by kooperatifdanismanikemalozmen

KOOPERATİF HİSSESİ MİRAS KALIR İSE YAPILACAK İŞLEMLER-ÖZMEN MALİ MÜŞAVİRLİK

 
Başlık Ortaklardan ürün alımı yapan kooperatif birliğinin vergisel açıdan değerlendirilmesi hk.
Tarih 07/12/2012
Sayı 84098128-176300-995
Kapsam

T.C.

GELİR İDARESİ BAŞKANLIĞI

İZMİR VERGİ DAİRESİ BAŞKANLIĞI

Mükellef Hizmetleri Gelir Vergileri Grup Müdürlüğü

Sayı

:

 84098128-176300-995

07/12/2012
Konu

:

 Ortaklardan ürün alımı yapan kooperatif birliğinin vergisel açıdan değerlendirilmesi

            İlgide kayıtlı özelge talep formunuzda, ortaklardan ürün alımlarının 44 kooperatifinizin kendi bünyelerinde kar/zarar kooperatife ait olmak üzere adlarına basılı müstahsil makbuzları ile yapıldığı ve bütün yasal yükümlülüklerin kendileri tarafından yerine getirildiği belirtilerek,

            – 2010/2011 iş yılında alımların Birliğiniz adına yapılmasının planlandığı, alıcının Birliğiniz olması nedeniyle Borsa tescil işleminin kooperatifler tarafından Birliğiniz adına yaptırılıp tescil ücretinin de yine Birliğiniz adına yatırılması gerektiği, Birliğiniz adına yapılan alımlarda, Birliğiniz adına bastırılmış müstahsil makbuzları kullanılacağı gibi 193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun 94 üncü maddesinin birinci fıkrasının (11/b-i) bendi gereği zirai ürünler üzerinden yapılacak gelir vergisi kesintileri ile alımı yapılan ürünlerin Birliğinize ait olması nedeniyle Vergi Dairelerine yapılacak beyanlarının kooperatiflerce Birliğiniz adına ödenmesinin ve kooperatiflerin Birliğiniz adına gelir vergisi mükellefiyeti tesis ettirmelerinin mümkün olup olmadığı,

            – Gerçek usulde vergiye tabi olan üreticilerden alınan ürünler için fatura Birliğiniz adına düzenleneceğinden, bu üreticilerin teslim edecekleri ürünler için Birliğinize kesecekleri faturalarda tahakkuk edecek olan katma değer vergileri ve tevkifatları konusunda anılan kooperatiflerin bağlı oldukları vergi dairelerinde Birliğiniz adına katma değer vergisi mükellefiyeti tesis ettirmelerinin mümkün olup olmadığı,

            – Üretici ortakların kooperatif ortağı, kooperatiflerin de birlik ortağı olduğunu belirterek, şimdiye kadarki alımlar kooperatif adına olduğundan kooperatifin vergi uygulaması bakımından pamuk getiren üretici, kooperatif ortağı ise ortak içi alım (risturna tabi), ortak değilse ortak dışı (risturna tabi değil) alım olarak değerlendirildiğini belirterek, Birliğiniz adına alımda üretici ortak doğrudan Birliğiniz ortağı olmadığından bunlardan yapılan alımların kurumlar vergisi uygulamasında ortak içi (risturna tabi) alım olarak değerlendirilip değerlendirilemeyeceği

            hususunda Başkanlığımız görüşü talep edilmektedir.

            KURUMLAR VERGİSİ KANUNU YÖNÜNDEN :

            5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanununun 1 inci maddesinin birinci fıkrasının (b) bendiyle kooperatifler kurumlar vergisinin kapsamına alınmış olup aynı Kanunun 2 nci maddesinin ikinci fıkrasında 24/4/1969 tarihli ve 1163 sayılı Kooperatifler Kanununa veya özel kanunlarına göre kurulan kooperatifler ile benzer nitelikteki yabancı kooperatiflerin kurumlar vergisi mükellefi oldukları hükme bağlanmıştır. Ayrıca, Kooperatifler Kanununun 72 nci maddesinde kooperatif birliklerinin de kooperatif şeklinde kurulduğu belirtilmiş olup kooperatif üst birlikleri de Kurumlar Vergisi Kanunu hükümlerine göre kooperatif statüsünde değerlendirilerek mükellef sayılmıştır.

            Aynı Kanunun 5 inci maddesinin birinci fıkrasının (i) bendinde kooperatif ortaklarının yönetim gideri karşılığı olarak ödedikleri paralardan harcanmayarak iade edilen kısımlar ile üretim kooperatiflerinde, ortakların üreterek kooperatife sattıkları veya kooperatiften üretim faaliyetlerinde kullanmak üzere satın aldıkları malların değerine göre hesapladıkları risturnların kurumlar vergisinden istisna olduğu; bu risturnların ortaklara dağıtımının kâr dağıtımı sayılmayacağı, risturnun nakden veya aynı değerde mal ile ödenmesinin istisnanın uygulanmasına engel olmayacağı; ortaklardan başka kimselerle yapılan işlemlerden doğan kazançlar ile ortaklarla ortaklık statüsü dışında yapılan işlemlerden doğan kazançlar hakkında risturnlara ilişkin istisna hükmünün uygulanmayacağı, bunların genel kazançtan ayrılmasında, ortaklarla yapılan iş hacminin genel iş hacmine olan oranının esas alınacağı hükme bağlanmıştır.

            Öte yandan 4572 sayılı Tarım Satış Kooperatif ve Birlikleri Hakkında Kanunun “Muafiyet ve istisnalar” başlıklı 6 ncı maddesinin birinci fıkrasının (b) bendinde ortak içi işlemler sonucu ortaya çıkan olumlu gelir gider farklarının gelir ve kurumlar vergisinden istisna olduğu belirtilmiş olup, aynı maddenin son fıkrasında da kooperatif ve birliklerin ortaklarından aldıkları ürünleri, niteliğinde değişiklik olmayacak şekilde ilk işleme tesislerinde işleyerek üçüncü kişilere satmalarının ortak içi işlem sayılacağı ile ortak dışı işlemlerden elde edecekleri gelir-gider farklarının ayrı bir hesapta takip ve tespit edilerek vergi kanunları hükümlerine göre vergilendirileceği  hükmüne yer verilmiştir.

            Bu hükümlere göre, Birliğinizin ortak olan kooperatiflerden aldığı ürünleri, niteliğinde değişiklik olmayacak şekilde ilk işleme tesislerinde işleyerek üçüncü kişilere satması ortak içi işlem sayılacak ve bu işlemlerden elde edilen gelir gider farkları kurumlar vergisinden istisna tutulacaktır. Ancak, Birliğinize bağlı kooperatiflerin ortağı olsa dahi Birliğinizin doğrudan ortağı olmayan söz konusu üreticilerden gerçekleştirmiş olduğunuz ürün alımlarının ortak içi işlem olarak değerlendirilmesi mümkün bulunmamaktadır.

            GELİR VERGİSİ KANUNU YÖNÜNDEN :

            Gelir Vergisi Kanununun 94 üncü maddesinde kimlerin vergi tevkifatı yapmakla yükümlü oldukları sayılmış, (11) numaralı bendinde de çiftçilerden satın alınan zirai ürünlerin alış bedeli üzerinden bu çiftçilerin gelir vergilerine mahsuben tevkifat yapılacağı hükme bağlanmıştır. Söz konusu tevkifat oranları Bakanlar Kurulunun 12/1/2009 tarihli ve 2009/14592 sayılı kararı ile 1/1/2009 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere hayvanlar ve bunların ürünleri ile kara ve su avcılığı ürünleri için % 2, diğer zirai ürünler için ise % 4, ticaret borsalarında tescil ettirilerek satın alınan hayvan ve hayvansal ürünlerde % 1, diğer zirai ürünlerde ise % 2 olarak belirlenmiştir.

            Aynı Kanunun 98 inci maddesinde ise 94 üncü madde gereğince vergi tevkifatı yapmaya mecbur olanların bir ay içinde yaptıkları ödemeler veya tahakkuk ettirdikleri karlar ve iratlar ile bunlardan tevkif ettikleri vergileri ertesi ayın yirmi üçüncü günü akşamına kadar, ödeme veya tahakkukun yapıldığı yerin bağlı olduğu vergi dairesine bildirmeye mecbur oldukları hüküm altına alınmıştır.

            Konuyla ilgili olarak, Bakanlığımızca hazırlanıp 15/09/1990 tarihli ve 20636 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 164 seri no.lu Gelir Vergisi Genel Tebliği ile zirai ürünlerin alımında yapılacak gelir vergisi tevkifatı ve müteselsil sorumluluk konusunda gerekli açıklamalar yapılmıştır.

            Söz konusu Tebliğin birinci bölümünde yer alan açıklamalardan da anlaşılacağı üzere, destekleme alımı yapan kamu kurum ve kuruluşları (Tarım Satış Kooperatifleri Birlikleri ve benzerleri dahil), gerek çiftçilerden gerekse çiftçi dışındaki kişi ve kuruluşlardan destekleme kapsamına girsin veya girmesin, satın aldıkları tüm zirai ürünlerin alış bedelleri üzerinden gelir vergisi tevkifatı yapacaklardır. Anılan Tebliğin 2 nci bölümünde de destekleme alımı yapmayan, ancak zirai ürün işleyerek imalat faaliyetinde bulunan kamu kurum ve kuruluşları ile imalatçı olmamakla beraber faaliyet konusu itibariyle zirai ürün alım-satımında bulunan kamu kurum ve kuruluşlarının zirai ürün alımlarında gelir vergisi tevkifatı yapmak zorunda oldukları belirtilmiştir.

            Bu açıklamalara göre, Birliğiniz zirai ürün alımı yapan kamu kurum kuruluşları gibi kabul edileceğinden, gerek çiftçiden, gerekse çiftçi dışındaki kişi, kurum ve kuruluşlarından (destekleme alımı yapan kamu kurum ve kuruluşları ile zirai ürün alımında bulunan kamu kuruluşlarından ve borsada tescil ettirilerek satın alınanlar hariç) satın aldığı tüm zirai ürünler için (borsada tescil edilmiş olsa bile çiftçilerden satın alınanlar dahil) gelir vergisi tevkifatı yapmak ve söz konusu tevkifatları Birlik adına ödeme veya tahakkukun yapıldığı yer vergi dairesine muhtasar beyanname ile beyan etmek zorundadır.

            Ayrıca, söz konusu kooperatiflerin bağlı bulundukları vergi dairelerinde Birliğiniz adına stopaj gelir vergisi mükellefiyeti tesis ettirmelerine gerek bulunmamaktadır.

            KATMA DEĞER VERGİSİ KANUNU YÖNÜNDEN :

            3065 sayılı Katma Değer Vergisi Kanununun 43 üncü maddesinde katma değer vergisinin mükellefin iş yerinin bulunduğu yer vergi dairesince tarh olunacağı, mükellefin, ayrı ayrı vergi dairelerinin faaliyet bölgelerinde iş yerlerinin olması halinde ise katma değer vergisinin, gelir veya kurumlar vergisi yönünden bağlı olunan vergi dairesi tarafından tarh olunacağı hüküm altına alınmıştır.

            Bu itibarla; Birliğinize ait katma değer vergisi beyannamelerinin kurumlar vergisi yönünden bağlı olduğunuz Kordon Vergi Dairesi Müdürlüğüne verilmesi gerekmekte olup Birliğinize bağlı kooperatifler tarafından kooperatiflerin bağlı bulundukları vergi dairelerinde Birliğiniz adına katma değer vergisi mükellefiyeti tesis ettirilmesine imkân bulunmamaktadır.

            VERGİ USUL KANUNU YÖNÜNDEN :

            1163 sayılı Kooperatifler Kanununun 89 uncu maddesinde “Kooperatiflerin, kooperatif birliklerinin, kooperatif merkez birliklerinin ve Türkiye Milli Kooperatifler Birliğinin muhasebe usulleri ve mecbur olarak tutacakları defterler Ticaret Bakanlığınca belirtilebilir.

            Vergi Usul Kanununun bu hususlarla ilgili hükümleri saklıdır.” hükmü yer almaktadır.

            213 sayılı Vergi Usul Kanununun 148, 149 ve Mükerrer 257 nci maddelerinin verdiği yetkiye istinaden 350 sıra nolu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği ile bilanço esasına göre defter tutan mükelleflerin belirli bir haddi aşan mal ve hizmet alımlarını “Mal ve Hizmet Alımlarına İlişkin Bildirim Formu (Form Ba) ile mal ve hizmet satışlarını ise “Mal ve Hizmet Satışlarına İlişkin Bildirim Formu (Form Bs)” ile bildirmeleri hususunda yükümlülük getirilmiştir.

            Söz konusu yükümlülüğün 2010 yılı ve müteakip yılların aylık dönemlerinde yerine getirilmesinde uygulanacak usul ve esaslar ile bildirim hadleri 396 sıra nolu Vergi Usul Genel Tebliğinde açıklanmış olup kurumlar vergisinden muaf olan mükelleflerin, muafiyetten yararlandıkları hesap döneminden itibaren Ba-Bs bildirim formu vermeyecekleri belirtilmiştir.

            Aynı Tebliğin (3.2.4) bölümüne göre bildirim verme yükümlülüğü bulunan, ancak tüm alış ve satışları belirtilen haddin altında kalan mükellefler, söz konusu formları Tablo II dışındaki tüm bilgileri doldurmak suretiyle vermek zorundadırlar.

            Bilgi edinilmesini rica ederim.
by kooperatifdanismanikemalozmen

Kooperatiflerde ortak içi işlem ortak dışı işlem ve risturn istisnası nedir ?-Kemal ÖZMEN

 
Başlık Ortaklardan ürün alımı yapan kooperatif birliğinin vergisel açıdan değerlendirilmesi hk.
Tarih 07/12/2012
Sayı 84098128-176300-995
Kapsam

T.C.

GELİR İDARESİ BAŞKANLIĞI

İZMİR VERGİ DAİRESİ BAŞKANLIĞI

Mükellef Hizmetleri Gelir Vergileri Grup Müdürlüğü

Sayı

:

 84098128-176300-995

07/12/2012
Konu

:

 Ortaklardan ürün alımı yapan kooperatif birliğinin vergisel açıdan değerlendirilmesi

            İlgide kayıtlı özelge talep formunuzda, ortaklardan ürün alımlarının 44 kooperatifinizin kendi bünyelerinde kar/zarar kooperatife ait olmak üzere adlarına basılı müstahsil makbuzları ile yapıldığı ve bütün yasal yükümlülüklerin kendileri tarafından yerine getirildiği belirtilerek,

            – 2010/2011 iş yılında alımların Birliğiniz adına yapılmasının planlandığı, alıcının Birliğiniz olması nedeniyle Borsa tescil işleminin kooperatifler tarafından Birliğiniz adına yaptırılıp tescil ücretinin de yine Birliğiniz adına yatırılması gerektiği, Birliğiniz adına yapılan alımlarda, Birliğiniz adına bastırılmış müstahsil makbuzları kullanılacağı gibi 193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun 94 üncü maddesinin birinci fıkrasının (11/b-i) bendi gereği zirai ürünler üzerinden yapılacak gelir vergisi kesintileri ile alımı yapılan ürünlerin Birliğinize ait olması nedeniyle Vergi Dairelerine yapılacak beyanlarının kooperatiflerce Birliğiniz adına ödenmesinin ve kooperatiflerin Birliğiniz adına gelir vergisi mükellefiyeti tesis ettirmelerinin mümkün olup olmadığı,

            – Gerçek usulde vergiye tabi olan üreticilerden alınan ürünler için fatura Birliğiniz adına düzenleneceğinden, bu üreticilerin teslim edecekleri ürünler için Birliğinize kesecekleri faturalarda tahakkuk edecek olan katma değer vergileri ve tevkifatları konusunda anılan kooperatiflerin bağlı oldukları vergi dairelerinde Birliğiniz adına katma değer vergisi mükellefiyeti tesis ettirmelerinin mümkün olup olmadığı,

            – Üretici ortakların kooperatif ortağı, kooperatiflerin de birlik ortağı olduğunu belirterek, şimdiye kadarki alımlar kooperatif adına olduğundan kooperatifin vergi uygulaması bakımından pamuk getiren üretici, kooperatif ortağı ise ortak içi alım (risturna tabi), ortak değilse ortak dışı (risturna tabi değil) alım olarak değerlendirildiğini belirterek, Birliğiniz adına alımda üretici ortak doğrudan Birliğiniz ortağı olmadığından bunlardan yapılan alımların kurumlar vergisi uygulamasında ortak içi (risturna tabi) alım olarak değerlendirilip değerlendirilemeyeceği

            hususunda Başkanlığımız görüşü talep edilmektedir.

