|
|
|
YAPI KOOPERATİFİ ANA SÖZLEŞMESİ
|
“BİRİNCİ BÖLÜM”
|
KURULUŞ, ÜNVAN, MERKEZ, SÜRE, AMAÇ VE FAALİYET KONULARI
|
KURULUŞ: |
Madde 1- Bu ana sözleşmede isimleri,tabiiyetleri, ikametgah adresleri ve taahhüt ettikleri sermaye payları gösterilen kimseler tarafından, 1163 sayılı Kooperatifler Kanunu hükümlerine göre değişir ortaklı,değişir sermayeli ve sınırlı sorumlu bir konut yapı kooperatifi kurulmuştur.
|
TÜZEL KİŞİLİĞİN KAZANILMASI VE ANASÖZLEŞME DEĞİŞİKLİĞİ: |
Madde 2- Kooperatif Ticaret siciline tescil ile tüzel kişilik kazanır. Tescilden önce kooperatif namına iş ve işlem yapanlar bunlardan şahsen ve zincirleme olarak sorumludurlar. Ana sözleşmede yapılacak değişiklikler kuruluştaki usule tabidir.
|
ÜNVAN:
Madde 3- Kooperatifin unvanı: Sınırlı Sorumlu AKKARDELEN KONUT YAPI KOOPERATİFİDİR. |
MERKEZ:
Madde 4– Kooperatifin merkezi: ANKARA‘DIR. |
SÜRE:
Madde 5- Kooperatifin süresi 30 yıldır.
|
AMAÇ VE FAALİYET KONULARI:
|
Madde 6- Kooperatifin amacı ortaklarının konut ihtiyaçlarını karşılamaktır.Bu amaçla kooperatif:
1- Arsa ve arazi satın alır, birleştirir imar planına uygun biçimde böldürerek altyapı plan, proje ve maliyet hesapları hazırlar ve ortaklarına konut yaptırır.
2- Yaptırılan konutların mülkiyetini bu sözleşmede yazılı esaslara göre ortaklara aktarır.
3- Ortakların sosyal kültürel ve ekonomik ihtiyaçlarını karşılamak üzere gerekli tesisleri kurar, bu tesisleri işletir ve kiraya verir.
4- Yukarda ki fıkralardaki hususları sağlamak üzere, ilgili kurum ve kuruluşlarla ortak çalışmalarda bulunabilir, Gayrimenkul ve menkulleri iktisap eder, kiralar, kiraya verir, satar ve benzeri tasarruflarda bulunur, ayni haklar tesis eder.
5- Kooperatif kredi ihtiyacının karşılanması amacıyla ilgili finansman kuruluşlarına başvuruda bulunur, borçlanır, açılan kredinin zamanında ve amacına uygun kullanılmasını sağlayıcı tedbirler alır.
6- Konut yapımının mali yetersizlik nedeni ile imkansızlaşması halinde, kooperatife ait arsayı parselleyerek, genel kurulca karara bağlanması şartıyla kur’a ile ortaklarına dağıtır.
7- Konut yapı kooperatifleri üst kuruluşlarına katılır.
8- Gerektiğinde ortaklar ve personel için yardım fonları oluşturur, konusu ile ilgili eğitim, yayın, araştırma ve benzeri faaliyetlerde bulunur. |
“İKİNCİ BÖLÜM”
|
SERMAYE PAYLARI
SERMAYE:
Madde 7- Kooperatifin sermayesi, ortakların taahhüt ettikleri payların toplam tutarlarından ibaret olup değişkendir. Ancak sermayenin en az haddi 70. 000 liradır. Kuruluşta bu sermayenin tamamını taahhüt etmesi ve ¼ ünün peşin ödenmesi zorunludur. Aynı sermaye konamaz.PAYLAR
Madde 8- Bir ortaklık payının değeri 10.000 .liradır. ortaklar en çok 1.000 pay taahhüt edebilirler. Ancak her ortağın en az 1 pay taahhüt etmesi zorunludur.
Ortaklık payları, bu ana sözleşmenin 19’ncu maddesine göre düzenlenen ortaklık senedinde gösterilir. Senetle temsil edilmeyen paylar 10.000 lira üzerinden itibar olunur.
PAYLARIN ÖDENMESİ
Madde 9- Ortakların taahhüt ettikleri pay bedellerinin en az ¼’ü peşi, geri kalanı ise yönetim kurulunca belli edilecek eşit aylık taksitler halinde ve en fazla bir yıl içinde ödenir.
|
“ÜÇÜNCÜ BÖLÜM”
|
ORTAKLIK İŞLEMLERİ
ORTAKLIK ŞARTLARI
Madde 10- Kooperatife üye olabilmek için aşağıdaki nitelik ve şartların varlığı gereklidir.
1- Medeni hakları kullanma ehliyetine sahip gerçek kişi olmak.
2- Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı olmak ve yabancı uyruklu olmakla birlikte 2644 Sayılı Tapu Kanunu veya yürürlükteki mevzuat hükümlerine göre Türkiye’de gayrimenkul edinmesine imkan sağlanmış kişilerden bulunmak.
3- 1163 Sayılı Kooperatifler Kanununun 9’ncu maddesinde yazılan tüzel kişilerden olmak.
ORTAKLIĞA KABUL:
Madde 11- Gerekli şartları taşıyıp da, Kooperatife ortak olmak isteyenler yazılı olarak yönetim kuruluna başvururlar. Bu başvuruda, ana sözleşmenin tüm hükümlerinin ve getirilen yükümlülüklerin kabul edildiği açıkça belirtilir. Ortaklığa kabul yönetim kurulunun kararı ile gerçekleşir. Yönetim kurulu ortaklar ile ortak olmak için başvuranların 10’ncu maddede gösterilen şartları taşıyıp taşımadığını araştırmak zorundadır. Ortaklığa kabul veya ret kararı, ilgiliye 15 gün içinde yazı ile sildirilir. İstekli,ortaklığa alındığı takdirde, kararın kendisine bildirildiği tarihten itibaren bir ay içinde sermaye taahhüdünün diğer ortaklarca ödenmiş taksiti ve diğer ortakların her birinin o tarihe kadar ödemiş oldukları paralara eşit meblağı bir defada öder. 17 nci madde uyarınca devir yoluyla ortaklığa alınanlar hariç olmak üzere daha sonra ortaklığa kabul edileceklerden yukarda belirtilen meblağın üzerinde para talep edilmesi, genel kurulun bu hususta karar alması halinde mümkündür. Yedek üye ve benzeri şekilde üye kaydı yapılamaz. Bu amaçla para tahsil edilemez.
ORTAK SAYISI
Madde 12- Kooperatifin ortak sayısı en az 7 kişidir. Ortak sayısı, arsa ve konut imkanlarına göre genel kurulca belirlenir. Yönetim kurulu genel kurulca belirlenen sayının üzerinde ortak kaydedemez.
ORTAKLIKTAN ÇIKMA
Madde 13- Her ortak hesap senesi sonunda en az bir ay önce yönetim kuruluna yazı ile başvurmak suretiyle ortaklıktan çıkabilir. Yönetim kurulu bu hükme uygun olarak yapılacak isteğe rağmen, yazılı başvurunun kooperatif kayıtlarına girişinden itibaren bir ay içinde kabulden kaçınırsa ortak çıkma dileğini noter aracılığı ile yönetim kuruluna bildirir. Bildiri tarihinden itibaren çıkma gerçekleşir.
ORTALIKTAN ÇIKARMA
Madde 14- Durumları aşağıdaki hallere uyanlar yönetim kurulu kararı ile ortaklıktan çıkarılır.
1- 10 ncu maddede yazılı ortaklık şartlarını kaybedenler.
2- Parasal yükümlülüklerini otuz gün gecikmeleri üzerine, yönetim kurulunca noter aracılığı ile yapılacak ihtarı takip eden otuz gün içinde bu yükümlülüklerini yerine getirmeyenler.
3- Kur’a çekimi sonunda kendilerine düşen konutu kabul etmeyenler.
4- Tapuda kendi adlarına tescilinden önce konutlarında yaptıkları tahribat veya tadilatı yazılı ihtara rağmen düzeltmeyenler.
5- Kooperatifin para, mal ve belgeleri üzerinde işledikleri suçlardan dolayı mahkum olanlar.
Çıkarma kararı gerekçeli olarak yönetim kurulu karar defteri ile ortaklar defterine kaydedilir.Kararın onaylı örneği, çıkarılan ortağa tebliğ edilmek üzere 10gün içinde notere tevdi edilir. Ortak çıkarma kararının tebliğ tarihinden itibaren üç ay içinde iptal davası açabilir veya genel kurula itiraz edebilir. Bu itiraz, ilk toplanacak genel kurula sunulmak üzere yönetim kuruluna noter aracılığı ile tebliğ ettirilecek bir yazı ile yapılır. Genel kurula itiraz edildiği takdirde, yönetim kurulunun çıkarma kararı aleyhine iptal davası açılamaz. İtiraz üzerine genel kurulca verilecek karara karşı iptal davası hakkı saklıdır. Üç aylık süre içinde genel kurula veya mahkemeye başvurmak suretiyle itiraz edilmeyen çıkarma kararı kesinleşir. Ortaklar, Bu maddede gösterilmeyen sebeplerle ortaklıktan çıkarılamazlar. Haklarındaki çıkarma kararı kesinleşmeyen ortakların yerine yeni ortak alınamaz. Bu kişilerin ortaklık hak ve yükümlülükleri, çıkarma kararı kesinleşinceye kadar devam eder.
