sözleşmenin iptali de sağlanmamış ise, devredenin artık dava konusu hisse üzerinde herhangi bir hakkı kalmamıştır.

Sorunuzu aşağıdan iletebilirsiniz

EVREN ÖZMEN

Hata: İletişim formu bulunamadı.

Kredi ile alınan evi home office kullanılır ise kredi faizleri gider olur mu ?

İlgide kayıtlı özelge talep formunda; …. Vergi Dairesi Müdürlüğünün ….. vergi kimlik numaralı mükellefi olduğunuzu, bilgisayar mühendisi olarak bilgisayar yazılımı hazırlama, yazılımların satışı, veri tabanı yöneticiliği ve danışmanlığı faaliyetlerinizden dolayı birinci sınıf tüccar olarak fatura düzenlediğinizi ve bilanço esasına göre defter tuttuğunuzu, söz konusu ticari faaliyetinizi ikametgah olarak kullandığınız konutunuzda icra ettiğinizi belirterek; konutunuzun iktisabı için kullandığınız banka kredisi nedeniyle ödediğiniz faizlerin ticari kazancınızın tespitinde gider olarak dikkate alınıp alınamayacağı ile söz konusu konuta ilişkin olarak yapılan boya, badana, alçıpan, cam balkon, ıslak zemin seramikleri, mutfak dolapları ve fayanslarının değiştirilmesi vb. işler için yaptığınız harcamaların ticari kazancınızın tespitinde indirim konusu yapılıp yapılamayacağı hususunda Başkanlığımız görüşü talep edilmektedir.

193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun 37 nci maddesinde;

            “Her türlü ticari ve sınai faaliyetten doğan kazançlar ticari kazançtır.”

hükmüne yer verilmiştir.

Gelir Vergisi Kanununun 40 ıncı maddesinde ise; safi kazancın tespit edilmesi sırasında indirilecek giderler sayılmış olup, söz konusu maddenin birinci fıkrasının (1) numaralı bendinde ticari kazancın elde edilmesi ve idame ettirilmesi için yapılan genel giderlerin, (7) numaralı bendinde de Vergi Usul Kanunu hükümlerine göre ayrılan amortismanların safi kazancın tespitinde indirim konusu yapılabileceği hükme bağlanmıştır.

Anılan bent hükmü uyarınca, yapılan genel giderlerin indirim konusu yapılabilmesi için, söz konusu giderlerle kazancın elde edilmesi ve idamesi arasında doğrudan ve açık bir illiyet bağının bulunması gerekmekte olup, bu mahiyette olmayan giderlerin ticari kazancın tespitinde indirim konusu yapılabilmesi mümkün bulunmamaktadır.

Ayrıca, bu giderlerin fatura ve fatura yerine geçen vesikalar gibi tevsik edici belgelere dayanması ve yasal kayıtlarda izlenmesi gerekmektedir.

Öte yandan, 213 sayılı Vergi Usul Kanununun 262 nci maddesinde; maliyet bedelinin, iktisadi bir kıymetin iktisap edilmesi veyahut değerinin artırılması münasebetiyle yapılan ödemelerle bunlara müteferri bilumum giderlerin toplamını ifade edeceği; 269 uncu maddesinde de iktisadi işletmelere dahil bilumum gayrimenkullerin maliyet bedeli ile değerleneceği, 272 nci maddesinde; normal bakım, tamir ve temizleme giderleri dışında, gayrimenkulü genişletmek veya iktisadi kıymetini devamlı olarak artırmak maksadıyla yapılan giderlerin gayrimenkulün maliyet bedeline ekleneceği, gayrimenkuller için yapılan giderlerin hem tamir, hem de kıymet artırma giderlerinden terekküp etmesi halinde, bu giderlerden maliyet bedeline eklenecek kısmının ayrı gösterilmesinin mecburi olduğu, 273 üncü maddesinde; alet, edevat, mefruşat ve demirbaş eşyanın maliyet bedeli ile değerleneceği, bunların maliyet bedeline giren giderlerin, satın alma bedelinden gayrı komisyon ve nakliye giderleri gibi özel giderler olduğu, imal edilen alet, edevat, mefruşat ve demirbaşlarda imal giderlerinin satın alma bedeli yerine geçeceği hükme bağlanmıştır.

Söz konusu Kanunun “Bina ve arazinin envantere alınması” başlıklı 187 nci maddesinde; Ferdi teşebbüslerde, mükellefin sahip olduğu bina ve arazi hakkında aşağıda belirtilen esasların cari olacağı belirtilmiştir. Buna göre: 1. Fabrika, ambar, atelye, dükkan, mağaza ve arazi-işletmede ister kısmen, ister tamamen kullanılsınlar – değerlerinin tamamı üzerinden envantere alınır. 2. Ticaret hanları gibi oda oda veya kısım kısım kullanılabilen binalarla evlerin ve apartmanların yarısından fazlası işletmede kullanıldığı takdirde envantere ithal edilir. 3. Envantere alınan gayrimenkullerin kullanış tarzlarında sonradan vakı olacak değişiklikler, hesap yılı içinde nazara alınmaz.

