7440 Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılması ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Neler Getiriyor?
Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılması ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına İlişkin Kanun
7440 Sayılı Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılması ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun 12.03.2023 Tarihinde Resmî Gazetede yayımlanmıştır.
Kanun kapsamında matrah artırımından, vergi ve sigorta borçları yapılandırmasına, işletme kayıtlarının düzeltilmesinden, genç girişimcilere sağlanan vergi avantajının artırılmasına kadar birçok mevzuat değişikliği mevcuttur.
Bu rehber vergi uygulamaları açısından genel bilgi sağlayıcı bir çalışma olarak hazırlanmış olup, bilgilerin kişisel finansal veya ticari kararlarınızda dayanak olarak kullanılmasından önce, konusuna hâkim profesyonel bir danışmana başvurmanızı tavsiye ederiz.
Saygılarımızla
Özmen Mali Müşavirlik
Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılması ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına İlişkin Kanun
Kanun Teklifinde özetle;
• Vergi barışı düzenlemesine;
o Kesinleşmiş alacaklara
o Kesinleşmemiş veya dava safhasında alacaklara
o İnceleme ve tarhiyat aşamasında bulunan vergilere
o Matrah artırımına
o İşletme kayıtlarının düzeltilmesine
• Ar-Ge ve tasarım merkezi ile teknoloji geliştirme bölgeleri dışında, teşvik kapsamında çalışılabilecek süreye ilişkin Cumhurbaşkanına verilen %75’e kadar artırma yetkisinin %100’e çıkarılmasına,
• Şirket birleşme ve devirlerinin desteklenmesi amacıyla iştirak hissesi alımı nedeniyle yüklenilen finansman giderlerinin devir sonrası da indirimine imkân tanınmasına,
• Genç girişimcilerin kazançlarına sağlanan gelir vergisi istisnası tutarının artırılmasına
• Kurumlar vergisi beyannamesi üzerinde istisna ve indirimlerden faydalanan limited ve anonim şirketlere ek vergi düzenlemesine
ilişkin maddelere yer verilmektedir.
1-Alacak Yapılandırması
Genel olarak yeniden yapılandırma kapsamına giren alacaklar:
• Vergiler ve vergi cezaları,
• Gümrük vergileri ve buna ilişkin idari para cezaları,
• Sosyal güvenlik primi, emeklilik keseneği, işsizlik sigortası primi, SGDP, isteğe bağlı sigorta primleri ile bunlara bağlı gecikme cezası ve gecikme zamları,
• İdari para cezaları,
• Ecrimisil borçları,
• Taşınmaz kültür varlıklarının korunmasına katkı payları,
• Belediyelerin idari para cezaları ile su, atık su, katı atık ücreti alacakları, büyükşehir belediyelerinin katı atık ücreti alacakları ile büyükşehir belediyelerine bağlı su ve kanalizasyon idarelerinin su ve atık su bedeli alacakları ile bu alacaklara bağlı faiz, gecikme faizi, gecikme zammı gibi fer’i alacaklar.
• Yukarıda sayılanlar dışında kalan ve 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun kapsamında tahsil dairesine takip için intikal etmiş olan asli ve fer’i amme alacakları
Kanunun kapsadığı dönem
Yapılandırmaya konu olacak alacaklar esas itibarıyla 31/12/2022 tarihi dikkate alınarak belirlenmiştir.
2-Matrah Artırımı Düzenlemesi
Kanuna göre matrah artırımı; 2018, 2019, 2020, 2021 ve 2022 yıllarına ilişkin olarak gelir ve kurumlar vergisi ile katma değer vergisi ve bazı gelir ve kurumlar vergisi stopajları için yapılabilecektir.
Matrah artırımında bulunulan yıl için daha sonra vergi incelemesi ve cezalı tarhiyat yapılmayacaktır.
a-Kurumlar Vergisi Matrah Artırımı
Kurumlar vergisi matrah artırımı, belirlenen tüm yıllar (2018, 2019, 2020 ve 2021, 2022) için yapılabileceği gibi istenilen yıl ya da yıllar için de yapılabilecektir.
• Kanun kapsamında artırılan matrahlar, %20 oranında vergilendirilecek ve üzerinden ayrıca bir vergi alınmayacaktır.
• Ancak, beyannameleri zamanında vermiş ve borcu olmayan gelir ve kurumlar vergisi mükellefleri artırdıkları matrah üzerinden %20 yerine %15 oranında vergi ödeyebileceklerdir.
• Gelir ve kurumlar vergisi mükelleflerinin matrah artırımında bulundukları yıllara ait zararların %50’si, 2021 ve izleyen yıllar karlarından mahsup edilmez.
• 2022 yılına ilişkin matrah artırımı yapıldığı takdirde zararın tamamı mahsup edilemez.
2022 takvim yılına yönelik matrah artırımında bulunulabilmesi için;
• Bu yıla ilişkin gelir veya kurumlar vergisi beyannamesinin verilmiş olması ve
• Bu beyannamelerde beyan edilen vergiye esas matrahların, 2021 takvim yılında beyan edilen matrahın %122,93 oranında artırılması suretiyle bulunan tutar ile 2022 takvim yılı üçüncü geçici vergilendirme döneminde beyan edilen matrahın %40 oranında artırılması suretiyle bulunan tutarın yüksek olanından az olmaması,
gerekmektedir.
7440 Sayılı Kanuna eklenen geçici 1 inci madde ile 2022 yılı matrah ve vergi artırımı kapsamına alınmıştır. Buna göre; mükellefler, 2022 takvim yılı gelir ve kurumlar vergisi matrahlarını %25 oranından az olmamak üzere artırmaları halinde madde hükmünden yararlanabilecektir.
