YAPI KOOPERATİFLERİNİN İNŞAATI GERÇEKLEŞTİRİP, İŞLETMEYE VEYA İSKANA AÇILDIKTAN SONRA GEÇECEKLERİ HUKUKİ STATÜNÜN BELİRLENMESİ
Evren ÖZMEN :[email protected]
Gerek işyeri yapı kooperatifleri (küçük sanayi sitesi yapı kooperatifleri ve toplu işyeri yapı kooperatifleri), gerekse konut yapı kooperatifleri anasözleşmesinde gösterilen işlerin tamamlanması ve ferdi mülkiyete geçilip işyerlerinin veya konutların ortakları adına tapuda tescil ettirmiş olması ile anasözleşmelerinde belirtilen amaçlarını gerçekleştirmiş olmaktadırlar.
Bu nedenle bundan sonra faaliyetini yapı kooperatifi olarak sürdürmesi hukuken ve fiilen mümkün olamamaktadır. Şöyle ki hukuken mümkün değildir. Zira Kooperatifler Kanununun 81.maddesi kooperatifin amacını gerçekleştirdikten sonra hukuki statüsünün değişmesi gerektiğini hüküm altına almıştır. Diğer taraftan fiilen de mevcut statüsünü sürdürme olanağı bulunmamaktadır. Çünkü kooperatifin işletme veya iskan aşamasında gerek duyduğu hukuki düzenlemeler yapı kooperatifi anasözleşmesinde mevcut değildir.
Bilindiği üzere kooperatiflerin faaliyeti, kooperatifin amacı ve çalışma konusu ile sınırlıdır. (3) Bu durumda kooperatifin amaç ve konusuna aykırı faaliyette bulunulduğunun Bakanlıkça (STB) tesbit edilmesi durumunda (KK. 98.maddesinin yollaması ile TTK.’nın 24.06.1995 günlü 559 sayılı KHK ile değişik 274/2.maddesine göre) kanuna, anasözleşme hükümlerine veya kamu düzenine aykırı işlemler ve faaliyetlerde bulunduğu anlaşılan kooperatifler aleyhine Bakanlık tarafından fesih davası açılabilmektedir. Açılan bu dava üzerine mahkemece kooperatifin feshine karar verilmesi halinde kooperatif dağılmakta ve tasfiyeye girmektedir.
Bakanlıkça yaptırılan denetim sonucunda kooperatifin amaç ve konusuna aykırı hareket edildiğinin veya kamu yasaları gereğince kooperatifin feshini gerektiren bir nedenin varlığının tesbit edilmesi halinde düzenlenecek olan rapor Maliye Bakanlığı’na gönderilerek bu Bakanlığın Başhukuk Müşavirliği ve Muhakemat Genel Müdürlüğü’nce gerekli dava açılmaktadır.
Kısaca kooperatiflerin anasözleşmelerinde yazılı amaçları doğrultusunda faaliyet göstermeleri zorunlu olup, amaç dışı faaliyetlerden dolayı STB’nın mahkemeye müracaat ederek, kooperatifin fesih ve tasfiyesine karar aldırma hak ve yetkisi bulunmaktadır.
Daha detaylı bilgi için
