Sosyal Güvenlik Kurumu Başkanlığı Sigorta Primleri Genel Müdürlüğü; 3194 sayılı İmar Kanunu ve 4708 sayılı Yapı Denetimi Hakkında Kanun gereğince yapım işlerinde şantiye şefi olarak çalışan kişilerin sigortalılık durumlarına ilişkin olarak Müdürlüklere gönderdiği Genel Yazıda durumu açıklığa kavuşturdu.
Söz konusu Genel Yazı metni aşağıda yer almaktadır.
————-
3194 sayılı İmar Kanunu ve 4708 sayılı Yapı Denetimi Hakkında Kanun ile bu kanunlarda belirtilen istisnalar haricinde yapıların, mimari, statik ve her türlü plan, proje, resim ve hesapların hazırlanması ve bunların uygulanması işlemlerinin mühendisler, mimarlar ile görev, yetki ve sorumlulukları yönetmelikle düzenlenecek olan fen adamları tarafından yapılması zorunluluğu bulunmaktadır. Söz konusu kanunlar gereğince yapı sahibinin yapı müteahhidi olduğu durumlar haricinde, yapım işleri yapı sahibine karşı taahhüt eden veya ticari amaçla ya da kendisi için şahsi finans kaynaklarını kullanarak üstlenen, ilgili meslek odasına kayıtlı, gerçek ve tüzel kişi olan yapı müteahhitleri tarafından yapılmaktadır.
Yapı ruhsatına tabi tüm yapılarda mimar veya mühendis diplomasına sahip şantiye şefi bulundurulması zorunlu olup, şantiye şefi, yapı müteahhidi adına, yapım işinin ruhsata ve ruhsat eki etüt ve projelere uygun olarak gerçekleştirilebilmesi için gerekli olan inşaat ve iş organizasyonun sağlanması, mevzuatın öngördüğü her türlü tedbirin alınması, uygulaması ve uygulatılması ile sorumludur. Şantiye şefinin yapım işindeki görevi, yapı ruhsatının alınmasından itibaren başlayıp yapı kullanma izin belgesinin alınması ile sona ermektedir.
Yapılarda şantiye şefi çalıştırılması, 5/2/2008 tarihli ve 26778 sayılı Resmi Gazete yayımlanan Yapı Denetimi Uygulama Yönetmeliği ve 16/12/2010 tarihli ve 27787 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Yapı Müteahhitlerinin Kayıtları ile Şantiye Şefleri ve Yetki Belgeli Ustalar Hakkında Yönetmelik ile düzenlenmiştir.
Ancak, şantiye şefleri ile ilgili olarak Genel Müdürlüğümüze ulaşan yazılardan, şantiye şeflerin sigortalılığı ve kontrolü, geç verilen belgelerin işleme alınıp alınmayacağı ve uygulanacak idari para cezaları konularında tereddütlerin hasıl olduğu anlaşıldığından uygulamada ortaya çıkan bu hususlarla ilgili açıklama yapılmasına gerek duyulmuştur.
Şantiye şefleri, ilgili mevzuat gereğince yapı müteahhitleri tarafından görevlendirilen kişiler olduğundan şantiye şefi olarak görev yapacakların 5510 sayılı Kanun kapsamındaki sigortalılığı aşağıdaki şekilde belirlenecektir.
1) Şantiye şefliğinin 4 üncü maddenin birinci fıkrasının (b) bendinin (1) ve (3) numaralı bentlerine tabi sigortalılığı bulunan mimar ve mühendislere yaptırılması halinde, bu kimselerin ayrıca 4 üncü maddenin birinci fıkrasının (a) bendine göre sigortalı olma zorunluluğu aranmaması, birden fazla yapı müteahhidi ile çalışmaları halinde aynı şekilde işlem yapılması,
2) Şantiye şefinin 4 üncü maddenin birinci fıkrasının (b) bendinin (1) ve (3) numaralı bentlerine tabi sigortalılığının bulunmaması halinde, yapı müteahhidinin yanında 4 üncü maddenin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamında sigortalı sayılması,
3) 4 üncü maddenin birinci fıkrasının (b) bendinin (1) ve (3) numaralı bentleri kapsamında sigortalılığı bulunmayan şantiye şefinin aynı anda birden fazla yapı müteahhidi ile hizmet sözleşmesi imzalaması halinde her bir işyerinde çalıştığı süre kadar (inşaatın fiilen başlangıç ve bitiş tarihleri esas alınarak) 4 üncü maddenin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamında sigortalı sayılması,