| Sayı | : | 27575268-105[229-2014-160]-728 | 06/07/2015 | |
| Konu | : | Elektrik teslimlerinde, vergiyi doğuran olay ve elektronik ortamda fatura düzenlenmesi | ||
İlgi talep formunuzda; … Vergi Dairesi Müdürlüğünün … vergi numaralı mükellefi olduğunuz, şirketinizin ağırlıklı olarak toptan elektrik ticareti ile uğraştığı, bugüne kadar bir takvim ayı içinde abonelere satılan elektrikle ilgili faturaların kağıt ortamında aynı takvim ayının son günü itibariyle düzenlendiği, ancak … tarihinden itibaren elektronik fatura düzenlemekle yükümlü olduğunuz, sektörünüzde sistemin işleyişinde; Nisan ayında abonelere gerçekleştirilen elektrik satışlarına ilişkin tüketim rakamlarının ilgili dağıtım şirketleri tarafından okunarak tespit edildiği, abonelerin Nisan ayındaki tüketim bilgilerinin dağıtım şirketleri tarafından … Anonim Şirketinin Piyasa Mali Uzlaştırma Merkezi (PMUM) sitesine 01 Mayıs ila 15 Mayıs tarihleri arasında girilebildiği, dolayısıyla herhangi bir abonenin Nisan ayına yönelik tüketim bilgilerinin 15 Mayısta sisteme girilebildiği, şirketinizin bu bilgilere, tüketim bilgileri belirtilen sisteme girildikten sonra vakıf olduğu, söz konusu abonelerin Nisan ayına ait faturalarının kağıt ortamında 30 Nisan tarihli olarak düzenlenmesinin mümkün olduğu halde, elektronik fatura uygulamasında aynı faturaların elektronik ortamda 30 Nisan tarihli olarak oluşturulup düzenleme ve onay verme tarihinin en erken 15 Mayıs olabileceği belirtilerek, abonelerin Nisan ayındaki elektrik tüketimine ilişkin satış faturalarının elektronik ortamda 30 Nisan tarihli olarak 15 Mayısta oluşturularak düzenlenmesi ve onaylanmasının Vergi Usul Kanununun 231/5 inci maddesinde yer alan 7 günlük düzenleme süresine aykırı olup olmadığı ile Nisan ayında abonelere gerçekleştirilen elektrik satışlarına ait faturaların elektronik ortamda 15 Mayıs tarihli olarak 15 Mayısta oluşturularak düzenlenmesi ve onaylanmasının mümkün olup olmadığı hususlarında Başkanlığımızdan görüş talep edilmiştir.
I- GELİR VE KURUMLAR VERGİLERİ YÖNÜNDEN DEĞERLENDİRME:
5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanununun 6 ncı maddesinde, kurumlar vergisinin, mükelleflerin bir hesap dönemi içinde elde ettikleri safi kurum kazancı üzerinden hesaplanacağı, safi kurum kazancının tespitinde 193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun ticari kazanç hakkındaki hükümlerinin uygulanacağı hüküm altına alınmıştır.
Ticari kazancın tespitinde “tahakkuk esası ilkesi” ve “dönemsellik ilkesi” olmak üzere iki temel ilke geçerlidir. Tahakkuk esası ilkesinde, gelir veya giderin miktar ve mahiyet itibarıyla kesinleşmiş olması yani geliri veya gideri doğuran işlemin tekemmül etmesinin yanı sıra miktarının ve işlemden kaynaklanan alacağın veya borcun ödeme şartlarının da belirlenmiş olması gereklidir.
Dönemsellik ilkesi ise, bu gelir veya giderin ilgili olduğu döneme intikalinin sağlanmasıdır. Ayrıca “Dönemsellik” kavramı gereği işletmeler, gelir ve giderlerini tahakkuk esasına göre muhasebeleştirmek; hasılat, gelir ve karlarını aynı döneme ait maliyet, gider ve zararlarla karşılaştırmak durumundadırlar. Bu ilke uyarınca gelir ve giderlerin ilgili oldukları dönemde kaydedilmesi gerekir.
Bu hüküm ve açıklamalara göre, şirketiniz tarafından yapılan elektrik teslimlerinde, gelirin bedelin tahakkuk ettirildiği, yani mahiyet ve tutar itibarıyla kesinleştiği tarih itibariyle kurum kazancına dahil edilmesi gerekmektedir.
II- KATMA DEĞER VERGİSİ KANUNU YÖNÜNDEN DEĞERLENDİRME:
3065 sayılı Katma Değer Vergisi Kanununun 2/3 maddesinde su, elektrik, gaz, ısıtma, soğutma ve benzeri şekillerdeki dağıtımların da mal teslimi olduğu; 10/g maddesinde ise, su, elektrik, gaz, ısıtma, soğutma ve benzeri enerji dağıtım veya kullanımlarında bunların bedellerinin tahakkuk ettirilmesi anında vergiyi doğuran olayın meydana geleceği hüküm altına alınmıştır.
Bu hükümlere göre, şirketiniz tarafından yapılan elektrik teslimlerinde, bedelin tahakkuk ettirildiği tarih itibariyle vergiyi doğuran olay gerçekleşmiş olacaktır.
