T.C. GELİR İDARESİ BAŞKANLIĞIİzmir Vergi Dairesi Başkanlığı(Mükellef Hizmetleri KDV ve Diğer Vergiler Grup Müdürlüğü) SAYI    :  B.07.1.GİB.4.35.17.01/KDV:02-723/2835 KONU  :  12 ARALIK 2006………………………İlgi : 06.10.2006 tarihli dilekçeniz.İlgide kayıtlı dilekçenizde; kooperatifinizde yapılan inşaat taahhüt işlerinde katma değer vergisinden muaf olup olmadığınız konusunda ve kurumlar vergisi muafiyeti hakkında Başkanlığımızdan görüş talep edilmektedir. Kurumlar Vergisi Yönünden: 21.06.2006 tarih ve 26205 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren 5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanunun 1. maddesinde, kooperatifler kurumlar vergisi mükellefleri arasında sayılmış olup, söz konusu kanunun “Muaflıklar” başlıklı 4. maddesinin 1/k bendinde; “tüketim ve taşımacılık kooperatifleri hariç olmak üzere, ana sözleşmelerinde sermaye üzerinden kazanç dağıtılmaması, yönetim kurulu başkan ve üyelerine kazanç üzerinden pay verilmemesi, yedek akçelerin ortaklara dağıtılmaması ve sadece ortaklarla iş görülmesine ( yapı kooperatiflerinin kendilerine ait arsalarını kat karşılığı vererek her bir hisse için bir iş yeri veya konut elde etmeleri ortak dışı işlem sayılmaz) ilişkin hükümler bulunup, bu hükümlere fiilen uyan kooperatifler ile bu kayıt ve şartlara ek olarak kuruluşundan inşaatın bitim tarihine kadar yönetim ve denetim kurullarında, söz konusu inşaat işlerinin kısmen veya tamamen üstlenen gerçek kişilerle tüzel kişi temsilcilerine veya Kanunun 13. maddesine göre bunlarla ilişkili olduğu kabul edilen kişilere veya yukarıda sayılanlarla işçi ve işveren ilişkisi içinde bulunanlara yer vermeyen ve yapı ruhsatı ile arsa tapusu kooperatif tüzel kişiliği adına tescil edilmiş olan yapı kooperatifleri “ hükümleri ile kooperatiflerin kurumlar vergisinden muaf oma şartları belirlenmiştir. İlgili hükümler aynı Kanunun 37. maddesinin € bendi gereğince 01.01.2006 tarihinde yayımlanarak yürürlüğe girmiştir. Diğer taraftan, 5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanununun Geçici 1. maddesinin (8) numaralı bendinde;” 2006 yılının sonuna kadar bu Kanunun 4. maddesinin (k) bendinde yazılı şartları sağlayamayan kooperatiflerin muafiyeti 01.01.2006 tarihinde sona ermiş sayılır.” Hükmüne yer verilmiştir. Konu ile ilgili olarak … Vergi Dairesi Müdürlüğü ile yapılan yazışma sonucu cevaben alınan yazı ve eki tutanaktan; kooperatifinizin 5422 sayılı eski Kurumlar Vergisi Kanununun 7/16. maddesinde belirtilen şartları taşıdığı anlaşılmıştır. Öte yandan, konuya açıklık getirmek üzere 23.11.2006 tarihinde yayımlanan 5 No.lu Kurumlar Vergisi Kanunu Sirkülerinin “Yapı Kooperatiflerinin Kurumlar Vergisi Muafiyetinden Yararlanmaları” başlıklı 3. bölümünde ; “… Öte yandan, yapı kooperatiflerinde yukarıda belirtilen şartların yanı sıra; kuruluşundan inşaatın sona erdiği tarihe kadar yönetim ve denetim kurullarında, söz konusu inşaat işlerini kısmen veya tamamen üstlenen gerçek kişilerle tüzel kişi temsilcilerine veya Kanunun 13. maddesine göre bunlarla ilişkili olduğu kabul edilen kişilere veya sayılan bu kişiler ile işçi işveren ilişkisi bulunan kişilere yer vermemesi ve yapı ruhsatı ile arsa tapusunun kooperatif tüzel kişiliği adına tescil edilmiş olması şartları da aranmaktadır. Buna göre, öteden beri faaliyette bulunan ve 5422 sayılı Kurumlar Vergisi Kanuna Göre kurumlar vergisinden muaf olan yapı kooperatifleri ile 2006 yılı içinde kurulmuş olan yapı kooperatiflerinin 31.12.2006 tarihine kadar yukarıda belirtilen şartların tamamını sağlamaları gerekmektedir. Belirtilen tarihe kadar söz konusu şartları yerine getirmeyen yapı kooperatifleri hakkında, Kurumlar Vergisi Kanununun Geçici 1. maddesinin (8) numaralı fıkrası gereğince 01.01.2006 tarihinden geçerli olmak üzere kurumlar vergisi mükellefiyeti tesis edilecektir.” açıklamaları yapılmıştır. Yukarıda yer alan hükümler uyarınca; 31.12.2006 tarihine kadar söz konusu şartların tamamının sağlanması halinde kurumlar vergisinden muaf olunması mümkün bulunmaktadır.  