c. İşletmenin neticeleriyle malvarlığı hakkında uyulması gerekli olan hükümlere göre işlem yapılıp yapılmadığını incelemek:“İşletmenin neticeleriyle” ifadesinden, kooperatifte bir yıllık faaliyet sonucunda elde edilen gelir gider farkını anlamak gerekmektedir. Bu gelir gider farkı olumlu ya da olumsuz olabilir.
Gelir gider farkı, paylara faiz verilmesi, yedek akçe ayrılması ve gelir-gider farkından ayrılacak fonlarla ilgili hükümler Kooperatifler Kanunu’nun 38 – 41. maddelerinde düzenlenmiştir.
Yıllık gelir-gider farklarının hesaplama ve kullanma şekilleri ise kooperatif ana sözleşmesinde gösterilmesi gereken hususlardandır (KK m.4, f.1, b.9).
Denetçiler bu hükümler çerçevesinde gelir gider farkları hakkında uygulanması gereken hükümlere göre işlem yapılıp yapılmadığı konusunda da inceleme yapmak durumundadırlar.
“Malvarlığı” ifadesinden ise kooperatifin bütün malvarlığının, alacak ve borçlarının, tüm işlem ve hesaplarının anlaşılması gerekmektedir. Bu nedenle, denetçilerin kooperatifin bütününü göz önünde bulundurarak anılan konularda inceleme yapmaları gerekmektedir.
d. Ortaklar listesinin usulüne uygun olarak tutulup tutulmadığını incelemek:
Kooperatifler Kanunu’nda “ortakları şahsen sorumlu veya ek ödeneme ile yükümlü olan” kooperatiflerde, ortaklar listesinin usulüne uygun olarak tutulup tutulmadığının denetçilerce incelenmesi zorunluluğu getirilmiştir.
Ortaklar listesi, “cetvel”, “hazirun cetveli” ya da “hazirun listesi” olarak da adlandırılmaktadır. Ortaklar listesine, genel kurul toplantısında hazır bulunan ortakların veya temsilcilerinin ad ve soyadları ile ikametgahlarının yazılması ve Bakanlık temsilcisi yanında genel kurul divan başkanı tarafından imzalanması gerekmektedir (TTK m.376).
Bakanlıkça hazırlanan ana sözleşmelere ortaklar listesi ile ilgili maddeler yer almaktadır. Bu itibarla, inceleme kapsamında bu hükümlerin de göz önünde bulundurulması gerekmektedir.
e. Genel kurulu toplantıya çağırmak:
Genel kurulu toplantıya çağırmak idari bir işlem olup bu görev öncelikle yönetim kuruluna verilmekle birlikte, genel kurulu toplantıya çağırmaya yetkili olanlar arsında “… gerektiğinde denetçiler kurulu…” da sayılmıştır (KK m.43).
Türk Ticaret Kanunu’nda, denetim kurulunun görevleri arasında, yönetim kurulunun ihmali halinde genel kurulu olağan veya olağanüstü toplantıya çağırmak da sayılmıştır (TTK m.353, f.1, b.8).
Dolayısıyla, kooperatifte olağan ve olağanüstü toplantıya çağırma yetkisi aslen yönetim kuruluna ait olmakla birlikte, denetçiler yönetim kurulunun ihmali halinde olağan ve olağanüstü olarak genel kurulu toplantıya çağıracaklardır.
Genel kurul ana sözleşmede gösterilen şekil ve suretle toplantıya çağırılır (KK. m.45, f.2). Bu itibarla, denetçilerin genel kurulu toplantıya davet etmeleriyle ilgili görevleri sırasında ana sözleşmenin bu yöndeki hükümlerine uymaları işlemlerin sıhhati açısından önemlidir.