III- VERGİ USUL KANUNU YÖNÜNDEN DEĞERLENDİRME:
213 sayılı Vergi Usul Kanununun 229 uncu maddesinde faturanın, satılan emtia veya yapılan iş karşılığında müşterinin borçlandığı meblağı göstermek üzere emtiayı satan veya işi yapan tüccar tarafından müşteriye verilen ticari vesika olduğu, 231/5 inci maddesinde de faturanın malın teslimi veya hizmetin yapıldığı tarihten itibaren azamî yedi gün içinde düzenleneceği, bu süre içerisinde düzenlenmeyen faturaların hiç düzenlenmemiş sayılacağı hükmüne yer verilmiş, 232 nci maddesinde ise fatura kullanmak mecburiyetinde olanlar sayılmıştır.
Diğer taraftan, 416, 421, 424 ve 433 sıra numaralı Vergi Usul Kanunu Genel Tebliğleri ile değişik 397 sıra numaralı Vergi Usul Kanunu Genel Tebliğinde Vergi Usul Kanununun Maliye Bakanlığına verdiği yetkiye istinaden faturanın elektronik belge olarak düzenlenmesi, elektronik ortamda iletilmesi, muhafaza ve ibraz edilmesine ilişkin usul ve esaslar açıklanmıştır.
Söz konusu Tebliğin 3 üncü bölümünde elektronik faturanın (e-fatura) yeni bir belge olmadığı, kağıt fatura ile aynı hukuki niteliklere sahip olduğu, 5 inci bölümünde ise mükelleflerin e-fatura düzenlerken, Tebliğde belirtilmeyen hususlarda süreler başta olmak üzere Vergi Usul Kanunu ve ilgili diğer kanun ve düzenlemelerde yer alan usul ve esaslara uymak zorunda olduğu düzenlemelerine yer verilmiştir.
Öte yandan, elektrik dağıtım faaliyetlerinde faturanın nihai bedeli Elektrik Piyasası Dengeleme ve Uzlaştırma Yönetmeliğine göre belirlenmektedir. Söz konusu Yönetmeliğin;
– 90 ıncı maddesinde fatura döneminin, bir takvim ayının ilk günü saat 00:00’da başlayıp, aynı ayın son günü saat 24:00’da biten süreyi ifade ettiği,
-132/A maddesinin birinci fıkrasında, uzlaştırma hesaplamaları sonucunda piyasa katılımcılarının her fatura dönemi için piyasa işletmecisine (Piyasa Mali Uzlaştırma Merkezi (PMUM)) ödeyeceği ya da piyasa işletmecisi tarafından piyasa katılımcılarına ödenecek tutarları içeren ön uzlaştırma bildiriminin, fatura dönemini takip eden ayın altıncı günü, nihai uzlaştırma bildiriminin ise, fatura dönemini takip eden ayın onbirinci günü, piyasa yönetim sistemi (PYS) aracılığı ile ilgili piyasa katılımcılarına duyurulacağı,
– 132/B maddesinin birinci fıkrasında, piyasa katılımcılarının uzlaştırma bildirimlerinde tespit ettikleri maddi hatalara ilişkin itirazlarının, ilgili fatura dönemine ait işlemler kapsamında değerlendirmeye alınabilmesi için, ön ve nihai uzlaştırma bildirimlerine yapılacak itirazın bildirimlerin yapıldığı ayın onikinci günü saat 16:00’a kadar yapılması gerektiği, itirazların piyasa işletmecisi tarafından ayın ondördüncü günü 16:00’a kadar uygun bulunması halinde, faturaların düzeltilmiş bildirim miktarları esas alınarak düzenleneceği, itirazların ayın ondördüncü günü saat 16:00’a kadar sonuçlandırılamaması halinde 133 üncü maddedeki sürecin uygulanacağı, itirazın uygun bulunmaması durumunda da, bu süre içerisinde piyasa katılımcısına bilgi verileceği,
-132/C maddesinin birinci fıkrasında ise piyasa işletmecisinin, bildirimlerin yapıldığı ayın onbeşinci gününden itibaren yedi gün içinde, geçerli nihai uzlaştırma bildiriminde yer alan tutarlar veya nihai uzlaştırma bildirimine yapılan itirazın kabul edildiği hallerde düzeltilmiş tutarlara göre faturaları düzenleyeceği, PYS’de faturanın yayımlanma tarihinin, faturanın tebliğ tarihi olarak kabul edileceği,
Aynı maddenin dördüncü fıkrasında da ödeme yapılacak piyasa katılımcılarının, bildirimlerin yapıldığı ayın onbeşinci gününden itibaren yedi gün içinde, geçerli nihai uzlaştırma bildiriminde yer alan tutarlara veya nihai uzlaştırma bildirimine yapılan itirazın kabul edildiği hallerde düzeltilmiş tutarlara göre ve gün öncesi dengeleme faaliyetleri, dengeleme güç piyasası faaliyetleri ve dengesizliklerin uzlaştırılmasına ilişkin düzenlenen faturayı piyasa işletmecisine göndereceği
açıklamaları yer almaktadır.
Bu itibarla, elektrik teslimlerine ilişkin elektronik ortamda düzenlenenler de dahil olmak üzere faturanın, yukarıdaki belirtilen şekilde belli edilen tarihi izleyen yedi gün içinde düzenlenmesi gerekmektedir.
Bilgi edinilmesini rica ederim.