G E N E L G E

( 31 )

…………………… NOTER ODASI BAŞKANLIĞINA

…………………… NOTERLİĞİNE

İLGİ: a) 28.02.1991 günlü ve Gen.Sek. 2118 (1991/7),

b) 16.08.1991 günlü ve Gen.Sek. 8449 (1991/53),

c) 22.08.1995 günlü ve Hukuk 10903 (1995/59),

sayılı Genelgelerimiz.

İlgide kayıtlı Genelgelerimizle kat karşılığı inşaat sözleşmelerinde uygulanacak harç ve damga vergisine ilişkin prensipler açıklanmıştır.

Bununla birlikte uygulamada ortaya çıkan yeni durumlar yönünden İstanbul Noter Odası Başkanlığından alınan bir yazıda, kat karşılığı inşaat sözleşmelerinde müteahhide devredilecek olan hisse değerinin mi, yoksa arsanın değerinin mi nispi harç ve damga vergisine tabi tutulacağı sorusu, müracaatçı Oda yazısı ekinde gönderilen Gelir İdaresi Başkanlığına ait 07.09.2004 günlü ve 41425 sayılı yazı da dikkate alınarak, mevcut uygulamanın bir kere daha değerlendirilmesi amacıyla Gelir İdaresi Başkanlığına intikal ettirilmiştir.

Gelir İdaresi Başkanlığına gönderilen yazımızda;

“Bilindiği gibi Bakanlığınızın;

1- 19.02.1991 günlü ve 314-193/13373 sayılı

2- 05.08.1991 günlü ve 314-193/54844 sayılı,

3- 17.07.1995 günlü ve 39463 sayılı,

görüşlerine dayanılarak yayımlanan Birliğimiz Genelgelerinde, kat karşılığı inşaat sözleşmelerinden, inşaata tahsis olunan arsanın emlak vergisi değerinden aşağı olmamak üzere beyan olunacak değer üzerinden nispi harç ve damga vergisi tahsil edilmesi gerektiği duyurulmuştur.

Buna göre kat karşılığı inşaat sözleşmelerinde başkaca bir değere yer verilmediği takdirde arsanın değerinin nispi harç ve damga vergisine tabi tutulması gerekmektedir.

Diğer taraftan, Genel Müdürlüğünüzün yukarıda belirtilen yazısında, “Düzenleme Şeklinde Taşınmaz Mal Satış Vaadi ve Kat Karşılığı İnşaat Sözleşmesinde” nispi harç ve damga vergisi matrahının, bu sözleşme ile müteahhide devri öngörülen kısmın değerine, yine kooperatifçe müteahhide ödenmesi akdolunan bedelin ilavesi ile bulunacak bedel olacağı açıklanmaktadır.

Bu prensipler çerçevesinde incelenen Bakanlığınız görüşünde, arsanın toplam değerinin değil, müteahhide devredilen kısmı üzerinden nispi damga vergisi ve harç alınması Bakanlığınızın evvelki görüşlerini yansıtmadığı sonucuna varılmaktadır.”

şeklinde görüş bildirilerek ortaya çıkan uygulama farklılığının giderilmesi talep edilmiştir.

Maliye Bakanlığı Gelir İdaresi Başkanlığından alınan ve Yönetim Kurulumuzun 25.04.2006 günlü toplantısında görüşülen 10.02.2006 günlü ve 7846 sayılı yazıda ise; “ilgide kayıtlı yazınız üzerine, yazınızda sözü edilen hususlarla ilgili olarak Bakanlığımızda oluşan dosyalar incelenmiş ve konu ile ilgili olarak ekte bir örneği gönderilen aynı tarihli yazımızla İstanbul Vergi Dairesi Başkanlığına gerekli talimat verilmiştir.” denilmektedir.

Bakanlığın İstanbul Vergi Dairesi Başkanlığına gönderilen ve bir örneği ekte bulunan 10.02.2006 günlü ve 7845 sayılı yazısında, özetle, kat karşılığı inşaat için tahsis olunan arsa ile ilgili olarak düzenlenen “düzenleme şeklinde taşınmaz mal satış vaadi ve kat karşılığı inşaat sözleşmesinde” 492 sayılı Kanunun 46 ve 488 sayılı Kanunun 6 ncı maddesinin 2 nci fıkrası hükmü gereğince;
– Birbirine bağlı ve asıldan doğma birden fazla akit ve işlem bulunduğu,

– Bu akit ve işlemlerin inşaat için tahsis olunan arsanın toplam değerinin birinci işlem,

bu arsadan müteahhidin hissesine düşen kısma, arsa sahibi tarafından müteahhide ödenecek para miktarının ilavesi ile bulunacak değerleri ihtiva eden düzenlemenin de ikinci işlem olduğu,

– Bu suretle bu işlem değerlerinden daha yüksek olanının nispi harç ve damga vergisinin matrahını teşkil edeceği;

belirtilmektedir.

Bu çerçevede inşaata tahsis olunan arsanın toplam değeri ile arsa sahibi tarafından müteahhide devredilecek kısmın değerine arsa sahibi tarafından müteahhide ödenecek paranın ilavesi sonucu bulunacak değerden yüksek olanından nispi harç ve damga vergisi tahsil edilmesi gerekmektedir.

Diğer taraftan bu nevi sözleşmelerde arsa değerinin dışında başkaca parasal bir yükümlülüğe dair düzenleme olmadığı takdirde arsanın toplam değerinin nispi harç ve damga vergisinin hesabında dikkate alınacağı tabiidir.

Gelir İdaresi Başkanlığının İstanbul Vergi Dairesi Başkanlığına gönderdiği yazının bir örneği ektedir.

Bilgi edinilmesini ve gereğinin buna göre yapılmasını rica ederim.

Saygılarımla, BAŞKAN

Hasan YENİ

(İstanbul 28.Noteri)