İÇİNDEKİLER
BİRİNCİ CİLT
I- Birinci Bölüm ………………….: GENEL BİLGİLER
I-Açıklama ve uygulama ………………………………….: 19
1- Kooperatifçilik nedir ve hangi gerekçelerden
doğmuştur ……………………………………………….: 19
2- Kooperatifçiliğin özellikleri ……………………………: 19
3- Kooperatifçiliğin yararları ……………………………..: 21
4- Kooperatifçilik ilkeleri …………………………………: 22
4.1-Gönüllü ve serbest giriş-çıkış ilkesi ……………: 23
4.2-Demokratik yönetim ilkesi ……………………….: 23
4.3-Ortağın ekonomik katılımı ilkesi ………………..: 23
4.4-Özerklik ve bağımsızlık ilkesi ……………………: 24
4.5-Eğitim, öğretim ve bilgilendirme ilkesi ………..: 24
4.6-Kooperatifler arası işbirliği ilkesi ………………..: 24
4.7-Topluma karşı sorumluluk ilkesi ………………..: 24
5-Kooperatiflerle, şirketler ve dernekler arasındaki
farklar …………………………………………………….: 25
5.1-Kooperatiflerle şirketler arasındaki farklar ……: 25
5.2-Kooperatiflerle dernekler arasındaki farklar ….: 25
6-Kooperatif türleri …………………………………………: 26
7- Kooperatiflerin mevzuat içindeki yeri ……………..: 28
8- Devlet ve kooperatifçilik ………………………………: 30
9- Kooperatiflerin sorunları ………………………………: 31
9.1- Finansman sorunu ……………………………….: 31
9.2- Mevzuat sorunu ………………………………….: 32
9.3- Arsa sorunu ……………………………………….: 32
9.4- Kalite sorunu ……………………………………..: 32
9.5- Zaman sorunu …………………………………….: 33
9.6- Denetim sorunu …………………………………..: 33
9.7- Diğer sorunlar ……………………………………..: 34
II- Kooperatifler Yasası ……………………………………….: 36
II- İkinci Bölüm ………………….: KURULUŞ
I-Açıklama ve uygulama …………………………………….: 39
1- Hazırlık işlemleri ………………………………………..: 39
2- İzin …………………………………………………………: 40
3- Tescil ve ilan …………………………………………….: 41
4- Tescil ve ilandan sonra yapılacak işlemler ………….: 42
5- Anasözleşme değişikliği ……………………………….: 43
6- Kooperatif birliklerinin kuruluşu …………………….: 45
7- Tür değişikliği ……………………………………………: 47
8- Anonim veya limited şirketlere dönüşüm …………..: 48
9- Devre mülk, devre tatil, organize sanayi
bölgesi, nitelikli sanayi bölgesi kapsamına alınma
ve gayrimenkul yatırım ortaklığı ……………………: 50
10- Yapı kooperatiflerinin kuruluşuna ait özet bilgiler : 52
II- Kooperatifler Yasası ……………………………………….: 55
III- Kooperatif Anasözleşmesi ………………………………: 60
IV- İlgili Yargıtay Kararları …………………………………..: 63
V- Yazışma belge örnekleri ………………………………….: 66
– Kooperatifin kuruluşuna izin verilmesi hakkında …..: 66
– Anasözleşme özeti hakkında …………………………..: 67
– Yönetim kurulu görev bölümü hakkında …………….: 69
– Kooperatifin temsil ve ilzam esasları hakkında ……..: 70
– Kooperatifin tescili hakkında …………………………..: 72
III-Üçüncü Bölüm ……………….: ORTAKLIK İŞLEMLERİ
I-Açıklama ve uygulama ………………………………….: 77
1-Ortak olma yolları ……………………………………….: 77
1.1-Kooperatifin kurucu ortağı olarak ortak
olunması …………………………………………………: 77
1.2-Kooperatifin kurulmasından sonra ortak
olunması ………………………………………………….: 79
1.3-Ortaklığın devir alınması yoluyla ortak
olunması ………………………………………………….: 79
1.4-Veraset yoluyla ortak olunması …………………..: 81
1.5-Taşınmaz mal veya işletme karşılığı ortak
olunması …………………………………………….: 81
2-Ortaklığa kabul …………………………………………..: 82
3-Ortaklık konumu ………………………………………..: 84
3.1-Ortaklık dosyası ……………………………………: 86
3.2-Ortaklar defteri …………………………………….: 86
3.3-Ortaklık senedi …………………………………….: 87
3.4-Ortaklık cüzdanı …………………………………….: 88
3.5-Ortaklar listesi ………………………………………: 89
3.6-Cari hesap durumu ………………………………..: 89
4-Ortakların ödemeleri ……………………………………: 90
4.1- Sermaye payı ……………………………………..: 90
4.2- İnşaat payı ………………………………………..: 91
4.3- Aidat ………………………………………………..: 91
4.4- Kaydiye …………………………………………….: 92
