KOOPERATĠFLER KANUNU ÇERÇEVESĠNDE YÖNETĠM KURULU ÜYELERĠNĠN TOPLANTILARA ĠġTĠRAK YÜKÜMLÜLÜĞÜ
1163 sayılı Kooperatifler Kanunu ve 6762 sayılı Türk Ticaret Kanunu hükümleri uyarınca Yönetim Kurulu üyelerine bazı haklar verilmiĢ ve bu haklar ile ilgili yükümlülükler yüklenmiĢ ve bu yükümlülük ve yasaklamalara riayet edilmemesi halinde de sorumlulukları öngörülmüĢtür.
Yönetim Kurulu üyelerine yüklenen yükümlülüklerden ilki yönetime iliĢkin yükümlülüktür.
Ġdare meclisi üyeleri yönetime iliĢkin yükümlülüklerini idare meclisi toplantılarına katılarak, önerilerde bulunarak oy vererek ve Ģirket/ kooperatif yararına görmediği hususlara muhalefet ederek yerine getirir. (Koop k 55TTK30, BK, 528)
Muhalefetini tutanağa geçirten ve durumdan murakıpları yazılı olarak haberdar eden yönetim kurulu üyesi ilgili karar nedeni ile sorumluluktan kurtulur. Aksi halde diğer yönetim kurulu üyeleri ile birlikte müĢtereken ve müteslsilen sorumlu olur.
Türk Ticaret Kanunun 336. Maddesinde sorumluluk sebepleri belirtilmiĢ maddenin 5. fıkrası uyarınca görevlerini yerine getirmeme hali sorumluluk sebebi olarak kabul edilmiĢtir. ları belirtilmiĢ ancak, sorumluluğun neye isnat ettiği ve türü hakkında açıklama yapılmamıĢtır.
“TTK MADDE 336 Ġdare meclisi âzaları Ģirket namına yapmıĢ oldukları mukavele ve muamelelerden dolayı Ģahsan mesul olamazlar. ancak aĢağıda yazılı hallerde gerek Ģirkete gerek münferit pay sahiplerine ve Ģirket alacaklılarına karĢı müteselsilen mesuldürler.
1. Hisse senetleri bedellerine mahsuben pay sahipleri tarafından vukubulan ödemelerin doğru olmaması;
2. Dağıtılan ve ödenen kârpaylarının hakiki olmaması;
3. Kanunen tutulması gereken defterlerin mevcut olmaması veya bunların intizamsız bir surette tutulması;
4. Umumi heyetten çıkan kararların sebepsiz olarak yerine getirilmemesi;
5. Gerek kanunun gerek esas mukavelelerinin kendilerine yüklediği sair vazifelerin kasden veya ihmal neticesi olarak yapılmaması.
BeĢ numaralı bentte yazılı vazifelerden birisi 319 uncu madde gereğince idare meclisi azalarından birine bırakılmıĢsa, mesuliyetin ancak ilgili azaya yükletilmesi lazım gelip o muameleden dolayı müteselsilen mesuliyet cari olmaz.”
Aynı husus Kooperatifler Kanunu 55. maddesi ile düzenlenmiĢtir.
“Yönetim Kurulu, kanun ve anasözleĢme hükümleri içinde kooperatifin faaliyetini yöneten ve onu temsil eden icra organıdır.
Yönetim Kurulu en az üç üyeden kurulur. Bunların ve yedeklerinin kooperatif ortağı olmaları Ģarttır. Yönetim Kurulu üyeliğine seçilen tüzel kiĢiler, temsilcilerinin isimlerini kooperatife bildirir.”
Kooperatifler yönetimi çoğunlukla yönetim kurulu tarafından alınan kararlarla gerçekleĢtirilebileceğinden üyelerin toplantıya katılma hususunda özen göstermeleri gerekir. Kanunda yönetim kurulu üyelerinin özen ödevlerinden bahsedilmiĢ, toplantılara katılmaları arzu edilmiĢ ancak
toplantıya katılmamaları halinde herhangi bir yükümlülük öngörülmemiĢtir. Ancak yönetim kurulu üyesini toplantıya katılmasa da alınan karardan toplantıya katılan üyeler gibi sorumlu kılmıĢtır.
FAKAT; “TĠP ANA SÖZLEġME HÜKÜMLERĠNE GÖRE; ÖZÜRSÜZ OLARAK ÜSTÜSTE 3 TOPLANTIDA BULUNMAYAN ÜYE YÖNETĠM KURULU ÜYELĠĞĠNDEN ÇEĠLMĠġ SAYILIR” AnasözleĢme ile bu yönde bir hüküm bulunması halinde ilgili üyenin çekilmiĢ sayılacağı hükme bağlanmıĢtır.
Bu nedenle Ġlgili yönetim kurulu üyesinin 3 kez üst üste toplantıya katılmaması halinde üyelikten çekilmiĢ sayılacağından bu hususta yönetim kurulunca bir karar alınması ve bu kararın da ilgili üyeye bildirilmesi gerekir.
Ancak bu hususta ileride dava açılması halinde kooperatifin davayı kazanabilmesi için toplantı çağrılarının toplantı tarihi yer gün saat ve gündem Ģeklinde belirtilmek suretiyle yazılı olarak yapılması gerekir. Olası bir ihtilafta çağrının usulüne uygun yapıldığını ispat yükü Kooperatiftedir.Ġlgili üye, bu karar üzerine; genel kurulda itiraz edebilir ya da doğrudan haklarını ilgilendirdiği için dava açma yoluna gidebilir.
Yargıtay Kararları;
1- Yönetim Kurulu üyesinin Üst Üste 3 toplantıya Mazeret bildirmeksizin katılmadığı gerekçesi ile yönetim kurulu kararı ile üyeliğinin düĢtüğü bildirilmiĢ ve üyeliği düĢen davacı, bu yönetim kurulu kararının iptalini istemiĢtir. Mahkemece ana sözleĢmeye göre yazılı çağrı yapılması gerektiği ve bu iĢlem yapılmadığından üyeliğin düĢme kararının iptaline karar verilmiĢtir. Bu karar dosyadaki yazılara kararın dayandığı delillere gerektirici nedenlere ve delillerin takdirinde bir isabetsizlik bulunmadığından davalı kooperatifin temyiz itirazlarının reddi ile yerel mahkeme kararını onamıĢtır. (Y.11.HD. 3.12.1993, E,1086/ K, 7981)
2- Mazeretsiz olarak 3 oturuma katılmayan kooperatif yönetim kurulu üyesinin üyeliğinin düĢmesine iliĢkin itiraz; genel kurula intikal ettirilmeli ve bu sorun da orada çözülmelidir. ( Y.11.HD,19.03.1990, E.2057/ K.2382)
Av.Elif Gamze Korkmaz Egemenoğlu Hukuk Bürosundan alıntıdır.