Ayrıca, aynı Kanunun 313 üncü maddesinin birinci fıkrasında; işletmede bir yıldan fazla kullanılan ve yıpranmaya, aşınmaya veya kıymetten düşmeye maruz bulunan gayrimenkullerle 269 uncu madde gereğince gayrimenkul gibi değerlenen iktisadi kıymetlerin, alet, edevat, mefruşat, demirbaş ve sinema filmlerinin birinci kısımdaki esaslara göre tespit edilen değerinin, bu Kanun hükümlerine göre yok edilmesinin amortisman mevzuunu teşkil edeceği, 315 inci maddesinde; mükelleflerin amortismana tâbi iktisadî kıymetlerini Maliye Bakanlığının tespit ve ilân edeceği oranlar üzerinden itfa edeceği ve ilân edilecek oranların tespitinde iktisadî kıymetlerin faydalı ömürlerinin dikkate alınacağı hüküm altına alınmış olup, Kanunun 315 inci maddesinin Maliye Bakanlığına verdiği yetkiye istinaden amortismana tabi iktisadi kıymetler için uygulanacak “Faydalı Ömür ve Amortisman Oranları” 339, 365, 389, 399 ve 406, 418 ve 439 Sıra No.lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliğleri ile değişik 333 Sıra No.lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği eki liste ile açıklanmıştır.

Bunun yanı sıra, 163 ve 334 Sıra No.lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliğlerinde; amortismana tabi iktisadi kıymetlerin iktisabında kullanılan krediler nedeniyle ödenen faizlerin iktisadi kıymetin maliyet bedeline eklenecek kısmı ile doğrudan gider yazılacak kısmının tespitinde uygulanacak esaslar açıklanırken, iktisadi kıymetin aktifleştirme işleminin gerçekleştiği dönemin sonuna kadar oluşan kısmının maliyetle ilişkilendirilmesi, aktifleştirildikten sonraki dönemlere ilişkin olanların ise maliyet bedeline eklenilmesi veya doğrudan gider yazılması hususunda mükelleflerin serbest oldukları belirtilmiştir.

Bu itibarla, banka kredisi kullanılmak suretiyle iktisap edilerek işletme aktifine alınan bir gayrimenkulün iktisabı için kullanılan banka kredisi dolayısıyla ödenen faizlerin, gayrimenkulün aktife alındığı hesap dönemi sonuna kadar olan kısmının maliyete intikal ettirilmesi zorunlu olup, sonraki dönemlerde ödenen kredi faizlerinin ise maliyete intikal ettirilmesi veya doğrudan gider olarak dikkate alınması mümkün bulunmaktadır.

Öte yandan, gayrimenkuller ve gayrimenkul gibi değerlenen iktisadi kıymetlerin aktife alınmalarından sonra yapılan giderlerin, niteliğine göre maliyet bedeline dahil edilmesi veya genel gider olarak kaydedilmesi mümkün bulunmakta olup, bu kapsamda;

• İktisadi kıymetin ilk iktisabı sırasında bulunmayan özelliklerin kazandırılması veya ilk iktisap sırasında bulunan özelliklerinin geliştirilmesi için yapılan giderler, değer arttırıcı giderler sayılmakta ve amortisman süreleri iktisadi kıymetin kalan ömrüne göre belirlenmektedir.

• İktisadi kıymetin ilk iktisabı sırasındaki beklenen ömrünü uzatmak amacıyla yapılan giderlerin, aktifleştirildikleri yıldan başlayarak, iktisadi kıymet için belirlenen oran ve süreye göre amortismana tabi tutulması gerekmektedir.

• İktisadi kıymet için yapılan normal bakım, onarım ve temizlik gibi giderlerin ise, maliyet olarak kabul edilmeyip doğrudan gider olarak yazılması gerekmektedir.

Buna göre, işletme aktifinde yer alan ve işyeri olarak kullanılan gayrimenkule ilişkin;

– Cam balkon, ıslak zemin seramik ve fayans yapımı ile ilgili harcamaların, gayrimenkulün maliyet bedeline eklenerek gayrimenkulün kalan ömrüne göre itfa edilmesi,

– Mutfak dolabı yapımı ile ilgili harcamaların ise, mutfak dolabının demirbaş olarak aktife alınması suretiyle, 333 Sıra No.lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği eki listede öngörülen faydalı ömür (5 yıl) ve amortisman oranı (%20) dahilinde itfa edilmesi gerekmektedir.

Boya, badana ve alçıpan yapımı ile ilgili harcamaların, normal bakım, tamir ve temizlik giderleri olarak kabul edilerek doğrudan gider yazılması gerekmekle birlikte söz konusu harcamaların yürütülmekte olan bilgisayar yazılımı hazırlama, yazılımların satışı, veri tabanı yöneticiliği ve danışmanlığı faaliyeti dolayısıyla elde edilecek kazancın elde edilmesi ve idamesi arasında illiyet bağının bulunmaması nedeniyle, söz konusu harcamaların ticari kazancın tespit edilmesi esnasında genel gider olarak dikkate alınması mümkün bulunmamaktadır.

Öte yandan taşınmazın işletme aktifine alınmaması durumunda ise; yürütülmekte olan bilgisayar yazılımı hazırlama, yazılımların satışı, veri tabanı yöneticiliği ve danışmanlığı faaliyeti dolayısıyla elde edilecek kazancın elde edilmesi ve idamesi arasında illiyet bağı bulunmayan kredi faizlerinin yanı sıra cam balkon, ıslak zemin seramik ve fayans yapımı  ve mutfak dolabı yapımı ile ilgili harcamaların da ticari kazancın tespitinde gider veya maliyet unsuru olarak dikkate alınması söz konusu olmayacaktır.

Bilgi edinilmesini rica ederim.