YAPI KOOPERATIFLERININ EMLAK VERGISI KANUNU KARSISINDAKI DURUMU
Kooperatif Uzmanı
Mali Müşavir Evren ÖZMEN
Genel Bilgi
31.12.1997 tarihinden itibaren konut yapı kooperatiflerinin arsaları ile bu arsalar üzerine inşaa ettirdikleri konutlar, emlak vergisine tabi olmuştur. Bu nedenle konut kooperatifleri de sahibi oldukları arsa ve binalar için emlak vergisi beyannamesi verip, emlak vergisi ödemek ile mükelleflerdir.
Bilindiği üzere ferdi mülkiyete geçilmeyen kooperatif binalarında mülkiyet kooperatif adına tescilli olduğundan, tapular ortaklar adına tescil edilmediği sürece inşaatlar tamamlanmış olsa bile emlak vergisi mükellefi kooperatif tüzel kişiliğidir. Kur’a veya tahsisin yapılmış olması, ortakların vergi mükellefi olmasını gerektirmeyeceği gibi, Emlak Vergisi Kanunu’nun 3. maddesine göre intifa hakkı sahibi olmaları da bina beyannamelerini kendi adlarına vermelerini gerektiren bir husus değildir.
Arsa maliki kooperatif olduğu sürece (tapu devri yapılmadığı sürece ) emekli ortakların 200 metrekareyi aşmayan tek konutları olsa dahi indirimli bina vergisi oranı (sıfır) uygulamasından yararlanmalarına imkan bulunmamaktadır.
Özetle:
1- Yapı kooperatiflerinin arsaları, emlak vergisine tabidir.
2- Konut yapı kooperatiflerinin konutlar ile ilgili vergi değerinin ¼’ü için inşaatın sona erdiği bütçe yılından itibaren 5 yıllık süre ile geçici olarak emlak vergisinden muaftır.
3- Organize Sanayi bölgesinde yer alan işyerleri-(sanayi siteleri) kiraya verilmemek şartı ile daimi olarak emlak vergisinden muaftır. ( İşyerini kendi kullananlar emlak vergisi ödemeyeceklerdir)
4-Yapı kooperatiflerinin kiraya vermedikleri kendi hizmet binaları, daimi olarak emlak vergisinden muaftır.
5- Kooperatiflere ait tasarrufları, yani yapılaşması kısıtlanan arsaların ilgili yönetmelik kapsamında emlak vergisi ödenmelidir.
6- Toplu işyeri yapı kooperatiflerinin kiraya vermedikleri kendi hizmet binaları için emlak vergisi ödemezler.
7- Yukarıdaki muafiyet hükümlerinden yararlanılması için yasal süresinde bildirim verilmiş olmalıdır. Aksi halde süresinde verilmeyen bildirimin geciktirildiği süre muafiyet süresinden düşürülmektedir. Muafiyetten yararlanmak için işyerinin el değiştirmesi bir engel teşkil etmemektedir.
8- Kamuya ait taşınmazların emlak vergisine tabi olmaması nedeniyle, Hazineden veya başka bir kamu kurumundan kiralık arsa üzerine inşaat yapan kooperatiflerin arsaları emlak vergisine tabi olmadığı gibi, daha sonra binaya dönüşmesi durumunda verilecek emlak vergisi beyannamesinde de (bina olarak) arsa ile ilgili emlak vergisi hesaplanmayacaktır
9-Yapı Kayıt Belgesi alınan ve daha önce emlak beyannamesi verilmeyen yerler için Belediyelerin geriye dönük tarhiyat yapma hakkı bulunmaktadır
10-Organize Sanayi Bölgelerindeki arsalar Sanayici lehine tapudaki tescilin yapılacağı tarihe kadar emlak vergisinden muaftır.
Saygılarımla