4.5- Gecikme farkı ……………………………………..: 93
4.6- Şerefiye …………………………………………….: 93
4.7- Diğer ödemeler ……………………………………: 94
5-Ödemeler ile ilgili genel kurul kararları ………………: 94
6-Ortakların hak ve yükümlülükleri ……………………….: 95
6.1- Ortakların hakları …………………………………: 95
A- Ortakların bireysel olarak kullanacakları
hakları ………………………………………………..: 95
-Ortaklıktan çıkma hakkı …………………………: 96
-Ortaklık payını devir hakkı ……………………..: 97
-Çıkarılma kararına karşı genel kurula
itiraz etme hakkı …………………………………: 97
– Çıkarılma kararına karşı dava açma hakkı …: 97
– Bilgi edinme hakkı …………………………………: 97
– Örnek isteme hakkı …………………………….: 97
– Defter ve belgeleri inceleme hakkı ……………: 98
– Genel kurula katılma hakkı ………………………: 98
– Seçme ve seçilme hakkı …………………………..: 98
– Olumlu gelir-giderken pay (risturn)
alma hakkı ……………………………………………..: 98
– Genel kurulda temsil hakkı ……………………….: 99
– Genel kurul kararını iptal için dava
açma hakkı …………………………………………..: 99
– Denetçilerin açıklama yapmasını isteme
hakkı ……………………………………………….: 99
– Tasfiye artığından pay alma hakkı ………….: 99
B-Toplu kullanılacak haklar ……………………………..: 100
– Genel kurulu toplantıya çağırma hakkı …………: 100
– Gündeme ilave yapılmasını isteme hakkı ………: 100
6.2-Ortakların yükümlülük ve sorumlulukları ………….: 101
-Parasal yükümlülüğünü yerine getirmesi görevi …: 101
-Sır saklama yükümlülüğü ………………………………: 102
7-Ortaklığın sona ermesi …………………………………: 102
7.1-Ortaklıktan çıkma ……………………………………..: 102
7.2-Ortaklıktan çıkarılma …………………………………: 103
– Ortaklıktan çıkarılma işleminin yapılması …..: 104
– Ortaklıktan çıkarılma kararına itiraz …………..: 105
– Çıkarılma kararı yönetim kurulu tarafından
verilmişse ………………………………………………: 105
– Yönetim kurulunun çıkarma kararına
karşı genel kurula itiraz edilmesi ……………: 105
– Çıkarılma kararının iptali için
mahkemeye müracat edilmesi ……………….: 106
– Çıkarılma kararı yönetim kurulunun teklifi
üzerine genel kurul tarafından onaylanmış
ise ………………………………………………………: 106
– Ortaklıktan çıkarılmaya ilişkin davalar ……….: 107
– Ortaklıktan çıkarmaya (ihraca) yetkili organ : 108
– İhtarnamelerde uygulanacak hususlar ………: 108
– Ortaklığın kendiliğinden düşmesi ……………..: 111
7.3-Ortaklığın devri ………………………………………..: 111
7.4-Ortağın ölümü ………………………………………….: 112
8-Görev veya hizmetin sona ermesi ……………………..: 112
9-Ortaklığı sona erenlerle hesaplaşma ………………….: 113
10-Ortaklık işlemlerine ait özet bilgiler …………………..: 114
11-Kooperatiflere ortak olur iken dikkat edilecek
hususlar ………………………………………………………: 120
11.1- Kooperatifin, tescil edilerek tüzel kişilik
kazanıp kazanmadığı incelenmelidir …………..: 120
11.2- Kooperatif anasözleşmesinin temin edilerek
incelenmesi gerekmektedir ………………………: 120
11.3- Kooperatifin yöneticileri, denetçileri
ve kurucuları bilinmelidir …………………………: 121
11.4- Kooperatife ortak olacak kişiler ortaklık
koşullarını taşımalıdırlar ……………………………: 121
11.5- Kooperatifin tanıtımı için yapılan reklam,
broşür, ilan vs.’de yer alan bilgilerin
doğru olup olmadığı ve genel kurul
kararlarına dayanıp dayanmadığı
incelenmelidir ………………………………………..: 122
11.6- Kooperatifin ortak sayısı bilinmelidir …………: 122
11.7- Ödemelerle ilgili bilgi sahibi olunmalıdır …….: 122
11.8- Ödemelerin banka hesaplarına yapılması ….: 123
11.9- Kooperatifin ortak yapısı öğrenilmeye
çalışılmalıdır …………………………………………..: 123
11.10- Arsasının olup olmadığı incelenmelidir …….: 123
11.11-Arsa karşılığı konut alınması halinde
kooperatife ortak kayıt edilmemelidir ………..: 123
11.12-İnşaata başlamış ise inşaat ruhsatının olup
olmadığı araştırılmalıdır …………………………..: 124
11.13-Devirlerde, devreden ortağın borcu ve/veya
kooperatife karşı bir anlaşmazlığının olup
olmadığı incelenmelidir ……………………………: 124
11.14-Kooperatiflerde ortak adına tapu tescili
yapıldıktan sonra işyeri devirlerinde ayrıca
ortaklık devrinin de yapıldığı belirtilmelidir ….: 124
11.15-Yöneticilerin ve kurucuların daha evel inşaat
müteahhidi yada yap-sat yöntemi ile iş yapan
kişiler olup olmadığı bilinmelidir ……………….: 125
11.16-Kooperatiflerde yedek ortaklığın
olmayacağının bilinmesi ………………………..: 125
11.17-Kooperatife ortak olan kişilerin ortaklık
senedini, yada ortaklık cüzdanını almaları
gerekmektedir ………………………………………..: 125
II-Kooperatifler Yasası ……………………………………….: 127
III-Kooperatif Anasözleşmesi ……………………………….: 138
IV-Yargıtay Kararları …………………………………………..: 144
A-Ortaklıktan çıkarma kararının iptali ile ilgili
Yargıtay Kararları ………………………………………..: 144
B-Ortaklığın devri ile ilgili Yargıtay Kararları ……….: 224
C-Çıkan veya çıkarılan ortaklara geri iadeler ile
ilgili Yargıtay Kararları ………………………………….: 236
D-Konut veya işyeri verilmeyen kişiye ödenecek
tazminat ile ilgili Yargıtay Kararları ………………..: 250
E-İhraca gerekçe teşkil etmeyen ödemeler ile
ilgili Yargıtay Kararları …………………………………: 253
D-Ortaklarla ilgili diğer Yargıtay Kararları ……………: 255
V-Diğer ilgili mevzuat …………………………………………: 283
A-Tebliğat Kanunu ………………………………………….: 283
B-Tebliğat Tüzüğü ………………………………………….: 299
C-Bakanlık Yazıları ………………………………………….: 321
VI-Yazışma belge örnekleri …………………………………: 323
– Ortaklık hakkında ………………………………………: 323
– Ortaklık kararı hakkında ……………………………..: 325
– Ortaklığa kabul hakkında …………………………….: 326
– Ortaklık senedi hakkında …………………………….: 327
– Ortaklıktan çıkma hakkında ………………………….: 328
– Parasal yükümlülüğünü bir ay geçtiği
halde yerine getirmeyen ortağa
kooperatifçe yapılacak 1.ihtar örneği …………….: 329
– Parasal yükümlülüğünü birinci ihtara
rağmen yerine getirmeyen ortağa
kooperatifçe yapılacak ikinci ihtarname örneği .: 331
– Ortaklıktan çıkarma hakkında ………………………: 332
– Ortaklıktan çıkarılmaya genel kurul nezdinde
itiraz edilmesi hakkında ……………………………….: 333
– İhbarname hakkında …………………………………..: 334
– Ortaklığın devri hakkında …………………………….: 335
– Ortaklık devri hakkında ……………………………….: 337
– Veraset hakkında ………………………………………..: 338
– Temsilci hakkında ……………………………………….: 339
IV-Dördüncü Bölüm …………….: GENEL KURUL
I-Açıklama ve uygulama …………………………………………: 343
1-Genel kurul yapmaya yetkili organlar ………………….: 343
2-Genel kurula çağrı zamanı ve süresi …………………..: 344
3-Genel kurul çalışmaları …………………………………….: 344
3.1-Genel kurula hazırlık çalışmaları ………………….: 345
a) Genel kurul toplantısı için karar alınması ….: 345
b) Genel kurul gündeminin ve belgelerinin
hazırlanması ………………………………………..: 345
-Gündem ve gündemin hazırlanması ………: 346
-Olağan genel kurul gündeminde bulunması
gereken konular …………………………………: 347
3.2-Yönetim kurulu çalışma raporunun
hazırlanması …………………………………………….: 352
3.3-Denetçiler raporunun hazırlanması ……………..: 352
3.4-Bilanço, envanter ve gelir-gider farkı
cetvelinin hazırlanması ……………………………….: 354
3.5-Çalışma programı ve bütçenin hazırlanması …: 355
3.6-Ortaklar cetvelinin hazırlanması …………………: 356
3.7- Gündemde yer alan konulara ait diğer belgelerin
hazırlanması ……………………………………………..: 356
4-Genel kurallarda nisap ………………………………………: 357
5-Genel kurullarda oy kullanma ve vekalet ……………: 358
6-Genel kurulların ertelenme nedenleri …………………: 361
7-Genel kurulların iptal nedenleri …………………………: 362
