KOOPERATİFLERDE İKTİSADİ İŞLETME KARMAŞASI-MALİ MÜŞAVİR EVREN ÖZMEN

Kurumlar vergisinden muaf olan kooperatiflerde ortak dışı işlemlerin vergilendirilmesi-EVREN ÖZMEN

city lights.png

Bu konu ile ilgili rapor talebinizi iletişim kutusundan yapabilirsiniz

7061 sayılı Kanunla 5520 sayılı Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (k) bendine eklenen parantez içi hükümle 1/1/2018 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere, kurumlar vergisinden muaf kooperatiflerin ortak dışı işlemleri nedeniyle kooperatif tüzel kişiliğine bağlı ayrı bir iktisadi işletme oluşmuş kabul edileceği, kooperatiflerin bu iktisadi işletmelerinden ve tam mükellefiyete tabi başka bir kurumun sermayesine katılımlarından kazanç elde etmelerinin ve bu kazançların daha sonra ortaklara dağıtılmasının da muafiyete etkisinin olmayacağı ve ortak dışı işlemlerden elde edilen kazancın vergilendirilmesine ilişkin usul ve esasların Maliye Bakanlığınca belirleneceği hüküm altına alınmıştır.

Bu suretle kooperatiflerin, 1/1/2018 tarihinden itibaren gerçekleştirecekleri ortak dışı işlemler nedeniyle muafiyetleri etkilenmeyecek; ancak bu işlemlerden elde edilen kazançlar kooperatif tüzel kişiliğine bağlı ayrı bir iktisadi işletme nezdinde kurumlar vergisine tabi tutulacaktır.

Dolayısıyla, muafiyete ilişkin diğer şartları taşıyan kooperatiflerin ortak dışı işlemlerinden elde edilen kazançları kooperatif tüzel kişiliğine bağlı ayrı bir iktisadi işletme nezdinde kurumlar vergisine tabi tutulacak, ortak içi işlemlerinden elde edilen kazançlarının kurumlar vergisine tabi tutulması söz konusu olmayacaktır.

Ortak dışı işlemlerle ilgili olarak kooperatif tüzel kişiliğine bağlı oluştuğu kabul edilen iktisadi işletme adına kurumlar vergisi mükellefiyeti tesis edilecektir.

Kooperatiflerin kurumlar vergisi karşısındaki durumunu hatalı olarak değiştiren madde aşağıdadır-EVREN ÖZMEN

Bu kooperatiflerin 1/1/2018 tarihinden itibaren gerçekleştirdikleri ortak dışı işlemlerine ilişkin olarak kooperatif tüzel kişiliğine bağlı ayrı bir iktisadi işletme nezdinde kurumlar vergisi mükellefiyeti tesis ettirilmek suretiyle bu işlemlerden elde ettikleri kazançları vergilendirilecektir.

Kurumlar vergisinden muaf olan kooperatifler, ortak dışı işlemlerine ilişkin hesap ve kayıtlarını kooperatif hesaplarıyla ilişkilendirmeksizin iktisadi işletme adına tasdik ettirecekleri ayrı defterlerde izleyeceklerdir.

Ayrıca, kurumlar vergisinden muaf olan kooperatiflerin tam mükellefiyete tabi başka bir kurumun sermayesine katılımları, iktisadi işletmeleri ile bu kurumlardan kazanç elde etmeleri ve söz konusu kazançları daha sonra ortaklarına dağıtmaları muafiyetlerini etkilemeyecektir.

Örnek 1: (A) narenciye üretim kooperatifinin ortaklarından almış olduğu narenciyeyi niteliğini değiştirmeden üçüncü kişilere satması ortak dışı işlem sayılmazken, niteliğini değiştirerek reçel olarak satması durumunda, kooperatif ortak dışı işlem yapmış olacağından, bu işlem nedeniyle kooperatife bağlı oluşan ayrı bir iktisadi işletme nezdinde bu işlemden doğan kazançlar kurumlar vergisine tabi tutulacaktır.

Örnek 2: (B) tohum üretim kooperatifi, gıda ürünleri üreten (K) A.Ş.’nin sermayesinin %20’sine iştirak etmiş ve bu iştirakinin 2017 hesap dönemine ait kârını 2018 yılı Haziran ayında dağıtması sonucunda 1.500.000.-TL kâr payı elde etmiştir. (B) kooperatifi elde ettiği bu kâr payının 600.000.-TL’lik kısmını 2019 yılı içerisinde ortaklarına dağıtmıştır.