            KURUMLAR VERGİSİ KANUNU YÖNÜNDEN :

            5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanununun 1 inci maddesinin birinci fıkrasının (b) bendiyle kooperatifler kurumlar vergisinin kapsamına alınmış olup aynı Kanunun 2 nci maddesinin ikinci fıkrasında 24/4/1969 tarihli ve 1163 sayılı Kooperatifler Kanununa veya özel kanunlarına göre kurulan kooperatifler ile benzer nitelikteki yabancı kooperatiflerin kurumlar vergisi mükellefi oldukları hükme bağlanmıştır. Ayrıca, Kooperatifler Kanununun 72 nci maddesinde kooperatif birliklerinin de kooperatif şeklinde kurulduğu belirtilmiş olup kooperatif üst birlikleri de Kurumlar Vergisi Kanunu hükümlerine göre kooperatif statüsünde değerlendirilerek mükellef sayılmıştır.

            Aynı Kanunun 5 inci maddesinin birinci fıkrasının (i) bendinde kooperatif ortaklarının yönetim gideri karşılığı olarak ödedikleri paralardan harcanmayarak iade edilen kısımlar ile üretim kooperatiflerinde, ortakların üreterek kooperatife sattıkları veya kooperatiften üretim faaliyetlerinde kullanmak üzere satın aldıkları malların değerine göre hesapladıkları risturnların kurumlar vergisinden istisna olduğu; bu risturnların ortaklara dağıtımının kâr dağıtımı sayılmayacağı, risturnun nakden veya aynı değerde mal ile ödenmesinin istisnanın uygulanmasına engel olmayacağı; ortaklardan başka kimselerle yapılan işlemlerden doğan kazançlar ile ortaklarla ortaklık statüsü dışında yapılan işlemlerden doğan kazançlar hakkında risturnlara ilişkin istisna hükmünün uygulanmayacağı, bunların genel kazançtan ayrılmasında, ortaklarla yapılan iş hacminin genel iş hacmine olan oranının esas alınacağı hükme bağlanmıştır.

            Öte yandan 4572 sayılı Tarım Satış Kooperatif ve Birlikleri Hakkında Kanunun “Muafiyet ve istisnalar” başlıklı 6 ncı maddesinin birinci fıkrasının (b) bendinde ortak içi işlemler sonucu ortaya çıkan olumlu gelir gider farklarının gelir ve kurumlar vergisinden istisna olduğu belirtilmiş olup, aynı maddenin son fıkrasında da kooperatif ve birliklerin ortaklarından aldıkları ürünleri, niteliğinde değişiklik olmayacak şekilde ilk işleme tesislerinde işleyerek üçüncü kişilere satmalarının ortak içi işlem sayılacağı ile ortak dışı işlemlerden elde edecekleri gelir-gider farklarının ayrı bir hesapta takip ve tespit edilerek vergi kanunları hükümlerine göre vergilendirileceği  hükmüne yer verilmiştir.

            Bu hükümlere göre, Birliğinizin ortak olan kooperatiflerden aldığı ürünleri, niteliğinde değişiklik olmayacak şekilde ilk işleme tesislerinde işleyerek üçüncü kişilere satması ortak içi işlem sayılacak ve bu işlemlerden elde edilen gelir gider farkları kurumlar vergisinden istisna tutulacaktır. Ancak, Birliğinize bağlı kooperatiflerin ortağı olsa dahi Birliğinizin doğrudan ortağı olmayan söz konusu üreticilerden gerçekleştirmiş olduğunuz ürün alımlarının ortak içi işlem olarak değerlendirilmesi mümkün bulunmamaktadır.

            GELİR VERGİSİ KANUNU YÖNÜNDEN :

            Gelir Vergisi Kanununun 94 üncü maddesinde kimlerin vergi tevkifatı yapmakla yükümlü oldukları sayılmış, (11) numaralı bendinde de çiftçilerden satın alınan zirai ürünlerin alış bedeli üzerinden bu çiftçilerin gelir vergilerine mahsuben tevkifat yapılacağı hükme bağlanmıştır. Söz konusu tevkifat oranları Bakanlar Kurulunun 12/1/2009 tarihli ve 2009/14592 sayılı kararı ile 1/1/2009 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere hayvanlar ve bunların ürünleri ile kara ve su avcılığı ürünleri için % 2, diğer zirai ürünler için ise % 4, ticaret borsalarında tescil ettirilerek satın alınan hayvan ve hayvansal ürünlerde % 1, diğer zirai ürünlerde ise % 2 olarak belirlenmiştir.

            Aynı Kanunun 98 inci maddesinde ise 94 üncü madde gereğince vergi tevkifatı yapmaya mecbur olanların bir ay içinde yaptıkları ödemeler veya tahakkuk ettirdikleri karlar ve iratlar ile bunlardan tevkif ettikleri vergileri ertesi ayın yirmi üçüncü günü akşamına kadar, ödeme veya tahakkukun yapıldığı yerin bağlı olduğu vergi dairesine bildirmeye mecbur oldukları hüküm altına alınmıştır.

            Konuyla ilgili olarak, Bakanlığımızca hazırlanıp 15/09/1990 tarihli ve 20636 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 164 seri no.lu Gelir Vergisi Genel Tebliği ile zirai ürünlerin alımında yapılacak gelir vergisi tevkifatı ve müteselsil sorumluluk konusunda gerekli açıklamalar yapılmıştır.

            Söz konusu Tebliğin birinci bölümünde yer alan açıklamalardan da anlaşılacağı üzere, destekleme alımı yapan kamu kurum ve kuruluşları (Tarım Satış Kooperatifleri Birlikleri ve benzerleri dahil), gerek çiftçilerden gerekse çiftçi dışındaki kişi ve kuruluşlardan destekleme kapsamına girsin veya girmesin, satın aldıkları tüm zirai ürünlerin alış bedelleri üzerinden gelir vergisi tevkifatı yapacaklardır. Anılan Tebliğin 2 nci bölümünde de destekleme alımı yapmayan, ancak zirai ürün işleyerek imalat faaliyetinde bulunan kamu kurum ve kuruluşları ile imalatçı olmamakla beraber faaliyet konusu itibariyle zirai ürün alım-satımında bulunan kamu kurum ve kuruluşlarının zirai ürün alımlarında gelir vergisi tevkifatı yapmak zorunda oldukları belirtilmiştir.

            Bu açıklamalara göre, Birliğiniz zirai ürün alımı yapan kamu kurum kuruluşları gibi kabul edileceğinden, gerek çiftçiden, gerekse çiftçi dışındaki kişi, kurum ve kuruluşlarından (destekleme alımı yapan kamu kurum ve kuruluşları ile zirai ürün alımında bulunan kamu kuruluşlarından ve borsada tescil ettirilerek satın alınanlar hariç) satın aldığı tüm zirai ürünler için (borsada tescil edilmiş olsa bile çiftçilerden satın alınanlar dahil) gelir vergisi tevkifatı yapmak ve söz konusu tevkifatları Birlik adına ödeme veya tahakkukun yapıldığı yer vergi dairesine muhtasar beyanname ile beyan etmek zorundadır.

            Ayrıca, söz konusu kooperatiflerin bağlı bulundukları vergi dairelerinde Birliğiniz adına stopaj gelir vergisi mükellefiyeti tesis ettirmelerine gerek bulunmamaktadır.

            KATMA DEĞER VERGİSİ KANUNU YÖNÜNDEN :

            3065 sayılı Katma Değer Vergisi Kanununun 43 üncü maddesinde katma değer vergisinin mükellefin iş yerinin bulunduğu yer vergi dairesince tarh olunacağı, mükellefin, ayrı ayrı vergi dairelerinin faaliyet bölgelerinde iş yerlerinin olması halinde ise katma değer vergisinin, gelir veya kurumlar vergisi yönünden bağlı olunan vergi dairesi tarafından tarh olunacağı hüküm altına alınmıştır.

            Bu itibarla; Birliğinize ait katma değer vergisi beyannamelerinin kurumlar vergisi yönünden bağlı olduğunuz Kordon Vergi Dairesi Müdürlüğüne verilmesi gerekmekte olup Birliğinize bağlı kooperatifler tarafından kooperatiflerin bağlı bulundukları vergi dairelerinde Birliğiniz adına katma değer vergisi mükellefiyeti tesis ettirilmesine imkân bulunmamaktadır.

            VERGİ USUL KANUNU YÖNÜNDEN :

            1163 sayılı Kooperatifler Kanununun 89 uncu maddesinde “Kooperatiflerin, kooperatif birliklerinin, kooperatif merkez birliklerinin ve Türkiye Milli Kooperatifler Birliğinin muhasebe usulleri ve mecbur olarak tutacakları defterler Ticaret Bakanlığınca belirtilebilir.

            Vergi Usul Kanununun bu hususlarla ilgili hükümleri saklıdır.” hükmü yer almaktadır.

            213 sayılı Vergi Usul Kanununun 148, 149 ve Mükerrer 257 nci maddelerinin verdiği yetkiye istinaden 350 sıra nolu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği ile bilanço esasına göre defter tutan mükelleflerin belirli bir haddi aşan mal ve hizmet alımlarını “Mal ve Hizmet Alımlarına İlişkin Bildirim Formu (Form Ba) ile mal ve hizmet satışlarını ise “Mal ve Hizmet Satışlarına İlişkin Bildirim Formu (Form Bs)” ile bildirmeleri hususunda yükümlülük getirilmiştir.

            Söz konusu yükümlülüğün 2010 yılı ve müteakip yılların aylık dönemlerinde yerine getirilmesinde uygulanacak usul ve esaslar ile bildirim hadleri 396 sıra nolu Vergi Usul Genel Tebliğinde açıklanmış olup kurumlar vergisinden muaf olan mükelleflerin, muafiyetten yararlandıkları hesap döneminden itibaren Ba-Bs bildirim formu vermeyecekleri belirtilmiştir.

            Aynı Tebliğin (3.2.4) bölümüne göre bildirim verme yükümlülüğü bulunan, ancak tüm alış ve satışları belirtilen haddin altında kalan mükellefler, söz konusu formları Tablo II dışındaki tüm bilgileri doldurmak suretiyle vermek zorundadırlar.

            Bilgi edinilmesini rica ederim.
by kooperatifdanismanikemalozmen

OSB tarafından yapılan su teslimlerinde sayaçlandırmanın henüz tamamlanmamış olması nedeniyle uygulanacak KDV oranı

 
Başlık OSB tarafından yapılan su teslimlerinde sayaçlandırmanın henüz tamamlanmamış olması nedeniyle uygulanacak KDV oranı
Tarih 08/12/2014
Sayı 85373914-130[53.01.78]-113
Kapsam

T.C.

GELİR İDARESİ BAŞKANLIĞI

MANİSA VERGİ DAİRESİ BAŞKANLIĞI

Mükellef Hizmetleri Grup Müdürlüğü

Sayı

:

 85373914-130[53.01.78]-113

08/12/2014
Konu

:

 OSB tarafından yapılan su teslimlerinde sayaçlandırmanın henüz tamamlanmamış olması nedeniyle uygulanacak KDV oranı

            İlgide kayıtlı özelge talep formunda, Bölgenizdeki katılımcı firmaların su ihtiyacını yine Bölgenizdeki su kuyularından karşıladığınız, ancak sayaçlandırma işlemlerini gerçekleştiremediğiniz için “su dağıtım hizmet bedeli” adı altında fatura düzenleyerek (% 18) oranında KDV hesapladığınız, sayaçlandırma çalışmaları tamamlanıp, tüm firmalara sayaç taktıktan sonra söz konusu su kullanımları için su bedeli faturası düzenleyerek % 8 oranında KDV hesaplayacağınız belirtilerek, halen düzenlemiş olduğunuz su dağıtım hizmeti faturalarında uygulanacak KDV oranı hakkında görüş talep edilmektedir.

            KDV Kanununun 1/1 inci maddesinde Türkiye’de ticari, sınai, zirai faaliyet ve serbest meslek faaliyeti çerçevesinde yapılan teslim ve hizmetlerin KDV ye tabi olduğu hüküm altına alınmıştır.

            KDV oranları, KDV Kanununun 28 inci maddesinin verdiği yetkiye dayanılarak yayımlanan 2007/13033 sayılı Bakanlar Kurulu Kararnamesine ekli I sayılı listede yer alan teslim ve hizmetler için % 1, II sayılı listede yer alan teslim ve hizmetler için (% 8), bu listelerde yer almayan vergiye tabi işlemler için (% 18) olarak tespit edilmiştir. Söz konusu Kararname eki II sayılı listenin A/18-a sırasında Türk Gümrük Tarife Cetvelinin 22.01 tarife pozisyonunda yer alan mallar da bulunmaktadır. Bu tarife pozisyonu kapsamında sular, buz ve kar yer almaktadır.

            Öte yandan Organize Sanayi Bölgeleri Uygulama Yönetmeliğinin 115 inci maddesinde; OSB’nin, ihtiyacı olan içme ve kullanma suyunu temin edebilmek amacıyla gerekli tesisleri kurabileceği ve işletebileceği, kamu ve özel kuruluşlardan satın alarak dağıtım ve satışını yapabileceği, su dağıtım hizmetinin verilebilmesi için, OSB ile katılımcı-abone arasında su hizmet sözleşmesinin düzenleneceği, su tüketimlerinin OSB tarafından mühürlenen su sayaçları vasıtasıyla belirleneceği, su bedelinin, bölge müdürlüğü tarafından okunacak su sayacındaki sarfiyat üzerinden tahakkuk ettirileceği düzenlenmiştir.

            Söz konusu maddede, 1 m3 suyun bedelinin, maliyeti ile su hizmet payından oluşacağı  ifade edilmiş, su hizmetleri payının ise, OSB’lerin su temin etmek amacıyla yapacağı her türlü anlaşma sonucu proje, tesis yapımı, su deposu ve pompa istasyonlarının bakım ve onarımı, işletilmesi, iletim ve dağıtım hattında olabilecek arızaların bakım ve onarımı, müşterek tesis ve alanların su ihtiyaçlarının karşılanması, müşterek yeşil alanların sulanması, personel ücretleri, su kayıpları ve benzeri giderlerin m3’e yansıtılması esası ile tespit edileceği belirtilmiştir.

           Buna göre, Bölgenizdeki firmalara fiilen dağıtım ve satışını yaptığınız su teslimleri için (% 8) oranında KDV hesaplanacaktır. Ancak yukarıda tanımı yapılan su bedeli içinde yer alan ve birim m3’e yansıtılan hizmet ve giderler dışında, ayrıca yapılacak hizmetler için ise (% 18) oranında KDV hesaplanması gerekmektedir.

            Bilgi edinilmesini rica ederim.
by kooperatifdanismanikemalozmen

kooperatif üst birlik aidat kdv

Başlık Kooperatifler birliğinin üye kooperatiflerden aldığı aidatların vergi mevzuatı açısından durumu ve belge düzeni.
Tarih 17/09/2012
Sayı 11395140-019.01-2796
Kapsam

T.C.

GELİR İDARESİ BAŞKANLIĞI

İSTANBUL VERGİ DAİRESİ BAŞKANLIĞI

Mükellef Hizmetleri Usul Grup Müdürlüğü

Sayı

:

 11395140-019.01-2796

17/09/2012
Konu

:

 Kooperatifler birliğinin üye kooperatiflerden aldığı aidatların vergi mevzuatı açısından durumu ve belge düzeni.

