Dünyada son yıllarda yaşanan ekonomik, sosyal ve ekonomik olaylara baktığımızda global krizin etkisinin her geçen gün dünyayı sardığı görülüyor. Buna bağlı artan işsizlik, yoksulluk ve de en kötüsü açlık tehlikesi yüzyılın en tehlikeli sorunu haline geliyor. Her ne kadar serbest piyasa ekonomisi ile başarılı olduk dense de dünyadaki süreç ve global ekonominin bir ölçüde çökmesi bugüne kadar izlenen ekonomik politikaların faydadan çok zarar getirdiğini gösteriyor.

Birçok sorun medyada olması gereken kadar kamuoyunda gösterilmese de internetin verdiği özgürlükle dünya genelinde bir tarama yaptığınızda yangının büyüklüğü çok açık görülüyor. Bu durum karşısında başa gelişmiş ülkeler olmak üzere her ülkede ekonomik yaklaşımlarda sorgulanıyor ve değerlendiriliyor.

Bu kapsamda kooperatiflerin bugüne kadar izledikleri politikalar, elde ettikleri başarılar dikkate alınarak kooperatiflerin kriz karşısındaki dayanıklılığı ve gücü konusunda şu sonuçlar ortaya koyuluyor.

1. Kooperatifler demokratik işletme ve kuruluşlardır. Sahibi eşit konumdaki ortaklarıdır ve ortakları tarafından kontrol edilir. Her ortağın bir oy hakkı vardır.

2. Kooperatifler kuruldukları yerdeki ortaklarına ve bölgeye iş imkânı ve gelir akışı sağlarlar.

3. Kooperatifler ortaklarının ve yörelerinin ekonomik, sosyal ve çevresel sorunlarına kolay ve pratik çözümler üretebilirler.

4. Kooperatiflerin ortaklarına getirdikleri ekonomik ve sosyal faydalar bir sadaka değildir. Aksine ortakların kendi kendine yardım ve dayanışma prensibi ile ortaya çıkan güçlendirici bir durumdur.

5. Kooperatif ortakları iyi günlerde olduğu kadar zor günlerde de ekonomik ve sosyal sorunları paylaşan insanlardır.

6. Kooperatifçilik ekonomik bunalım dönemlerinde ve yoksulluğun yaşandığı toplumlarda kolaylıkla uygulanan bir modeldir. Bu dönemlerde diğer işletmeler kapatılsa da, işçiler işlerinden olsa da kooperatif ortakları bu konularda daha kolay ortak kararlar alabilirler.

7. Kooperatifler uluslararası bir hareketin parçasıdırlar. Hem yerel hem de küresel olarak sosyal ve ekonomik çözümler üretebilirler ve farklılıklar yaratabilirler. Dünyada bu konuda binlerce örnek vardır.

8. Kooperatifler toplumda ve ekonomik hayatta insanların yaşamlarını daha adil, eşitlik ve demokratik hale getirir.

9. Kooperatif kurmanın sayısal olarak bir ölçeği yoktur. Her toplumda her bireyin ihtiyaçlarına göre kooperatif kuruluşu esneklik gösterebilir. Kimi ülkelerde kooperatiflerin 3 ortağı kimi ülkelerde binlerce ortağı vardır.

10. Kooperatifler dünyada şirketlere ve istismarcı insanlara karşı toplumun ekonomik ve sosyal ihtiyaçlarını karşılamak için en uygun ve yerinde alternatiflerdir.

Gerçekte kooperatifleri güçlü yapan bu 10 neden dünyada kooperatifçilik hareketinin yüz yılı aşan bir süredir nasıl dimdik ayakta kaldığının sırrını açıklayan sözlerdir. Kooperatifçilik hareketini güçlü kılan bu hususlar hareketin dünyanın en büyük ekonomik güçlerinden biri olmasında rol oynayan en büyük etkenlerdir.

Belki diyeceksiniz ki, bizim ülkemizdeki kooperatiflerin durumu farklıdır. Bu özellikler ülkemiz için geçerli değildir. Kooperatiflerimiz gereği kadar güçlü değildir. Zaten pek de gelişemiyor. Sorunlarını çözemiyor. Temelde sorun halkımızın kooperatifleri benimsememesinden kaynaklanıyor. Hatta bazen üzücü şekilde Osmanlı ve Cumhuriyet dönemi ile birlikte 149 yılı aşan Türk Kooperatifçilik geçmişini bile görmeden “canım kooperatifler bize yabancı” diye düşünebilirsiniz.

Ama kendimizi aldatmayalım. Bırakalım batılı gelişmiş ülkeleri, bir zamanlar Osmanlı İmparatorluğunun toprakları içinde olan, hatta Osmanlı döneminde kooperatif kurulan ülkelerde bile kooperatifçilik çok iyi çalışmakta, dünyaya örnek olan başarılı sonuçlar elde edilmektedirler. Hatta çoğumuzun çok yoksul ve eğitim düzeyi düşük dediği Afrika, Asya ve Latin Amerika ülkelerinde bile bu yönde önemli gelişmeler sağlandığı görüyoruz.

Evet kooperatifler toplumsal gelişmenin anahtarı olduğu kadar, ekonominin de sigortasıdırlar. Kooperatifler global ekonominin çarkları içinde yok olan ve küçülen özel sektör içinde en büyük destektir. Bugün ülkemizde birçok sanayicimizin ve ticaret adamımızın en büyük iş ortağı kooperatiflerdir. Kayıtlı ekonomisi ile devletinde en önemli gelir kaynaklarından biridir. Kooperatiflere olan güven ve yapılan uygulamaların olumlu sonuçları konusunda en güzel örnekler de başta ABD, Kanada, İngiltere, Almanya, İtalya, İspanya, Fransa ve İskandinav ülkelerindedir.

2012 Uluslararası Kooperatifler Yılını kutladığımız günümüzde konu ile ilgili başta Gümrük ve Ticaret Bakanlığı olmak üzere Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı olmak üzere kadın ve aileden sorumlu devlet bakanlığının konuya yaklaşımı olumludur. Kooperatiflerinde bu olumlu havaya karşı tutumları gayet yerindedir. Batı ülkelerinde olduğu gibi genel prensipleri ve yasal uygulamaları çerçevesinde çalışmasına müsaade edilmelidir.

İşte o zaman kooperatifleri güçlü yapan bu 10 neden ülkemiz içinde ne kadar geçerli olduğu görülecektir.

Önerilerine Ekle Beğendiğiniz blogları önerin, herkes okusun.