T.C. GELİR İDARESİ BAŞKANLIĞI Bursa Vergi Dairesi Başkanlığı Mükellef Hizmetleri Gelir Grup Müdürlüğü
Tarih   :   05.06.2008 Sayı    :   B.07.1.GİB.4.16.16.01.KV.08.21/2419   Konu   :  Kooperatifin kiraladığı gayrimenkulü                üçüncü kişilere kiraya vermesi durumunda                gelir vergisi tevkifatı yapılıp yapılmayacağı
……. BELEDİYE BAŞKANLIĞINA
İlgi : 22.04.2008 tarih ve …. sayılı yazınız.
İlgide kayıtlı yazınızda, Belediyeniz tarafından yapımı tamamlanan Zeytin İşleme ve Satış Tesislerinin ……. Tarımsal Kalkındırma Kooperatifine kiraya verildiğinden bahisle, anılan kooperatifin bu tesisleri tekrar üçüncü kişilere kiralaması durumunda gelir stopaj vergisi ve katma değer vergisi yükümlülüklerinin neler olduğu hususunda bilgi talep edilmektedir. Konuyla ilgili olarak …… Vergi Dairesi Müdürlüğü ile yapılan yazışma neticesinde 16.05.2008 tarih ve …. sayılı yazıları ekinde alınan 14.05.2008 tarih ve …. sayılı yoklama fişinin tetkikinden, Belediyenin kendi arsası üzerine inşa edilen 8 adet 29 m2’ lik zeytin satış yeri ile 1 adet 600 m2’lik zeytin depolama iş yerinin makine ve donanım olmaksızın boş olarak 10 yıl süre ile …. Tarımsal Kalkındırma Kooperatifine kiralandığı anlaşılmıştır.    5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanununun 1 inci maddesinin (1) numaralı fıkrasının (b) bendinde,  kooperatiflerin kazançlarının kurumlar vergisine tabi olduğu hüküm altına alınmış, 15 inci maddesinin (1) numaralı fıkrasının (b) bendinde de, kamu idare ve kuruluşları, iktisadi kamu kuruluşları, sair kurumlar, ticaret şirketleri, iş ortaklıkları, dernekler, vakıflar, dernek ve vakıfların iktisadi işletmeleri, kooperatifler, yatırım fonu yönetenler, gerçek gelirlerini beyan etmeye mecbur olan ticaret ve serbest meslek erbabı, zirai kazançlarını bilanço veya zirai işletme hesabı esasına göre tespit eden çiftçilerin; kooperatiflere ait taşınmazların kiralanması karşılığında bunlara (avanslar da dahil olmak üzere) nakden veya hesaben yaptıkları kira ödemeleri üzerinden istihkak sahiplerinin kurumlar vergisine mahsuben %20 oranında kesinti yapmak zorunda oldukları hüküm altına alınmıştır.    Konuya ilişkin olarak yayımlanan 1 Seri Nolu Kurumlar Vergisi Genel Tebliğinin (15.3.2.1) bölümünde, “Kurumlar Vergisi Kanununun 15’inci maddesinin birinci fıkrasının (b) bendi uyarınca, kooperatiflere ait taşınmazların kiralanması karşılığında bunlara yapılan kira ödemeleri üzerinden vergi kesintisi yapılacaktır.    01.01.2007 tarihinden itibaren 2006/11447 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı uyarınca kooperatiflere ait taşınmazların kiralanması karşılığında bunlara yapılan kira ödemeleri üzerinden %20 oranında vergi kesintisi yapılacaktır.    Söz konusu kira ödemeleri üzerinden yapılacak vergi kesintisinde, kooperatifin türü, mükellef veya muaf olup olmamasının bir önemi bulunmamaktadır.”  (15.3.2.3) bölümünde ise,“Kurumlar Vergisi Kanununun 1’inci maddesinde sayılan kurumlar vergisi mükelleflerine (kooperatifler hariç) ait taşınmazların kiralanması karşılığında bunlara yapılan kira ödemelerinden vergi kesintisi yapılmayacaktır. Bu kurumların elde ettikleri kira gelirleri ilgili hesap dönemine ait kurumlar vergisi beyannamesi ile beyan edilecektir….” 