İlgi dilekçenizde, … Vergi Dairesi Müdürlüğünün … vergi kimlik numaralı mükellefi olduğunuz belirtilmekte, şirketlerden satın alarak üye kooperatiflere sağlamış olduğunuz çöp toplama ve güvenlik vb. hizmetlerin karşılığında almış olduğunuz aidatlara ilişkin fatura düzenlenip düzenlenmeyeceği ve katma değer vergisi hesaplanıp hesaplanmayacağı hususunda görüş talep edilmektedir.

5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanununun 2 nci maddesinin ikinci fıkrasında kooperatifler kurumlar vergisi mükellefleri arasında sayılmış olmakla beraber aynı Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (k) bendinde, tüketim ve taşımacılık kooperatifleri hariç olmak üzere, ana sözleşmelerinde sermaye üzerinden kazanç dağıtılmaması, yönetim kurulu başkan ve üyelerine kazanç üzerinden pay verilmemesi, yedek akçelerin ortaklara dağıtılmaması ve sadece ortaklar ile iş görülmesine (Yapı kooperatiflerinin kendilerine ait arsalarını kat karşılığı vererek her bir hisse için bir iş yeri veya konut elde etmeleri ortak dışı işlem sayılmaz.) ilişkin hükümler bulunup, bu hükümlere fiilen uyan kooperatifler ile bu kayıt ve şartlara ek olarak kuruluşundan inşaatın bitim tarihine kadar yönetim ve denetim kurullarında, söz konusu inşaat işlerini kısmen veya tamamen üstlenen gerçek kişilerle tüzel kişi temsilcilerine veya Kanunun 13 üncü maddesine göre bunlarla ilişkili olduğu kabul edilen kişilere veya yukarıda sayılanlarla işçi ve işveren ilişkisi içinde bulunanlara yer vermeyen ve yapı ruhsatı ile arsa tapusu kooperatif tüzel kişiliği adına tescil edilmiş olan yapı kooperatiflerin kurumlar vergisinden muaf olduğu hükme bağlanmıştır.

1 seri no.lu Kurumlar Vergisi Genel Tebliğinin “4.13. Kooperatifler” başlıklı bölümünde, kooperatif muafiyeti ile ilgili olarak ayrıntılı açıklamalar yapılmış olup “4.13.1. Muafiyet Şartları” başlıklı bölümünde de, kooperatiflerin kurumlar vergisi muafiyetinden yararlanabilmeleri için ana sözleşmelerinde;   

– Sermaye üzerinden kazanç dağıtılmamasına,

– Yönetim kurulu başkan ve üyelerine kazanç üzerinden pay verilmemesine,

– Yedek akçelerin ortaklara dağıtılmamasına,

– Sadece ortaklarla iş görülmesine

            dair hükümlerin bulunması ve bu kayıt ve şartlara fiilen uyulması gerektiği, ayrıca bu şartlara ana sözleşmelerinde yer vermeyen ya da yer vermekle beraber bu şartlara fiiliyatta uymayan kooperatiflerin, muafiyet hükümlerinden yararlanamayacakları belirtilmiştir.

Buna göre, Birliğinizin Kurumlar Vergisi Kanununun 4 üncü maddesinin 1 inci fıkrasının (k) bendinde yazılı muafiyet şartlarını sağlamış ve fiiliyatta da bu şartlara uymuş olması şartıyla, kurumlar vergisi muafiyetinden yararlanması mümkün olup; Birliğinizin güvenlik ve temizlik firmalarından alınan hizmet bedellerini ödemek amacıyla ortaklardan makbuz mukabili üye aidatı alması da ticari nitelik arz etmediğinden kurumlar vergisi muafiyetini etkilemeyecektir.

            Öte yandan, 3065 Sayılı Katma Değer Vergisi Kanununun (KDV); 

            – 1/1 maddesinde; ticari, sınai, zirai faaliyet ve serbest meslek faaliyeti çerçevesinde Türkiye’de yapılan teslim ve hizmetlerin KDV’ye tabi olduğu,

            – 20 nci maddesinde; teslim ve hizmet işlemlerinde matrahın, bu işlemlerin karşılığını teşkil eden bedel olduğu ve bedel deyiminin, malı teslim alan veya kendisine hizmet yapılan veyahut  bunlar adına hareket edenlerden bu işlemler karşılığında her ne suretle olursa olsun alınan veya bunlarca borçlanılan para, mal ve diğer suretlerde sağlanan ve para ile temsil edilebilen menfaat, hizmet ve değerler toplamını ifade ettiği,

            – 29 uncu maddesinde, mükelleflerin yaptıkları vergiye tabi işlemler üzerinden hesaplanan KDV den, bu Kanunda aksine hüküm olmadıkça, faaliyetlerine ilişkin olarak kendilerine yapılan teslim ve hizmetler dolayısıyla hesaplanarak düzenlenen fatura ve benzeri vesikalarda gösterilen KDV yi indirebilecekleri

            hüküm altına alınmıştır.

60 No.lu KDV Sirkülerinin “Aidatlar” başlıklı (1.3.) bölümünde ise “Üyelerden veya katılımcılardan alınan aidatların, herhangi bir teslim veya hizmetin karşılığını teşkil etmemek şartıyla KDV nin konusuna girmeyeceği ancak, kurumlar vergisi mükellefiyeti bulunan bir kooperatifin ticari nitelikteki teslim ve hizmetlerinin karşılığında yapılan ve kurum kazancının bir unsuru sayılan aidat ödemelerinin KDV’ye tabi tutulacağı, kurumlar vergisi mükellefiyeti bulunmayan kooperatifin ortak giderleri karşılamak amacıyla tahsil ettiği aidatların ise ticari mahiyet arz etmemesi nedeniyle KDV ye tabi tutulmayacağı” açıklanmıştır.

Buna göre, üye kooperatiflere arsa temin etmek amacıyla kurulan Birliğinizin, ana sözleşmeye uygun olarak yürüttüğü faaliyetlerin finansmanı amacıyla üye kooperatiflerden aldığı aidatlar, bir teslim veya hizmetin karşılığını teşkil etmediğinden KDV ye tabi olmayacaktır.

Ancak, Birliğiniz tarafından üye kooperatiflere vermiş olduğunuz teslim ve hizmetler karşılığında almış olduğunuz bedeller, aidat adı altında alınmış olsa dahi bu bedeller üzerinden genel hükümler çerçevesinde KDV hesaplanacaktır.

Ayrıca, Birliğinizin KDV mükellefiyetinin bulunması kaydıyla KDV ye tabi işlemleriniz nedeniyle yüklendiğiniz KDV tutarlarını indirim konusu yapmanız mümkün bulunmaktadır.

Diğer taraftan, aynı Kanunun 9/1 inci maddesi ile, vergi alacağının emniyet altına alınması amacıyla vergiye tabi işlemlere taraf olanları vergi alacağının ödenmesinden sorumlu tutma konusunda Bakanlığımıza yetki verilmiştir.

Söz konusu maddenin verdiği yetkiye dayanılarak yayımlanan ve 1/5/2012 tarihinden itibaren yürürlüğe giren 117 Seri No.lu KDV Genel Tebliğinde tevkifat uygulamasının usul ve esasları (tevkifat yapmakla yükümlü kurum ve kuruluşlar, tevkifat kapsamındaki hizmetler ile bu hizmetlere uygulanacak tevkifat oranları) ayrıntılı olarak açıklanmıştır.

21/6/2012 tarihinde yayımlanan 63 No.lu KDV Sirkülerinde ise (örneklere de yer verilmek suretiyle) konuya ilişkin açıklamalar yapılmıştır.

Bu açıklamalar çerçevesinde; Birliğinizin gerçek usulde KDV mükellefiyetinin bulunması halinde, üye kooperatiflerin bulunduğu sanayi sitesinin temizlik işlerine yönelik hizmet bedellerine ait KDV tutarları üzerinden (7/10), işgücü temin hizmeti kapsamında mütalaa edilen güvenlik hizmeti alımlarınıza isabet eden KDV tutarları üzerinden ise (9/10) oranında tevifat yapılması ve sorumlu sıfatıyla beyan edilerek ödenmesi gerekmektedir.

Öte yandan; söz konusu hizmetlerin 1/5/2012 tarihinden önce ifa edilmesi durumunda, 117 Seri No.lu KDV Genel Tebliğinin yayımından önce yürürlükte bulunan tevkifat uygulamasına ilişkin muhtelif KDV Genel Tebliğlerindeki açıklamalara göre hareket edileceği tabiidir.

Diğer taraftan, 213 sayılı Vergi Usul Kanununun 229 uncu maddesinde faturanın, satılan emtia veya yapılan iş karşılığında müşterinin borçlandığı meblağı göstermek üzere emtiayı satan veya işi yapan tüccar tarafından müşteriye verilen ticari vesika olduğu; 231 inci maddesinin 5 inci fıkrasında faturanın, malın teslimi veya hizmetin yapıldığı tarihten itibaren azamî yedi gün içinde düzenlenmesi gerektiği, bu süre içerisinde düzenlenmeyen faturaların hiç düzenlenmemiş sayılacağı hüküm altına alınmıştır.

            Bununla birlikte, üye kooperatiflere arsa temin etmek amacıyla kurulan Birliğinizin, ana sözleşmeye uygun olarak yürüttüğü faaliyetlerin finansmanı amacıyla üye kooperatiflerden aldığı aidatlar, bir teslim veya hizmetin karşılığını teşkil etmediğinden KDV ye tabi olmayacağından, bu işlemler için fatura tanzim edilmesine gerek yoktur.

            Ancak, Birliğiniz tarafından üye kooperatiflere vermiş olduğunuz teslim ve hizmetler karşılığında almış olduğunuz bedeller, aidat adı altında alınmış olsa dahi bu bedeller üzerinden genel hükümler çerçevesinde KDV hesaplanacağından, bu işlemler için ise fatura düzenleme zorunluluğunuz bulunmaktadır.

             Bilgi edinilmesini rica ederim.
by kooperatifdanismanikemalozmen

KOOPERATİFLER HAKKINDA GENEL BİLGİLER

İÇİNDEKİLER

 

KISALTMALAR 

ÖNSÖZ 

İÇİNDEKİLER   

 

 

I. KISIM

KOOPERATİFLER HAKKINDA GENEL BİLGİLER

 

BİRİNCİ BÖLÜM

GENEL OLARAK KOOPERATİFÇİLİK

I-    KOOPERATİFİN TANIMI   

A-  KAVRAM OLARAK KOOPERATİFÇİLİK

B-  KOOPERATİF İLE İLGİLİ TANIMLAMALAR

1- Uluslararası Çalışma Bürosu’na (ILO) Göre Kooperatif Tanımı  

2- Uluslararası Kooperatifler Birliği’ne (ICA) Göre Kooperatif Tanımı       

3- 6762 Sayılı Türk Ticaret Kanunu’na Göre Kooperatif Tanımı     

4- 1163 Sayılı Kooperatifler Kanunu’na Göre Kooperatif Tanımı    

C- KOOPERATİFLERİN GENEL ÖZELLİKLERİ

II-   KOOPERATİFÇİLİĞİN DOĞUŞU VE TARİHÇESİ     

III- KOOPERATİFÇİLİK İLKELERİ       

1- Gönüllü ve Serbest Giriş İlkesi     

2- Ortağın Demokratik Yönetimi İlkesi        

3- Ortağın Ekonomik Katılımı İlkesi  

4- Özerklik ve Bağımsızlık İlkesi      

5- Kooperatifçilik Eğitiminin Geliştirilmesi İlkesi    

6- Kooperatifler Arası İşbirliği İlkesi           

7- Toplumsal Sorumluluk İlkesi        

IV-  KOOPERATİFLER İLE DİĞER KURUMLAR ARASINDAKİ FARKLILIKLAR    

A-  KOOPERATİFLER İLE ŞİRKETLER ARASINDAKİ FARKLILIKLAR

B-  KOOPERATİFLER İLE DERNEKLER ARASINDAKİ FARKLILIKLAR

V-    KOOPERATİF TÜRLERİ     

A-  TARIMSAL AMAÇLI KOOPERATİFLER

1- Tarım Satış Kooperatifleri            

2- Tarım Kredi Kooperatifleri            

3- Su Ürünleri Kooperatifleri

4- Sulama Kooperatifleri       

5- Tarımsal Kalkınma Kooperatifleri (Köy Kalkınma Kooperatifleri)          

B-  TARIM DIŞI KOOPERATİFLER

1- Konut Yapı Kooperatifleri  

2- İşyeri Yapı Kooperatifleri

3- Tüketim Kooperatifleri      

4- Esnaf ve Sanatkarlar Kefalet Kooperatifleri       

5- Motorlu Taşıyıcılar Kooperatifi     

6- Temin Tevzi Kooperatifleri           

7- Üretim ve Pazarlama Kooperatifleri        

8- Tedarik ve Kefalet Kooperatifleri

9- Yayıncılık Kooperatifleri   

10-      İşletme Kooperatifle5

11-      Hamallar Taşıma Kooperatifle5

12-      Sigorta Kooperatifle5

13-      Yardımlaşma Kooperatifle5

14-      Turizm Geliştirme Kooperatifle5

15-      Eğitim Kooperatifle5

16-      Kredi Kooperatifle5

C- TÜRLER İTİBARİYLE TÜRKİYE GENELİNDE KOOPERATİF VE BİRLİK SAYILARI

İKİNCİ BÖLÜM

KOOPERATİFLERİN KURULUŞ İŞLEMLERİ

I-    GENEL ŞARTLAR   

II-   KURULUŞA İZİN VERME    

A-  KURULUŞ SIRASINDA İSTENEN BELGELER

B-  ANASÖZLEŞMEDE YER ALMASI GEREKEN HÜKÜMLER

C- ANASÖZLEŞMENİN HERHANGİ BİR MADDESİNDE DEĞİŞİKLİK YAPILMASI SIRASINDA İSTENEN BELGELER

D- KOOPERATİF TÜRÜNÜN VE ANASÖZLEŞMENİN TAMAMININ DEĞİŞİKLİĞİ SIRASINDA İSTENİLEN BELGELER

III- TESCİL VE İLAN   

 

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM

KOOPERATİFLERDE ORTAKLIK İŞLEMLERİ

I-    ORTAKLIĞA GİRME           

A-  KOOPERATİFE ORTAK OLMA YOLLARI

B-  KOOPERATİF ORTAKLIĞINA GİRME ŞARTLARI

C- KOOPERATİFE ORTAK OLURKEN DİKKAT EDİLECEK BAZI HUSUSLAR

II-   ORTAKLIKTAN ÇIKMA       

A-  ORTAKLIKTAN ÇIKARILMA ESASLARI VE İTİRAZ YOLLARI

1- Genel Olarak Ortaklık Sıfatının Kaybedilmesi     

2- Ortaklıktan Çıkarılma (İhraç) Esasları    

3- Parasal Yükümlülüklerin Yerine Getirilmemesi Nedeni İle Ortaklıktan Çıkarılma        

4- Konut Yapı Kooperatifi Örnek Ana Sözleşmesine Göre Diğer Ortaklıktan Çıkarılma Sebepleri        

5- Çıkarılma Kararına Karşı Genel Kurul Nezdinde İtiraz Eden veya Mahkemede İtiraz Davası Açan Ortağın Hukuki Durumu    

B-  ÇIKAN VEYA ÇIKARILAN ORTAKLARLA HESAPLAŞMA SÜRESİ VE YÜKÜMLÜLÜK

1- İade Edilecek Haklar, Hesabı ve Zamanı 

2- Yapı Kooperatiflerinde Çıkan veya Çıkarılan Ortaklarla Hesaplaşma    

3- Ortak, Alacak ve Haklarının Cari Fiyat veya Döviz Kuru Üzerinden Değerlendirilmesini veya Faiz Verilmesini Talep Edemez            

