1-3194 sayılı İmar Kanunu’nun 29’uncu maddesine göre yapı ruhsatının yenilenmesi gerekir. 634 sayılı Kat Mülkiyeti Kanunu’nun 3’üncü maddesinin 3’üncü fıkrasına göre; “Kat irtifakı arsa payına bağlı bir irtifak çeşidi olup, yapının tamamı için düzenlenecek yapı kullanma izin belgesine dayalı olarak, bu Kanunda gösterilen şartlar uyarınca kat mülkiyetine resen çevrilir. Bu işlem, arsa malikinin veya kat irtifakına sahip ortak maliklerden birinin istemi ile dahi gerçekleştirilebilir.”
1163 sayılı sayılı Kooperatifler Kanunu’nun 81’inci maddesine göre; “Yönetim Kurulu, kanun ve anasözleşme hükümleri içinde kooperatifin faaliyetini yöneten ve onu temsil eden icra organıdır…”
1163 sayılı sayılı Kooperatifler Kanunu’nun 81’inci maddesine göre; “Kooperatif: 1. Anasözleşme gereğince, 2. Genel Kurul kararı ile, 3. İflasın açılmasıyla, 4. Kanunlarda öngörülen diğer hallerde, ilgili bakanlığın mahkemeden alacağı karar üzerine, 5. Diğer bir kooperatifle birleşmesi veya devralınması suretiyle, 6. Üç yıl olağan genel kurulunu yapmaması halinde, 7. Amacına ulaşma imkanının bulunmadığının ilgili Bakanlıkça tespiti halinde mahkemeden alacağı kararla, dağılır.
Konut yapı kooperatifleri, anasözleşmede gösterilen işlerin tamamlanması ve ferdi mülkiyete geçilip konutların ortaklar adına tescil edilmesiyle amacına ulaşmış sayılır ve dağılır. Ancak tescil tarihinden itibaren 6 ay içerisinde usulüne uygun şekilde anasözleşme değişikliği yapılarak kooperatifin amacının değiştirilmesi halinde dağılmaya ilişkin hüküm uygulanmaz. Amacına ulaşılarak dağılma sürecine girmiş olan kooperatiflerden çıkan veya çıkarılan ortağın konutu veya işyeri çıkma veya çıkarılma sebebiyle geri alınamaz; ancak, bu eski ortaklar daha sonra oluşabilecek tasfiye masraflarına katılırlar. Konut kooperatiflerinde yapı kullanma izninin alınmasını müteakip en geç bir yıl içinde ortakların Kat Mülkiyeti Kanununa göre ferdi münasebet işleri sonuçlandırılır.”
Sorunuzdan söz konusu inşaatların bir kooperatife ait olduğu, kooperatifin dağılmadığı anlaşılmaktadır. Bu durumda kooperatif yönetim kurulunun yetkili olduğu ve yapı ruhsatı yenileme işlemlerinin kooperatif yönetim kurulu adına yürütülebileceği, yenileme ruhsatının kooperatif adına düzenleneceği, kat irtifakı sahibi üyeler adına ruhsat düzenlenemeyeceği düşünülmektedir.
2- 3194 sayılı İmar Kanunu’nun 42’nci maddesine göre; “Bu maddede belirtilen ve imar mevzuatına aykırılık teşkil eden fiil ve hallerin tespit edildiği tarihten itibaren on iş günü içinde ilgili idare encümenince sorumlular hakkında, üstlenilen her bir sorumluluk için ayrı ayrı olarak bu maddede belirtilen idari müeyyideler uygulanır.
Ruhsat alınmaksızın veya ruhsata, ruhsat eki etüt ve projelere veya imar mevzuatına aykırı olarak yapılan yapının sahibine, yapı müteahhidine veya aykırılığı altı iş günü içinde idareye bildirmeyen ilgili fenni mesullere yapının mülkiyet durumuna, bulunduğu alanın özelliğine, durumuna, niteliğine ve sınıfına, yerleşmeye ve çevreye etkisine, can ve mal emniyetini tehdit edip etmediğine ve aykırılığın büyüklüğüne göre, beşyüz Türk Lirasından az olmamak üzere, aşağıdaki şekilde hesaplanan idari para cezaları uygulanır:..” Kaçak inşaata 3194 sayılı İmar Kanunu’nun 42’nci maddesinde açıklandığı şekilde hesaplanan para cezası verilecektir. Ancak maddede belirtilen şekilde hesaplanan ceza beşyüz Türk Lirasından az ise beşyüz Türk Lirası ceza(2011 yılında 550,35 TL) uygulanacaktır. İnşaatın durumuna göre hesaplanan ceza beşyüz Türk Lirasından fazla ise hesaplama sonucu bulunan miktarda ceza verilecektir.
Kaçak inşaatın yapı ruhsatına bağlanmış veya 3194 sayılı İmar Kanunu’nun 32’nci maddesine göre işlem yapılmış olması 3194 sayılı İmar Kanunu’nun 42’nci maddesine göre işlem yapılmasını engellemez. Yapı ruhsata bağlanmış veya ruhsata aykırılık giderilmiş olsa bile kişinin imar mevzuatına aykırı davranmış olması idari para cezası uygulanmasını gerektirir. Belediye encümeninin ceza verip vermemekte takdir hakkı bulunmamaktadır.
3194 sayılı İmar Kanunu’nun 42’nci maddesine göre imar mevzuatına aykırılık teşkil eden fiil ve hallerin tespit edildiği tarihten itibaren on iş günü içinde para cezası verilmesi gerektiğinden yapı durdurma tutanağının para cezası kararı verilmesi için bu on günlük süre bitmeden önce belediye encümenine gönderilmesi gerekir. Yıkım kararının ise bir aylık süre içerisinde yapı ruhsata bağlanmadığı takdirde alınması gerekir. Bir aylık süre içerisinde yapı ruhsata bağlanmadığı halde konuyu encümene sunmayan İmar ve Şehircilik Müdürü ve Belediye Başkanının hukuki sorumlulukları doğar.