ORTAKLIĞI SONA ERENLERLE HESAPLAŞMA
Madde 15- Devir dışında bir nedenle ortaklığı sona erenlerin sermaye ve diğer alacakları, o yılın bilançosuna göre hesaplanarak, bilanço tarihinden itibaren bir ay içinde geri verilir. Ayrılan ortaklar kooperatifin yedek akçeleri üzerinde bir hak iddia edemezler. Ortaklığı sonra erenlerin alacak ve hakları, bunları isteyecekleri günden itibaren beş yıl geçmekle zaman aşımına uğrar.
ÖLEN ORTAĞIN DURUMU
Madde17- Ortaklık yazılı olarak yönetim kuruluna bildirilmek suretiyle 10′ ncu maddedeki ortaklık şartlarını taşıyan kişilere devredilir. Yönetim kurulu bu şekilde ortaklığı devralan kişiye ortaklığı kabulden kaçınamaz. Devir halinde eski ortağın kooperatife karşı tüm hak ve yükümlülükleri yeni ortağa geçer. Kooperatifçe, bu devir sebebiyle taraflardan ayrıca bir ödemede bulunmaları istenemez.
ORTAKLIĞA TEKRAR GİRME
Madde18- Ortaklığı sona erenler, ayrılma nedenlerinin ortadan kalkması halinde yeniden ortaklığa kabul edilebilir. Bu ana sözleşmenin 14’ncü maddesisin 5nci bendi gereğince çıkarılanlar kooperatife tekrar alınamazlar.
ORTAKLIK SENEDİ:
Madde 19- Her ortağın üyelik haklarının, ada yazılı ortaklık senedi ile temsil olunması şarttır. Bu senede kooperatifin unvanı, sahibinin adı ve soyadı, iş ve konut adresi, kooperatife girdiği ve çıktığı tarihler yazılır. Bu hususlar, senet sahibi ile kooperatifi temsile yetkili olan kimseler tarafından imzalanır. Ortağın yatırdığı veya çektiği paralar tarih sırasıyla kaydedilir. Bu kayıtlar kooperatifin ödediği paralara ait ise ortak imza eder. İmzalı ortak senedi makbuz hükmündedir. Mezkur senet ana sözleşmeyi ihtiva etmek şartıyla ortaklık cüzdanı şeklinde düzenlenir. Ortaklık senetleri kıymetli evrak niteliğinde olmayıp sadece ispat vesikası hükmündedir.
ORTAKLIK ŞAHSİ SORUMLULUKLARI
Madde 20- Her ortak kooperatifin borçlarına karşı, taahhüt ettiği pay tutarı kadar sorumludur.
Kooperatiften ilişkisi kesilen ortağın sorumluluğu, ayrıldığı tarihten iki yıl devam eder.
Kooperatife giren her ortak girişinden önce doğmuş olan kooperatif borçlarından dolayı diğer ortaklar gibi sorumlu olur.
Yönetim kurulu üyeleri ile denetçilerin sorumlulukları hakkındaki hükümler saklıdır.
ORTAKLIKPAYI DIŞINDAKİ ÖDEMELER
Madde21– Ortaklar, taahhüt ve tediye ettikleri ortaklık payı bedelleri dışında, kooperatif amaçlarının gerçekleşmesini sağlamak üzere genel kurulca kararlaştırılacak miktardaki, arsa, altyapı, inşaat ve benzeri gider taksitlerini ödemek zorundadırlar. Bu kararlarda ana sözleşmenin 33ncü maddesinin 2′ nci fıkrasında gösterilen nisap aranır. |
“DÖRDÜNCÜ BÖLÜM”
|
ORTAKLIK ORGANLARI VE YÖNETİMİ |
KOOPERATİFİN ORGANLARI:
Madde 22- Kooperatifin organları şunlardır:
1- Genel Kurul
2- Yönetim Kurulu
3- Denetim Kurulu
GENEL KURUL
Görev ve Yetkileri
Madde 23- En yetkili organ genel kurulun görev ve yetkileri Şunlardır:
1- Bilanço, Bilanço hesaplarının dökümü, gelir-gider hesapları ile yönetim kurulu ve denetçiler tarafından verilen raporları inceleyerek kabul veya reddetmek.
2- Yönetim kurulu üyeleri ile denetim kurulu üyelerini seçmek, ibra etmek veya sorumluluklarına karar vermek, gerektiğinde bunları azletmek.
3- Yönetim ve denetim kurulu üyelerine verilecek aylık ücret, huzur hakkı ve yolluk miktarı ile bütçeyi görüşerek karara bağlamak.
4- Yönetim kurulu tarafından verilen ortaklıktan çıkarma kararlarına yapılan itirazları inceleyip karara bağlamak.
5- Kanun, ana sözleşme ve iyi niyet esasları ile genel kurul kararlarına aykırı olduğu ileri sürülen yönetim kurulu kararlarının iptal edilip edilmeyeceği konusunda karar vermek.
6- Ortaklardan tahsil edilecek taksit miktarı ve ödeme esaslarını tespit etmek.
7- Üst kuruluşa girme kararı vermek ve bu kuruluşta görevlendirilecek temsilcileri seçmek.
8- Ana sözleşmede yapılması öngörülen değişiklikler hakkında karar vermek.
9- Gayrimenkul alımında ve satımında takip edilecek usul ile alınacak gayri menkulün niteliğini ve azami fiyatını, satılacak gayrimenkulun fiyatını belirlemek.
10- İmalat ve inşaat işlerinin yaptırılma yöntemini kararlaştırmak.
11- Kooperatifin ortak sayısı ile yapılacak konut sayısını tespit etmek.
12- Kooperatifin dağılması hakkında karar vermek,tasfiye kurulunu seçmek
13- Kanun ve anasözleşme ile genel Kurula tanınmış olan diğer konular hakkında karar vermek.
Genel kurul, yukarda ki görev ve yetkilerini devir ve terk edemeyeceği gibi kooperatifin amaçları ile ilgili her türlü işler hakkında da karar verebilir.Oy Hakkı ve Temsili
Madde 24- Bütün ortaklar genel kurula katılma hakkına sahiptir. Her ortak yalnız bir oya sahip olup yazı ile izin verilmek suretiyle bir ortak diğer bir ortağın oyunu kullanmak üzere tayin edebilir.
Ortak sayısı 1000’i geçtiğinde her ortak en çok 9 olmak üzere birden fazla ortağı temsil edebilir.
Eş ve birinci derece (Ortağın: çocuğu,anne ve babası, eşinin anne babası) akrabalar için temsilde ortaklık şartı aranmaz. Yönetim Kurulu başkan ve üyeleri ile kooperatifi temsile yetkili olanlar yetkili kılınan kimseler oy kullanamazlar. Yönetim kurulu başkan ve üyeleri ile kooperatifi temsile yetkili kimseler vekaleten oy kullanamazlar. Kooperatifin işlerinin görülmesine herhangi bir surette katılmış olanlar, yönetim kurulunun ibrasına ait kararlarda oylamaya katılamazlar. Bu hükümler denetçiler hakkında uygulanamaz. Hiçbir ortak; kendisi, eşi veya usül ve füruğu ile kooperatif arasında ortaklık ilişkileri dışındaki şahsi bir işe veya uyuşmazlığa ait görüşmelerde oy kullanamaz.Toplantı Şekli ve Zamanı:
Madde 25- Genel kurul, olağan ve olağan üstü olmak üzere iki şekilde toplanır. Olağan genel kurul toplantısının her yılın ilk altı ayı içinde yapılması zorunludur. Olağanüstü genel kurul, kooperatif işlerinin ve anasözleşme hükümlerinin gerektirdiği zaman ve surette yapılır.Toplantı Yeri:
Madde 26- Genel kurul yönetim kurulunca toplantıya çağrılır. Gerekli hallerde denetim kurulu, kooperatifin ortağı bulunduğu üst birlik ve tasfiye memurları genel kurulu toplantıya çağırma yetkisine sahiptirler. Genel kurul yukarda ki şekilde toplanmadığı takdirde Sanayi ve Ticaret Bakanlığınca Toplantıya çağrılabilir. Ayrıca, 4 ortaklardan az olmak kaydıyla toplam ortak sayısının 1/10’unun isteği halinde, genel kurul 10 gün içinde yönetim kurulu tarafından toplantıya çağrılır. Bu başvurunun müştereken ve noter tebligatı ile yapılması gerekir. Yönetim kurulunca bu isteğin zamanında yerine getirilmesi ve sırasıyla denetim kurulu, Kooperatifin ortağı bulunduğu üst birlik ile Sanayi ve Ticaret Bakanlığı’ na aynı şekilde yapılan başvurulardan da bir sonuç alınmaması durumunda, istek sahipleri mahalli mahkemeye başvurarak genel kurulu bizzat toplantıya çağırma izni alabilirler.