Ancak belirtilen tarihe kadar anılan şartların yerine getirilmemesi durumunda ise; Kurumlar Vergisi Kanununun Geçici 1. maddesinin 8. bendi uyarınca 01.01.2006 tarihinden itibaren kurumlar vergisi mükellefiyetinin tesis edileceği tabidir. Katma Değer Vergisi Yönünden :        Katma Değer Vergisi Kanununa 4369 sayılı Kanunla eklenen geçici 15 inci maddesiyle, 4369 sayılı Kanunun yayımlandığı 29.07.1998 tarihinden önce bina inşaat ruhsatı alınmış inşaatlara ilişkin olarak konut yapı kooperatiflerine yapılan inşaat taahhüt işleri katma değer vergisinden istisna edilmiştir. Konu ile ilgili olarak 49 ve 66 Seri No.lu Katma Değer Vergisi Genel Tebliğleri ile 5 ve 38 No.lu Katma Değer Vergisi Sirkülerinde gerekli açıklamalar yapılmıştır. Söz konusu Tebliğlerde ve Sirkülerde yapılan bu açıklamalara göre 29.07.1998 tarihinden önce inşaat ruhsatı alınmış inşaatlara ilişkin olarak, konut yapı kooperatiflerinin söz konusu istisnadan yararlanabilmesi için ;—Kooperatifin konut yapı kooperatifi olması,—İşin konut yapı kooperatifine yapılması,— Yapılan işin inşaat taahhüt işi olması ve taahhüde dayanması— Arsanın kooperatife ait olması ve inşaat yapı ruhsatının da müstakil olarak kooperatif adına düzenlenmesi, gerekmektedir.  Buna göre, 29.07.1998 tarihinden önce inşaat ruhsatı alan konut yapı kooperatiflerine yapılan inşaat taahhüt işlerine katma değer vergisi uygulanmayacaktır. Ruhsatın bu tarihten sonra alınması durumunda inşaat taahhüt işleri %1 oranında katma değer vergisine tabi olacaktır. Diğer taraftan, 49 Seri No.lu Katma Değer Vergisi Genel Tebliğinin “İstisna Kapsamına Girmeyen İşlemler” başlıklı A/1-c bölümünde;“ Konut yapı kooperatiflerine yapılan ve inşaat işi niteliğinde olmayan veya taahhüde dayanmayan hizmet ifaları ile her türlü mal teslimleri, istisnadan yararlanamayacaktır. Dolayısıyla bu teslim ve hizmetler genel hükümlere göre katma değer vergisine tabi olacaktır. Öte yandan, kooperatiflere yapılan teslimler tamamıyla genel hükümler çerçevesinde katma değer vergisine tabi bulunmaktadır. Buna göre kooperatiflere yapılan demir, çimento, kereste, cam, kırtasiye malzemesi ve benzeri teslimlerde genel hükümler çerçevesinde katma değer vergisi uygulanacaktır. …” Denilmek suretiyle, kooperatiflerin inşaatta kullanılmak üzere piyasadan satın alacakları mal ve hizmetlerin genel hükümler çerçevesinde vergiye tabi olacağı açıklanmış bulunmaktadır. Yukarıdaki açıklamalardan da anlaşılacağı üzere, arsanın da kooperatife ait olması şartıyla, Kooperatifinizin inşaat yapı ruhsatının 29.07.1998 tarihinden önce alınmış olması nedeniyle, Kooperatifinizce gerçekleştirilecek inşaat taahhüt işlerinin katma değer vergisinden istisna tutulması gerekmektedir. Ancak, kooperatif arsasının kooperatife ait olmaması durumunda ise inşaat taahhüt işi kapsamında olsun veya olmasın kooperatifin istisnadan yararlanması mümkün olmayacağından, yapılacak inşaat taahhüt işleri de dahil olmak üzere, Kooperatifinizce yapılacak her türlü mal ve hizmet alımının genel oranda (%18) katma değer vergisine tabi tutulması gerekmektedir. Öte yandan, kooperatif üyeleri dışında üçüncü şahıslara konut teslim edilmesi veya üyeler ile üçüncü şahıslara işyeri teslim edilmesi durumunda, teslim tarihi itibariyle katma değer vergisi mükellefiyetinin tesis edilmesi ve bu teslimlerine ilişkin katma değer vergisi beyannamesinin beyan dönemi içinde verilmesi gerekmektedir.  Bilgi edinilmesini rica ederim.