III- ORTAKLARIN HAKLARI     

A-  ORTAKLIK SENEDİ VE ORTAKLIK PAYLARI

B-  AYNİ SERMAYE

C   HAK VE VECİBELERDE EŞİTLİK

1- Bilgi Edinme Hakkı ve Bilanço      

2- Ticari Defterler ve Sır Saklama    

3- Genel Kurul Toplantılarına Katılma Hakkı            

IV-  ORTAKLARIN ÖDEV VE SORUMLULUKLARI           

A-  ÖDEVLERİ

1- Sermaye (Ortaklık) Payı   

2- Aidat Ödeme Yükümlülüğü           

3- Sır Saklama Yükümlülüğü ve Ceza           

B-  SORUMLULUKLARI

1- Sınırsız Sorumluluk           

2- Sınırlı Sorumluluk  

3- Ek Ödeme Yüklemi            

4- Caiz Olmayan Sınırlama    

5- İflas Halinde Usul  

6- Sorumluluk Hükümlerinin Değiştirilmesi

7- Kooperatife Yeni Giren Ortakların Sorumluluğu  

8- Bir Ortağın Ayrılmasından veya Kooperatifin Dağılmasından Sonra Sorumluluk         

9- Sorumlulukta Zamanaşımı            

DÖRDÜNCÜ BÖLÜM

KOOPERATİFLERİN ÖRGÜT YAPISI 

VE ORGANLARI

I-    GENEL KURUL       

A-  GENEL KURUL VE YETKİLERİ

B-  GENEL KURULDA ÇAĞRI

C- GENEL KURULDA GÜNDEM

D- GENEL KURULDA OY HAKKI

E-  GENEL KURULDA KARARLAR

F-  BÜYÜK KOOPERATİFLERDE GENEL KURUL YERİNE GEÇEN YASAL ORGANLAR: ORTAKLARIN TÜMÜ VE TEMSİLCİLER KURULU

G- KOOPERATİF VE BİRLİKLERİN GENEL KURUL BAŞVURULARINDA İSTENEN BELGELER

H-  KOOPERATİF VE BİRLİKLERİN GENEL KURUL SONRASINDA VERECEKLERİ BELGELER

İ- KOOPERATİF VE BİRLİKLERİN GENEL KURUL TOPLANTILARINDA DİKKAT EDECEKLERİ HUSUSLAR

1- Genel Kurul Öncesinde Dikkat Edilecek Hususlar           

2- Genel Kurul Toplantısı Sırasında Dikkat Edilecek Hususlar        

3- Genel Kurul Toplantısı Sonrasında Dikkat Edilecek Hususlar     

II-   YÖNETİM KURULU            

A-  YÖNETİM KURULUNUN ÖDEVİ VE ÜYELİK

B-  YÖNETİM VE TEMSİL

C- KOOPERATİF VE BİRLİK BAŞKANLARI İLE YÖNETİM KURULU ÜYELERİNİN VE GENEL MÜDÜRLERİN MAL BİLDİRİMİNDE BULUNMA YÜKÜMLÜLÜKLERİ

D- KOOPERATİFİN ACZİ

III- DENETÇİLER         

A-  İNCELEME YÜKÜMLÜLÜĞÜ

B-  RAPOR DÜZENLENMESİ

C- SIR SAKLAMA YÜKÜMLÜLÜĞÜ

BEŞİNCİ BÖLÜM

KOOPERATİFLERDE ÜST ÖRGÜTLENME (ÜST BİRLİKLER)

I-    KOOPERATİF BİRLİKLERİ 1

II-   KOOPERATİF MERKEZ BİRLİKLERİ           1

III- TÜRKİYE MİLLİ KOOPERATİFLER BİRLİĞİ           1

IV-  BİRLİK TEMSİLCİLERİNİN BELİRTİLMESİ VE DANIŞMA KURULU 1



ALTINCI BÖLÜM


KOOPERATİF HESAPLARI, MUHASEBE SİSTEMİ VE KOOPERATİF 


İŞLEMLERİNİN MUHASEBELEŞTİRİLMESİ


I-    KURULUŞ İŞLEMLERİNİN MUHASEBELEŞTİRİLMESİ        


A-  KURUCU ORTAKLARIN ORTAKLIK PAYI TAAHHÜTLERİNİN MUHASEBELEŞTİRİLMESİ


B-  SERMAYE TAAHHÜTLERİNİN ÖDENMESİNİN MUHASEBELEŞTİRİLMESİ


C- KURULUŞ GİDERLERİNİN MUHASEBELEŞTİRİLMESİ


1- Doğrudan Giderleştirilmesi Halinde         


2- Aktifleştirilmesi Halinde   


II-   ORTAKLIK İŞLEMLERİ İLE İLGİLİ MUHASEBE KAYITLARI           


A-  ORTAKLIĞA GİRİŞ İŞLEMLERİNİN MUHASEBELEŞTİRİLMESİ


B-  ORTAKLIKTAN ÇIKIŞ İŞLEMLERİNİN MUHASEBELEŞTİRİLMESİ


C- ORTAKLIK DEVİR İŞLEMLERİNİN MUHASEBELEŞTİRİLMESİ


D- ORTAKLARIN SERMAYELERİNİ (PAYLARINI ) ARTIRMALARI


E-  KOOPERATİFTEN ÇIKAN VEYA ÇIKARILAN ORTAKLARLA HESAPLAŞMA İŞLEMLERİNİN MUHASEBELEŞTİRİLMESİ


III- KOOPERATİFİN ÜST BİRLİĞE ÜYE OLMASINA İLİŞKİN MUHASEBE İŞLEMLERİ  


IV-  GELİR- GİDER FARKI, RİSTURNLAR, YEDEK AKÇE VE FONLARA İLİŞKİN MUHASEBE İŞLEMLERİ           


A-  GELİR GİDER FARKI VE RİSTURN KAVRAMI


B-  YEDEK AKÇE AYIRIMI


C- FONLAR


1- Ortak ve Personel İçin Yardım Fonu        


2- İşletmeyi Geliştirme Fonu            


V-    TASFİYE İŞLEMLERİNİN MUHASEBELEŞTİRİLMESİ         


 


II. KISIM


KOOPERATİFLERİN VERGİSEL MÜKELLEFİYET 


VE SORUMLULUKLARI




BİRİNCİ BÖLÜM


KOOPERATİFLERİN VERGİSEL ÖDEVLERİ


I-    BİLDİRİM ÖDEVLERİ        


A-  İŞE BAŞLAMAYI BİLDİRME


B-  DEĞİŞİKLİKLERİN BİLDİRİLMESİ


1- Adres Değişikliklerinin Bildirilmesi          


2- İş Değişikliklerinin Bildirilmesi    


3- İşletme Değişikliklerinin Bildirilmesi       


C- İŞİ BIRAKMANIN BİLDİRİLMESİ


D- BİLDİRİMLERDE SÜRE


E-  BİLDİRİM ÖDEVİNİN YERİNE GETİRİLMEMESİNİN YAPTIRIMI


II-   DEFTER TUTMA    


A-  KANUNİ DEFTERLER


1- Yevmiye Defteri    


2- Defteri Kebir          


3- Envanter ve Bilanço Defteri         


4- Karar Defterleri     


a- Genel Kurul Karar Defteri        


b- Yönetim Kurulu Karar Defteri  


5- Ortaklar Defteri     


B-  DİĞER KANUNİ DEFTERLER


C- YARDIMCI DEFTERLER


1- Stok Giriş ve Çıkış Defteri


2- Sabit Kıymetler ve Demirbaş Defteri       


3- Kıymetli Evrak Defteri:     


4- Teftiş Defteri         


5- Gelen-Giden Evrak Defteri           


D- HESAP DÖNEMİ


E-  KANUNİ DEFTERLERİN TASDİKİ


1- Açılış Tasdiki         


2- Kapanış Tasdiki     


3- Beyanname Verme            


4- Tasdiki Yenileme   


5- Tasdik Makamı      


F-  KAYIT NİZAMI


G- KURUMLAR VERGİSİNDEN MUAF KOOPERATİFLERİN DEFTER TUTUP TUTMAYACAKLARI


H-  DEFTER TUTMA İLE İLGİLİ ÖDEVLERİN YERİNE GETİRİLMEMESİNİN YAPTIRIMI


1- Usulsüzlük Cezası  


2- Re’sen Takdir Nedeni Sayılması   


3- Kaçakçılık Cezası   


4- TTK’ya Göre Kesilecek Ceza         


III- KAYITLARIN TEVSİKİ       


A-  FİŞLER


1- Tahsil Fişi 


2- Tediye Fişi


3- Mahsup Fişi            


B-  MAKBUZ


C- ÇEK


D- FATURALAR


1- Faturada Bulunması Gereken Bilgiler      


2- Fatura Düzenlenmesi        


3- Fatura Kullanma Mecburiyeti       


4- Sevk İrsaliyesi Düzenlenmesi      


E-  PERAKENDE SATIŞ VESİKALARI


F-  GİDER PUSULALARI


G- MÜSTAHSİL MAKBUZU


H-  ÜCRET BORDROSU


İ-  KAYITLARIN TEVSİKİ İLE İLGİLİ ÖDEVLERİN YERİNE GETİRİLMEMESİNİN YAPTIRIMI


1- Usulsüzlük Cezası  


2- Özel Usulsüzlük Cezası     


3- Re’sen Takdir Nedeni Sayılması   


IV-  MUHAFAZA VE İBRAZ ÖDEVLERİ  


A-  MUHAFAZA EDİLECEK DEFTER VE VESİKALAR


B-  DEFTER VE VESİKALARIN İBRAZ ZORUNLULUĞU


C- MUHAFAZA VE İBRAZ ÖDEVLERİNİN YERİNE GETİRİLMEMESİNİN YAPTIRIMI


V-    SEKİZ BİN YTL’Yİ AŞAN TAHSİLAT VE ÖDEMELERİN TEVSİK EDİLMESİ YÜKÜMLÜLÜĞÜ            


A-  TEVSİK ZORUNLULUĞUNUN KAPSAMI VE İŞLEM TUTARI


B-  TEVSİK ZORUNLULUĞU OLMAYAN ÖDEME VE TAHSİLATLAR


C- TAHSİLAT VE ÖDEMELERİN YAPILACAĞI ARACI KURUMLAR


D- VADELİ SATIŞLARDA UYGULAMA


E-  CARİ HESAP KULLANILMASINDA


F-  CEZAİ MÜEYYİDE


VI-  KOOPERATİFLERİN VERGİ LEVHASI ASMA ZORUNLULUKLARI BULUNUP BULUNMADIĞI            


VII- KOOPERATİFLERİN BEYANNAMELERİNİ İMZALATMA ZORUNLULUĞU     


VIII-    KOOPERATİFLERİN MAL VE HİZMET ALIM-SATIMLARINA İLİŞKİN Bİİ FORMLARINI (Form Ba, Form Bs) VERME YÜKÜMLÜLÜĞÜ     153


IX-  KOOPERATİFLERİN VERGİSEL ÖDEVLERİ İLE İLGİLİ MUKTEZALAR        




İKİNCİ BÖLÜM


KOOPERATİFLERİN KURUMLAR VERGİSİ 


MÜKELLEFİYETİ


I-    KOOPERATİFLERİN KURUMLAR VERGİSİ MUAFİYETİ      


A-  5422 SAYILI KVK’YA GÖRE KOOPERATİFLERİN KURUMLAR VERGİSİ MUAFİYETİ (31.12.2005 TARİHİNE KADAR GEÇERLİ OLAN UYGULAMA)


1- 5422 Sayılı KVK’ya Göre Kooperatiflerin Kurumlar Vergisinden Muaf Olma Şartları     


a- Sermaye Üzerinden Kazanç Dağıtılmaması    


b- Yönetim Kurulu Başkan ve Üyelerine Kazanç Üzerinden Hisse Verilmemesi            


c-  İhtiyat Akçelerinin (Yedek Akçelerin) Ortaklara Dağıtılmaması        


d- Münhasıran Ortaklarla İş Görülmesi   


e- Üst Kuruluşlara Girme Zorunluluğu     


B-  5520 SAYILI KVK’YA GÖRE KURUMLAR VERGİSİ MUAFİYETİ (1.1.2006’DAN İTİBAREN GEÇERLİ OLAN UYGULAMA)


1- Kooperatiflerin Kurumlar Vergisi Muafiyetinin Kapsamı 


2- Kooperatiflerin Kurumlar Vergisi Muafiyetinden Yararlanabilmelerinin Genel Şartları           


a- Sermaye Üzerinden Kazanç Dağıtılmaması    


b- Yönetim Kurulu Başkan ve Üyelerine Kazanç Üzerinden Hisse Verilmemesi            


c-  Yedek Akçelerin Ortaklara Dağıtılmaması       


d- Sadece Ortaklarla İş Görülmesi           


3- Yapı Kooperatiflerinde Muafiyet Uygulaması      


a- Muafiyetten Yararlanılabilmesi İçin Yönetim ve Denetim Kurullarında Bulunmaması Gereken Kişiler    


aa-         Yapı Kooperatiflerine Ait İnşaat İşlerini Kısmen veya Tamamen Üstlenen Gerçek Kişiler veya Tüzel Kişi Temsilcileri 


ab-         Yapı Kooperatiflerine Ait İnşaat İşlerini Kısmen veya Tamamen Üstlenen Gerçek veya Tüzel Kişilerle 5520 Sayılı KVK’nın 13. Maddesi Gereğince İlişkili Olduğu Kabul Edilen Kişiler


ac-          Yapı Kooperatiflerine Ait İnşaat İşlerini Kısmen veya Tamamen Üstlenen Gerçek veya Tüzel Kişiler İle 5520 Sayılı KVK’nın 13. Maddesi Gereğince Bu Kişilerle İlişkili Olduğu Kabul Edilen Kişilerle İşçi ve İşveren İlişkisi İçinde Bulunanlar


b- Yapı Ruhsatı İle Arsa Tapusunun Kooperatif Tüzel Kişiliği Adına Tescil Edilmiş Olması      


c-  Yapı Kooperatiflerinin Muafiyetlerinin Devam Etmesi İçin Yukarıda Sayılan Şartları 2006 Yılının Sonuna Kadar Sağlamaları Gerekir     


d- Yapı Kooperatiflerinde Ortak İçi İşlemler       


e- Yapı Kooperatiflerinde Ortak Dışı İşlemler     


4- Tarım Satış Kooperatiflerinde Muafiyet Uygulaması      


5- Tarım Kredi Kooperatiflerinde Muafiyet Uygulaması      


6- 5520 Sayılı KVK Sonrasında Tüketim ve Taşımacılık Kooperatiflerinin Muafiyet Karşısındaki Durumu      


7- Kooperatiflerce Yapılan Bazı İşlemlerin Kurumlar Vergisi Muafiyetine Etkisi   


a- Yapı Kooperatiflerinin Kendilerine Ait Arsalarını Kat Karşılığı Vermeleri     


b- Yapı Kooperatiflerinin İnşa Ettiği Konutları Kiraya Vermesi  


c-  Yapı Kooperatiflerin Sahip Oldukları Gayrimenkulleri Ortak Olmayanlara Satmaları          


d- Kooperatif Arsasının Kamulaştırılması            


e- Konut veya İş Yeri Site Alanlarının Genel Giderlerinin Yapı Kooperatiflerince Karşılanması  


f-  Kooperatiflerinin Mevduat Faizi Elde Etmesinin Muafiyete Etkisi      


g- Ana Sözleşmesinde Kulüp, Satış Mağazası, Berber, Oyun Salonu, Sinema Gibi Sosyal Tesisler Kurulacağına Dair Hükümler Bulunan Yapı Kooperatifinin Muafiyetten Yararlanıp Yararlanamayacağı      


h- Anasözleşmelerinde Ortak Dışı İşlemlerden Doğan Gelir – Gider Farkını Özel Bir Fon Hesabında Toplanmasına Dair Hüküm Bulunan Kooperatiflerin Kurumlar Vergisi Muafiyetinden Yararlanıp Yararlanamayacakları  