Çağrının Şekli:
Madde 28- Olağan ve olağanüstü toplantılara çağrı; taahhütlü mektupla, ayrıca gerektiğinde gazete ile gazete olmayan yerlerde mahalli örf ve adete göre ilan yoluyla yapılır. Çağrının sadece yazılı olarak imza karşılığında yapılması da mümkündür. Çağrının toplantı gününden en az 30gün önce ve en çok iki ay içinde yapılması, toplantının gün ve saati ile yerinin ve gündem maddelerinin bildirilmesi zorunludur. Çağrıda, birinci toplantıda çoğunluk sağlanamadığı takdirde yapılacak olan sonraki toplantıların tarihi, saati ve yeri açıklanarak yeni bir bildirime gerek kalmaksızın bir defada ortaklara duyuru yapılabilir. Toplantılar arasında en az 7 en fazla 30 gün süre bulunması gerekir.
Sürelerin hesabında duyuru ve toplantı günleri hesaba katılmaz. Ana sözleşminin değiştirilmesi söz konusu ise yapılacak duyuruda değiştirilecek maddelerin numaralarının yazılması ile yetinilir.
BÜTÜN ORTAKLARIN HAZIR BULUNMASI
Madde 29- Kooperatifin bütün ortaklarının veya temsilcilerinin hazır bulunması ve itirazın olmaması halinde genel kurul toplantılarına ilişkin diğer hükümler saklı kalmak şartıyla toplantıya çağrı hakkındaki hükümlere uyulmamış olsa da kararlar alınabilir. Ancak, kararların muteber olabilmesi için, toplantıda Bakanlık temsilcisi bulundurulması hususunda gerekli işlemlerin yapılmış olması şarttır. Yukarıdaki fıkraya göre alınan kararlar, tüm ortakların toplantıda oy birliği ile seçecekleri temsilciler tarafından imzalanacak bir tutanakla bağlanır. Bakanlığa Müracaat ve
Gönderilecek Belgeler
Madde 30- Genel kurul tarihi ile yeri ve gündemi, toplantıdan en az 15 gün önce, Ankara’da Sanayi ve Ticaret Bakanlığı’na (Teşkilatlandırma Genel Müdürlüğü) diğer illerde ise kooperatif merkezinin bulunduğu yerdeki valiliğe (İl Sanayi ve Ticaret Müdürlüğü) yazılı olarak bildirir. Bu bildirime, Bakanlıkça tespit edilen miktardaki temsilci ücretinin İlgili Maliye veznesine yatırıldığını gösteren belge eklenerek toplantıda temsilci bulundurması talep edilir.
Gündem:
Madde 31- Olağan genel kurul gündemine aşağıdaki hususlar yazılır.
1- Yönetim ve denetim kurulları tarafından verilen raporların okunması,
2- Bilanço, envanter ve gelir-gider farkı hesaplarının incelenmesi, onaylanması veya reddi,
3- Yönetim kurulu ile denetim kurulu üyelerinin ibrası,
4- Süresi biten yönetim ve denetim kurulu üyelerinin yerine yenilerinin seçilmesi,
5- Gelecek yılın bütçe ve çalışma programının görüşülmesi ve karara bağlanması,
6- Gerekli görülen diğer hususlar.
Olağanüstü genel kurul gündemi, çağrının amacına göre tayin ve tespit olunur.
Dörtten az olmayan hususlar görüşülemez.Ancak Kooperatife kayıtlı ortakların en az 1/10’unun gündem maddelerinin görüşülmesine geçilmeden önce yazılı teklifte bulunmaları halinde, hesap tetkik komisyonunun seçilmesi, bilanço incelemesinin ve ibranın geriye bırakılması, çıkan veya çıkarılan ortaklar hakkında karar alınması, Genel kurulun yeni bir toplantıya çağırılması ve kanun, anasözleşme ve iyi niyet esasları ile genel kurul kararlarına aykırı olduğu ileri sürülen yönetim kurulu kararlarının iptali, yönetim kurulu üyeleri ile denetçilerin azli ve yerlerine yenilerinin seçilmesi ile ilgili hususlar, genel kurula katılanların yarıdan bir fazlasının kabulü ile gündeme alınır.
Ortaklar Cetveli
Madde 32- Yönetim Kurulu: her genel kurul toplantısından önce, tüm ortakların ortak numaraları, isim ve ikametgahları ile asaleten ve vekaleten imzalanacak yerleri gösterir. Yönetim Kurulunca imzalı bir ortaklar cetveli hazırlamakla yükümlüdür. Bu cetvel, Toplantıya katılanlar ile genel kurul başkan ve bakanlık temsilcisi tarafından isim yazılarak ayrıca imzalanır.
Görüşme ve Karar nisabı:
Madde33- Genel Kurulun toplanabilmesi ve gündemdeki konuların görüşebilmesi için kooperatife kayıtlı ortakları en az 1/4’ünün şahsen veya temsilen toplantıda hazır bulunması şarttı. İlk ve müteakip toplantılarda aynı nisap aranır. Genel Kurulda kararlar, ortaklar cetvelinde imzası bulunanların fazlasının oyu ile alınır. Ancak, Kooperatifin dağılması, diğer bir kanalla birleşmesi veya ana sözleşmesinde değişiklik yapılması ile ilgili kararlar ortaklar cetvelinde imzası bulunanların 2/3 çoğunluğu ile verilir. Kamu kurumlarından alınan kredi miktarının artırılmasından yararlanmak üzere alınacak kararlarda, ikinci fıkra hükmü uygulanır.
Toplantının Açılması ve Başkanlık Divanı:
Madde34- Genel kurul toplantısı: Bakanlık temsilcisi bulundurulması hususunda usulüne uygun başvurunun ve 1163 sayılı Kooperatifler Kanunu’nun değişik 87’nci maddesine göre işlem yapıldığının tespiti ile toplantı nisabının sağlanması üzerine ve çağrı yapan organca yetkili kılınan kimseler tarafından açılır. Müteakiben bu genel kurul başkanı ile kararlaştırılacak sayıda sekreter üye ve gerektiğinde oy toplayıcı üye seçilir.
Bu seçimde en çok oy alan adaylar seçilmiş sayılır.
Genel kurul ve üyelerinin, ortaklardan ve kooperatifin üst kuruluşlarının temsilcileri arasından seçilmesi şarttır.
Oy Kullanmanın Şekli:
Madde35- Oylamalar el kaldırmak suretiyle yapılır. Ancak genel kurula katılanların yarıdan fazlasının talebi halinde gizli oya başvurulur.
Bilançonun Tasdiki ve İbra:
Madde36- Bilançonun tasdikine dair olan genel kurul kararı yönetim kurulu ile denetim kurulunun ibrasını da kapsar. Ancak bazı hususlar gösterilmemiş veya bilanço yanlış olarak düzenlenmiş ise bilançonun tasdiki ile bu organlar ibra edilmiş olmazlar. Denetim raporunun okunmasından önce bilanço ile hesapların kabulü hakkında verilen kararlar geçerli değildir. İbra edilmeyen yönetim ve denetim kurulu üyeleri, organlara aynı genel kurulda tekrar seçilemezler. İbra edilmeyen yönetim kurulu aleyhine tazminat davası açılabilmesi için bu konuda genel kurulca karar verilmiş olması gereklidir. Kooperatifin denetçileri genel kurul karar tarihinden itibaren bir ay içinde dava açmaya mecburdurlar. Bu müddetin geçilmesiyle dava hakkı düşmez. Davanın reddi halinde, Yönetim kurulu üyeleri tazminat talebinde bulunamazlar.
Karın Tesiri:
Madde 37- Kanun ve ana sözleşmeye uygun surette toplanmış genel kurulda alınan kararlar, toplantıda bulunmayanlar veya aleyhte oy kullananlar hakkında da geçerli ve bağlayıcıdır.
Kararların İptali:
Madde38- Aşağıda yazılı kimseler kanuna, anasözleşme hükümlerine ve iyi niyet esaslarına aykırı olduğu iddiasıyla genel kurul kararları aleyhine, toplantıyı izleyen günden başlamak üzere bir ay içinde, kooperatif merkezinin bulunduğu yerdeki mahkemeye başvurabilirler.
1- Toplantıda hazır bulunup da kararlara muhalif kalarak keyfiyeti tutanağa geçirten veya oyunu kullanmasına haksız olarak müsaade edilmeyen yahut toplantıya çağrının usulü dairesinde yapılmadığını veyahut gündemin gereği gibi ilan veya tebliğ edilmediğini yahut ta genel kurul toplantısına katılmaya yetkili olmayan kimselerin karara katılmış bulunduklarını iddia eden pay sahipleri;
2- Yönetim kurulu
3- Kararların yerine getirilmesi yönetim kurulu üyeleri ile denetçilerin şahsi sorumluluklarını mucip olduğu takdirde bunların her biri. Bozma davasının açıldığı ve duruşmanın yapılacağı gün, yönetim kurulu tarafından usulen ilan olunur. Bir kararın bozulması, bütün ortaklar için hüküm ifade eder. Bozma kararının kesinleşmesi halinde, bu husustaki ilam tescil ve ilan edilir.