15.3.2.4 bölümünde de; “Devlete, özel idarelere, belediyelere ve köylere ait taşınmazların kiralanması karşılığında, anılan kamu kurumlarına yapılan kira ödemeleri üzerinden de vergi kesintisi yapılmayacaktır.” açıklamalarına yer verilmiştir. Diğer taraftan; 3065 sayılı Katma Değer Vergisi Kanununun 1/1’inci maddesinde, Türkiye’de ticari, sınai, zirai faaliyet ve serbest meslek faaliyeti çerçevesinde yapılan teslim ve hizmetlerin, 1/3-f maddesinde de, Gelir Vergisi Kanununun 70’inci maddesinde belirtilen mal ve hakların kiralanması işlemlerinin katma değer vergisine tabi olduğu hükme bağlanmıştır.    Aynı Kanunun 1/3-g maddesinde; Genel ve katma bütçeli idarelere, il özel idarelerine, belediyeler ve köyler ile bunların teşkil ettikleri birliklere, üniversitelere, dernek ve vakıflara, her türlü mesleki kuruluşlara ait veya tabi olan veyahut bunlar tarafından kurulan veya işletilen müesseseler ile döner sermayeli kuruluşların veya bunlara ait veya tabi diğer müesseselerin ticari, sınai, zirai ve mesleki nitelikteki teslim ve hizmetlerinin Katma Değer Vergisine tabi olacağı hüküm altına alınmıştır.    Yine aynı Kanunun 17/4-d maddesinde, iktisadi işletmelere dahil olmayan gayrimenkullerin kiralanması işlemleri katma değer vergisinden  istisna edilmiştir.    Öte yandan, 09.01.1985 tarih ve 18630 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 11 Seri No.lu KDV Genel Tebliğinin (E) bölümünde; Belediyelerin iktisadi işletme niteliği taşımayan sahibi oldukları gayrimenkullerin kiralanması işlemlerinin vergiye tabi olmayacağı, ancak Gelir Vergisi Kanununun 70’inci maddesi kapsamına giren diğer mal ve hakların kiralanması işlemlerinin ise katma değer vergisine tabi tutulacağı açıklanmıştır.    Ayrıca, iktisadi işletmelere dahil olmayan gayrimenkullerin başlı başına bir iktisadi işletme oluşturması halinde bunların “gayrimenkul” olarak kiralanması da katma değer vergisine tabi olacaktır. Buna göre; -…….Tarımsal Kalkındırma Kooperatifi tarafından söz konusu işyerlerinin kiralanması nedeniyle Belediyenize yapılacak kira ödemeleri üzerinden vergi tevkifatı yapılmaması, -Belediyeler tarafından kiralama işlemlerinin bir ticari organizasyon içerisinde yürütülmesi, gayrimenkul kompleksinin tek tek kiraya verilmesi ve kiraya verilen gayrimenkullerin yönetiminin ve giderlerinin belediye tarafından üstlenilmiş olması halinde bir iktisadi işletme söz konusu olacağından, bu kiralama işleminin katma değer vergisine tabi olacağı, ancak Belediyeniz tarafından anılan Kooperatife yapılan kiralama işleminin bahse konu nitelikte olmadığı anlaşıldığından, iktisadi işletme niteliği taşımayan söz konusu yerlerin Belediyeniz tarafından kiralanması işleminin katma değer vergisine tabi tutulmaması, – …. Tarımsal Kalkındırma Kooperatifince üçüncü kişilere yapılacak kiralama işlemlerinde ise,  (kooperatife üçüncü kişilerce) yapılacak kira ödemelerinin 5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanununun 15’inci maddesinin birinci fıkrasının (b) bendi uyarınca %20 nispetinde kurumlar vergisi tevkifatına tabi tutulması, -Belediyeniz tarafından 09.08.2007 tarih ve …sayılı yapı ruhsatına bağlanarak inşa edilen ve …. Tarımsal Kalkındırma Kooperatifine kiraya verilen zeytin satış yerleri ve deponun adı geçen Kooperatif tarafından tekrar üçüncü kişilere kiralanması işleminin ise katma değer vergisine tabi tutulması, bu kiralamadan dolayı verilmesi gereken KDV beyannamesinin anılan Kooperatiften aranılması, gerekmektedir. Bilgilerinize arz ederim.