Kooperatiflerde muhasebe departmanında çalışan personelin veya diğer personellerin kendi menfaat yaratmak için muhasebe hilesi yaptığı zaman zaman gözlemlenmektedir.
Öncelikle denetim,3 aylık denetim kurulunun yaptığı denetimden veya rutin mali müşavirlik işlemleri dışında bir işlem olup genellikle habersiz denetim yapılmalıdır.
Öncelikle kooperatiflerde kasadan ödeme tahsilat kaldırılmalıdır.
- Banka hareketlerinde ödemeler mutlaka faturalar ile tek tek karşılaştırılmalıdır. Bankadan çıkışı yapılan her tutarın faturası teyit edilmelidir.
- Nakit tahsilat var ise mutlaka her akşam tahsil edilen tutarlar aynı gün bankaya yatırılmalıdır.
- Bankalardan elde edile fon veya faiz gelirlerinin doğru muhasebeleştirildiği, ayrı bir ekstre düzenlenmediği, direk bankadan alınan ekstre ile karşılaştırılmalıdır. Muhasebe personelinin aldığı ekstreye güvenilmemelidir. ( Bu şekilde hilelere çok rastlanılmaktadır. Banka personelinin uyanık olması da önemlidir)
- Mutabakatlar bizzat denetçi tarafından örnekleme olarak yapılmaktadır
Mutabakatlarda
1-Çok hareket gören küçük hesaplar
2-Az hareket gören büyük bakiyeli hesaplar ayrı ayrı incelenmelidir.
Cari hesaplarda olan hileleri tespit edebilmek için
- Sene sonu kapanış mizanı ile Sene başı açılış mizanını karşılaştırılması elzemdir.
- Çek ve senetlerin mutlaka fiziken var oldukları tespit edilmelidir.
Yukarıdaki hususlar dışında
- aidat dağıtımlarının ( Özellikle tüketimden doğan ) doğru yapıldığı ve bazı kiracıların veya kat maliklerinin kollanıp, kollanmadığı tespit edilmelidir.
- Aidatlarda gecikme faizlerinin doğru hesaplanıp, hesaplanmadığı, herkese aynı uygulamanın yapılıp yapılmadığı kontrol edilmelidir.
- Zaman zaman bazı kooperatiflerde kira bedelinin yönetim kurulu ile anlaşılarak düşük gösterildiği üzerinin elden kayıt dışı alındığı da bilinmektedir. Bu nedenle kiraların emsala uygun olup, olmadığı hususu mutlaka dikkate alınmalıdır.
Yukarıda özetle anlatılan ve daha bir çok inceleme yönteminin bulunduğu hile ve suistimal denetimi süreci konusunda destek almak ve kooperatifinize denetim yaptırmak için aşağıdaki mailden bize ulaşabilirsiniz.