Genel Kurul Tutanağı:
Madde 39- Genel kurul toplantılarının muteber olması için, ortaklar tarafından yapılan beyanlar ile muhalif kalanların muhalefet sebeplerini, yapılan seçimler ile verilen kararları içeren bu tutanak düzenlenir. Bu tutanakta, toplantıya asaleten ve vekaleten katılanların sayısı ile kullanılan oy sayısı ayrıca gösterilir. Genel kurul tutanağının altı, genel kurul başkan ve üyeleri ile bakanlık temsilcisi tarafından imzalanır.
Genel Kurul Kararlarının Tescil ve İlanı:
Madde 40- Toplantıya çağrının usulüne uygun yapıldığını gösteren belgeler ile ortaklar cedveli ve genel kurul tutanağı toplantı tarihinden itibaren 15 gün içinde Ticaret Sicil Memurluğu’nu verilmekle birlikte gerekli tescil ve ilan işlemi yaptırılır.
Bakanlığa Gönderilecek Belgeler:
Madde 41- Toplantı gününden itibaren en geç bir ay içinde, yönetim ve denetim kurulları raporları ile bilanço ve gelir-gider cetvelleri, genel kurul toplantı tutanağı ile ortaklar cetvelinin ve istenebilecek diğer belgelerin onaylı birer örneği kooperatifin ticaret siciline tescil edildiği şerdeki il sanayi ve ticaret müdürlüğüne tevdi edilir.
YÖNETİM KURULU:
Seçimi ve Süresi:
Madde 42 Yönetim Kurulu genel kurulca en az bir, en çok dört yıl için seçilir ve en az üç üyeden oluşur. Genel kurulca böyle bir süre tespiti yapılmaması halinde bir yıl için seçilmiş sayılır. Yönetim kuruluna seçilen üye sayısı kadar da yedek üye seçilir. Yönetim kurulunun asil ve yedek üyeleri, genel kurulda en çok oy alanlar arasından sıra ile belirlenir. Oylarda eşitlik halında Kurala başvurulur. Süresi sona eren üyeler yeniden seçilebilir. Genel kurul lüzum görürse yönetim kurulu üyelerini her zaman değiştirir.
Seçilme Şartları:
Madde 43: Yönetim kurulu üyelerinde aşağıdaki şartlar aranır.
1- Kooperatif ortağı olmak ve medeni hakları kullanma ehliyetine sahip bulunmak,
2- Türk vatandaşı olmak,
3- Başka bir yapı kooperatifi yönetim kurulu üyesi olmamak,
4- Türk Ceza Kanunu’nun zimmet, ihtilas, irtikap, rüşvet, görevi kötüyü kullanma, sahtekarlık, hırsızlık, dolandırıcılık, hileli iflas, emniyeti suiistimal ve devletin şahsiyetine karşı işlenen suçlara ilişkin hükümleri ile 1163 Sayılı Kooperatifler Kanunu’na göre mahkum olmak.
5- Aynı zamanda kooperatifte denetçi olmamak,
Yönetim kurulu üyeliğine seçilen tüzel kişiler, yukarıdaki şartları taşıyan gerçek kişiler vasıtasıyla temsil edilirler. Seçilme şartları denetim kurulu tarafından araştırılır. Bu şartları taşımadıkları halde seçilenler ile sonradan kaybedenlerin görevlerine yönetim kurulunca son verilir. Haklarında yukarıdaki suçlarla ilgili olarak kamu davası açılmış olanların görevleri ilk genel kurul toplantısına kadar devam etmekle beraber, yönetim kurulunca bu durumdaki üyelerin genel kurulca azli veya göreve devamı hakkında karar alınmak üzere yapılacak ilk genel kurul gündemine madde konur.
Görev ve Yetkileri:
Madde 44- Yönetim kurulu, kanun ve anasözleşme hükümleri içinde kooperatifin faaliyetini yöneten ve onu temsil eden icra organıdır.
Yönetim Kurulunun Başlıca görev ve Yetkileri şunlardır.
1- Kooperatifin amaçlarına , ortakların menfaatlerine ve genel kurulca belirlenen esaslara uygun arsa bulmak, arsa alımına ilişkin işlemleri yürütmek, arsayı tapu devri veya tapuya şerh verdirecek satış vadi sözleşmesi ile satın almak, imar planı ile arsaların parselasyonu yaptırmak.
2- Yıllık bilanço ile gelir-gider hesabının hazırlanmasını sağlamak,
3- Ortaklar ile ortak olmak için başvuranların ana sözleşmede belirtilen şartları taşıyıp taşımadıklarını araştırmak.
4- Alınan arsada yapılacak konutlar ve diğer tesisler için gerekli plan, proje ve haritaları yaptırmak, kooperatifin amaçlarının gerçekleşmesinde kullanılmak üzere ilgili kuruluşlardan borç para almak.
5- Kredi alma işlerinde, kooperatife kredi açacak müesseselere olan taahhüt ve vecibelerinden ortakları haberdar etmek,
6- Satın alınacak arsa ile bunlar üzerende yapılacak konutların bedellerini gerek sermaye mevcudundan, gerekse ortakların veya kredi kuruluşlarının verdikleri paralardan ödemek.
7- Kooperatife yapılan bağışları kooperatif amacına uygun işlerde kullanmak
8- Bakanlıkça istenecek her türlü evrak ve vesaiki ibraz etmek, bilgi vermek ve denetim için gönderilen yetkili elemanlara gerekli kolaylığı göstermek.
9- Kooperatifi resmi dairelerde, mahkemelerde ve üçüncü şahıslara karşı temsil etmek.
10- İbra etmek, dava açmak, sulh olmak veya davadan vazgeçmek.
11- Genel kuruldan karar almak şartı ile kooperatifin taşınır ve taşınmaz mallarını satmak, rehine koymak veya mülkiyetini aktarmak.
12- Doğacak sorumluluk yönetim kuruluna ait olmak üzere, kendi ortakları arasından veya hariçten bir veya birkaç kişiyi kooperatifi ilzam edecek tasarruflarda bulunmaya veya muayyen işlerde kooperatifi temsil etmeye yetkili kılmak.
Görev Bölümü ve Toplantılar:
Madde 45- Yönetim kurulu üyeleri : seçimi takiben yapacakları ilk toplantıda aralarından bir başkan bir ikinci başkan, gereğine göre de birer katip ve muhasip üye seçerek görev bölümü yaparlar.
Yönetim Kurulu, başkanın bulunmadığı zamanlarda ikinci başkanın çağrısı ile toplanır. Toplantı en az ayda bir defa ve en az yarıdan fazla üyenin katılması ile yapılır. Kararlar toplantıda bulunanların çoğunluğu ile verilir. Üyelerin eşitliği halinde keyfiyet gelecek toplantıya bırakılır. Onda da eşitlik halinde söz konusu teklif reddedilmiş sayılır.
Toplantılarda bulunmayan üyeleri temsilen oy kullanılmaz.Üyeler, şahsi menfaatlerini ilgilendiren hususların görüşülmesi sırasında toplantıya katılamazlar.
Özürsüz olarak üst üste üç toplantıda hazır bulunmayan üye çekilmiş olur.
Toplantılar kooperatif merkezinde yapılır. Ancak üyelerin çoğunluğunun tasvibi ile başka herhangi bir yerde de yapılabilir.
Alınan kararlar tarih ve numara sırasıyla yönetim kurulu karar defterine işlenir. Tüm üyelerin isimleri kararın baş tarafına yazılır ve alt tarafı toplantıya katılanlarca isim yazılarak imzalanır.
Verilen karara karşı olanlarla çekimser kalan üyeler, karşı olma veya çekimser kalma sebeplerini kararın altına yazarak imzalar.
Kooperatifin Temsil ve İlzamı:
Madde 46- Kooperatif adına düzenlenecek evrakın muteber olması veya kooperatifi ilzamı için, kooperatif unvanı altında temsile yetkili olanlardan ikisinin imzası gereklidir.
Yönetim kurulu kooperatifi temsil ve kooperatif adına imza atmaya yetkili şahısları kararla tesbit eder ve bu kararın noterlikçe onaylanmış bir sureti, imzalarla birlikte tescil edilmek üzere Ticaret Sicili Memurluğuna verilir.
Gerektiğinde, yukarıdaki fıkra hükmüne göre hareket edilerek imza yetkisine sahip kimseler değiştirilir.
Üyeliğin Boşalması:
Madde 47- Yönetim kurulu üyeleri, istifa etmek suretiyle her zaman çekilebilirler.
Herhangi bir sebeple yönetim kurulu üyeliğinin boşalması halinde, yönetim kurulunca aldıkları oy sırasına göre yedek üyeler çağrılır.Eşit oy alanlar arasında kur’a çekilir. Yönetim kurulu nisabı kaybederse boşalan yönetim kurulu üyeliklerine denetim kurulu tarafından gecikmeksizin yeteri kadar yedek üye çağrılır. Yedek üyelerle de yönetim kurulunun tamamlanmaması halinde, eğer yönetim kurulu toplantı nisabını kaybetmişse, T. Ticaret Kanunu’nun 315.nci maddesinin birinci fıkrasına göre hareket olunur. Yönetim kurulu toplantı nisabının altına düşmüşse, denetim kurulu tarafından seçimler yapılmak üzere derhal genel kurul toplantıya çağrılır.