ı-  Tasfiye Haline Giren Kooperatiflerin Taşınmaz Mallarının Satılmasının Muafiyete Etkisi    


j-  Yapı Kooperatiflerince Konut ve İşyeri Karşılığı Arsa Temin Edilmesi Halinde Vergilendirme  


k-  Yapı Kooperatiflerine Ait Arazi veya Arsanın Ortaklara Dağıtılmasının Muafiyete Etkisi     


l-  Yapı Kooperatiflerinin Gayrimenkullerini İpotek Ettirerek Borçlanmasının Muafiyete Etkisi  


8- Muafiyet Şartlarının Dönem İçinde Kaybedilmesi Halinde Vergilendirme         


a- Sermaye Üzerinden Kazanç Dağıtılmaması veya Yönetim Kurulu Başkan ve Üyelerine Kazançtan Pay Verilmemesi Şartını İhlal Eden Kooperatiflerin Durumu       


b- Birikmiş Yedek Akçe ve Fonları Ortaklarına Dağıtan Kooperatiflerin Durumu          


c-  5520 Sayılı KVK İle Yapılan Değişiklikler Sonucunda Muafiyetlerini Kaybeden Kooperatiflerin Durumu 


9- Muafiyet Şartlarının Dönem İçinde Sağlanması Halinde Kurumlar Vergisi Mükellefiyetinden, Muafiyete Geçiş     


C- KOOPERATİFLERİN KURUMLAR VERGİSİ MUAFİYETİ İLE İLGİLİ MUKTEZALAR


II-   KOOPERATİFLERİN YARARLANABİLECEĞİ KURUMLAR VERGİSİ İSTİSNALARI   


A-  RİSTURN İSTİSNASI


1- Risturn İstisnasının Amacı            


2- Risturn İstisnasının Kapsamı        


3- Risturn İstisnasından Yararlanabilecek Kooperatifler    


a- Tüketim Kooperatifleri


b- Üretim Kooperatifleri   


c-  Kredi Kooperatifleri      


d- İade Edilen Yönetim Giderlerinde Risturn İstisnası Uygulaması       


4- Risturn İstisnasından Yararlanabilmenin Şartları           


a- Gelir-Gider Farkının Risturn Şeklinde Dağıtılacağına İlişkin Hükmün Kooperatif Ana Sözleşmesinde Yer Alması       


b- Risturnların Ortak İçi İşlemlerden Oluşan Gelir-Gider Farkından Dağıtılacak Olması          


c-  Dağıtımın, Faaliyet Dönemini İzleyen Yıl İçinde Yapılması    


d- Kanuni Yedek Akçe ve Fonlar Ayrılmadan Risturnların Dağıtılamayacak Olması      


e- Dağıtımın Ortakların Kooperatifle Yapmış Oldukları Muameleler Nispetinde Yapılması       


5- Risturnların Ayni Olarak Ödenmesi          


6- Risturnların Ortaklar Yönünden Durumu  


7- Geçmiş Yıllardan Oluşan Olumlu Gelir-Gider Farkının Risturn Olarak Dağıtılmayacağı            


8- Gayrimenkullerin Satışından, Kiralanmasından veya Mevduat Faizlerinden Elde Edilen Kazançların Risturn İstisnasına Tabi Olup Olmadığı       


9- Risturn Dağıtımı ve İstisnanın Uygulaması         


a- Yedek Akçe        


b- Ortak ve Personel İçin Yardım Fonu    


c-  İşletmeyi Geliştirme Fonu       


d- Risturn İstisnasına İlişkin Örnek Uygulama   


B-  TARIM SATIŞ KOOPERATİFLERİNE ÖZGÜ İSTİSNALAR (TARIM SATIŞ KOOPERATİF VE BİRLİKLERİ HAKKINDA KANUN’UN 6. MADDESİNDE YER ALAN İSTİSNALAR)


1- Ortak İçi İşlemlerden Oluşan Olumlu Gelir-Gider Farkı  


2- Üretim Tesisleri ve Bu Tesislere İlişkin Gayrimenkullerin Satışı          


3- Ortaklıktan Çıkanlara İade Edilen Sermaye Payları İle Ödenmiş Sermaye Payı Arasında Kooperatif Lehine Doğan Fark      


4- Kooperatif ve Birliklere Yapılan Bağış ve Yardımlar       


C- İŞTİRAK KAZANÇLARI İSTİSNASI


D- RÜÇHAN HAKKI KUPONU SATIŞ KAZANCI İTİSNASI


E-  EĞİTİM KOOPERATİFLERİNİN EĞİTİM VE ÖĞRETİM İŞLETMELERİ KAZANÇ İSTİSNASI


1- İstisna Uygulamasının Şartları     


2- İstisna Uygulamasının Süresi       


3- Birden Fazla Eğitim Kurumunun İşletilmesinden Elde Edilen Kazançlarda İstisna Uygulaması       


F-  İŞTİRAK HİSSELERİ VEYA GAYRİMENKULLERİN SATIŞINDAN DOĞAN KAZANÇLARA İLİŞKİN İSTİSNA


1- 21.06.2006 Tarihine Kadar Geçerli Olan Uygulama        


a- İstisnanın Uygulanmasına Konu Olacak İktisadi Kıymetler    


aa-         Gayrimenkuller


ab-         İştirak Hissesi


b- İştirak Hisseleri veya Gayrimenkullerin Satışından Doğan Kazancın Kurumlar Vergisinden Müstesna Tutulmasının Şartları           


ba-         İştirak Hisseleri veya Gayrimenkullerin İki Tam Yıl Süre İle Aktifte Bulundurulması


bb-         Gayrimenkul veya Menkul Kıymet Ticareti İle Uğraşılmaması


bc-          Satıştan Doğan Kazancın Özel Bir Fon Hesabında Tutulması


c-  Satış Vaadi Sözleşmesi İle Satışı Öngörülen Gayrimenkuller            


2- 5520 Sayılı Yeni KVK’ya Göre 21.6.2006 Tarihinden İtibaren Geçerli Olan Uygulama  


a- İstisna Uygulamasına Konu Olabilecek Kıymetler      


aa-         Taşınmazlar


ab-         İştirak Hisseleri


b- İstisnadan Yararlanabilmenin Şartları           


ba-         Taşınmazlar ve İştirak Hisselerinin İki Tam Yıl Süre İle Aktifte Bulundurulması


bb-         Satıştan Doğan Kazancın, Satışın Yapıldığı Yılı İzleyen Beşinci Yılın Sonuna Kadar Pasifte Özel Bir Fon Hesabında Tutulması


bc-          Satış Bedelinin En Geç Satışın Yapıldığı Yılı İzleyen İkinci Takvim Yılının Sonuna Kadar Tahsil Edilmesi


bd-         Satışın Kooperatifin Mali Yapısını Güçlendirecek Mahiyette Olması


c-  İstisna Şartlarının İhlali Halinde Ziyaa Uğratılmış Sayılan Verginin Hesabı            


ca-          İstisnadan Yararlanılan Tutarın Özel Bir Fon Hesabında Tutulması Şartının İhlali Halinde Ziya Uğramış Sayılan Vergi


cb-          Satış Bedelinin İki Yıl İçinde Tahsil Edilmesi Şartının İhlali Halinde Ziya Uğramış Sayılan Vergi


G- OHAL BÖLGESİNDE VE KALKINMADA ÖNCELİKLİ YÖRELERDE ELDE EDİLEN KAZANÇLARA İLİŞKİN İSTİSNA


1- Tam İstisna Uygulaması   


2- Kısmi Vergi İstisnası         


3- 5084 Sayılı Kanunla Yapılan Düzenleme  


H-  YATIRIM İNDİRİMİ İSTİSNASI


1- Kaldırılmadan Önceki Hükümlere Göre Yatırım İndirimi İstisnasının Kısaca Açıklanması       


a- Yatırım İndirimi İstisnasının Konusu ve Oranı           


b- Yatırım İndirimi İstisnası Uygulamasının Başlangıcı  


c-  Yatırım İndirimi Hesaplanmayacak İktisadi Kıymetler          


ca-          Bedeli 10.000 YTL’den (2005 Yılı İçin) Az Olan İktisadi Kıymetler


cb-          Kullanılmış İktisadi Kıymetler


cc- Gayri Maddi Haklar ve Ekonomik Ömrü 5 Yıldan Kısa Olan Özel Maliyet Bedelleri


cd-          Mal ve Hizmet Üretimi İle Doğrudan İlgili Olmayan; Alet, Edevat, Mefruşat ve Büro Demirbaşları


ce-          Bedelsiz Olarak İktisap Edilen İktisadi Kıymetler


cf- Satın Alma Suretiyle İktisap Edilen veya İnşa Edilen Binalar İle Arazi veya Arsalar


cg-          Binek Otomobili ve Benzeri Kara Taşıtları, Yat, Kotra, Tekne ve Benzeri Motorlu Deniz Araçları ile Uçak ve Helikopter Gibi Hava Taşıtları (İşletmenin esas faaliyet konusu ile ilgili olanlar hariç).


d- Yatırım İndirimine Konu Edilen İktisadi Kıymetlerin Elden Çıkarılması         


e- Yatırım İndirimi İstisnasında Endeksleme ve Enflasyon Düzeltmesi            


2- 2006-2008 Hesap Dönemi Kazançlarından İndirilebilecek Yatırım İndirimi İstisnası  


a- 31.12.2005 Tarihi İtibarıyla Mevcut Olup, 2005 Yılı Kazançlarından İndirilemeyen Tutarlar  


b- 24.4.2003 Tarihinden Önceki Müracaatlara İstinaden Düzenlenen Yatırım Teşvik Belgeleri Kapsamında Yapılan Yatırımlar           


c-  1.1.2006 Tarihinden Önce Başlanılan Yatırımların Devamı Niteliğindeki Yatırımlar


III- KOOPERATİFLERDE SAFİ KURUM KAZANCININ TESPİTİ


A-  GENEL AÇIKLAMA


B-  KURUM KAZANCININ TESPİTİNDE İNDİRİLECEK GİDERLER


1- Gelir Vergisi Kanunu’na Göre İndirilecek Giderler          


a- Kazancın Elde Edilmesi ve İdame Ettirilmesi İçin Yapılan Genel Giderler     


aa-         Belgeli Giderler


ab-         Götürü Gider Uygulaması


i-   Götürü Gider Uygulamasında Hasılat


ii-  İhracat Hasılatı


iii- Yurt Dışı Taşımacılık Hasılatı


iv- Yurt Dışında Yapılan İnşaat, Onarma, Montaj ve Teknik Hizmetlerden Sağlanan Hasılat


b- Çalışanların Yiyecek, Giyecek, Sigorta Prim vb. Giderleri      


c-  İşle İlgili Zarar-Ziyan ve Tazminatlar            


d- Seyahat ve İkamet Giderleri   


e- Taşıt Giderleri   


f-  Ayni Vergi, Resim ve Harçlar   


g- Amortismanlar  


ga-         Amortisman Ayırma Yöntemleri


i-   01.01.2004 Tarihinden Önce Aktife Giren İktisadi Kıymetler İçin Normal Amortisman Yöntemi


ii-  01.01.2004 Tarihinden Sonra Aktife Giren İktisadi Kıymetler İçin Normal Amortisman Yöntemi


gb-         Azalan Bakiyeler Yöntemi


i-   01.01.2004 Tarihinden Önce Aktife Giren İktisadi Kıymetler İçin Azalan Bakiyeler Yöntemi


ii-  01.01.2004 Tarihinden Sonra Aktife Giren İktisadi Kıymetler İçin Azalan Bakiyeler Yöntemi 


gc-          Seçilen Amortisman Yönteminin Değiştirilmesi


gd-         Taşıt Araçlarında Kullanılan Lastiklerin Amortismanı


h- İşveren Sendikalarına Ödenen Aidatlar          


ı-  Bireysel Emeklilik Sistemine Ödenen Katkı Payları    


j-  Gıda Bankacılığı Faaliyetinde Bulunan Dernek ve Vakıflara Bağışlanan Gıda, Temizlik, Giyecek ve Yakacak Maddeleri   


k-  Banka Kredi Borçlarından Doğan Ancak Ödenmemiş Bulunan Faiz Tahakkukları      


2- Kurumlar Vergisi Kanunu’na Göre İndirilebilecek Giderler        


a- Kuruluş ve Örgütlenme Giderleri (İlk Tesis ve Taazzuv Giderleri)   


b- Genel Kurul Toplantıları İçin Yapılan Giderlerle Birleşme, Devir, Bölünme, Fesih ve Tasfiye Giderleri            


3- Özel Kanunlar Uyarınca Safi Kurum Kazancının Tespitinde İndirilecek Giderler          


4- Geçmiş Yıl Zararlarının Mahsubu  


a- Devralınan Kurumlara Ait Zararların Mahsubu           


b- Yurt Dışı Faaliyetlerinden Doğan Zararların Mahsubu           


c-  Geçici Vergi Açısından Zarar Mahsubu 


5- Kurumlar Vergisi Beyannamesi Üzerinde Yapılacak İndirimler 


a- Ar-Ge Harcamaları        


aa-         Ar-Ge Faaliyetlerinin Kapsamı


ab-         Kapsam Dışında Kalan Faaliyetler


ac-          Ar-Ge Faaliyetinin Sınırı


ad-         Ar-Ge Harcamaları


i-   İlk Madde ve Malzeme Giderleri


ii-  Personel Giderleri


iii- Genel Giderler


iv- Dışarıdan Sağlanan Fayda ve Hizmetler


v-  Vergi, Resim ve Harçlar 


vi- Amortisman ve Tükenme Payları


vii-     Finansman Giderleri


ae-         Dışarıdan Sağlanan Fayda ve Hizmetler 


af- Ar-Ge İndiriminin Uygulanması 


b- Sponsorluk Harcamaları           


c-  Bağış ve Yardımlar       


ca-          Bağış ve Yardımların Yapılacağı Kurum ve Kuruluşlar


cb-          Bağış ve Yardımlar Makbuz Karşılığı Yapılmalıdır


cc- Bağış ve Yardımların Üst Sınırı 


cd-          Bağış ve Yardımların Aynen Yapılması Halinde Değer Tespiti


ce-          % 5 Oranı İle Sınırlı Olmaksızın Tamamı İndirilebilecek Bağış ve Yardımlar


i-   Okul, Sağlık Tesisi ve Öğrenci Yurtlarına Yapılan Bağışlar


ii-  Kültür ve Tabiat Varlıklarının Korumasına Yönelik Olarak Yapılan Bağışlar


iii- Doğal Afetler Nedeniyle Yapılacak Bağış ve Yardımlar


cd-          Bağış ve Yardımların Özel Kanunlar Gereğince İndirimi


i-   İlk Öğretim ve Eğitim Kanunu’na Göre Yapılan Bağış ve Yardımlar


ii-  Yüksek Öğretim Kanunu’na Göre Yapılan Bağış ve Yardımlar


iii- Bağış ve Yardımların Katma Değer Vergisi Mevzuatı Yönünden Değerlendirilmesi


C- KURUM KAZANCININ TESPİTİNDE KANUNEN KABUL EDİLMEYEN GİDERLER


1- Özsermaye Üzerinden Ödenen veya Hesaplanan Faizler           


2- Örtülü Sermaye Üzerinden Ödenen veya Hesaplanan Faizler    


a- 5520 Sayılı KVK Öncesi Örtülü Sermaye Uygulaması  


b- 5520 Sayılı Yeni KVK Sonrası Örtülü Sermaye Uygulaması    


3- Örtülü Kazançlar    


a- 5520 Sayılı KVK Öncesi Uygulama       


b- 5520 Sayılı KVK Sonrası Uygulama (Transfer Fiyatlandırması Yoluyla Örtülü Kazanç Dağıtımı)  


ba-         Transfer Fiyatlandırması Yoluyla Örtülü Kazanç Dağıtımına Konu Olabilecek İşlemler


bb-         İlişkili Kişi Kavramı


bc-          Emsallere Uygunluk İlkesi


4- Yedek Akçeler       


5- Kurumlar Vergisi İle Her Türlü Para Cezaları      


6- VUK Hükümlerine Göre Ödenen Gecikme Faizleri           


7- Alkol ve Alkollü İçkiler İle Tütün ve Tütün Mamullerine Ait İlan ve Reklam Giderleri 


