T.C.
GELİR İDARESİ BAŞKANLIĞI
Adana Vergi Dairesi Başkanlığı
(Mükellef Hizmetleri Gelir Grup Müdürlüğü)
Sayı : B.07.1.GİB.4.01.16.01/
2009/1680 12.06.2009
KVK. 1/1b,2,4/1-k
İlgi
: ../06/2009 tarih ve …. sayılı dilekçe.
İlgi dilekçenizde,
…… Vergi Dairesi Müdürlüğü’nün ………. vergi numarasında kayıtlı olduğunuzu, üyelerinizin konut ihtiyacını karşılamak üzere satın aldığınız ve kooperatifinize ait olan arsayı, satıp sağlanacak geliri, üyelerinize hisseleri oranında dağıtmayı düşündüğünüzü belirterek, bu arsanın üçüncü kişilere satılması veya parsellenerek ortaklarınıza dağıtılması durumlarında, satışın veya ortaklara dağıtımın nasıl vergilendirileceği ile bu işlemlerin tasfiye durumunda iken yapılmasının bir farklılığa neden olup olmayacağı hususunda görüş talep etmektesiniz.
5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 1/1
-b maddesinde; kooperatifler kurumlar vergisi mükellefleri arasında sayılmış olup; 2’nci maddesinin (2)’nci fıkrasında; kooperatiflerin, 24.04.1969 tarihli ve 1163 sayılı Kooperatifler Kanunu’na veya özel kanunlarına göre kurulan kooperatifler ile benzer nitelikteki yabancı kooperatifleri ifade edeceği, hükme bağlanmıştır.
Aynı Kanunun 4’üncü maddesinin (1)’inci fıkrasının (k) bendi ile de tüketim ve taşımacılık kooperatifleri
hariç olmak üzere, ana sözleşmelerinde sermaye üzerinden kazanç dağıtılmaması, yönetim kurulu başkan ve üyelerine kazanç üzerinden pay verilmemesi, yedek akçelerin ortaklara dağıtılmaması ve sadece ortaklarla iş görülmesine (yapı kooperatiflerinin kendilerine ait arsalarını kat karşılığı vererek her bir hisse için bir işyeri veya konut elde etmeleri ortak dışı işlem sayılmaz) ilişkin hükümler bulunup, bu hükümlere fiilen uyan kooperatifler ile bu kayıt ve şartlara ek olarak kuruluşundan inşaatın bitim tarihine kadar yönetim ve denetim kurullarında, söz konusu inşaat işlerini kısmen veya tamamen üstlenen gerçek kişilerle tüzel kişi temsilciliklerine veya Kanunun 13’üncü maddesine göre bunlarla ilişkili olduğu kabul edilen kişilere veya yukarıda sayılanlarla işçi ve işveren ilişkisi içinde bulunanlara yer vermeyen ve yapı ruhsatı ile arsa tapusu kooperatif tüzel kişiliği adına tescil edilmiş olan yapı kooperatiflerinin kurumlar vergisinden muaf olduğu, hüküm altına alınmıştır.
Konu
ya ilişkin olarak 03/04/2007 tarih ve 26482 sayılı Resmi Gazete’de yayınlanan 1 Seri No’lu Kurumlar Vergisi Tebliği’nin “4.13-Kooperatifler” başlıklı bölümünde ayrıntılı açıklamalar yapılmıştır.
193 Sayılı Gelir Vergisi Kanunu’nun 94’üncü maddesinde; kimlerin, hangi ödemelerden tevkifat yapmak zorunda olduğu belirlenmiş olup; kooperatiflerin, yine aynı maddede bentler halinde sayılan ödemeleri (avans olarak ödenenler dahil) nakden veya hesaben yaptıkları sırada, istihkak sahiplerinin gelir vergilerine mahsuben tevkifat yapmaya mecbur oldukları; hükme bağlanmış
, aynı maddenin 6/a bendinde (2009/14592 sayılı Kararla değişen bent); “Tam mükellef kurumlar tarafından; tam mükellef gerçek kişilere, gelir ve kurumlar vergisi mükellefi olmayanlara ve gelir vergisinden muaf olanlara dağıtılan, 75’inci maddenin ikinci fıkrasının (1), (2) ve (3) numaralı bentlerinde yazılı kar paylarından (karın sermayeye eklenmesi kar dağıtımı sayılmaz.) %15,” oranında tevkifat yapılacağı, belirtilmiştir.
Diğer taraftan, 3065 sayılı Katma Değer Vergisi Kanunu’nun 1/1’inci maddesine göre; ticari, sınai, zirai faal
iyet ve serbest meslek faaliyeti çerçevesinde Türkiye’de yapılan teslim ve hizmetler katma değer vergisine tabidir. Aynı Kanun’un 17/4–k bendinde, konut yapı kooperatiflerinin üyelerine konut teslimleri, (r) bendinde ise; kurumların aktifinde en az iki tam yıl süreyle bulunan taşınmazların satışı suretiyle gerçekleşen devir ve teslimler, katma değer vergisinden istisna edilmiştir.
Bu
hükümler ve açıklamalar çerçevesinde; Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 4/1-k bendinde sayılan şartlara uyarak kurumlar vergisinden muaf olan kooperatifiniz bu şartlara tasfiye dönemlerinde de uymak zorundadır. Dolayısıyla kooperatifinizin aktifinde kayıtlı arsanın satılarak elde edilen kazancın üyelerinize hisseleri oranında dağıtılması durumunda, Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 4/1-k bendindeki “sadece ortaklarla iş görülmesi ile sermaye üzerinden kazanç dağıtılmamasına” ilişkin muafiyet şartları ihlal edilmiş olacağından, satış tarihi itibarıyla kooperatifinizin kurumlar vergisi mükellefi olması ve satıştan elde edilen kazancın kooperatifiniz bünyesinde kurumlar vergisine tabi tutulması; ayrıca söz konusu kazancın ortaklarınıza dağıtılması halinde ise, kooperatifiniz tarafından dağıtılan bu kazançlar üzerinden GVK’nın 94/6–a bendine göre gelir vergisi tevkifatı yapılması, gerekmektedir. Ancak, bu satış işlemi arsanın kooperatifinizin aktifinde iki yıldan fazla süreyle kayıtlı olması nedeniyle KDV’den istisna tutulacaktır.
Öte yandan,
kooperatifinize ait arsanın parsellenerek payları oranında kooperatif üyelerine dağıtılması durumunda, kooperatifinizin kurumlar vergisi muafiyeti devam edeceğinden, bu işlemden dolayı kooperatifinizin kurumlar vergisi mükellefiyeti söz konusu olmayacaktır. Bununla birlikte, konut yapı kooperatiflerinin üyelerine sadece konut teslimleri KDV’den istisna olduğundan, üyelerinize yapılacak bu arsa teslimleri katma değer vergisine tabi olacaktır.
Bilgi edinilmesini rica ederim.
2/2
Gelir ve Kurumlar Vergileri Müdürlüğü
Adana Vergi Dairesi Başkanlığı Beşocak Anıtı Meydanı Karasoku Mah. 1 Sokak No : 1 01010 Seyhan / ADANA
Telefon : ( 322 ) 3521717 / 1516 Faks : ( 322 ) 3521842 E Posta : [email protected]. Web : www.adana vdb.gov.tr