Sorumluluk ve Yasak Muameleler:
Madde 48- Yönetim kurulu., kooperatif işlerinin yönetimi için gereken titizliği gösterir ve kooperatifin başarısı ve gelişmesi yolunda bütün gayretini sarf eder.
Üyeler, yönetim kurulundaki faaliyetleri sırasında öğrendikleri ticaret veya işletme sırlarını saklamakla yükümlüdürler.
Yönetim kurulu, gerekli defter ve belgeler ile genel kurul evraklarının ve ortak listelerinin muntazam hazırlanıp, tutulup saklanmasından ve gelir- gider hesabı ile yıllık bilançonun kanuni hükümlere uygun olarak hazırlanıp incelenmek üzere denetçilere verilmesinden sorumludur.
Yönetim kurulu üyeleri ve kooperatif memurları ortaklık işlemleri dışında kendisi veya başkası namına, bizzat veya dolaylı olarak kooperatifle kooperatif konusuna giren bir ticari muamele yapamaz.
Yönetim kurulu üyeleri ve temsile yetkili şahıslar, genel kurulun devredemeyeceği yetkilerini kullanamazlar.
Yönetim kurulu üyeleri, kendi kusurlarından ileri gelen zararlardan müteselsilen sorumlu olup, kooperatife tazmin etmekle yükümlüdürler.
Kusurlu olmadığını ispat eden üyeler ile, karara muhalif kalıp durumu hemen denetim kuruluna yazılı olarak bildiren veya özrü nedeniyle toplantıda hazır bulunmayan üyeler sorumluluktan kurtulur.
Görevi sona eren üyenin iş gördüğü zamana ait sorumluluğu ayrılış tarihinden itibaren beş yıl devam eder.
Yönetim Kurulu Üyelerinin Ücretleri
Madde 49- Yönetim kurulu başkan ve üyeleri ile murahhas üyeler bu sıfatla yapacakları hizmet için aylık ücret veya katılacakları her toplantı için bir huzur hakkı ve yapacakları görev seyahatleri için yolluk ödenir. Ödemenin miktar ve şekli genel kurulca kararlaştırılır.
Yönetim kurulu üyelerine genel kurulca kararlaştırılan yukarıdaki nevi ve miktarların dışında hiçbir ödeme yapılamaz.
Murahhas Üye:
Madde 50- Yönetim kurulu kararı ile, üyelerden bir veya birkaçı kooperatifi temsil yetkisini haiz murahhas üye seçilebilir.
Murahhas üyelerin seçilmesi ve değiştirilmesi ticaret siciline tescil ettirilir.
Müdür ve Diğer Personel:
Madde 51- Yönetim kurulu, kooperatifin mali ve idare işlerini yürütmek üzere kendi arasından veya hariçten bir müdür ile kooperatif işlerinin gerekli kıldığı diğer personeli istihdam edebilir. Bunlar kendi kusurlarından ileri gelen zararlardan sorumludur.
İstihdam edilecek personelin nitelik ve görevleri yönetim kurulu kararı ile belirlenir.
Bütçede belirtilmek şartı ile bu personele yönetim kurulunca tespit edilecek ücret verilir.
DENETİM KURULU
Seçimi ve Süresi
Madde 52-Genel kurulca, en az bir yıl içinde için ortaklar arasından veya dışarıdan en az iki veya daha fazla denetim kurulu üyesi ile bir o kadar da yedeği seçilir. Genel kurulca tesbiti yapılmaması halinde bir yıl için seçilmiş sayılır. Süreleri biten üyeler tekrar seçilebilir.
Bu ana sözleşmenin 42nci maddesinin 2ncü ve 4 ncü fıkraları hükümleri denetim kuruluna üye seçiminde de uygulanır.
Seçilme Şartları:
Madde 53- Denetim kurulu üyelerinde aşağıdaki şartlar aranır:
1- Türk vatandaşı olmak ve medeni hakları kullanma ehliyetine sahip bulunmak,
2- Türk Caza Kanunu’nun zimmet, ihtilas, irtikap, rüşvet, görevi kötüyü kullanma, sahtekarlık, hırsızlık, dolandırıcılık, hileli iflas, emniyeti suiistimal ve devletin şahsiyetine karşı işlenen suçlara ilişkin hükümleri ile 1163 Sayılı Kooperatifler Kanunu’na göre mahkum olmamak
3- Aynı zamanda kooperatife yönetim kurulu üyesi, kooperatif personeli veya yönetim kurulu üyeleriyle üçüncü derece dahil kan ve sıhhi hısım(kendisinin ve eşinin anne, baba, çocuk, büyükanne, büyükbaba, torun, amca, hala, dayı, teyze, kardeş, kardeş çocuğu) olmamak yönetim kurulu üyeleriyle aralarında iş ortaklığı bulunmamak.
Görev ve yetkileri
1- Yılık bilanço ve sonuç hesaplarını inceleyerek bu husustaki görüşlerini birlikte veya tek başına genel kurula bir raporla bildirmek.
2- Kooperatif işlemlerinden bilgi edinmek ve gerekli kayıtların düzenli olarak tutulmasını sağlamak amacıyla en az üç ayda bir defa kooperatif defterlerini incelemek.
3- En az üç ayda bir kooperatifin nakit mevcudu ile menkul değerlerini kontrol etmek.
4- Bütçe, bilanço gelir-gider cetvelini denetlemek.
5- Yönetim kurulunun ihmali halinde genel kurulu olağan veya olağanüstü toplantıya davet etmek.
6- Yönetim kurulu üyelerinin kanun ve anasözleşme hükümleri ile iyi niyet esaslarına uygun davranmalarına nezaret etmek.
7- Yönetim kurulu üyelerinin gerekli şartları taşıyıp taşımadıklarını araştırmak toplantı nisabının kaybedilmesi halinde boşalan bu üyeliklere gecikmeksizin yeteri üye çağırmak.
8- Alınan arsaya ilişkin proje, altyapı ve inşaat işlerinin usulüne uygun yürütülmesini teminen bunlarla ilgili hesap ve işlemleri denetlemek.
9- Kooperatif ortaklarının, yönetim kurulu üyeleri ve kooperatif personeli hakkındaki şikayetlerini incelemek ve sonucu yıllık raporunda açıklamak.
10- Uygun gördükleri teklifleri yönetim kurul ve genel kurul toplantıları gündemlerine koydurmak.
Denetim kurulu üyeleri, görevleri çerçevesinde işlerin yürütülmesinde gördükleri noksanlıkları, kanun ve ana sözleşmeye aykırı hareketleri bundan sorumlu olanların bağlı bulundukları organa ve gerekli hallerde aynı zamanda genel kurula haber vermekle yükümlüdürler.
Denetim kurulu üyeleri, kendilerine kanun ve anasözleşme ile verilen görev ve yetkileri, gerektiğinde tek başlarına da kullanabilirler.
Denetim kurulu üyeleri, yönetim ve genel kurul toplantılarına katılırlar. Ancak yönetim kurulu toplantılarında oy kullanamazlar.
Sorumluluk
Madde 55- Denetim kurulu üyeleri, kanun ve anasözleşme ile kendilerine yüklenen görevleri hiç veya gereği gibi yapmamalarından doğan zararlardan dolayı kusursuz olduklarını ispat etmedikçe müteselsilen sorumludurlar.
Bunlar, görevleri sırasında öğrendikleri ve açıklanmasında kooperatif veya ortaklar için zarar umulan hususları açıklayamazlar.
Ayrıca ortaklık işlemleri dışında şahıslarını ilgilendiren hususlarda kooperatiflerle iş yapamazlar.
Denetim Kurulu Üyeliğinin Boşalması:
Madde 56- Denetim kurulu üyeleri istifa etmek suretiyle her zaman görevlerinden çekilebilirler.
Kanun ve anasözleşme de belirtilen şartları taşımadıkları veya sonradan kaybettikleri anlaşılanların üyelikleri kendiliğinden sona erere.
Üyeliğin herhangi bir nedenle boşalması halinde yerlerine en çok oy alan yedekleri çağırır. Yedeklerle beraber üye sayası genel kurulca belirlenen sayının altına düştüğü takdirde, mevcut üye veya üyeler ilk genel kurula kadar görev yapmak üzere yerine birisini seçerler. Yedekler de dahil toptan boşalma olursa, T. Ticaret Kanunu’nun 351’nci maddesinin son cümlesine göre hareket edilir.