8- İşletmenin Esas Faaliyet Konusu İle İlgili Olmayan Deniz ve Hava Taşıtlarının Giderleri ve Amortismanları     


9- Maddi ve Manevi Zararlar 


10-      Diğer Kanunlarda Yer Alan Hüküml3


11-      Kanunen Kabul Edilmeyen Gider Niteliğinde Olan Diğer Gid3


D- YILLARA SARİ İNŞAAT VE ONARIM İŞLERİNDE KURUM KAZANCININ TESPİTİ


1- Genel Olarak Yıllara Sari İnşaat ve Onarım İşleri          


2- Kooperatiflerin Yıllara Yaygın İnşaat ve Onarım İşleri Karşısındaki Durumları           


3- Kooperatiflere Karşı Taahhütte Bulunan Kişi ve Kurumların, Yıllara Sari İnşaat ve Onarım İşlerinden Sağladıkları Kazancın Tespiti 


a- Müşterek Genel Giderlerinin Dağıtımı


aa-         Yıl İçinde Birden Fazla İnşaat ve Onarım işinin Birlikte Yapılması


ab-         İnşaat ve Onarım İşlerinin Diğer İşlerle Birlikte Yapılması


b- Müşterek Amortismanların Dağıtımı    


c-  İnşaat ve Onarım İşlerinde İşin Bitim Tarihi  


E-  KOOPERATİF SAFİ KURUM KAZANCININ TESPİTİNDE DÖNEM SONU İŞLEMLERİ


1- Envanter İşlemleri            


2- Değerleme 


3- Değerleme Ölçüleri           


a- Maliyet Bedeli   


b- Borsa Rayici      


c-  Tasarruf Değeri            


d- Mukayyet Değer           


e- İtibari Değer     


f-  Vergi Değeri      


g- Rayiç Bedel       


h- Emsal Bedeli ve Ücreti


ı-  Alış Bedeli         


4- Kasa Hesabının Değerlemesi        


5- Bankalar Hesabının Değerlemesi 


6- Vadeli Mevduat Hesaplarının Değerlemesi          


7- Banka Kredilerinin Değerlemesi   


8- Menkul Kıymetlerin Değerlemesi 


a- Alış Bedeli Ölçüsüne Göre Değerlenecek Menkul Kıymetler   


b- Borsa Rayicine Göre Değerlenecek Menkul Kıymetler            


c-  Kıst Getiri Ölçüsüne Göre Değerlenecek Menkul Kıymetler    


9- Alacak ve Borçların Değerlemesi 


a- Şüpheli Alacaklar          


aa-         Bilanço usulüne göre defter tutulmalıdır


ab-         Alacak, Kazancın Elde Edilmesi ve Devamı İle İlgili Olmalıdır


ac-          Alacak Değerleme Günü İtibariyle Teminatsız Olmalıdır


ad-         Alacak Değerleme Günü İtibariyle Şüpheli Hale Gelmiş Olmalıdır


b- Değersiz Alacaklar        


c-  Vazgeçilen Alacaklar     


d- Alacak ve Borç Senetleri Reeskontu    


10-      Stokların Değerleme3


a- Satın Alınan Emtianın Değerlemesi     


b- İmal Edilen Emtianın Değerlemesi      


c-  Emtiada Düşük Bedelle Değerleme      


d- Kıymeti Düşen Mallarda Değerleme    


11-      Duran Varlıkların Değerleme3


12-      Amortisman Ayırm3


a- Amortisman Ayırma Şartları    


b- Fevkalade Amortisman            


13-      Yenileme Fo3


IV-  KURUMLAR VERGİSİNİN BEYANI VE ÖDENMESİ  


A-  KURUMLAR VERGİSİNİN HESAPLANMASI VE BEYANNAMENİN DÜZENLENMESİ


1- Kurumlar Vergisinin Oranı            


2- Kurumlar Vergisinin Hesaplanması          


B-  BEYANNAMENİN VERİLME ZAMANI VE YERİ


1- Geliri Gayrimenkul Kira Gelirinden İbaret Bulunan Kooperatiflerin Durumu    


2- Vergi Beyannameleri ve Bildirimlerinin İnternet Ortamında Gönderilmesi Uygulaması          


C- KURUMLAR VERGİSİNİN ÖDENMESİ


1- Ödenecek Kurumlar Vergisinden Yapılacak Mahsuplar   


a- Tevkif Suretiyle Ödenen Verginin Mahsubu    


ab-         Yıl İçinde Ödenen Geçici Verginin Mahsubu


ac-          Yurt Dışında Ödenen Vergilerin Mahsubu


D- KOOPERATİFLER TARAFINDAN BEYAN EDİLECEK PERFORMANS VERİLERİ (PERFORMANS DERECE BİLDİRİMİ)


V-    KOOPERATİFLERİN GEÇİCİ VERGİ MÜKELLEFİYETİ        


A-  GEÇİCİ VERGİ DÖNEMLERİ


1- Normal Hesap Döneminde            


2- Özel Hesap Döneminde     


3- İşe Başlama, İşi Bırakma ve Hesap Döneminin Değişmesi        


B-  GEÇİCİ VERGİ MATRAHININ TESPİTİ


1- Değerlemeye İlişkin Bazı Hususlar          


a- Yabancı Paraların ve Yabancı Para Cinsinden Olan Borç ve Alacakların Değerlemesi          


b- Alacak ve Borç Senetlerinde Reeskont Uygulaması    


c-  Maliyet Tespit Yönteminin Seçimi        


d- Şüpheli Alacaklar          


e- Amortisman Uygulaması          


f-  Dönem Sonu Mal Mevcutlarının Tespiti ve Değerlemesi        


2- Özellik Gösteren Durumlar           


a- İndirim ve İstisnaların Dikkate Alınması        


b- Geçmiş Yıl Zararları      


c-  Yatırım İndirimi Uygulaması    


d- Gayri Maddi Hak Bedeli ve Ciro Primi Gibi Ödemeler  


e- Yenileme Fonu  


f-  Yeni İşe Başlayan Kooperatifler          


g- İşi Bırakan veya Tasfiyeye Giren Kooperatifler         


h- Re’sen veya İkmalen Tarhiyat ve Ceza Uygulaması  


ı-  Yeminli Mali Müşavirlerin Sorumluluğu           


C- GEÇİCİ VERGİ ORANI


D- GEÇİCİ VERGİNİN MAHSUBU


1- Beyanname Üzerinden Hesaplanan Vergiye Mahsup      


2- Diğer Vergi Borçlarına Mahsup veya Nakden İade         


3- Tevkif Yoluyla Kesilen Vergilerin Geçici Vergiye Mahsubu         


ÜÇÜNCÜ BÖLÜM


KOOPERATİF GELİRLERİNDEN 


VERGİ KESİNTİSİ


I-    KOOPERATİF GELİRLERİNDEN GVK’NIN GEÇİCİ 67. MADDESİNE GÖRE YAPILACAK VERGİ KESİNTİSİ 


A-  GEÇİCİ 67. MADDEYE GÖRE TEVKİFATA TABİ GELİRLER


1- Menkul Kıymetler ve Diğer Sermaye Piyasası Araçlarının Elden Çıkarılması ve Elde Tutulması Sürecinde Elde Edilen Gelirler Üzerinden Geçici 67. Maddeye Göre Yapılacak Tevkifat          


2- Tahvil ve Hazine Bonosu Faizleri ile TOKİ, KOİ ve Özelleştirme İdaresince Çıkarılan Menkul Kıymet Getirileri Üzerinden Geçici 67. Maddeye Yapılacak Tevkifat     


3- Mevduat Faizleri ve Repo Gelirleri Üzerinden Geçici 67. Maddeye Göre Yapılacak Tevkifat   


II-   KOOPERATİFLERİN ELDE ETTİKLERİ BAZI MENKUL KIYMET GELİRLERİ ÜZERİNDEN 5520 SAYILI KVK’YA GÖRE VERGİ KESİNTİSİ   


A-  GVK’NIN GEÇİCİ 67. MADDESİNİN GEÇERLİ OLDUĞU DÖNEMLERDE (2006-2015 YILLARI) VERGİ KESİNTİSİ


B-  GVK’NIN GEÇİCİ 67. MADDESİNİN YÜRÜRLÜKTEN KALMASINDAN SONRA VERGİ KESİNTİSİ


1- Kurumlar Vergisinden Muaf Bulunan Kooperatiflerce Elde Edilen Mevduat Faizleri ve Repo Gelirleri      


2- Kurumlar Vergisi Mükellefiyeti Bulunan Kooperatiflerce Elde Edilen Mevduat Faizleri ve Repo Gelirleri      


III- KOOPERATİFLERİN KİRA GELİRLERİ ÜZERİNDEN YAPILACAK TEVKİFAT           


A-  GELİRİ GAYRİMENKUL KİRA GELİRİNDEN İBARET BULUNAN KOOPERATİFLERİN VERGİLENDİRİLMESİ


B-  TEVİFATA TABİ GAYRİMENKUL KİRA GELİRLERİ DIŞINDAKİ GELİRLER İÇİN BEYANNAME VEREN KOOPERATİFLERİN KİRA GELİRLERİNİN VERGİLENDİRİLMESİ


C- KURUMLAR VERGİSİNDEN MUAF OLAN KOOPERATİFLERİN ELDE ETTİKLERİ KİRA GELİRLERİ VERGİ TEVKİFATINA TABİ MİDİR?


IV-  KESİNTİ YOLU İLE ÖDENEN VERGİLERİN MAHSUP VE İADESİ    


A-  BEYANNAME ÜZERİNDEN HESAPLANAN VERGİYE MAHSUP


B-  DİĞER VERGİ BORÇLARINA MAHSUP VEYA NAKDEN İADE


1- Mahsup Yoluyla İade         


2- Nakden İade          


DÖRDÜNCÜ BÖLÜM


KOOPERATİFLERİN GELİR VERGİSİ 


TEVKİFAT SORUMLULUĞU


I-    TEVKİFAT SORUMLULUĞUNUN KAYNAĞI


II-   TEVKİFATA TABİ ÖDEMELER       


A-  ÜCRET ÖDEMELERİ ÜZERİNDEN YAPILACAK VERGİ KESİNTİSİ


1- Ücretin Tanımı ve Niteliği             


2- Ücretin Unsurları   


a- İşverene Tabi Olmak    


b- Belirli Bir İşyerine Bağlı Olmak           


c-  Ödemenin Hizmet Karşılığı Olması      


d- Ödemenin Para, Ayın veya Para İle Temsil Edilebilen Menfaat Şeklinde Olması      


3- Ücretlerde Elde Etme        


4- Yönetim, Denetim ve Tasfiye Kurulu Üyelerine Çeşitli Adlar Altında Yapılan Ödemelerin Ücret Olarak Değerlendirileceği 


5- Ücretin Safi Tutarının Tespiti       


a- Sosyal Sigorta Primleri            


b- Şahıs Sigorta Primleri ve Bireysel Emeklik Sistemine Ödenen Katkı Payları            


ba-         İndirim Konusu Yapılacak Prim ve Katkı Payı Ödemelerinin Belgelendirilmesi


bb-         İlgili Olduğu Dönemde İndirilemeyen Prim ve Katkı Paylarının Durumu


bc-          Belirlenmiş Sınırların Üzerinde Yapılan Ödemeler


bd-         Geçmiş Dönemlere Yönelik Yapılan (Gecikmiş) Ödemelerin Durumu


d- Sendika Aidatları          


e- Gayrisafi Ücretten Kanunen Kabul Edilmeyen İndirimler       


6- Ücretlerde İstisnalar        


7- Sakatlık İndirimi   


8- Ücret Üzerinden Kesilecek Gelir Vergisinin Hesaplanması         


B-  SERBEST MESLEK İŞLERİ NEDENİYLE YAPILAN ÖDEMELERDEN YAPILACAK VERGİ KESİNTİSİ


1- Serbest Meslek Kazancının Tarifi 


2- Tevkifata Tabi Ödemeler  


3- Tevkifat Oranları   


C- YILLARA SARİ İNŞAAT VE ONARIM İŞLERİ YAPANLARA ÖDENEN İSTİHKAK (HAKEDİŞ) BEDELLERİNDEN YAPILACAK VERGİ KESİNTİSİ


1- Tevkifata Tabi Ödemeler  


2- İstihkak (Hakediş) Bedelleri Üzerinden Tevkifat Yapılmamasının Neticeleri   


3- Sözleşmesine Göre Yıl İçinde Bitecek İnşaat ve Onarım İşinin Uzaması Halinde Vergi Kesintisi       


D- KİRA ÖDEMELERİ ÜZERİNDEN YAPILACAK VERGİ KESİNTİSİ


1- Tevkifata Tabi Ödemeler  


2- Gayrimenkul Kiralanması Halinde Tevkifat Uygulaması 


a- Gerçek Kişilere Ait Gayrimenkullerin Kiralanması Halinde Tevkifat Uygulaması     


b- Şirketlere Ait Gayrimenkuller İçin Ödenen Kira Bedellerinden Tevkifat Yapılacak mıdır?   


c-  Başka Kooperatiflere Ait Gayrimenkuller İçin Ödenen Kira Bedellerinden Tevkifat Yapılacak mıdır?    


3- Kira Ödemelerinde Netten Brüte Gidilmesi          


E-  DAĞITILAN OLUMLU GELİR-GİDER FARKLARI ÜZERİNDEN YAPILACAK VERGİ KESİNTİSİ


1- Kooperatiflerce Kimlere Yapılan Ödemeler Tevkifata Tabidir?  


2- Kooperatiflerin Kâr Payı Tevkifatına Tabi Ödemeleri Nelerdir? 


a- Ortaklara Ortaklık İşlemleri Dışında Dağıtılan Kazançlar       


b- Yönetim Kurulu Başkan ve Üyelerine Kazançtan Verilen Hisseler     


F-  ÇİFTÇİLERDEN SATIN ALINAN ZİRAİ MAHSUL VE HİZMET BEDELLERİ ÜZERİNDEN YAPILACAK VERGİ KESİNTİSİ


1- Tevkifata Tabi Ödemeler ve Tevkifat Oranları    


a- Zirai Ürün Bedelleri Üzerinden Yapılacak Gelir Vergisi Tevkifatı      


aa-         Ticaret Borsalarında Tescil Ettirilerek Satın Alınan Zirai Ürün Bedellerinden Yapılacak Gelir Vergisi Tevkifatı


ab-         Toptancı Hallerinde Satılan Yaş Sebze ve Meyvelerin Alış Bedelleri Üzerinden Yapılacak Gelir Vergisi Tevkifatı


ac-          Ticaret Borsalarında Tescil Ettirilmeksizin ve Toptancı Halleri Dışında Satın Alınan Zirai Ürün Bedelleri Üzerinden Yapılacak Gelir Vergisi Tevkifatı


b- Zirai Faaliyet Kapsamında Ödenen Hizmet Bedelleri Üzerinden Yapılacak Gelir Vergisi Tevkifatı  


ba-  Ormanların Ağaçlandırılması Toplanması Taşınması ve Benzeri Hizmetler İçin Orman Köylülerine Yapılan Ödemeler Üzerinden Tevkif Edilecek Gelir Vergisi


bb-  Diğer Hizmetler Karşılığında Yapılan Ödemeler Üzerinden Tevkif Edilecek Gelir Vergisi


2- Zirai Ürün Bedelleri Üzerinden Yapılacak Tevkifatta Vergi Kesenlerin Sorumluluğu   


a- 5590 Sayılı Kanuna Göre Kurulmuş Bulunan Ticaret Borsalarında Tescil Ettirilerek Satın Alınan Zirai Ürün Bedellerinden Yapılacak Gelir Vergisi Tevkifatı ve Müteselsil Sorumluluk          


b- Zirai Ürün İhraç Eden Kooperatiflerin Bu Ürünlerin Alımında Yapacakları Gelir Vergisi Tevkifatı ve Müteselsil Sorumluluk         


c-  Köy Tüzel Kişiliği ile Türk Medeni Kanunu’na Göre Kurulmuş Olan Vakıflarca (Vakıflara Ait İktisadi İşletmeler Dahil) Satılan Zirai Ürün Bedelleri Üzerinden Yapılacak Gelir Vergisi Tevkifatı ve Müteselsil Sorumluluk     


d- Kiralanan Sınai İşletmelerde Zirai Ürün İşleyenlerle İlgili Müteselsil Sorumluluk  


