İlgide kayıtlı özelge talep formunuzda… Vergi Dairesi Müdürlüğünde … vergi kimlik numarası ile … Kooperatifi olarak mükellefiyet kaydınızın bulunduğu, Ticaret Bakanlığınca 2021 yılı içerisinde kadın girişimi kooperatiflerini desteklemek için verilen hibe desteklerinden yararlandığınızı, alınan hibe desteği ile kooperatifinizde kullanılmak üzere makine ve teçhizat aldığınızı belirterek, kooperatif olarak elde edilen hibe desteğinin kurumlar vergisine tabi olup olmadığı hususunda Başkanlığımızdan görüş talep edilmiştir.

 

5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanununun 1 inci maddesinin birinci fıkrasının (b) bendinde kooperatiflerin kazançlarının kurumlar vergisine tabi olduğu, 2 nci maddesinin ikinci fıkrasında kooperatiflerin 24/4/1969 tarihli ve 1163 sayılı Kooperatifler Kanununa veya özel kanunlarına göre kurulan kooperatifler ile benzer nitelikteki yabancı kooperatifleri ifade ettiği, 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (k) bendinde ise;

 

“Tüketim ve taşımacılık kooperatifleri hariç olmak üzere, ana sözleşmelerinde sermaye üzerinden kazanç dağıtılmaması, yönetim kurulu başkan ve üyelerine kazanç üzerinden pay verilmemesi, yedek akçelerin ortaklara dağıtılmaması ve sadece ortaklarla iş görülmesine ilişkin hükümler bulunup, bu hükümlere fiilen uyan kooperatifler ile bu kayıt ve şartlara ek olarak kuruluşundan inşaatın bitim tarihine kadar yönetim ve denetim kurullarında, söz konusu inşaat işlerini kısmen veya tamamen üstlenen gerçek kişilerle tüzel kişi temsilcilerine veya Kanunun 13 üncü maddesine göre bunlarla ilişkili olduğu kabul edilen kişilere veya yukarıda sayılanlarla işçi ve işveren ilişkisi içinde bulunanlara yer vermeyen ve yapı ruhsatı ile arsa tapusu kooperatif tüzel kişiliği adına tescil edilmiş olan yapı kooperatifleri. (Kooperatiflerin ortakları dışındaki kişilerle yaptıkları işlemler ile kooperatif ana sözleşmesinde yer almayan konularda ortakları ile yaptıkları işlemler “ortak dışı” işlemlerdir. Kooperatiflerin faaliyetin icrasına tahsis ettikleri ve ekonomik ömrünü tamamlamış olan demirbaş, makine, teçhizat, taşıt ve benzeri amortismana tabi iktisadi kıymetleri elden çıkarmaları ile yapı kooperatiflerinin kendilerine ait arsalarını kat karşılığı vererek her bir hisse için bir işyeri veya konut elde etmeleri ortak dışı işlem sayılmaz. Kooperatiflerin ortak dışı işlemleri nedeniyle kooperatif tüzel kişiliğine bağlı ayrı bir iktisadi işletme oluşmuş kabul edilir. Kooperatiflerin, iktisadi işletmelerinden ve tam mükellefiyete tabi başka bir kurumun sermayesine katılımlarından kazanç elde etmelerinin ve bu kazançların daha sonra ortaklara dağıtılmasının muafiyete etkisi yoktur. Ortak dışı işlemlerden elde edilen kazançların vergilendirilmesine ilişkin usul ve esaslar Maliye Bakanlığınca belirlenir.)”

 

hükümlerine yer verilmiştir.

 

Aynı Kanunun 6 ncı maddesinde kurumlar vergisinin, mükelleflerin bir hesap dönemi içinde elde ettikleri safi kurum kazancı üzerinden hesaplanacağı ve safi kurum kazancının tespitinde Gelir Vergisi Kanununun ticari kazanç hakkındaki hükümlerinin uygulanacağı hükme bağlanmıştır.

 

Diğer yandan, 193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun 37 nci maddesinin birinci fıkrasında, her türlü ticari ve sınai faaliyetlerden doğan kazançların ticari kazanç olduğu hükme bağlanmış olup, aynı Kanunun 38 inci maddesinin birinci fıkrasında ise;

 

“Bilanço esasına göre ticari kazanç, teşebbüsteki öz sermayenin hesap dönemi sonunda ve başındaki değerleri arasındaki müspet farktır. Bu dönem zarfında sahip veya sahiplerce:

 

1. İşletmeye ilave olunan değerler bu farktan indirilir;

 

2. İşletmeden çekilen değerler ise farka ilave olunur.

 

Ticari kazancın bu suretle tespit edilmesi sırasında, Vergi Usul Kanununun değerlemeye ait hükümleri ile bu kanunun 40 ve 41 inci maddeleri hükümlerine uyulur.”

 

hükmüne yer verilmiştir.

 

Yine aynı Kanunun “İndirilecek Giderler” başlıklı 40 ıncı maddesinin birinci fıkrasının (1) numaralı bendinde ticari kazancın elde edilmesi ve idame ettirilmesi için yapılan genel giderlerin ticari kazancın tespitinde gider olarak indirileceği hüküm altına alınmıştır.

 

Kurumlar vergisi mükelleflerine kamu kurum ve kuruluşları tarafından yapılan her türlü destek ve hibe ödemeleri ilgili dönemde kurum kazancına dahil edilmekte ve bu tutarlardan yapılan harcamalar da gider olarak kurum kazancından indirim konusu yapılmaktadır.

 

Bu hüküm ve açıklamalara göre, tüketim ve taşımacılık kooperatifi olarak kurulanlar hariç, çeşitli amaçlarla kurulan kadın kooperatiflerinin; ana sözleşmelerinde, sermaye üzerinden kazanç dağıtılmamasına, yönetim kurulu başkan ve üyelerine kazanç üzerinden pay verilmemesine, yedek akçelerin ortaklara dağıtılmamasına ve sadece ortaklarla iş görülmesine yönelik hükümlerin bulunması, bu hükümlere fiilen uyulması ve ortak dışı işlemde bulunulmaması kaydıyla kurumlar vergisi muafiyetinden faydalanmaları mümkündür.

 

Diğer taraftan Başkanlığımız kayıtlarının tetkikinden kooperatifinizin kurulduğu günden bu yana kurumlar vergisi mükellefi olduğu ve muafiyetinizin bulunmadığı anlaşılmış olup, Ticaret Bakanlığınca KOOPDES Programı kapsamında kooperatifinize yapılan hibe destek tutarının kurum kazancınıza dahil edilerek vergilendirilmesi gerekmekte olup, söz konusu destek ile yapılan harcamaların ise niteliğine göre gider veya maliyet unsuru olarak dikkate alınacağı tabiidir.

 

Bilgi edinilmesini rica ederim.