Denetim Kurulu Üyelerinin Ücretleri:
Madde 57- Denetim kurulu üyelerine verilecek ücretin miktarı ile ödeme şekli genel kurul tarafından tespit olunur. |
“BEŞİNCİ BÖLÜM”
|
ARSA VE KONUTLAR
Arsa Alımı:
Madde 58- Arsa alımında takip edilecek usul ile alınacak arsanın niteliği yeri ve azami fiatı genel kurulca tespit edilir. Arsa alımının, tapu devri veya tapuya şerh verdirecek bir satış vadi sözleşmesiyle yapılması Ve alınacak arsanın kooperatifin amacına uygun olması şarttır. Yapılacak Konutlar ve diğer tesislerin belirlenmesi:
Madde 59- Konutlar; arsa durumuna projeye, ortakların ihtiyaç ve tercihlerine göre değişik tip ve grupların halinde yapılabilir.Yaptırılacak konutlar ile 61’nci maddede belirtilen genel hizmet tesislerinin sayı cins ve özellikleri, kooperatifin amacına ve ortakların ihtiyaçlarına uygun olarak genel kurulca belirlenir.Bu belirleme sırasında, konutların gerek tip ve gruplar, gerekse diğer özellikleri itibariyle yer ve zamanlarda yeniden arsa alınması ve ortak kaydedilmesi şeklinde faaliyette bulunamaz.
Proje, Altyapı ve İnşaat İşleri:
Madde 60- Alınan arsaya ilişkin proje, altyapı ve inşaat işlerinin yaptırılma usulü genel kurulca tespit edilir. Yukarıdaki işlerin yaptırılmasında, ihale veya emanet usulünden hangisinin uygulanacağı, ihale usulünün kabulü halinde bunun ihale ve kapalı zarfla açık ihale veya pazarlık suretiyle yürütüleceği ve ihale komisyonunun nasıl teşkil edileceği, emanet usulünün tercih edilmesi halinde ise emanet komisyonunun kimlerden oluşturulacağı hususları genel kurul kararında belirtilir. Sözü geçen işlerin belirlenen usule, proje, şartname ve arsa şartlarına göre yürütülüp sonuçlandırılmasından yönetim kurulu üyeleri müteselsilen sorumlu olup denetim kurulu üyeleri de buna ilişkin hesap ve işlemleri denetlemekle yükümlüdür.
Konut Bedellerinin Tespiti:
Madde 61- Arsa bedeli ile yapı masrafları ve yol, su, elektrik gibi müşterek tesis masrafları, okul, kütüphane, satış mağazaları, bahçe, ve spor alanı gibi genel hizmet tesis bedellerinden her konuda düşecek olan miktar ile genel giderler ve yönetim masraflarından ortaklara düşecek paylar hesaplanmak suretiyle konutların geçici maliyetleri bulunur. Bundan sonra yönetim kurulu kararı ile oluşturulacak en az üç kişilik bir teknik heyet tarafından, konutların yeri, yapı durumu ve sair özelliklerine göre kıymet takdir olunur.
Teknik heyet bir rapora bağlanarak, tanzim tarihi ve imzaların doğruluğu bakımından noterce onandıktan sonra yönetim kuruluna tevdi edilir. Bu rapor yönetim kurulunca, noter vasıtasıyla, taahhütlü mektupla veya elden imza karşılığında ortaklara tebliğ edilir. Ortaklar tebliğ tarihinden itibaren 15 gün içinde bu kıymetlere itiraz edebilirler. 15 günün geçmesi ile itiraz hakkı kesin olarak düşer. İtiraz edildiği takdirde teknik heyet ile yönetim kurulunun kendi üyeleri arasında birer, itirazda bulunan ortaklar tarafından seçilecek bir kişiden oluşan üç kişilik bir kurul marifetiyle tekrar kıymet takdir olunur. Bu heyet tarafından takdir olunan fark, geçici maliyet bedellerine eklenir veya bu bedelden indirilir. Geçici maliyet tespitinden sonra yapılan masraflar kesinleşen masraflar kesinleşen kıymet takdiriyle orantılı olarak bölünerek maliyet bulunur.
İtiraz taksitlerin ödenmesini geciktirmez. Her orta kendisine düşen konutu kesin maliyet bedeli üzerinden kabule mecburdur. Ortakla, yönetim kuruluna yazı ile bilgi vermek şartı ile kendilerine düşen konutları, diğer ortakların konutları ile değiştirebilirler.
Konutların Ortaklara dağıtımı:
Madde 62- Konutla, maliyet bedelleri kesinleştikten sonra ve noter önünde çekilecek kur’a ile ortaklara dağıtılır.Ancak, 5 ncu maddenin 2 nci fıkrası uyarınca, konutların ortaklara önceden dağıtılması halinde kurala başvurulmaz.
Konut Bedellerinin Ödenmesi:
Madde 63- Ortağın bu ana sözleşmenin 21nci maddesi uyarınca yatırdığı paraların toplamı, konutun kesin maliyet bedelinden indirilerek geri kalanı genel kurulca kararlaştırılan taksitlere bağlanır. Bu taksitler için ortaklardan bono alınır.
Kredi Borçları ve Konutları Mülkiyeti:
Madde 64- Yapılan konutlar ortaklara dağıtıldıktan ve kesin maliyetle ödenecek taksitler de belli olduktan sonra, kooperatifin aradan çekilmesi ve borç miktarı kadar kredi veren kuruluş lehine ipotek tesis suretiyle, konutların mülkiyetleri de ortaklara aktarılarak ferdi münasebete geçiş muamelesine başlanır. Muamelenin tamamlanması ve kredi borcunu kabullenmiş olması ile ortağın artık kredi bakımından kooperatifle ilgisi kesilmiş olur.
Yapı kullanma izninin alınmasını müteakip en çok bir yıl içinde, ortakların kat mülkiyeti kanununa göre ferdi münasebet işlerinin sonuçlandırılması şarttır.
Konutları Sigorta Ettirilmesi:
Madde 65- Kredi veren kuruluşça yaptırılmadığı takdirde, kooperatif, bedeli tamamen ödeninceye kadar, genel kuruldan karar almak suretiyle bütün konutları, kesin maliyet üzerinden yangına karşı sigorta ettirebileceği gibi, ayrıca lüzum görülürse su baskını, deprem ve yıldırıma karşı da sigorta ettirebilir. Bu takdirde ortaklar paylarına düşen sigorta primini, 63ncü maddeye göre tespit edilen taksitlerle birlikte ödemek zorundadır.
Konutlarda tadilat:
Madde 66- Ortaklar teslim aldıkları konutlarda Kat mülkiyeti Kanunu hükümlerine uygun olmak ve yapının hüviyetini bozmamak şartı ile değişiklik yapabilirler. (Kredi veren kuruluşların hüküm ve şartları saklıdır.)
Konutların Bakımı:
Madde 67- Konutların bakımı, bunların Kat mülkiyeti Kanunu’na tabi olması halinde bu konudaki mevzuat esasları dahilinde yapılır.Münferit konularda ise yönetim kurulunun tespit edeceği esaslara göre yürütülür.Bu takdirde müşterek elemanlar kullanılarak bunların masrafları ortaklara bölünebilir.Her ortak borcunu tamamen ödeyinceye kadar konutunu ve arsasını iyi bir surette muhafaza etmekle mükelleftir. Konutun tamire muhtaç kısımlarını derhal onarmak ortağa aittir. Bunu yerine getirmeyen ortağa, yönetim kurulunca tebliğ edilecek bir yazı ile, tebliğ tarihinden itibaren bir ay içinde tamirin yaptırılması ihtar olunur.Bahse konu tamir; ortak tarafından yaptırılmadığı takdirde kooperatifçe yaptırılır. Tamir bedeli ile tahsil masrafları Devlet Tahvillerine verilen en yüksek faiz haddini geçirmemek üzere genel kurulca tespit edilecek faizi ile birlikte ortaktan alınır.
|
” ALTINCI BÖLÜM ”
|
KOOPERATİFİN HESAPLARI DEFTERLERİ
HESAPLAR
Hesap dönemi, Bilanço ve Netice Hesapları
Madde 68- Kooperatifin hesap dönemi takvim yılıdır. İlk Faaliyete geçildiği yıldaki hesap dönemi kooperatifin kurulduğu tarihten başlar ve aynı yılın 31 Aralık tarihinde sona erer.Yönetim kurulu her yıl 31 Aralık tarihi itibarı ile envanter yapar, bilançoyu ve gelir gider farkı hesaplarını hazırlayıp genel kurul toplantısından en az bir ay önce denetim kurulu üyelerine verir.Denetim kurulu üyeleri bunları en çok on gün içinde inceleyerek müştereken düzenleyecekleri raporla birlikte yönetim kuruluna iade eder. Bilanço ve netice hesapları genel kurul toplantısından en az 15 gün önce kooperatif merkezinde ortakların incelemesine sunulur ve isteyenlere birer sureti verilir.
Muhasebe Usulü:
Madde 69- Kooperatifin hesapları genel kabul görmüş muhasebe prensip ve usullerine uygun olarak tutulur ve mali durum tabloları buna uygun şekilde hazırlanır.
Gelir Gider Farkı Dağılımı:
Madde 70- Gelir-gider farkı genel kurulca onaylanan yıllık bilançoya göre tespit edilir.
Yönetim ve denetim kurulu üyelerine gelir-gider farkından pay verilmez ve Kooperatif yalnız ortakları ile işlem yapar. Sermaye üzerinden kazanç dağıtılamaz.