3- Müteselsil Sorumluluğun Belirlenmesi     


4- Gelir Vergisi Tevkifatının Yapılmayacağı Durumlar ve Müteselsil Sorumluluktan Kurtulma    


5- Borsa Tescil Beyannamelerinin Saklanması        


G- ESNAF MUAFLIĞINDAN YARARLANANLARA YAPILAN ÖDEMELERDEN YAPILACAK TEVKİFAT


III- TEVKİF EDİLEN VERGİLERİN BEYANI VE ÖDENMESİ       


A-  MUHTASAR BEYANNAMENİN VERİLME ZAMANI VE YERİ


B-  TEVKİF EDİLEN VERGİLERİN ÖDENMESİ


BEŞİNCİ BÖLÜM


KOOPERATİFLERİN KATMA DEĞER 


VERGİSİ MÜKELLEFİYETİ


I-    KATMA DEĞER VERGİSİNİN KONUSU VE KOOPERATİFLERCE YAPILAN TESLİM VE HİZMETLERİN KDV’NİN KONUSUNA GİRİP GİRMEDİĞİ     


A-  KDV’NİN KONUSU


B-  KOOPERATİFLERCE YAPILAN TESLİM VE HİZMETLERİN KDV’NİN KONUSUNA GİRİP GİRMEDİĞİ


C- ORTAK İÇİ İŞLEMLERİN KDV KARŞISINDAKİ DURUMU


II-   VERGİNİN MÜKELLEFİ VE SORUMLUSU OLMA      


III- VERGİYİ DOĞURAN OLAY 


IV-  KOOPERATİFLERİN YARARLANDIKLARI KDV İSTİSNALARI         


A-  İHRACAT İSTİSNASI


1- Doğrudan İhracat  


2- Türkiye’de İkamet Etmeyen Yolculara Mal Satışları       


3- Bavul Ticareti        


4- İhraç Kaydıyla Teslimler  


B-  ARAÇLAR, KIYMETLİ MADEN VE PETROL ARAMALARI İLE ULUSAL GÜVENLİK HARCAMALARI VE YATIRIMLARDA KDV İSTİSNASI


C- TAŞIMACILIK İSTİSNASI


D- DİPLOMATİK İSTİSNA


E-  İTHALAT İSTİSNASI


1- Vergiden İstisna Edilen Mal ve Hizmetlerin İthali           


2- Gümrük Vergisinden Muaf veya Müstesna Olan Malların İthali  


3- Özel Rejime Konu Olan İşlemler   


F-  İŞTİRAK HİSSESİ VE GAYRİMENKUL SATIŞLARINA İLİŞKİN İSTİSNA


G- TARIMSAL AMAÇLI KOOPERATİFLERİNİN, TARIMI YAYMAK ISLAH VE TEŞVİK ETMEK AMACIYLA YAPTIKLARI TESLİM VE HİZMETLER


H-  TARIMSAL AMAÇLI KOOPERATİFLERİN ARAZİ ISLAHINA AİT HİZMETLERİ


İ-  ORGANİZE SANAYİ BÖLGELERİ İLE KÜÇÜK SANAYİ SİTELERİNİN KURULMASI AMACIYLA OLUŞTURULAN KOOPERATİFLERİN ARSA VE İŞYERİ TESLİMLERİ


1- İstisnanın Uygulanabilmesi İçin Teslim Konusunun Arsa veya İşyeri Olması Gerektiği          


2- İstisnanın Uygulanabilmesi İçin Teslim Konusu Arsa veya İşyerinin, Bölge veya Site İçerisinde Olması Gerektiği    


3- Ortak Olmayan Kişilere Yapılan Arsa ve İşyeri Teslimlerinin İstisna Kapsamına Girip Girmediği       


J-  KONUT YAPI KOOPERATİFLERİNİN ÜYELERİNE KONUT TESLİMLERİ


1- Kooperatif Ortağı Olmayan Kişilere Yapılan Konut Teslimleri KDV’ye Tabidir   


2- KDV’ye Tabi İşlemleri (Teslimleri) Olmadığı Sürece Konut Yapı Kooperatifleri KDV Beyannamesi Vermeyeceklerdir             


V-    KDV’DE İNDİRİM VE İADE MEKANİZMASI İLE KOOPERATİFLERİN VERGİDEN İSTİSNA EDİLMİŞ İŞLEMLERİ İÇİN YÜKLENDİĞİ KDV’NİN DURUMU       


VI-  İNDİRİMLİ ORANA TABİ İŞLEMLERİ GERÇEKLEŞTİREN KOOPERATİFLERİN DURUMU     


A-  İNDİRİMLİ ORANA TABİ İŞLEMLERDE İADENİN KAPSAMI


B-  MAHSUBEN İADE TUTARININ HESABI


C- YIL İÇİNDE MAHSUP EDİLEMEYEN VERGİLERİN İADESİ


VII- KOOPERATİFLERCE YAPILAN MAL VE HİZMET ALIMLARININ KDV’YE TABİ OLUP OLMADIĞI     


VIII-    KONUT YAPI KOOPERATİFLERİNE YAPILAN İNŞAAT TAAHHÜT İŞLER DV UYGULAMASI       474


A-  İSTİSNADAN VEYA İNDİRİMLİ ORANDAN YARARLANILABİLMESİNİN ŞARTLARI


B-  İSTİSNA VEYA İNDİRİMLİ ORAN KAPSAMINA GİREN İNŞAAT TAAHHÜT İŞLERİ


C- İSTİSNA YA DA İNDİRİMLİ ORAN KAPSAMINA GİRMEYEN İNŞAAT TAAHHÜT İŞLERİ


D- YAPILAN İNŞAAT TAAHHÜT İŞLERİ NEDENİYLE YÜKLENİLEN VERGİLERİN İNDİRİME KONU EDİLİP EDİLEMEYECEĞİ


E-  KONUT YAPI KOOPERATİFLERİNE İNDİRİMLİ ORANDA İNŞAAT TAAHHÜT İŞİ YAPAN MÜKELLEFLER KDV İADESİ ALABİLECEKLERDİR


F-  İNŞAAT RUHSATININ YENİLENMESİ HALİNDE KDV UYGULAMASI


G- İNŞAAT RUHSATININ ÜST BİRLİK ADINA ALINMIŞ OLMASI HALİNDE, İSTİSNA VEYA İNDİRİMLİ ORANDAN YARALANILIP YARARLANILAMAYACAĞI


IX-  KOOPERATİFLERİN GERÇEKLEŞTİRDİKLERİ İŞGÜCÜ ALIMLARINDA TEVKİFAT UYGULAMASI   


X-    KOOPERATİFLERE ÖZGÜ BAZI İŞLEMLERİN KDV KARŞISINDAKİ DURUMU         


A-  RİSTURNLAR


1- Risturnların Nakit Olarak Dağıtılmasının KDV Karşısındaki Durumu      


2- Risturnların Ayın Olarak Dağıtılmasının KDV Karşısındaki Durumu        


B-  KOOPERATİFLERE SATILMAK ÜZERE TESLİM EDİLEN ÜRÜNLER


C- YAPI KOOPERATİFLERİNİN ORTAKLARINA İŞYERİ TESLİMİNDE KDV


D- YAPI KOOPERATİFLERİNİN ARSA ALIMLARININ KDV’YE TABİ OLUP OLMADIĞI


E-  YAPI KOOPERATİFLERİNİN İHTİYAÇ FAZLASI ARSALARI ÜÇÜNCÜ KİŞİLERE SATMALARI


F-  YAPI KOOPERATİFLERİNİN SAHİBİ BULUNDUĞU GAYRİMENKULLERİ KİRALAMASI HALİNDE VERGİLEME


G- YAPI KOOPERATİFLERİNİN ARSALARINI KAT KARŞILIĞI MÜTEAHHİDE VERMESİ HALİNDE VERGİLEME


XI-  KDV’NİN MATRAHI VE ORANI       


A-  VERGİNİN MATRAHI


1- Teslim ve Hizmet İşlemlerinde Matrah    


2- İthalatta Matrah    


3- Matraha Dahil Olan ve Olmayan Unsurlar            


B-  KDV’NİN ORANI


1- Konut Yapı Kooperatiflerinin Konut Teslimlerinde KDV Oranları            


a- İnşa Halindeki Konutların Kat İrtifakı Tesis Ettirilerek Satışı Halinde KDV Oranı     


b- Dubleks Konutların Satışında 150 m2’nin Hesabı        


c-  150 m2’lik Konutların Hesabında; Balkon, Kömürlük, Garaj, Asansör Boşluğu Gibi Yerlerin Durumu


d- 150 m2’lik Konutların Hesabında Bahçenin Durumu   


e- İşyeri Olarak Kullanılan Konutun Satışı Halinde KDV Oranı    


XII- VERGİNİN TARHI VE ÖDENMESİ  


XIII-    KOOPERATİFLERİN KDV MÜKELLEFİYETİ İLE İLGİLİ MUKTEZALA4


XIV-     KOOPERATİFLERİN KDV MÜKELLEFİYETİ İLE İLGİLİ DANIŞTAY KARARLARI            


 


ALTINCI BÖLÜM


DAMGA VERGİSİ MÜKELLEFİYETİ


I-    DAMGA VERGİSİNİN KONUSU VE KOOPERATİFLER         


II-   YARARLANILAN MUAFİYET VE İSTİSNALAR        


A-  DAMGA VERGİSİ KANUNU’NDA YER ALAN İSTİSNALAR


B-  KOOPERATİFLER KANUNU’NDA YER ALAN İSTİSNALAR


C- TARIM SATIŞ KOOPERATİFLERİ VE BİRLİKLERİ HAKKINDA KANUN’DA YER ALAN İSTİSNALAR


D- TARIM KREDİ KOOPERATİFLERİ VE BİRLİKLERİ KANUNU’NDA YER ALAN İSTİSNALAR


III- VERGİLENDİRME ÖLÇÜLERİ VE ORAN      


IV-  DAMGA VERGİSİNİN ÖDENMESİ  


V-    KOOPERATİFLERİN DAMGA VERGİSİ MÜKELLEFİYETİ İLE İLGİLİ MUKTEZALAR            


YEDİNCİ BÖLÜM


EMLAK VERGİSİ MÜKELLEFİYETİ


I- BİNA VERGİSİ         


A- BİNA VERGİSİNİN KONUSU VE KOOPERATİFLER


B- YARARLANILAN MUAFİYET VE İSTİSNALAR


1- Daimi Muaflıklar    


2- Geçici Muaflıklar    


C- MATRAH VE NİSPET


D- MÜKELLEFİYETİN BAŞLAMASI VE BİTMESİ


E- VERGİNİN TARHI VE TAHAKKUKU


II- ARAZİ VERGİSİ      


A- ARAZİ VERGİSİNİN KONUSU VE KOOPERATİFLER


B- YARARLANILAN MUAFLIKLAR


C- ARAZİ VERGİSİNDE İSTİSNA


D- MATRAH VE NİSPET


E- MÜKELLEFİYETİN BAŞLAMASI VE BİTMESİ


F- VERGİNİN TARH VE TAHAKKUKU


III- BİLDİRİM VERME VE ÖDEME        


IV- KOOPERATİFLERİN EMLAK VERGİSİ MÜKELLEFİYETİ İLE İLGİLİ ÖZELLİKLİ DURUMLAR            


A- KOOPERATİF ÜYELERİNİN EMLAK VERGİSİ MÜKELLEFİYETİ VE İKTİSAP TARİHİ


B- ARSA TAPUSU BULUNMAYAN KOOPERATİFİN BİNA İNŞAATI


C- ORTAKLAR ADINA TAPU VERİLMESİ


D- MÜLKİYETİ KOOPERATİFE AİT OLUP DAĞITIMI YAPILAN BİNALARA İLİŞKİN BİLDİRİMLERİNİN ORTAKLARCA VERİLMESİ


V- KOOPERATİFLERİN EMLAK VERGİSİ MÜKELLEFİYETİ İLE İLGİLİ MUKTEZA VE DANIŞTAY KARARLARI   


SEKİZİNCİ BÖLÜM


BANKA VE SİGORTA MUAMELELERİ 


VERGİSİ MÜKELLEFİYETİ


I- VERGİNİN KONUSU VE KOOPERATİFLER     


II- KOOPERATİFLERİN YARARLANDIKLARI MUAFLIK VE İSTİSNALAR           


A- GİDER VERGİLERİ KANUNU’NDA YER ALAN BSMV İSTİSNASI


B- KOOPERATİFLER KANUNU’NDA YER ALAN BSMV MUAFİYETİ


C- TARIM KREDİ KOOPERATİFLERİ İLE İLGİLİ MUAFİYET HÜKMÜ


D- TARIM SATIŞ KOOPERATİFLERİ İLE İLGİLİ İSTİSNA HÜKÜMLERİ


III- VERGİNİN MATRAHI VE ORANI    


IV- VERGİNİN TARHI VE ÖDENMESİ   


 


DOKUZUNCU BÖLÜM


İLAN VE REKLAM VERGİSİ MÜKELLEFİYETİ


I-    VERGİNİN MÜKELLEFİ, SORUMLUSU VE KOOPERATİFLER           


II-   YARARLANILAN MUAFLIKLAR      


III- TARHİYAT VE ÖDEME       


 


ONUNCU BÖLÜM


HARÇLARLA İLGİLİ MÜKELLEFİYETLER


I-    KOOPERATİFLER KANUNU’NDA YER ALAN MUAFLIKLAR 


II-   TARIM SATIŞ KOOPERATİFLERİ İLE İLGİLİ MUAFLIKLAR           


III- TARIM KREDİ KOOPERATİFLERİ İLE İLGİLİ MUAFLIKLAR           


IV-  YAPI KOOPERATİFLERİNİN ORTAKLARINA DAĞITACAĞI GAYRİMENKULLERE İLİŞKİN İNDİRİMLİ TAPU HARCI ORANI       


ONBİRİNCİ BÖLÜM


KOOPERATİF ORTAKLARININ 


VERGİSEL YÜKÜMLÜLÜKLERİ


I-    KOOPERATİF ORTAKLARINCA ELDE EDİLEN RİSTURNLARIN DURUMU    


II-   KOOPERATİF ORTAKLARININ EMLAK VERGİSİ MÜKELLEFİYETİ  


III- KOOPERATİFİ ÜYESİNİN ÖLÜMÜ HALİNDE, VERASET VE İNTİKAL VERGİSİ YÖNÜNDEN HİSSE DEĞERİNİN NASIL BELİRLENECEĞİ    


IV-  KOOPERATİF HİSSE DEVİRLERİNDE VERGİLEME 


V-    ORTAĞIN KOOPERATİFTEN ALMIŞ OLDUĞU GAYRİMENKULÜ SATMASI HALİNDE VERGİLEME   


 


III. KISIM


USUL KANUNLARINDA 


KOOPERATİFLERİ İLGİLENDİREN DÜZENLEMELER


 


