Nakliyat ambarı kooperatif hissesinin satışında vergilendirme.

İlgide kayıtlı özelge talep formunda; yurt dışında yaşadığınızı, Türkiye’ye zaman zaman geldiğinizi, ……….. Kooperatifinde bulunan 2001 yılında satın aldığınız hissenizi satmak istediğinizi belirterek, bu hisse satışından elde edeceğiniz gelirin değer artış kazancı olarak değerlendirilip değerlendirilmeyeceği konusunda Başkanlığımızdan görüş talep ettiğiniz anlaşılmaktadır.

193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun 3 üncü maddesinde, Türkiye’de yerleşmiş olanlar ile resmi daire ve müesseselere veya merkezi Türkiye’de bulunan teşekkül ve teşebbüslere bağlı olup adı geçen daire, müessese, teşekkül ve teşebbüslerin işleri dolayısiyle yabancı memleketlerde oturan Türk vatandaşlarının tam mükellef olduğu belirtilerek bu kişilerin Türkiye içinde ve dışında elde ettikleri kazanç ve iratların tamamı üzerinden vergilendirilecekleri hükme bağlanmıştır.

Aynı Kanunun “Türkiye’de yerleşme” başlıklı 4 üncü maddesinde ikametgahı Türkiye’de bulunanlar ile bir takvim yılı içinde Türkiye’de devamlı olarak altı aydan fazla oturanların Türkiye’de yerleşmiş sayılacağı, geçici ayrılmaların Türkiye’de oturma süresini kesmeyeceği, 6 ncı maddesinde de Türkiye’de yerleşmiş olmayan gerçek kişilerin sadece Türkiye’de elde ettikleri kazanç ve iratlar üzerinden vergilendirilecekleri hüküm altına alınmıştır.

Çalışma veya oturma izni alarak altı aydan daha fazla bir süre yurt dışında yaşayan Türk vatandaşlarının  elde ettikleri kazanç ve iratların vergilendirilmesine ilişkin açıklamaların yapıldığı 210 Seri No.lu Gelir Vergisi Genel Tebliğinde de söz konusu Türk vatandaşlarının Türkiye’de elde ettikleri kazanç ve iratları bakımından  dar mükellefiyet esasında vergilendirilmeleri gerektiği, bu vatandaşlarımızdan kesin dönüş yaparak Türkiye’ye yerleşenler ile bir takvim yılı içinde altı aydan daha fazla süreyle Türkiye’de oturanların ise tam mükellefiyet esasında vergilendirilecekleri açıklamalarına yer verilmiştir.

Anılan Kanunun “Değer Artışı Kazançları” başlıklı mükerrer 80 inci maddesinde;

“Aşağıda yazılı mal ve hakların elden çıkarılmasından doğan kazançlar değer artışı kazançlarıdır.

            ………

            4. Ortaklık haklarının veya hisselerinin elden çıkarılmasından doğan kazançlar.

            …..

Bu maddede geçen “elden çıkarma” deyimi, yukarıda yazılı mal ve hakların satılması, bir ivaz karşılığında devir ve temliki, trampa edilmesi, takası, kamulaştırılması, devletleştirilmesi, ticaret şirketlerine sermaye olarak konulmasını ifade eder.

            Bir takvim yılında elde edilen değer artışı kazancının, menkul kıymet ve diğer sermaye piyasası araçlarının elden çıkarılmasından sağlananlar hariç, 6000 (2014 takvim yılı için 9.700 TL) Türk Lirası gelir vergisinden müstesnadır.”

hükümleri yer almaktadır.

Aynı Kanunun “Münferit Beyannamenin Verilmesi” başlıklı 101 inci maddesinde de;

“Dar mükellefiyete tabi mükelleflerden yıllık beyanname vermeye mecbur olmayanlar:

            …

            2. Menkul malların ve hakların elden çıkarılmasından doğan diğer kazanç ve iratlarını, mal ve hakların Türkiye’de elden çıkarıldığı,

            …

            Yerin vergi dairesine münferit beyanname ile bildirmeye mecburdurlar.

            Bu kazanç ve iratlardan serbest meslek faaliyetlerine ilişkin olanların beyannamelerinin bu faaliyetlerin sona erdiği bu kazanç dışındaki diğer kazanç ve iratlarla ilgili beyannamelerin ise bu kazanç ve iratların iktisap olunduğu tarihten itibaren 15 gün içinde ilgili vergi dairesine verilmesi mecburidir. “

hükümlerine yer verilmiştir.

Bu hüküm ve açıklamalar çerçevesinde, ……….. Kooperatifinde bulunan hissenizin devri karşılığında elde edeceğiniz kazanç, Gelir Vergisi Kanununun mükerrer 80 inci maddesinin birinci fıkrasının (4) numaralı bendine göre değer artışı kazancı niteliğinde olup, söz konusu kooperatif hissesinin elden çıkarıldığı dönemde altı aydan fazla süreyle Türkiye’de bulunmamanız durumunda değer artışı kazancının ilgili yıla ilişkin istisna tutarını (2014 yılı için 9.700 TL.) aşan kısmını, Gelir Vergisi Kanununun 101 inci maddesi gereği münferit beyanname ile beyan etmeniz gerekmektedir.

İlgili dönemde Türkiye’de altı aydan fazla süreyle bulunmanız durumunda ise, tam mükellefiyet esasında vergilendirilmeniz gerekeceğinden, söz konusu gelirin istisna tutarını aşan kısmının aynı döneme ilişkin yıllık gelir vergisi beyannamesi ile beyan edilmesi gerektiği tabiidir.