Gelir-gider müspet farkının %1’i bilanço tarihinden itibaren üç ay içinde 1163 sayılı kanunun 94’ncü maddesi uyarınca Sanayi ve Ticaret Bakanlığı emrindeki fona yatırılır. Ortaklarla yapılan işlemlerden doğmuş bulunan geri kalan farkın tamamı yedek akçe olarak ayrılır. Yedek akçeler ortaklara dağıtılamaz.
Gelir-gider farkı menfi olduğu takdirde, ortaya çıkan açık yedek akçelerden bunun yetmemesi halinde ortak sermaye paylarından ve 71nci maddeye göre oluşturulan özel fondan karşılanır.
Özel Fon:
Madde 71- Kooperatif ortak dışı işlemlerde bulunmuş ise 70nci madde gereğince fon için ayırım yapıldıktan sonra, geri kalan müspet farkın tamamı kooperatifin gelişmesine yarayacak işlerde kullanılmak üzere özel bir fon hesabından toplanır. Bu fonda toplanan hasılanın kullanımına ilişkin esaslar genel kurulca kararlaştırılır.
Borç Senetlerinin Takibi:
Madde 72- Kooperatifçe, borç taksitleri veya ödemeleri karşılığında ortaklardan alınan borç senetleri için bunlardan ödenme tarihi ve tutarlarını gösteren imzalı ve mühürlü bir alındı belgesi verilir.Bu senetler muhasebe kayıtlarına geçirilir. Senetlerin ciro edilmesinde basiretli bi tacir gibi davranılır.
Evet Teslim Tutanağı:
Madde 73- Yönetim kurulu üyeleri ve memurları görev devir ve teslimleri sırasında, sorumlulukları altındaki para, mal, defter, belge ve diğer kooperatif varlıklarını bir tutanakla yeni görevlilere teslim etmekle yükümlüdürler.
Avanslar ve Ödemeler:
Madde 74- Kooperatifin amaç ve işleri dışında avans verilemez ve ödeme yapılamaz. Her türlü ödemelerin geçerli belgelere dayandırılması şarttır.
Verilecek avansın sebebi, miktarı, süresi, geri alınma şartları, kapatılması şekli ile kasada günlük olarak bulundurulacak azami para miktarı ve kooperatif parasının amaçlara uygun şekilde değerlendirilmesi usulü yönetim kurulu tarafından belirlenir.
Kooperatifin Aczi Halinde Yapılacak İşler:
Madde75- Kooperatifin aciz halinde bulunduğunu kabul ettirecek ciddi sebepler mevcut ise, yönetim kurulu piyasada cari fiyatlar esas olmak üzere, derhal bir ara bilançosu tanzim eder. Son yılın bilançosu veya daha sonra yapılan bir tasfiye bilançosu ve yahut ta yukarda sözü geçen ara bilançosu kooperatif mevcudunun borçlarını artık karşılamayacağını gösteriyorsa yönetim kurulu Sanayi ve Ticaret Bakanlığı’na durumu bildirerek genel kurulu derhal olağanüstü toplantıya çağırır. Son yılın bilançosunda Kooperatif varlığının yarısı karşılıksız kalırsa yönetim kurulu derhal genel kurulu toplantıya çağırarak durumu ortaklara arz eder. Aynı zamanda ilgili mahkeme ile Sanayi ve Ticaret Bakanlığı’na bilgi verir.Mali durumun düzeltilmesinin mümkün görünmesi halinde yönetim kurulunun veya alacaklılardan birinin isteği üzerine mahkeme iflasın açılmasını erteleyebilir. Bu takdirde, mahkeme mevcutlar defterinin tutulması, yönetim memuru (yediemin) atanması gibi Kooperatif varlığının korunmasına ve devamına yarayan tedbirler alır.
Defterler:
Tutulacak Defterler
Madde 76- Kooperatifte aşağıdaki defterlerin tutulması zorunludur.
1. Yevmiye defteri
2. Defteri kebir
3. Envanter Defteri
4. Karar Defteri
5. Ortaklar defteri
Kooperatifte bu defterlerden başka kasa defteri ile işin mahiyet ve öneminin gerektirdiği diğer defterler tutulur.
Yevmiye Defteri:
Madde 77- Yevmiye defterleri, kayda geçirilmesi gereken işlemlerin belgelerinden çıkarılarak tarih sırasıyla ve madde halinde düzenli olarak yazılmasına mahsus defterdir.Yevmiye maddelerinin en az aşağıdaki bilgileri içermesi şarttır.
a) Madde sıra numarası, (Makine ile tutulan muhasebelerde zorunlu değildir.)
b) Tarih,
c) Borçlu hesap,
d) Alacaklı hesap,
e) Meblağ, (yardımcı hesaplara taksim edilenlerin, izahat sütununda gösterilmesi şarttır.)
f) Her kaydın dayandığı belgenin türü, tarihi be numarası,
Yevmiye defterine geçirilecek kayıtlar haklı sebep olmaksızın on günden fazla geciktirilemez.
Yevmiye defteri yeni senenin en geç Ocak ayı sonuna kadar noter ibraz edilip son kaydın altına noterce (görülmüştür) sözü yazılarak mühür ve imza ile tasdik ettirilmek şarttır.
Defteri Kebir:
Madde 78- Defteri kebir, yevmiye defterine geçirilmiş olan işlemleri buradan alarak sistemli bir surette hesaplara dağıtan ve tasnifli olarak bu hesaplarda toplayan defterdir.
Defteri kebirdeki kayıtların en az aşağıdaki bilgileri ihtiva etmesi şarttır.
a) Tarih,
b) Yevmiye defteri madde numarası,
c) Meblağ
d) Toplu hesaplarda yardımcı nihai hesapların isimleri.
Envanter Defteri :
Madde 79- Envanter defterine, kooperatifin açılış tarihinde ve müteakiben her hesap dönemi sonunda çıkarılan envanterler ve bilançolar kaydolur.
Kanunda aksine hüküm olmadıkça hesap dönemi sonu için çıkarılacak envanter ve bilançoların ertesi hesap döneminin ile üç ayı içinde tamamlanmış olması gerekir.
Envanter defterine geçirilen envanter ve bilanço yönetim kurulunca imza ve notere ibraz olunur. Noterce son kaydın altına (görülmüştür) sözü yazılarak mühür ve imza ile tasdik ettirilmek şarttır.
Karar Defteri :
Madde 80- Karar defterine genel kural ve yönetim kurulu tarafından görüşmeler sonunda verilen kararlar yazılır.Yönetim kurulu karar defteri ve genel kural defteri olarak ayrı ayrı tutulur.
Genel kurul karar defterine yönetim kurunca aslına uygunluğu tasdik edilmiş olarak genel kurul tutanakları yazılır veya yapıştırılır.
Ortaklar Defteri :
Madde 81- Ortaklar defterine, her ortağın adı-soyadı, iş ve konut adresi, kooperatife giriş ve çıkış tarihleri ile yatırdığı veya çektiği paralar tarih sırası ile yazılır.
Çıkan ortaklarla ilgili çıkarma kararının gerekçeli olarak bu deftere yazılması ve çıkarma işleminin kesinleştiği tarihin gösterilmesi gerekir.
Defterleri Tasdik Ettirme Yükümlülüğü :
Madde 82- Kooperatifin tutmak zorunda olduğu yevmiye defteri, defteri kebir, envanter defteri ve her iki karar defteri kullanılmaya başlanılmadan önce Notere ibraz olunur. Noter bu defteri mühür ve imzasıyla tasdik eder.
Defter ve Belgelerin Saklanması :
Madde 83- Kooperatifle ilgili yazı, mektup, telgraf, fatura, cetvel, senet, makbuz, tutanak, şartname, proje, hak ediş, fiş gibi belgelerle ödemeleri gösteren belgeler, mukavele, taahhüt, kefalet, sair teminat senetleri ve mahkeme ilamları gibi belgeler muntazam bir şekilde dosya halinde muhafaza edilir.Bu belgeler defterler son kayıt tarihinden itibaren on yıl geçinceye kadar saklanır. Kooperatifin sona ermesi halinden ilgili belgeler saklanmak üzere T.T kanunun 68. maddesi uyarınca Noter veya ortaklardan birine tevdi olunur.
|
“YEDİNCİ BÖLÜM”
|
DAĞILMA VE TASFİYE
Birleşme ve devir
Madde 84- Genel Kurul, kooperatifin konu ve amaçları ile ilgili diğer bir kooperatifle Birleşmesine, ya da her hangi bir derneğe devredilmesine karar verebilir. Bu hallerde 1163 Sayılı Kanunun 84 ncü ve 85 nci maddelerine göre işlem yapılır.
Dağılma Sebepleri :
Madde 85- Kooperatif :
1- Ortak sayısının7’den aşağı düşmesi üzerine,
2- Genel kurul kararıyla,
3- İflasın açılmasıyla,
4- Kanunlara öngörülen diğer hallerde, Sanayi ve Ticaret Bakanlığının mahkemeden alacağı karar üzerine,
5- Diğer bir kooperatifle birleşmesi veya devralınması halinde,
6- Üç yıl olağan genel kurul toplantısını yapmaması halinde,
7-Amacına ulaşma imkanının kalmadığının Sanayi ve Ticaret Bakanlığınca tespiti halinde mahkemeden alacağı kararla dağılır.
