Kooperatiflerde Dış Denetim ve Kooperatif Yöneticilerinin Eğitim Alması Hususu
7339 sayılı Kanunla 1163 sayılı Kooperatifler Kanununda yapılan değişiklikler sonrasında; kooperatif ve üst kuruluşlarının mevcut denetim kurulu üyelerinin yaptığı denetimin yanı sıra, Bakanlığımız tarafından çalışma konusu, ortak sayısı ve ciro gibi kıstaslar dikkate alınarak belirlenen kooperatif ve üst kuruluşlarının dış denetime tabi olacağı düzenlenmiştir.
Hem iç hem de dış denetim ile bu denetimleri yapacak denetçilerin kriterlerini, bunların sunacakları raporların standardını ve denetimlere ilişkin uygulama esaslarını belirlemek amacıyla tüm kooperatif türlerini kapsayacak şekilde Ticaret Bakanlığı tarafından hazırlanan “Kooperatif ve Üst Kuruluşlarının Denetimine Dair Yönetmelik” 1 Şubat 2022 tarihli ve 31737 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir.
Yönetmelikte, kooperatiflerde denetim yapacak dış denetçilerin, bağımsız denetçiler hariç olmak üzere Bakanlık veya Bakanlık tarafından yetkilendirilmiş kuruluşlarca verilen özel bir eğitimi tamamlamaları ve 5 yılda bir bu eğitimi yenilemeleri hususu düzenlenmiştir.
Ayrıca 22.08.2022 tarihli Ticaret Bakanlık Makamı onayı ile yürürlüğe giren, “Kooperatif ve Üst Kuruluşlarında Dış Denetim Yapacakların Eğitimine İlişkin Usul ve Esaslar” ile, dış denetçi eğitiminin süresinin en az 80 ders saati olacağı belirlenmiş ve eğitime ilişkin ayrıntılar düzenlenmiştir.
Gelinen aşama itibariyle;
• Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi
• Bursa Uludağ Üniversitesi
Dış denetçi eğitimi sağlayıcısı olarak Ticaret Bakanlığınca yetkilendirilmiştir.
Kooperatiflerde dış denetim faaliyeti yürütebilmek için Kooperatif ve Üst Kuruluşlarının Denetimine Dair Yönetmeliğin 16 ncı maddesi uyarınca söz konusu eğitimin tamamlanmış olması gerekmektedir.
Öte yandan, Kooperatifler Kanunu İle Bazı Kanunlarda Değişiklikler Yapılmasına Dair 7339 sayılı Kanun’un; 5’inci maddesi ile 1163 sayılı Kooperatifler Kanunu’nun 55’ inci maddesine “Çalışma konusu, ortak sayısı ve ciro gibi kıstaslara göre belirlenen kooperatiflerin yönetim kurulu üyeleri ve yedeklerinin, seçilmelerini takiben en geç dokuz ay içinde kooperatifçilik eğitim programını tamamlamaları şarttır.
Eğitim programına ilişkin usul ve esaslar ile buna tabi olacak kooperatifler ilgili bakanlıkların görüşü alınarak Ticaret Bakanlığınca çıkarılan yönetmelikle belirlenir.
Yönetim Kurulu üyeliğine seçilen tüzel kişiler, temsilcilerinin isimlerini kooperatife bildirir. Üçüncü fıkra, tüzel kişi üyelerin temsilcileri hakkında da uygulanır.”
8’inci maddesi ile 1163 sayılı Kooperatifler Kanunu’nun 65’ inci maddesine “Çalışma konusu, ortak sayısı ve ciro gibi kıstaslara göre belirlenen kooperatiflerin denetleme organı üyeleri ve yedeklerinin, seçilmelerini takiben en geç dokuz ay içinde kooperatifçilik eğitim programını tamamlamaları şarttır. Eğitim programına ilişkin usul ve esaslar 55 inci maddenin üçüncü fıkrası kapsamında çıkarılan yönetmelikle belirlenir.”,
17’inci maddesi ile 1163 sayılı Kooperatifler Kanununa Geçici 7’inci Madde olarak “55 inci ve 65 inci maddelerin üçüncü fıkraları bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihte görevde bulunan yönetim kurulu üyeleri ve denetçiler için yapılacak ilk seçimlere kadar uygulanmaz. Mezkûr fıkralarda yer alan dokuz aylık süre 31/12/2022 tarihine kadar seçilecek yönetim kurulu üyeleri ve denetçiler için bu tarihten itibaren başlar.” hükümleri eklenmiştir.
14.01.2022 tarihli ve 31719 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren Kooperatifçilik Eğitimi Yönetmeliği’nin 5’inci maddesinde “Aşağıdaki şartlardan birini sağlayan faal kooperatiflerin üyeleri eğitim şartına tabidir:…
b) İnşaat ruhsatı alınmış ve ortak sayısı 50 veya daha fazla olan yapı, turizm geliştirme ve gayrimenkul işletme konularında faaliyet gösteren kooperatifler,” hükümleri getirilmiştir.
Bu kapsamda;
1 – Hukuki durumu faal olan, ortak sayısı 50 (elli) veya daha fazla, inşaat ruhsatı almış yapı kooperatiflerinin yönetim ve denetim kurulu asıl ve yedek üyelerinin kooperatifçilik eğitimine tabi oldukları,
2- 31.12.2022 tarihine kadar seçilmiş yönetim ve denetim kurulu asıl ve yedek üyeleri için dokuz aylık sürenin bu tarihten itibaren başladığı, yani 01.10.2023 tarihine kadar Yönetmelikte belirtilen eğitimi almaları,
3- 31.12.2022 tarihinden sonra seçilmiş yönetim ve denetim kurulu asıl ve yedek üyelerinin seçilmelerini takiben en geç dokuz ay içerisinde Yönetmelikte belirtilen eğitimi almaları, gerekmektedir.
Kooperatifçilik Eğitimi Yönetmeliği kapsamında Eğitim Sağlayıcısı olarak başvuran üniversite, kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşları ve kooperatif üst kuruluşlarının başvurularını değerlendirmek, uygun olanlarla protokol imzalamak ve bunlar hakkında bilgilendirme duyurularını yapmak Ticaret Bakanlığı’nın uhdesinde olup bu güne kadar yetkilendirilen Eğitim Sağlayıcılarının;
Türkiye S.S. Yapı Kooperatifleri Merkez Birliği
S.S. Türkiye Ormancılık Kooperatifleri Merkez Birliği
Sakarya Esnaf ve Sanatkarlar Odaları Birliği
Ankara İnternet Kafeciler Esnaf Odası
Hatay Esnaf ve Sanatkarlar Odaları Birliği
İzmir Katip Çelebi Üniversitesi
Necmettin Erbakan Üniversitesi
Atılım Üniversitesi
Türkiye Köy Kalkındırma ve Diğer Tarımsal Amaçlı Kooperatif Birlikleri Merkez Birliği
İstanbul Yeni Yüzyıl Üniversitesi
Ostim Teknik Üniversitesi
Ankara Üniversitesi
yukarıda belirtilen üniversite, kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşları ve kooperatif üst kuruluşları olduğu, söz konusu duyurulara dair güncel durum “https://esnafkoop.ticaret.
Bilginize sunulur.