ARİH	:	22.02.2012
SAYI	:	B.07.1.GİB.4.35.16.01.176200-213
KONU	:	Genelev işletmesinde çalışan kadınların ücret istisnası hk.

…

İLGİ: …

İlgide kayıtlı özelge talep formunda, genelev işletmesinde çalışan kadınlar için herhangi bir ücret istisnasının bulunup bulunmadığı hususundaki Başkanlığımız görüşünün bildirilmesi talep edilmektedir.

193 sayılı GVK.nun 1. maddesinde “Gerçek kişilerin gelirleri gelir vergisine tabidir. Gelir bir gerçek kişinin bir takvim yılı içinde elde ettiği kazanç ve iratların safi tutarıdır.” hükmüne yer verilmiş olup, 2. maddesinde de gelire giren kazanç ve iratlar yedi bent halinde sayılmıştır.

Anılan Kanunun 61. maddesinde ise, “Ücret, işverene tabi ve belirli bir işyerine bağlı olarak çalışanlara hizmet karşılığı verilen para ve ayınlar ile sağlanan ve para ile temsil edilebilen menfaatlerdir.

Ücretin ödenek, tazminat, kasa tazminatı (Mali sorumluluk tazminatı), tahsisat, zam, avans, aidat, huzur hakkı, prim, ikramiye, gider karşılığı veya başka adlar altında ödenmiş olması veya bir ortaklık münasebeti niteliğinde olmamak şartı ile kazancın belli bir yüzdesi şeklinde tayin edilmiş bulunması onun mahiyetini değiştirmez.” hükmü yer almaktadır.

Buna göre, ücret geliri aşağıda belirtilen üç ana unsurun birlikte olması halinde mümkündür.

Bunlar;

• Belli bir iş yerine bağlı olma,
• Bir işverene tabi olma,
• Hizmetin karşılığı olarak bir ödemenin yapılmasıdır.

İş yerine bağlılıktan maksat, kendisine ait olmayan bir organizasyonun işyerinde çalışılmasıdır. İşverene tabilikten maksat ise; işverenin hizmetli üzerinde hiyerarşik bir kontrol ve yaptırım uygulama hakkının bulunup bulunmamasıdır.

Aynı Kanununun 94. maddesinde “Kamu idare ve müesseseleri, iktisadi kamu müesseseleri, sair kurumlar, ticaret şirketleri, iş ortaklıkları, dernekler, vakıflar, dernek ve vakıfların iktisadi işletmeleri, kooperatifler, yatırım fonu yönetenler, gerçek gelirlerini beyan etmeye mecbur olan ticaret ve serbest meslek erbabı, zirai kazançlarını bilanço veya zirai işletme hesabı esasına göre tespit eden çiftçiler aşağıdaki bentlerde sayılan ödemeleri (avans olarak ödenenler dahil) nakden veya hesaben yaptıkları sırada, istihkak sahiplerinin gelir vergilerine mahsuben tevkifat yapmaya mecburdurlar.” hükmüne yer verilmiş olup, 1. bendinde ise, hizmet erbabına ödenen ücretler ile61. maddede yazılı olup ücret sayılan ödemelerden (istisnadan faydalananlar hariç), 103 ve 104. maddelere göre gelir vergisi tevkifatı yapılacağı hükme bağlanmıştır.

213 sayılı VUK.nun 238. maddesinde ise;

“İşverenler her ay ödedikleri ücretler için (Ücret bordrosu) tutmaya mecburdurlar. GVK.nuna göre vergiden muaf olan ücretlerle diğer ücret üzerinden vergiye tabi hizmet erbabına yapılan ücret ödemeleri için bordro tutulmaz.

…”

hükmüne yer verilmiştir.

Buna göre, genelev işletmesinde çalışan kadınların bir işverene tabi ve belirli bir işyerine bağlı olarak çalışmaları halinde elde ettikleri gelirin ücret olarak değerlendirilmesi ve ücret bordrosu düzenlenmek suretiyle GVK.nun 94. maddesinin 1. bendi gereğince 103 üncü ve104. maddelere göre tevkifata tabi tutularak vergilendirilmesi gerekmektedir.

Bilgi edinilmesini rica ederim.