Asgari artırım tutarları; 2022 yılı için matrah artırımında bulunan gelir vergisi mükelleflerinden işletme hesabı esasına göre defter tutanlar için 105.000 Türk lirasından; bilanço esasına göre defter tutanlar ile serbest meslek erbabı için 200.000 Türk lirasından, kurumlar vergisi mükellefleri için 500.000 bin Türk lirasından az olamayacaktır.
Matrah Artırımı Ortak Hükümler
• 31 Mayıs 2023 tarihine kadar matrah artırımı başvurusunun yapılması gerekmektedir.
• Hesaplanan vergileri peşin ödemek isteyenler 30 Haziran’a kadar bu ödemeleri yapabilmesi mümkündür.
• İlk taksit ödeme süresi içerisinde peşin ödeme yapıldığı takdirde hesaplanan vergiler üzerinden yüzde 10 indirimli ödeme yapılacaktır.
3-İşletme kayıtlarının düzeltilmesi
1) İşletmede mevcut olduğu halde kayıtlarda yer almayan emtia, makine, teçhizat ve demirbaşlar için;
İşletme içinde bulunan ama kayıtlara geçirilmemiş olan emtia, makine, teçhizat ve demirbaşlar, işletme sahipleri veya bağlı oldukları meslek kuruluşları tarafından belirlenen rayiç bedellerle 31/05/2023 tarihine kadar (bu tarih dahil) bir envanter listesiyle vergi dairelerine bildirilerek defterlere kaydedilebilir. Bildirilen kıymetler için amortisman ayrılmaz.
Bilanço esasına göre defter tutan mükellefler, emtia için ayrı, makine, teçhizat ve demirbaşlar için ayrı olmak üzere özel karşılık hesabı açarlar. Emtia için ayrılan karşılık, ortaklara dağıtılmadan veya işletmenin tasfiye edilmesinden önce sermaye olarak sayılır ve vergilendirilmez. Makine, teçhizat ve demirbaşlar envantere kaydedilir ve ayrılan karşılık birikmiş amortisman olarak değerlendirilir. İşletme hesabı esasına göre defter tutan mükellefler, söz konusu emtiayı defterlerinin gider kısmına satın alınan mal olarak kaydederler.
Beyan edilen makine, teçhizat, demirbaş ve emtiaların bedeli üzerinden tabi olduğu oranların yarısı hesaba katılarak KDV hesaplanır ve ayrı bir beyanname ile sorumlu sıfatıyla beyan edilir. Beyanname verme süresi içinde ödenir. Makine, teçhizat ve demirbaşlar üzerinden ödenen bu vergi, hesaplanan katma değer vergisinden indirilemez. Emtia üzerinden ödenen vergi genel esaslara göre indirilebilir, ancak iade edilemez.
Beyan edilen mallar özel tüketim vergisine tabi ise, beyan eden ve alış belgelerini ibraz edemeyen mükellefler, bu malların beyan tarihindeki miktarı ve emsal bedeli üzerinden geçerli olan özel tüketim vergisini, beyanname verme süresi içinde ayrı bir beyanname ile beyan ederek aynı süre içinde ödemek zorundadır.
2) Kayıtlarda yer aldığı hâlde işletmede bulunmayan emtia, makine, teçhizat ve demirbaşlar,
İşletmelerinde bulunmasına rağmen kayıtlarında yer almayan emtia, makine, teçhizat ve demirbaşlarını, 31/05/2023 tarihine kadar (bu tarih dahil), emtialar bakımından aynı türden emtialara ilişkin cari yıl kayıtlarına göre belirlenen brüt kar oranını, makine, teçhizat ve demirbaşlar bakımından kendilerince veya bağlı oldukları meslek kuruluşlarınca tespit edilecek rayiç bedelleri dikkate alarak fatura düzenleyerek kayıt ve beyanlarını yerine getirebilirler.
Brüt kar oranı, cari yıl kayıtlarına göre tespit edilemediği durumlarda, mükellefin bağlı olduğu meslek odalarının belirleyeceği oranlar esas alınır.
Bu kapsamda ödenmesi gereken KDV, ilk taksit beyannamesinin verilme süresinde, diğerleri takip eden ilk ve ikinci ayda olmak üzere üç eşit taksitte ödenir.
3) Kayıtlarda yer aldığı halde işletmede bulunmayan kasa mevcudu ve ortaklardan alacaklar
31/12/2022 tarihli bilançolarında yer alan ancak işletmelerinde bulunmayan kasa mevcutları ve işletmenin esas faaliyet konusu dışındaki işlemlerden kaynaklanan alacak ve borç tutarlarının net alacak tutarları ile ilgili hesaplardaki diğer işlemleri, 31/05/2023 tarihine kadar (bu tarih dahil) vergi dairelerine beyan ederek kayıtlarını düzeltebilirler.
Belirtilen tutarlar üzerinden %3 oranında hesaplanan vergi, beyanname verme süresi içinde ödenir.
Ödenen vergiler, gelir veya kurumlar vergisinden mahsup edilemez ve beyan edilen tutarlar ile ödenen vergiler, kurumlar vergisi matrahının tespitinde gider olarak kabul edilmez. Bu beyanlar nedeniyle ilave bir tarhiyat yapılmayacaktır.
Saygılarımızla
www.ozmconsultancy.com
Ataşehir Teknik Yapı Deluxia Palace A-137/A-157/158 Batı Ataşehir-İstanbul
info@ozmconsultancy.com