Ayrıca, kooperatif ana sözleşmede gösterilen işlerin tamamlanması ve ferdi mülkiyete geçilip konutların ortaklar adına tescil edilmesiyle amacına ulaşmış sayılır ve dağılır. Ancak tescil tarihinden itibaren altı ay içerisinde usulüne uygun şekilde ana sözleşme değişikliği yapılarak kooperatifin amacının ve türünün değiştirilmesi halinde dağılmaya ilişkin hüküm uygulanmaz.
Tasfiye Kurulu :
Madde 86- Tasfiye kurulu genel kurul tarafından seçilecek en az iki kişiden oluşur. Genel kurul bu hususta yönetim kurulunu da görevlendirebilir. Genel kurulca tasfiye kurulu için bir seçim veya görevlendirme yapılmadığı takdirde, tasfiye işlerini yönetim kurulu yürütür. Bunlar genel kurulca her zaman azil ve yerlerine yenileri tayin olunabilir. Tasfiye kurulunun yukarıdaki fıkraya göre oluşturulmasına imkan bulunamaması halinde ortaklardan birinin başvurusu üzerine mahkemece tasfiye memurları atanabileceği gibi, ortağın talebini istinaden, tasfiyeye memur kimlerin haklı sebepler dolayısıyla azli ile yerlerine yenilerinin atanmasına da karar verilebilir. 1163 sayılı Kanunun değişik 56 ncı maddesinin 1 nci fıkrasının 3mci bendi ile 62 nci maddenin hükümleri tasfiye kurulu üyeleri hakkında uygulanır.Tasfiye kurulu üyelerine tayin eden merci tarafından tespit edilecek miktarda ücret ödenir.Yönetim kurulu, tasfiye memurlarını ticaret siciline tescil ve ilan ettirir.
Tasfiye Kurulunun Görevleri ve Tasfiyenin Yürütülmesi :
Madde: 87- Tasfiye kurulu, tasfiye işlerinin bir an önce bitirilmesi için çalışmakla hükümlü olup tasfiye işlemlerine ilişkin görevlerini aşağıdaki şekilde yürütür.
1- Dağılma, tasfiye kurulunca Ticaret Siciline tescil ettirilir ve Ticaret sicili Gazetesi ile mahalli bir gazetede birer hafta arayla 3 defa yaptırılacak ilanla alacaklılar tasfiyeden haberdar edilerek bir yıl içinde alacaklarını beyana davet edilir.
2- Tasfiye süresince kooperatif ünvanı “Tasfiye Halinde” ibaresi ilave edilerek kullanılır.
3- Kooperatif genel kurulu aksine karar vermiş olmadıkça tasfiye memurları menkul malları pazarlık veya açık arttırma usulüyle satabilir. Gayrimenkullerin satılma şekli genel kurul kararıyla belirlenir.
4- Tasfiye memurları, göreve başladıkları zaman, kooperatifin dağılma kararının verdiği tarihteki durumunu inceleyerek varlıkları, alacakları, borçları gösterir bir envanter defteri ile açılış bilançosunu hazırlar; ayrıca kooperatifin mevcut ortakları ile bunların alacak ve borç durumlarını gösterir bir cetvel tanzim edilir.
5- Kooperatifin eskiden başlamış olup da henüz bitirilmemiş işlerinden tamamlanması mümkün olanlar tamamlanır, taahhütler yerine getirilir, alacaklar ve gerektiğinde ödenmemiş sermayeler tahsil edilir.
6- Kooperatif borçlarının mevcutlardan fazla olması halinde tasfiye memurları durumu mahkemeye bildirir.
7- Tasfiye sırasında tasfiye kurulu kararının yer alacağı bir tasfiye defteri tutulur. Tasfiyenin yönetim kurunca yürütülmesi halinde yönetim kurulu karar defteri tasfiye defteri olarak kullanılır.
8- Tasfiyenin uzun sürmesi halinde her yıl sonu için ara bilançolar ile tasfiye sonunda kesin bilanço hazırlanır ve genel kurula sunulur.
9- Gayrimenkul satışının görüşüleceği toplantılar hariç olmak üzere tasfiye süresince yapılacak genel kurul toplantılarında toplantı nisabı aranmaz.
10- Kooperatiften alacaklı oldukları bilinenlerin alacak tutarlarının mu olmayan ve tartışmalı olan borçlara karşılık düşen meblağ Notere tevdi olur.
11- Kooperatifin borçlarının ve pay bedellerinin ödenmesinden sonra kalan miktar dağılma anında kayıtlı ortaklar veya hukuki halefleri arasında ödenmiş sermayeleri ile orantılı olarak dağıtılır.
12- Tasfiyenin sona ermesi üzerine kooperatif ünvanının sicilinden silinmesi tasfiye tasfiye memurlarınca sicil memurlarından talep edilir. |
“SEKİZİNCİ BÖLÜM”
|
ÇEŞİTLİ HÜKÜMLER
Bakanlık ile Diğer Kurum ve Kuruluşların Denetimi :
Madde 88- Kooperatif sanayi ve Ticaret Bakanlığının denetimine tabir. Bakanlık; kooperatif üst kuruluşlarını, ilgili müeseseleri ve bağımsız denetim kuruluşlarını kooperatif denetlemekle görevlendirilebilir.
Kooperatif görevlileri; kooperatife ait para ve para ve hükümdeki kağıtları ve gizli de olsa bunlarla ilgili defter ve belgeleri istenildiğinde müfettişlere, kooperatif kontrolörlerinde ve kredi kuruluşlarının denetim görevlilerine göstermek, saymasına ve incelemesine yardımda bulunmak, istenilen bilgileri gerçeğe uygun ve eksiksiz olarak vermek ve doğru beyanda bulunmakla yükümlüdür.
Siyasi Faaliyet Yasağı :
Madde 89- Kooperatif, siyasi maksatlı veya genel güvenlik, asayiş ve kamu düzenini bozmaya yönelik faaliyet gösteremez ve kooperatif faaliyetleri bu maksatlara alet edilemez.
Kooperatif, siyasi partilerden ve teşekküllerden veya birinci fıkrada belirtilen faaliyetlerde bulunan kişi ve teşekküllerden herhangi bir surette maddi yardım kabul edemez, bunlara maddi yardımda bulunamaz, Kooperatif yönetim denetim kurulları, kooperatif temsilen siyasi partilerin yapacakları her türlü toplantılara katılamazlar.
İlan ve Reklamlar :
Madde 90- Kooperatifçe tanıtım ve ortak kaydı amacıyla yapılacak ilan, reklam ve açıklamalar eksik ve gerçeğe aykırı olamayacağı gibi yanıltıcı bilgi ve unsurlar taşıyamaz.
Kanun Hükümlerinin Uygulanması :
Madde 91- Bu sözleşmede açıklık olmayan hallerde 1163 Sayılı Kooperatifler Kanunu ile Türk Ticaret Kanunun anonim şirketlere ait hükümleri uygulanır.
İlk Yönetim Kurulu Üyeleri :
Madde 92- İlk genel kurul toplantısına kadar görev yapmak üzere, aşağıdaki kurucu ortaklar yönetim kurulu üyeliğine seçilmiştir.
1) Bülent Balkır Akalın
2) Şükrü Seyhan
3) Hacı Mehmet Akay
4) Yaşar Şengünlü
5) Ali Özmen
İlk Denetim Kurulu Üyeleri :
Madde 93- İlk genel kurul toplantısına kadar görev yapmak üzere, aşağıdaki kimseler denetim kurulu üyeliğine seçilmiştir.
1) Mehmet Cemal İşleyici
2) İsmail Hakkı Sayın
3) Kudret Kayı
Kurucular :
Madde 94- Aşağıda isimleri, tabiiyetleri, ikametgah adresleri, taahhüt ve tediye ettikleri sermaye payları ile imzaları bulunan :
1- Kurucu Ortaklar, bu sözleşmenin 10 ncu maddesinde belirtilen ortaklık şartlarını taşıdıklarını,
2- İlk yönetim kurulu üyeleri ile denetim kurulu üyeleri, bu anasözleşmenin 43 ncü ve 53 ncü maddelerinde belirtilen seçilme şartlarını taşıdıklarını, beyan eder.
|
Adı ve Soyadı
|
Tabiiyeti
|
Adresi
|
Ödeyeceği Sermaye TL.
|
Taahhüt Et. Sermaye TL
|
1 |
Muammer Gündüz |
T.C.
|
100.yıl 90/1 Balgat |
10.000
|
10.000
|
2 |
Ali Ünal |
T.C.
|
Meko sitesi C 8 |
10.000
|
10.000
|
3 |
Özkan Uncu |
T.C.
|
Mimarlar 21/1 |
10.000
|
10.000
|
4 |
Bedri Erim |
T.C.
|
Bestekar 25/5 |
10.000
|
10.000
|
5 |
Rasih Yalçın |
T.C.
|
Bayındır Müd. |
10.000
|
10.000
|
6 |
Dilaver Kurt |
T.C.
|
Karanfil 62 |
10.000
|
10.000
|
7 |
Atılay Ertugan |
T.C.
|
Simon bolivar 30 |
10.000
|
10.000
|
|
|
|
|