BİRİNCİ BÖLÜM


KOOPERATİFLERİ İLGİLENDİREN


TEMEL VERGİ HUKUKU DÜZENLEMELERİ


I-    VERGİ HUKUKUNDA SÜRELER      


A-  SÜRE KAVRAMI VE TÜRLERİ


1- Kanuni Süreler       


2- İdari Süreler          


3- Yargısal Süreler    


B-  SÜRELERİN HESAPLANMASI


C- SÜRELERİN UZAMASI


1- Mücbir Sebepler    


2- Zor Durum  


II-   VERGİLENDİRME SÜRECİ             


III- TARHİYAT TÜRLERİ         


A-  BEYANNAMEYE DAYANAN TARH


B-  İKMALEN VERGİ TARHI


C- RE’SEN VERGİ TARHI


D- İKMALEN VE RE’SEN VERGİ TARHININ FARKLILIKLARI


E-  İHBARNAME ESASI


IV-  TEBLİĞ ESASLARI            


A-  TEBLİĞİN KONUSU


B-  TEBLİĞ ESASLARI


1- Posta İle Tebliğ Usulü       


2- İlan Yoluyla Tebliğ Usulü  


a- Tebliğin İlanla Yapılacağı Haller         


b- İlanın Şekli        


c-  İlanın Muhteviyatı        


d- İlanın Neticeleri            


3- Memur Vasıtasıyla Tebliğ  


V-    VERGİ HATASI     


A-  HESAP HATALARI


1- Matrah Hataları     


2- Vergi Miktarında Hatalar   


3- Verginin Mükerrer Olması 


B-  VERGİLENDİRME HATALARI


1- Mükellefin Şahsında Hata 


2- Mükellefiyette Hata           


3- Mevzuda Hata        


4- Vergilendirme veya Muafiyet Döneminde Hata   


C- VERGİ HATALARINI DÜZELTME YETKİSİ VE REDDİYAT


VI-  GECİKME FAİZİ    


VII- GECİKME ZAMMI  


VIII-    CEZALA5


A-  USULSÜZLÜK CEZALARI


B-  ÖZEL USULSÜZLÜK CEZALARI


C- VERGİ ZİYAI CEZASI


D- AĞIR OLAN CEZANIN KESİLECEĞİ


E-  HÜRRİYETİ BAĞLAYICI CEZA İLE CEZALANDIRILACAK SUÇLAR VE CEZALAR


1- Kaçakçılık Suçları ve Cezaları : (VUK madde 359)          


a- Para Cezasına Çevrilebilecek Kaçakçılık Suçları          


b- Para Cezasına Çevrilemeyecek Olan Kaçakçılık Suçları          


2- İştirak (VUK madde 360)  


İKİNCİ BÖLÜM


KOOPERATİFLERİN MUHATAP OLDUKLARI VERGİ VE 


CEZALARIN KALKMASI VE


BUNLARA KARŞI BAŞVURU YOLLARI


I-    YANILMA 


II-   PİŞMANLIK VE ISLAH       


III- MÜCBİR SEBEPLER           


IV-  CEZALARDA İNDİRİM       


V-    VERGİ HATALARININ DÜZELTİLMESİ      


VI-  UZLAŞMA  


VII- ÖDEME      


VIII-    TERKİ5


IX-  YARGI KARARLARI           


X-    ZAMANAŞIMI       


A-  TAHAKKUK (TARH) ZAMANAŞIMI (VUK MD. 113,114)


B-  TAHSİL ZAMANAŞIMI SÜRESİ İLE BU SÜREYİ DURDURAN VE KESEN HALLER


1- Tahsil Zamanaşımının Kesilmesi  


C- TAHSİL ZAMANAŞIMININ İŞLEMEMESİ (DURMASI)


D- CEZA ZAMANAŞIMI SÜRESİ


E-  DÜZELTME ZAMANAŞIMI


ÜÇÜNCÜ BÖLÜM


6183 SAYILI AMME ALACAKLARININ


TAHSİL USULÜ HAKKINDA KANUNU’NUN


KOOPERATİFLERİ İLGİLENDİREN HÜKÜMLERİ


I-    VERGİ ALACAĞININ GÜVENCE ALTINA ALINMASI          


II-   CEBREN TAHSİL ŞEKİLLERİ         


III- ÖDEME EMRİ        


IV-  KAMU ALACAĞI İÇİN GÜVENCE ÖNLEMLERİ        


A-  RÜÇHAN HAKKI


B-  TEMİNAT


C- İHTİYATÎ HACİZ


D- İHTİYATÎ TAHAKKUK


E-  HÜKÜMSÜZ SAYILAN İŞLEMLER


F-  DİĞER ÖNLEMLER


DÖRDÜNCÜ BÖLÜM


KOOPERATİFLERİN VERGİ İLE İLGİLİ


UYUŞMAZLIKLARI


I-    VERGİ DAVALARINA BAKMAYA YETKİLİ MAHKEMELER   


A-  VERGİ MAHKEMELERİ


B-  BÖLGE İDARE MAHKEMELERİ


C- DANIŞTAY


II-   DAVANIN KAPSAMI          


III- YETKİLİ VERGİ MAHKEMESİ        


IV-  DAVA AÇMA SÜRELERİ     


V-    YÜRÜTMENİN DURDURULMASI     


VI-  KARARLARIN SONUÇLARI


VII- VERGİ MAHKEMELERİNİN KARARLARINA KARŞI BAŞVURU YOLLARI       


A-  İTİRAZ


B-  TEMYİZ


C- YARGILAMANIN YENİLENMESİ


D- KARARIN DÜZELTİLMESİ


 


IV. KISIM


ÇALIŞMA MEVZUATI AÇISINDAN KOOPERATİFLER


 


I-    KOOPERATİFLERİN İŞYERİNİ BİLDİRMESİ – İŞYERİ BİLDİRGESİ           


A-  GENEL OLARAK


B-  KOOPERATİFLERCE İŞYERİ BİLDİRGESİNİN VERİLMEMESİ HALİ


II-   KOOPERATİFLERİN SİGORTALISINI BİLDİRME ZORUNLULUĞU   


III- KOOPERATİFLERİN SİGORTALILARIN PRİMLERİNİ ÖDEME YÜKÜMLÜLÜĞÜ        


IV-  KOOPERATİFLERİN DİĞER TEMEL YÜKÜMLÜLÜKLERİ      


V-    İŞYERİ KAVRAMI VE KOOPERATİFE AİT İŞYERİNİN NAKLİ         


VI-  KOOPERATİFLERCE BELGELERİN TEFTİŞE SUNULMA ZORUNLULUĞU     


VII- KOOPERATİF ORTAKLARI VE YÖNETİM KURULU ÜYELERİNİN SİGORTALILIĞI   


 


V. KISIM


KOOPERATİFLERİN TASFİYESİ VE 


TASFİYE DÖNEMLERİNDE VERGİLENDİRME


 


BİRİNCİ BÖLÜM


TASFİYE SEBEPLERİ VE TASFİYE İŞLEMLERİ


I-    KOOPERATİFLERİN TASFİYE (DAĞILMA) SEBEPLERİ      


A-  ANA SÖZLEŞME GEREĞİNCE DAĞILMA


B-  GENEL KURUL KARARIYLA DAĞILMA


C- İFLASIN AÇILMASIYLA DAĞILMA


D- İLGİLİ BAKANLIĞIN MAHKEMEDEN ALACAĞI KARAR ÜZERİNE DAĞILMA


E-  DİĞER BİR KOOPERATİFLE BİRLEŞMESİ VEYA DEVRALINMASI HALİNDE DAĞILMA


1- Birleşme Suretiyle Dağılma          


2- Bir Kamu Tüzel Kişiliği Tarafından Devralınmak 


F-  ÜÇ YIL OLAĞAN GENEL KURULUN YAPILMAMASI HALİNDE DAĞILMA


G- AMACINA ULAŞMA İMKANININ BULUNMADIĞININ TESPİTİ HALİNDE DAĞILMA


H-  KONUT YAPI KOOPERATİFLERİNİN AMACINA ULAŞMASI SONUCU DAĞILMASI VEYA AMACININ DEĞİŞTİRİLMESİ


II-   TASFİYE İŞLEMLERİNİN YÜRÜTÜLMESİ VE SONUÇLANDIRILMASI         


A-  GENEL KURUL VEYA MAHKEMECE TASFİYEYE KARAR VERİLMESİ


B-  DAĞILMANIN TESCİLİ, İLANI VE İBRAZ EDİLECEK BELGELER


1- Dağılmaya Genel Kurulca Karar Verilmesi Hafinde Ticaret Siciline İbraz Edilecek Belgeler   


2- Dağılmaya Mahkemece Karar Verilmesi Halinde Ticaret Siciline İbraz Edilecek Belgeler       


C- TASFİYEYE GİRİŞ BİLANÇOSU VE ORTAKLAR LİSTESİNİN HAZIRLANMASI


D- TASFİYENİN VERGİ DAİRESİNE BİLDİRİLMESİ


E-  ALACAKLILARIN DAVETİ, BORÇLARIN ÖDENMESİ


F-  AKTİFLERİN PARAYA ÇEVRİLMESİ VE ALACAKLARIN TAHSİLİ


G- GENEL OLARAK YAPILACAK DİĞER İŞLER


H-  TASFİYE SONUCU YAPILACAK İŞLEMLER


 


İKİNCİ BÖLÜM


TASFİYE KURULU


I-    TASFİYE KURULU ÜYELERİNİN BELİRLENMESİ   


A-  TASFİYE KURULU ÜYELERİNİN ANA SÖZLEŞME İLE TAYİNİ


B-  TASFİYE KURULU ÜYELERİNİN GENEL KURULCA SEÇİLMESİ


C- TASFİYE KURULU ÜYELERİNİN MAHKEMECE ATANMASI


D- YÖNETİM KURULUNUN TASFİYE KURULU OLARAK GÖREV YAPMASI


II-   TASFİYE KURULU ÜYELERİNİN NİTELİKLERİ      


III- TASFİYE KURULU ÜYELERİNİN TİCARET SİCİLİNE TESCİL VE İLANI     


IV-  TASFİYE KURULU ÜYELERİNİN ÜCRETİ   


V-    TASFİYE KURULUNUN TEMSİL YETKİSİ   


VI-  TASFİYE KURULU ÜYELERİNİN SORUMLULUKLARI          


A- TASFİYE KURULU ÜYELERİNİN CEZAÎ VE HUKUKİ SORUMLULUĞU


B-  TASFİYE KURULU ÜYELERİNİN VERGİSEL SORUMLULUKLARI


1- Vergi Usul Kanunu’nda Öngörülen Sorumluluk    


2- Kurumlar Vergisi Kanunu’nda Öngörülen Sorumluluk     


3- Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun Uyarınca Tasfiye Memurlarının Sorumlulukları       


VII- TASFİYE KURULU ÜYELİĞİNİN SONA ERMESİ     


ÜÇÜNCÜ BÖLÜM


TASFİYE DÖNEMİNDE VERGİLENDİRME


I-    KURUMLAR VERGİSİ AÇISINDAN TASFİYE DÖNEMLERİ  


II-   TASFİYE KÂRININ TESPİTİ         


III- TASFİYE KÂRININ BEYANI VE ÖDENMESİ           


A-  TASFİYE KÂRININ BEYANI


B-  KIST DÖNEME AİT BEYANNAMENİN VERİLMESİ


C- TASFİYE KÂRI ÜZERİNDEN HESAPLANAN KURUMLAR VERGİSİNİN ÖDENMESİ


D- TASFİYENİN ZARARLA KAPANMASI HALİNDE FAZLA ÖDENEN VERGİLERİN İADESİ


E-  TASFİYEDEN HERHANGİ BİR AŞAMADA VAZGEÇİLMESİ


F- TASFİYE İŞLEMLERİNİN İNCELENMESİ


V-    KOOPERATİFLERİN BİRLEŞMESİ VE DEVİR HALLERİNDE VERGİLENDİRME         


EK 1: KOOPERATİFLER KANUNU          


EK 2: TARIM SATIŞ KOOPERATİF VE BİRLİKLERİ HAKKINDA KANUN 


EK 3: TARIM KREDİ KOOPERATİFLERİ VE BİRLİKLERİ KANUNU         


EK 4: KONUT YAPI KOOPERATİFİ ANA SÖZLEŞMESİ  


EK 5: TARIM SATIŞ KOOPERATİFİ ANA SÖZLEŞMESİ 


EK 6: KOOPERATİFLER HUKUKU SÖZLÜĞÜ      


KAYNAKÇA       


 


 


 

							

		
	

	



							
								


	

							

				
 by kooperatifdanismanikemalozmen
							

				
Kooperatif kurumlar vergisi mükellefiyeti açıp kapanması mümkün müdür ?
	

	

		
					

				




Başlık
Ortak dışı işlemleri dolayısıyla kurumlar vergisi mükellefiyeti tesis edilen kooperatifin daha sonra ortak dışı işlem yapmaması durumunda kurumlar vergisi ve stopaj yönünden muaf olup olmayacağı hk.




Tarih
14/09/2012




Sayı
B.07.1.GİB.4.55.15.01-125[04-2012/ÖZE-06]-298






İlgide kayıtlı özelge talep formunuzda, ortak dışı işlem yapacağınızdan bahisle 01.01.2011 tarihinden itibaren  kurumlar vergisi mükellefiyeti tesis ettirdiğiniz ancak 01.01.2012 tarihinden itibaren ortak dışı işlem yapmadığınız belirtilerek kurumlar ve stopaj yönünden muaf olup olmayacağınız hususunda Başkanlığımız görüşü sorulmaktadır.


            5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanununun 2 nci maddesinin ikinci fıkrasında, kooperatifler kurumlar vergisi mükellefleri arasında sayılmış, aynı Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (k) bendinde ise tüketim ve taşımacılık kooperatifleri hariç olmak üzere, ana sözleşmelerinde sermaye üzerinden kazanç dağıtılmaması, yönetim kurulu başkan ve üyelerine kazanç üzerinden pay verilmemesi, yedek akçelerin ortaklara dağıtılmaması ve sadece ortaklarla iş görülmesine ilişkin hükümler bulunup, bu hükümlere fiilen uyan kooperatiflerin kurumlar vergisinden muaf olduğu hüküm altına alınmıştır.


            1 seri no.lu Kurumlar Vergisi Genel Tebliğinin “4.13. Kooperatifler” başlıklı bölümünde muafiyet şartları detaylı olarak açıklanmış olup, “4.13.1.4 Sadece ortaklarla iş görülmesi” başlıklı bölümünde de “Kooperatifler ortaklarının belirli ekonomik çıkarlarının ve özellikle meslek ve geçimlerine ait ihtiyaçlarının sağlanıp korunmasını amaçladıkları için faaliyetin normal olarak sadece ortaklarla sınırlı olması gerekmektedir. Bu nedenle, bir kooperatifin kurumlar vergisi muafiyetinden yararlanabilmesi için ana sözleşmesinde sadece ortaklarla iş görülmesine ilişkin hüküm bulunması ve fiilen de bu hükme uyulması gerekmektedir.


            Ortak dışı işlemler, sadece ortak olmayanlarla yapılan işlemleri değil, ortaklarla kooperatif ana sözleşmesinde yer almayan konularda yapılan işlemleri de kapsamaktadır.”


            açıklamasına yer verilmiştir.


            Öte yandan, 1 seri no.lu Kurumlar Vergisi Genel Tebliğinin “4.17. Şarta Bağlı Muafiyetlerin Kaybedilmesi ve Kazanılması” bölümünde ise; muafiyet şartlarını taşıyan bir kooperatifin muafiyet şartlarını ihlal etmesi durumunda muafiyet şartlarının ihlal edildiği tarihten itibaren kurumlar vergisine tabi tutulması, muafiyet şartlarının tekrar kazanılması durumunda ise izleyen hesap dönemi başından itibaren muafiyetten yararlanılması gerektiği açıklanmıştır.


            Bu hüküm ve açıklamalara göre, ortak dışı işlemleriniz dolayısıyla kurumlar vergisi mükellefiyeti tesis edilen kooperatifinizin Kurumlar Vergisi Kanununun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (k) bendinde belirtilen şartları taşıması halinde izleyen yılın başından itibaren kurumlar vergisi muafiyetinden yararlanması mümkün bulunmaktadır.


            Öte yandan, Gelir Vergisi Kanununun 94 üncü maddesi ile Kurumlar Vergisi Kanununun 15 inci maddesinde belirtilen ödemelerden vergi kesintisi yapmak zorunda olan kişi ve kurumlar arasında kooperatifler de sayılmış olup anılan ödemelerin kooperatifinizce yapılması halinde vergi kesintine tabi tutulması gerekmektedir.


            Bilgi edilmesini rica ederim.