8-Divan başkanın görevleri …………………………………..: 363
9-Genel kurul günü yapılan çalışmalar …………………..: 364
10-Genel kuruldan sonra yapılan çalışmalar …………..: 366
II- Kooperatifler Yasası ………………………………………………: 368
III- Kooperatif Anasözleşmesi ……………………………………..: 375
IV- İlgili Yargıtay Kararları ……………………………………………: 385
V- Diğer ilgili mevzuat ve kaynak ……………………………….: 456
A-Türk Ticaret Yasası’nın kooperatiflerle ilgili maddeleri : 456
B-Bakanlık yazıları …………………………………………………..: 461
C-Ticaret Sicil Nizamnamesi …………………………………….: 472
VI- Yazışma belge örnekleri …………………………………………: 538
– Genel kurul için temsilci görevlendirilmesi
hakkında ….…..…………………………………………………: 538
– Genel kurul kararı hakkında ……………………………….: 540
– Gündem hakkında ……………………………………………: 541
– Çalışma raporu hakkında ……………………………………: 543
– Denetçiler raporu hakkında ………………………………: 545
– Bilanço hakkında ………………………………………………: 547
– Envanter çıkarılması hakkında ……………………………: 548
– Gelir-gider farkı hakkında ………………………………….: 549
– Bütçe hakkında ………………………………………………..: 550
– Ortaklar cetveli hakkında ………………………………….: 551
– Genel Kuruldan en az 20 gün önce gündeme
alınması istenen konular ile ilgili başvuru örneği ….: 552
– Genel kurulda gündem maddelerinin
görüşülmesine geçilmeden önce gündeme
eklenmesi istenen hususlar ile ilgili verilecek
önerge …………………………………………………………….: 554
– Vekaletname hakkında ………………………………………: 556
– Genel kurul tutanağı hakkında ……………………………: 558
– Genel kurulun tescili hakkında …………………………….: 560
V-Beşinci Bölüm ………………..: YÖNETİM KURULU
I-Açıklama ve uygulama ……………………………………….: 565
1-Yönetim kurulu üyelerinin sorumluluğu ……………: 568
– Yönetim kurulu üyelerinin sorumluluğuna
ait konular ………………………………………………..: 569
a) Kooperatif yönetimi konusunda gerekli
titizliği göstermekten doğan sorumluluğu ….: 569
b) Yasada ve anasözleşmede sayılan belgelerin
düzenlenip saklanmasından doğan
saklanmasından doğan sorumluluğu …………: 569
c) Kendi ve kooperatif memurlarının kusurundan
ileri gelen sorumluluğu …………………………..: 570
d) Kendi kişisel sorumlulukları ………………………: 570
2- Murahhas üyelik ……………………………………………: 577
3- Kooperatif genel müdürleri ve/veya müdürleri …: 578
4- Komisyonlar …………………………………………………: 581
– Komisyonların görev ve yetkileri ……………………: 582
5- Kooperatiflerde yazışmalar ve dosyalama düzeni : 583
6- Sözleşmeler …………………………………………………..: 586
II-Kooperatifler Yasası …………………………………………..: 588
– 3476 sayılı yasa ile getirilen cezalar ………………….: 593
III-Kooperatif Anasözleşmesi ………………………………….: 596
IV-İlgili Yargıtay Kararları ……………………………………..: 603
V- Diğer ilgili mevzuat ve kaynak …………………………….: 626
A-Türk Ticaret Yasası’nın kooperatiflerle ilgili
Maddeleri ……………………………………………………: 626
B-Türk Ceza Yasası’nın kooperatif, yönetici ve
memurlarını cezai yönden ilgilendiren maddeleri : 631
C-Bakanlık yazıları ……………………………………………..: 636
VI- Görüş ve öneriler …………………………………………….: 652
VI-Altıncı Bölüm …………………: DENETİM KURULU
I-Açıklama ve uygulama ……………………………………….: 663
1- Denetçilerin görevleri ……………………………………: 665
2- Denetçi seçilme koşulları ……………………………….: 666
II-Kooperatifler Yasası …………………………………………..: 668
III-Kooperatif Anasözleşmesi ………………………………..: 670
IV-İlgili Yargıtay Kararları ……………………………………..: 674
V- Diğer ilgili mevzuat ve kaynak ………………………….: 677
A-Türk Ticaret Yasası’nın kooperatiflerle 677
İlgili maddeleri ……………………………………………: 677
B-Bakanlık yazısı ………………………………………………: 680
C-Kooperatif Kontrolörlerinin Çalışmaları ile
Düzenleyecekleri Raporların Şekilleri
Hakkında Yönetmelik …………………………………….: 682