(B) tohum üretim kooperatifinin sermaye şirketine iştirak etmesi, bu iştirakinden kazanç elde etmesi ve elde ettiği bu kazancı ortaklarına dağıtması kooperatifin muafiyetine etki etmeyecektir. (B) kooperatifinin başkaca ortak dışı işlemleri nedeniyle iktisadi işletme oluşması halinde (K) A.Ş.’nin sermayesine katılımından elde ettiği kazancını iktisadi

işletme ile ilişkilendirmesi de söz konusu olmayacaktır.”

UYGULAMA ILE ILGILI SORULARINIZ ICIN

Error: Contact form not found.

Ekran Resmi 2018-03-12 18.42.49

5 thoughts on “KOOPERATİFLERDE İKTİSADİ İŞLETME KARMAŞASI-MALİ MÜŞAVİR EVREN ÖZMEN

  1. Sorular, cevaplar ve belirsizlikler:
    1-Kooperatif kurumlar vergisi muafiyetinden feragat edip kurumlar vergisi mükellefiyeti tesis ettirse ortaklık dışı işlemler için iktisadi işletme tesis ettirmeye bilir mi?
    Yasa ve tebliğe göre ortaklık dışı işlem varsa illaki iktisadi işletme tesis edecek görünüyor. böylece çifte defter onaylatılıp tutulacak!…
    2-İktisadi işletme ne zaman ve nasıl tesis ettirilecektir?
    Bu konuda bir açıklık yok. Olması gereken ilk ortaklık dışı işlemin gerçekleştiği tarih itibariyle iktisadi işletme tesis edilmelidir.
    3-İktisadi işletmenin defterleri ne zaman onaylattırılacak?
    ilk işlemin yapıldığı tarihten itibaren 10 gün içinde (kayıt süresi) onaylattırmak uygun olur. ancak bu konuda da bir hüküm yok.
    4-kooperatifin gelirleriyle iktisadi işletmenin gelirlerini ayırmak kolay. Giderler nasıl ayrılacaktır. Örneğin kira,elektrik su personel vb. giderlerden neye göre pay verilecektir?
    Bu konuda gerek yasada gerekse tebliğde bir düzenleme yoktur.
    Evet tam bir karmaşa … çık içinden çıkabilirsen…
    İş yükünü artıran, kırtasiyeciliği artıran ve kırtasiye masrafını artıran bu yasa neden çıktı acaba? Aynı defterde ortaklık içi işlemler ile ortaklık dışı işlemleri ayrıştırarak kurumlar vergisi matrahı bulunamaz mıydı? vs. vs…

      1. Merhaba Evren Bey,
        Umarım düzeltilir. ama çok umutlu değilim. Zira iktisadi işletme tesis etme işleminin rasyonel olup olmaması bir yana, yasa ve sonrasındaki kurumlar vergisi tebliği konu ile ilgili birçok soruya cevap olamıyor. Yine İktisadi işletme tesisi ve defter onayı işleminin VUK, kooperatifler kanunu, Ticaret kanununa ilişkin yönleri var ama bu kanunlarda bir düzenleme yok. Bu hep yapılıyor. Örneğin Kurumlar vergisi muafiyeti için üst birliğe üyelik koşulu KV kanununda kaldırıldı. Ama kooperatifler kanunu 93.maddede aynen duruyor. vb. vb.

        Benzer açmazlar KDV kanunu ve diğerlerinde de var. Örneğin ihrac kayıtlı teslimlerde imalatçı aleyhinde oluşan kur farklarının KDV siz fatura edileceği ama iade alınacak KDV den kur farkının kdv si hesaplanarak düşüleceğine ilişkin tebliğ şubat 2017 de çıktı. ama hala iade alınamayan bu KDV nin ne olacağına ilişkin bir düzenleme yok. Konuyu mukteza ve doğrudan Gelir idaresi ile def’aten görüşmeyle sonuç almaya çalıştım. ama sonuç yok.

Muhsin Dalfidan için bir yanıt yazın Yanıtı iptal et

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir