Hazırlayan Evren ÖZMEN

Soru-1: Ağustos 2018 Döneminde iki yerleşik ve % 100 de 100 Türk ortaklı firmalar arasında boya satış sözleşmesi düzenlenmiş ve bedel euro olarak belirlenmiştir. Sözleşmenin Türk Lirası olarak revize edilmesi gerekli midir ?

Cevap-1: Hayır. Tebliğin 6.maddesinde “(6) Türkiye’de yerleşik kişilerin; kendi aralarında akdedecekleri, iş makineleri dâhil taşıt satış sözleşmeleri dışında kalan menkul satış sözleşmelerinde sözleşme bedelini ve bu sözleşmelerden kaynaklanan diğer ödeme yükümlülüklerini döviz cinsinden veya dövize endeksli olarak kararlaştırmaları mümkündür” denilmiştir. Bu nedenle sözleşmenin revize edilmesine gerek bulunmamaktadır.

Soru-2: 2017 Yılında İş Makinası satın aldım. Satış Sözleşmem döviz cinsinden Türk Lirası olarak revize edilmesi gerekli değil midir ?

Cevap-2:(6) Türkiye’de yerleşik kişilerin; kendi aralarında akdedecekleri, iş makineleri dâhil taşıt satış sözleşmeleri dışında kalan menkul satış sözleşmelerinde sözleşme bedelini ve bu sözleşmelerden kaynaklanan diğer ödeme yükümlülüklerini döviz cinsinden veya dövize endeksli olarak kararlaştırmaları mümkündür.

Ancak

(21) Bu madde uyarınca akdedilecek sözleşmelerde istisna kapsamına alınan, ancak Türk Parası Kıymetini Koruma Hakkında 32 Sayılı Kararın Geçici 8 inci maddesinin yürürlüğe girdiği tarihten önce akdedilmiş bulunan sözleşmeler de anılan geçici madde hükmünden istisnadır.

Yeni alınacak iş makinalarının TL cinsinden olması gerekiyor. Ancak eskiden aldığınız ve döviz cinsinden olan sözleşme ile aldığınız iş makinasında Türk Lirasına çevirme zorunluluğu olmadığını düşünüyorum.

Soru-3: Turizm firması olarak paket tur satıyoruz. Müşterilerimize döviz cinsinden fatura kesebilir miyiz ?

Cevap-4: Evet Kesebilirsiniz. Tebliğin 4-c maddesine göre Türkiye’de yerleşik kişilerin yurt dışında gerçekleştirecekleri faaliyetler kapsamında yapılan hizmet sözleşmeleri istisna kapsamındadır.

Soru-4: Dövizli kredi kullanarak yaptığımız binayı yabancı bir firmaya kiraya verdik. Kira sözleşmemizi revize etmemiz gerekmekte midir ?

Cevap-4: Evet Revize etmeniz gereklidir.

(2) Türkiye’de yerleşik kişiler; kendi aralarında akdedecekleri, konusu serbest bölgeler dahil yurt içinde yer alan gayrimenkuller olan, konut ve çatılı iş yeri dâhil gayrimenkul kiralama sözleşmelerinde sözleşme bedelini ve bu sözleşmelerden kaynaklanan diğer ödeme yükümlülüklerini döviz cinsinden veya dövize endeksli olarak kararlaştıramazlar.

Ama firma yabancı dediğinizi duyar gibiyim,

(16) Dışarıda yerleşik kişilerin Türkiye’de bulunan; şube, temsilcilik, ofis, irtibat bürosu, doğrudan veya dolaylı olarak yüzde elli ve üzerinde pay sahipliklerinin bulunduğu şirketler ile serbest bölgedeki faaliyetleri kapsamında serbest bölgelerdeki şirketlerin taraf olduğu iş ve hizmet sözleşmelerinde, sözleşme bedelinin ve bu sözleşmelerden kaynaklanan diğer ödeme yükümlülüklerinin döviz cinsinden veya dövize endeksli olarak kararlaştırılması mümkündür.

Maddede görüldüğü üzere yabancı firmalar ile sadece iş ve hizmet sözleşmeleri döviz olabiliyor. Ayrıca menkul kıymet kiralaması da olabiliyor. Ama taşınmaz kiralaması olmuyor.

Soru-5: SAP satışı ve aynı zamanda uygulamasını yapıyoruz. Sözleşmemizi ve Faturamızı döviz cinsinden düzenleyebilir miyiz ?

Cevap-5: Evet Düzenleyebilirsiniz.Türkiye’de yerleşik kişilerin; kendi aralarında akdedecekleri, bilişim teknolojileri kapsamında yurt dışında üretilen yazılımlara ilişkin satış sözleşmeleri ile donanım ve yazılımlara ilişkin lisans ve hizmet sözleşmelerinde sözleşme bedelini ve bu sözleşmelerden kaynaklanan diğer ödeme yükümlülüklerini döviz cinsinden veya dövize endeksli olarak kararlaştırmaları mümkündür.

Soru-6: Aylık 1000 usd kira ödemesi yapıyorum. Kira sözleşmesi tarihim 2017. Şimdi ne yapmam gerekiyor ? Mal sahibi de Türk ben de Türk vatandaşıyım.

Cevap: Türk parası cinsinden karşılığının 2/1/2018 tarihinden bedellerin yeniden belirlendiği tarihe kadar Türkiye İstatistik Kurumunun her ay için belirlediği tüketici fiyat endeksi (TÜFE) aylık değişim oranları esas alınarak artırılması suretiyle belirlenir.

Türk Parası Kıymetini Koruma Hakkında 32 Sayılı Kararın Geçici 8 inci maddesinin yürürlüğe girdiği tarihten önce akdedilen konut ve çatılı iş yeri kira sözleşmelerinde döviz veya dövize endeksli olarak belirlenen bedeller bu fıkranın ilk paragrafına göre iki yıllık süre için Türk parası olarak belirlenir. Ancak, Türk parası olarak belirlemenin yapıldığı kira yılının sonundan itibaren bir yıl geçerli olmak üzere; anılan paragraf uyarınca Türk parası olarak belirlenen kira bedeli, taraflarca belirlenirken mutabakata varılamazsa, belirleme tarihinden belirlemenin yapıldığı kira yılının sonuna kadar Türkiye İstatistik Kurumunun her ay için belirlediği tüketici fiyat endeksi (TÜFE) aylık değişim oranları esas alınarak artırılması yoluyla belirlenir. Bir sonraki kira yılı Türk parası cinsinden kira bedeli ise, taraflarca belirlenirken mutabakata varılamazsa, önceki kira yılında geçerli olan kira bedelinin Türkiye İstatistik Kurumunun belirlediği tüketici fiyat endeksi (TÜFE) aylık değişim oranları esas alınarak artırılması yoluyla belirlenir ve belirlenen Türk parası cinsinden kira bedeli bu fıkrada belirtilen iki yıllık sürenin sonuna kadar geçerli olur.

Önce mal sahibi (ev-ofis farketmez) ile iletişime geçerek, sözleşmeyi revize etmeniz gerektiğini söylüyorsunuz. Aranızda bir rakamda mutabakata varamaz iseniz 2 ocak 2018 kuruna bakıyorsunuz, o kura göre 3,77 olarak kur belirleniyor.

1000 usd kira: 3770 TL Bu rakamı benim anladığım Tüfe ile güncelliyoruz.

Eylül Tüfe:24,52

Ocak Tüfe:10,35

Fark:14,17

3770/100*114,17=4304,20 TL

Ancak sözleşmenin kira yenilenme dönemine kadar bu rakam oluyor.

Kira rakamları neredeyse yarı yarıya düştüğü için ve faizler çok yüksek olduğu için herkes elindeki gayrimenkulü satış için pazara sürer ve zaten mevcut olan arz fazlası daha da artabilir.

Yeni sözleşmenin veya revize protokolün damga vergisi doğuyor, o damga vergisini ödememek için arabulucuya giderek arabulucu da işlemi yaparsanız aynı işlevi görüyor.