Konu: Kooperatifler mevzuatı kapsamında reklam harcamalarının değerlendirilmesi
Bilindiği üzere kooperatifler iş ve işlemlerini gerçekleştirirken öncelikle 1163 Sayılı kooperatifler kanunu ve tip kooperatif ana sözleşmesi hükümlerine uymak ile mükelleftirler.
Ayrıca kooperatifler kanun ve ana sözleşmeye uygun şekilde alınmış genel kurul ve yönetim kurulu kararları ile de iş ve işlemleri yürütürler.
Bu kapsamda kooperatifler tarafından ortak sayısını artırmak amacı ile verilecek televizyon ve diğer reklamlar ile ilgili olarak;
a-) Kooperatifin tahmini yıllık bütçesinde böyle bir harcama için yetki alınmış olup, olmadığı
b-) Reklam harcamasının kooperatifin amaç ve faaliyetlerini gerçekleştirmesi için zorunlu olup, olmadığı
c-) Çeşitli mecralarda yayımlanacak olan reklamların kooperatif ana sözleşmesinin ilan ve reklamlar başlıklı 89. maddesinde yer alan reklam yasağı hükümlerine aykırı olup, olmadığı
a-) Kooperatifin tahmini yıllık bütçesinde böyle bir harcama için yetki alınmış olup, olmadığı
Bilindiği üzere her yıl kooperatifler genel kurullarında bir sonraki yıl için yapacakları harcamaların ve tahsil edecekleri gelirlerin tahmini bir bütçesini genel kurula sunarlar. Bütçe tahmini olup, yeni fasıllar açılması veya bütçe dışı harcamalar yapılması kanuna aykırılık teşkil etmez.
Ancak tahmini bütçede en azından kooperatif reklam giderleri adı altında bir bütçe kalemi bulunması daha sağlıklı olacaktır.
b) Harcamanın kooperatifin amaç ve faaliyetlerini gerçekleştirmesi için zorunlu olup, olmadığı
Gerek reklam harcaması gerek diğer harcamaların kooperatifin amaç ve faaliyetlerini gerçekleştirmesi için zorunlu veya gerekli olup, olmadığının yönetim kurulu tarafından her kooperatifin mevcut yapısı göz önüne alınarak değerlendirilmesi gerekmektedir.
Yapı Kooperatiflerinin amacı ana sözleşmenin 6.maddesinde yazıldığı üzere ortaklarının konut ihtiyacını karşılamaktadır.
Bu kapsamda kooperatifin yeni ortaklar edinerek finansman sağlanması her ne kadar kooperatifin amacını gerçekleştirmesi yönünde bir işlem gibi gözükse de kooperatiflerde temel finansman modeli mevcut ortakların ödemeleri ile ortaklar cetveline kayıtlı ortakların konut ihtiyacının karşılanması şeklinde olmasıdır.
Ancak mevcut ekonomik gelişmelerin ve satın alma gücündeki azalmanın bütün toplumu etkilediği gibi kooperatif ortaklarını ve kooperatifin finansal yapısını da etkilemesi nedeni ile finansman sağlanması amacı ile yeni ortak kaydı kooperatifin amacına uygundur.
Bu kapsamda yapılacak reklamların kooperatifin bütçe disiplinine uygun şekilde gerçekleştirilmesi ve mümkün ise bu konuda bir üst limit belirlenerek gerekçeli yönetim kurulu kararı alınması uygun olacaktır.
Uygulamada inşaat şirketlerinin reklam bütçelerinin karşılığında inşaatını gerçekleştirdiği konutlar ile barter yaptığı bilinmek ile beraber kooperatiflerde bu işlemin yapılabilmesi için genel kurul kararı gereklidir.
c-)Çeşitli mecralarda yayımlanacak olan reklamların kooperatif ana sözleşmesinin ilan ve reklamlar başlıklı 89. maddesinde yer alan reklam yasağı hükümlerine aykırı olup, olmadığı
Kooperatif ana sözleşmesinin ilan ve reklamlar başlıklı 89.maddesinde “Kooperatifçe tanıtım ve ortak kaydı amacıyla yapılacak ilan, reklam ve açıklamalar eksik ve gerçeğe aykırı olamayacağı gibi yanıltıcı bilgi ve unsurları taşıyamaz” hükmü bulunmaktadır.
Bu nedenle kooperatif tarafından gerek televizyon, radyo gerek online ortamda yapılacak reklamlarda genel kurul kararlarına ve ana sözleşmenin ilgili maddesine aykırı olmayacak şekilde metinler ve görseller kullanılmalıdır.
Reklamda konutun fiziksel, sosyal ve ekonomik özellikleri ön plana çıkarılırken reklam veren tüzel kişiliğin kooperatif olduğu bilgisinin potansiyel ortaklara sunulması ayrıca taahhüt altına sokacak kesin ifadelerden kaçınılması gerekmektedir.
Bu kapsamda eğer genel kurul tutanağında bulunmayan bir taahhüt söz konusu ise ilk genel kurulda bu konuda karar alınması uygun olacaktır.
Genelde birçok inşaat firmasının yaptığı gibi sosyal olanaklar, bölgenin gelişimi ve taahhüt altına kooperatifi sokmayacak yaşam ile ilgili ifadelerin kullanılması sonrasında bilgi talep eden kişilere detaylı bilgilendirme yapılması uygun olacaktır.
Bilgilerinize Sunarız
Saygılarımızla
İlgili Mevzuat:
Kooperatif ana sözleşmesi madde 89: Kooperatifçe tanıtım ve ortak kaydı amacıyla yapılacak ilan, reklam ve açıklamalar eksik ve gerçeğe aykırı olamayacağı gibi yanıltıcı bilgi ve unsurları taşıyamaz
TCK 164: Bir şirket veya kooperatifin kurucu, ortak, idareci, müdür veya temsilcileri veya yönetim veya denetim kurulu üyeleri veya tasfiye memuru sıfatını taşıyanlar, kamuya yaptıkları beyanlarda veya genel kurula sundukları raporlarda veya önerilerde ilgililerin zarara uğramasına neden olabilecek nitelikte gerçeğe aykırı önemli bilgiler verecek veya verdirtecek olurlarsa altı aydan üç yıla kadar hapis veya bin güne kadar adlî para cezası ile cezalandırılırlar.
Alev Akgökçe :Kanun koyucunun bu düzenlemeyi yapmaktaki amacı, kooperatife ilişkin ilan ve reklamlarda gerçeğin dışına çıkılmasını ve ortak olmak isteyenlerin kandırılmasını önlemektir. Uygulamada bazı kooperatif yöneticilerinin özellikle konut yapı kooperatiflerinde, kooperatife henüz arsa alınmadan arsası alınmış, plan ve projeleri çizilmiş gibi gösterebilmektedir. Ya da denizle alakası olmadığı halde satın alınan arsanın denize çok yakın olduğu vs. gibi gerçeğe aykırı broşürler bastırarak yanlış ve yanıltıcı reklamlarla ortak kaydetmeye çalıştıklarına rastlanmaktadır. Bu reklam ve ilanları esas alarak kooperatife ortak olanlar mağdur olmaktadır.
Eksik veya gerçeğe aykırı ya da yanıltıcı bilgi ve unsurlar taşıyan ilan ve reklam neticesinde kimse aldanmasa ve kimsenin zararına bir sonuç veya bir kimsenin yararına bir durum ortaya çıkmasa dahi bu ilanı, açıklamayı ya da reklamı yapan yönetim kurulu üye ve memurları suçtan ceza alabileceklerdir